Το 24ο Συνέδριο του ΑΚΕΛ πραγματοποιείται σε μια εποχή που είναι πραγματικά οριακή για τον σύγχρονο κόσμο. Το διεθνές δίκαιο ισοπεδώνεται, ο κόσμος συγκλονίζεται από τις γεωπολιτικές αντιπαραθέσεις, την πρωτοφανή στρατιωτικοποίηση, τους πολέμους και την άνοδο της ακροδεξιάς και του φασισμού. Οι ολοένα βαθύτερες αντιφάσεις του καπιταλισμού συνθλίβουν τον κόσμο της εργασίας, εντείνουν τις ανισότητες και καταστρέφουν το φυσικό περιβάλλον του πλανήτη, ενώ η τεχνητή νοημοσύνη και η ανάπτυξη των νέων τεχνολογιών διαμορφώνει πρωτόγνωρες προκλήσεις για τον χαρακτήρα των ανθρώπινων κοινωνιών και τη φύση της σύγχρονης οικονομίας κι εργασίας.

Στην Κύπρο, η κυβέρνηση Ν. Χριστοδουλίδη, παίρνοντας την σκυτάλη από την κυβέρνηση Αναστασιάδη, συνεχίζει να υπηρετεί τα μεγάλα οικονομικά συμφέροντα και τα κατεστημένα που λυμαίνονται τον τόπο. Προχωρεί σε ενέργειες που ούτε ακόμα και η προηγούμενη κυβέρνηση δεν έχει κάμει, με σκοπό την πρόσδεση της χώρας στο ΝΑΤΟ και στη βαθύτερη εμπλοκή στην στρατιωτικοποίηση της Ανατολικής Μεσογείου. Παλινδρομεί στο Κυπριακό, την ώρα που η κατοχική δύναμη εδραιώνει επί του εδάφους την οριστική διχοτόμηση της πατρίδας μας. Συνεχίζει τις κοινωνικοοικονομικές συνταγές της προηγούμενης κυβέρνησης που αφήνουν απροστάτευτο τον κόσμο της εργασίας, τη νεολαία και τις ευάλωτες ομάδες απέναντι στην ακρίβεια, την τραπεζική και την εργοδοτική αυθαιρεσία. Συντηρεί το σύστημα συγκάλυψης της διαφθοράς και της διαπλοκής και ακολουθεί τις ίδιες πρακτικές βολέματος ημετέρων.

Απέναντι σε όλα αυτά, το ΑΚΕΛ ήταν και παραμένει -φύσει και θέσει- η πραγματική εναλλακτική επιλογή. Κόμμα αρχών και οράματος. Φωνή ταξική, πατριωτική και διεθνιστική. Δύναμη διεκδίκησης μιας καλύτερης ζωής για τους πολλούς: τους εργαζόμενους, τους μικροεπιχειρηματίες, τη νέα γενιά, τον αγροτικό κόσμο, τους συνταξιούχους. Πόλος προόδου και αλλαγής που θέλει να αγκαλιάζει και να εκφράζει ολόκληρο τον δημοκρατικό κόσμο της χώρας.

Το 24ο Συνέδριο πραγματοποιείται στο κατώφλι της συμπλήρωσης 100 χρόνων από το ιδρυτικό συνέδριο του Κομμουνιστικού Κόμματος Κύπρου-ΑΚΕΛ, που αποτελεί ορόσημο Ιστορίας αλλά και εφαλτήριο για το μέλλον της κυπριακής Αριστεράς. Πραγματοποιείται υπό το φως των αλλαγών του πρόσφατου Καταστατικού Συνεδρίου του, που έχουν ως στόχο τη βελτίωση των δομών και των διαδικασιών έτσι ώστε να καταστεί το Κόμμα πιο αποτελεσματικό και πιο δημοκρατικό. Τα Συνέδρια του ΑΚΕΛ αποτελούν την κορύφωση μιας πλατιάς και πολύμηνης πολιτικής συζήτησης, που εμπλέκει τα μέλη και τους φίλους του Κόμματος, ευρύτερα τον κόσμο της Αριστεράς αλλά και ολόκληρη την κοινωνία, με ελεύθερες δημοκρατικές συζητήσεις σε όλα τα επίπεδα, τόσο στις κομματικές συνελεύσεις όσο και στον δημόσιο προσυνεδριακό διάλογο. Με κατάθεση και σύνθεση απόψεων, με κριτική και αυτοκριτική και με ζύμωση ιδεών, η οποία δυναμώνει και αναζωογονεί το Κόμμα.

Μέσα από όλη αυτή τη συζήτηση θα χαραχθεί η στρατηγική και οι προτεραιότητες του Κόμματος για την επόμενη πενταετία, το πώς θα κάνουμε ζωή και πράξη τους μικρούς και μεγάλους στόχους της Αριστεράς προς όφελος της πατρίδας και του λαού, το πώς θα ξεπεράσουμε λάθη και αδυναμίες, το πώς θα δυναμώσουμε τη φωνή της Αριστεράς μέσα στην κυπριακή κοινωνία και θα βρούμε κοινό βηματισμό με άλλες προοδευτικές δυνάμεις, ώστε να αλλάξουμε τους πολιτικούς συσχετισμούς στη χώρα.

