Η Αριστερά και η ΕΕ, του Νιαζί Κιζίλγιουρεκ

Κατά τη γνώμη μου, γενικά η Αριστερά αλλά και συγκεκριμένα στην Κύπρο, χρειάζεται να αναθεωρήσει την αντίληψη και την προσέγγιση της σε σχέση με την ΕΕ. Σε αυτό το άρθρο, παρουσιάζω και ερμηνεύω τις απόψεις του Γερμανού αριστερού Γκρέγκορ Γκίζι, με το οποίο συμφωνώ σε πολλά σημεία.

Ο Γκρέγκορ Γκίζι, από τα ιστορικά στελέχη της Γερμανικής Αριστεράς, στο άρθρο του «Ευρώπη – quo vadis» συζητά την ευρωπαϊκή ολοκλήρωση και τη στάση της Αριστεράς, κάνοντας πολύ σημαντικές και ξεκάθαρες τοποθετήσεις για το θέμα. Βλέπει την επικράτηση της ειρήνης ως την πιο σημαντική κληρονομιά της ΕΕ, ενώ στη συνέχεια τονίζει, πως η τυχόν διάλυση της ένωσης θα βάλει -ακριβώς- σε κίνδυνο την ειρήνη στην ήπειρο.

Αυτός είναι ο λόγος που η Αριστερά δεν έχει κανένα συμφέρον στη διάλυση της ΕΕ, ούτε στο να τραβήξει κάθε κράτος το δρόμο του.  Η Αριστερά πρέπει να υιοθετήσει τη θέση του αγώνα για μια καλύτερη, κοινωνική, οικολογικά βιώσιμη, δημοκρατική, μη-γραφειοκρατική και διαφανή ένωση.

Υπάρχει ζήτημα με τη δημοκρατική νομιμοποίηση της ΕΕ; Βεβαίως. Όμως, όπως υπογραμμίζει και ο Γκίζι, η ΕΕ δεν είναι δημοκρατία. Αλλά δεν είναι και ένας χώρος «χωρίς δημοκρατία». Το ευρωκοινοβούλιο εκλέγεται από τους πολίτες και μετά τη Συνθήκη της Λισαβόνας έχει περισσότερες εξουσίες, συμμετέχοντας ενεργά στο νομοθετικό έργο της ΕΕ.

Προφανώς, η προβληματική δημοκρατική νομιμότητα της Ένωσης αντικατοπτρίζεται σε πολλές πτυχές της.  Από την λήψη αποφάσεων μέχρι την οικονομική διακυβέρνηση.

Για παράδειγμα:

– Για οποιαδήποτε αλλαγή στις Συνθήκες της ΕΕ, χρειάζεται ομοφωνία στο Συμβούλιο, το οποίο αποτελείται από τις κυβερνήσεις των κρατών μελών. Δεν ζητείται η άποψη των πολιτών.

– Το Γιούρογκρουπ εκτός του ότι δεν είναι διαφανές, είναι και το ανεπίσημο σώμα της ΕΕ που κατά τη διάρκεια της οικονομικής κρίσης λάμβανε τις σημαντικότερες αποφάσεις.

– Η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα, ένα σώμα το οποίο μπορεί να «γονατίσει» τα κράτη- μέλη, δεν λογοδοτεί στην πολιτική.

– Το Σύμφωνο Σταθερότητας και Ανάπτυξης της ΕΕ θεσμοθετεί την λιτότητα, και την επιβάλλει στα κράτη μέλη παρόλο που αποδείχτηκε πολλές φορές πως είναι αντιπαραγωγική σε περιόδους κρίσης.

Αυτή η νεοφιλελεύθερη προσέγγιση της ΕΕ, η οποία διαλύει τους θεσμούς των κρατών-μελών καλλιεργεί το έδαφος για λαϊκιστικά εθνικιστικά κινήματα, τα οποία φαντασιώνονται ένα υποτιθέμενο τέλειο παρελθόν το οποίο διαλύθηκε λόγω της παγκοσμιοποίησης και της ευρωπαϊκής ολοκλήρωσης.

Ναι, ο νεοφιλελευθερισμός δεν παράγει πολιτική με γνώμονα το «κοινό αγαθό»/ τα κοινά συμφέροντα.  Αυτός είναι ο ρόλος της Αριστεράς.

Είναι λύση η έξοδος από την ΕΕ;

Η έξοδος από την ΕΕ δεν είναι απάντηση. Ο Γκίζι διαφωνεί με αριστερούς σαν τον διανοητή Wolfgang Streeck, ο οποίος  υπογραμμίζει πως «μόνο η δημιουργία δυνατών εθνο-κρατικών προπυργίων θα μπορούσε να προσφέρει προστασία από τις νεοφιλελεύθερες προσταγές των επικρατουσών ελίτ».

Αυτή η προσέγγιση παραγνωρίζει κάποιες βασικές πτυχές της αριστερής σκέψης: η εργατική αλληλεγγύη και ο διεθνισμός.  Από πότε ο Γερμανός εργάτης δεν πρέπει να θέλει να ενδυναμωθεί το κοινωνικό κράτος του κύπριου εργάτη και αντίστροφα; Γιατί η Αριστερά δεν νοιώθει πιο άνετα να οργανώσει μια πανευρωπαϊκή αντίσταση στις νεοφιλελεύθερες και αντιδημοκρατικές πτυχές της ΕΕ;

Όπως τονίζει ο Γκίζι, εδώ υπάρχει ο κίνδυνος η Αριστερά να αφήσει την απαισιοδοξία της να μετατραπεί σε μικροεθνικισμό χωρίς καν να το καταλάβει. Μπορεί η Αριστερά να είναι ακόμα πολύ αδύνατη για να αντιμετωπίσει τον όποιο Σόιμπλε και τους όμοιους του. Όμως η ΕΕ παρέχει μια πολύ σημαντική προϋπόθεση για τους αγώνες των εργαζομένων: την ειρήνη. Χωρίς ειρήνη κανένας αγώνας για τα δικαιώματα των εργαζομένων δεν μπορεί να ευδοκιμήσει. ,

Νιαζί Κιζίλγιουρεκ

Ευρωβουλευτής ΑΚΕΛ-Αριστερά- Νέες Δυνάμεις