Οι Θέσεις προς το Συνέδριο, που εγκρίθηκαν από την Ολομέλεια της Κ.Ε. του ΑΚΕΛ στις 5/4/2025, επιδιώκουν να ανοίξουν ένα πλατύ, ζωντανό και δημιουργικό διάλογο για όλα τα πιο πάνω. Γιατί μέσα από αυτόν τον συλλογικό προβληματισμό και διάλογο μπορούμε να βγούμε πιο δυνατοί, για τους αγώνες που έρχονται. Γιατί ένα ΑΚΕΛ Ανανεωμένο – Μαχητικό – Ισχυρό είναι Δύναμη για το Μέλλον του τόπου και του λαού μας.

Ο κόσμος μας κοχλάζει εκρηκτικά. Πόλεμοι, συγκρούσεις, ανισότητες και ανταγωνισμοί γεννιούνται και αναπαράγονται στο έδαφος της βαθιάς κρίσης του καπιταλισμού και της ιμπεριαλιστικής βαρβαρότητας. Για πρώτη φορά μετά τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο ορθώνονται τόσα ερωτηματικά και ανησυχίες για το μέλλον του πλανήτη και είναι πιο ορατές από ποτέ οι απειλές ενός νέου παγκόσμιου πολέμου, του φασισμού και της περιβαλλοντικής καταστροφής.

Η πραγματικότητα της σύγχρονης ανθρωπότητας κυριαρχείται από τις χαώδεις κοινωνικές ανισότητες, ως αποτέλεσμα της όξυνσης της αντίθεσης κεφαλαίου-εργασίας αλλά και από τις ανισομετρίες μεταξύ των κρατών και των περιφερειών του πλανήτη. Γιγαντώνονται καθημερινά μονοπωλιακοί επιχειρηματικοί κολοσσοί –στους οποίους πλέον περιλαμβάνονται οι ψηφιακοί γίγαντες– που υπερκεράζουν σε ισχύ ολόκληρα κράτη κι έθνη. Ο πλούτος των δισεκατομμυριούχων του πλανήτη αυξάνεται με ολοένα και ταχύτερους ρυθμούς. Από την άλλη, η συντριπτική πλειοψηφία του πληθυσμού της Γης είναι αντιμέτωπη με πραγματικότητες που κυμαίνονται από την ακραία φτώχεια και πείνα μέχρι την έλλειψη στέγης, την εργασιακή ανασφάλεια, την ανεργία, τους θανάτους στο μεροκάματο και την αδυναμία κάλυψης των βασικών αναγκών στην υγεία, την μόρφωση, την ασφάλιση, την πρόνοια.

Όλα αυτά συντελούνται ενώ η διεθνής καπιταλιστική οικονομία είναι αντιμέτωπη με τη σχετική επιβράδυνση της ανάπτυξής της και με τις γεωπολιτικές αβεβαιότητες. Πρωτίστως, όμως, είναι αντιμέτωπη με τις εγγενείς αντιφάσεις της. Αντιμέτωπη με την υπερσυσσώρευση κεφαλαίου αναζητεί διαρκώς κερδοφόρα διέξοδο σε νέα πεδία αλλά και στη βιομηχανία του πολέμου, με όλες τις εφιαλτικές για τους λαούς προεκτάσεις. Επιβεβαιώνεται έτσι η θέση του Μαρξ ότι ο καπιταλισμός, στην προσπάθεια να επιβιώσει, καταστρέφει τις δυο πηγές του πλούτου –τον άνθρωπο και το περιβάλλον. Όλα καταδεικνύουν ότι ο καπιταλισμός όχι μόνο υπονομεύει την πρόοδο και την ευημερία της ανθρωπότητας, αλλά εγκυμονεί τον εφιάλτη της καταστροφής της. Το όραμα του σοσιαλισμού παραμένει η πραγματική και ποιοτική εναλλακτική για το μέλλον του κόσμου μας, για ένα ειρηνικό αύριο που θα απελευθερώνει τις τεράστιες δυναμικές της ανθρωπότητας και θα τις θέσει στην υπηρεσία του ανθρώπου και της κοινωνικής προόδου.

Η μεγάλη εικόνα των γεωπολιτικών εξελίξεων καθορίζεται από τους διαρκώς οξυνόμενους γεωπολιτικούς, ενεργειακούς, στρατιωτικούς, τεχνολογικούς, εμπορικούς και διπλωματικούς ανταγωνισμούς ανάμεσα στα ισχυρά κέντρα του πλανήτη. Βασικοί πόλοι, από τη μια το ευρωατλαντικό στρατόπεδο των G7 και του ΝΑΤΟ με άξονα τις ΗΠΑ-ΕΕ και τους σύμμαχούς τους και από την άλλη, η υπό διαμόρφωση συνεργασία των BRICS με την Κίνα, τη Ρωσία και τους δικούς τους σύμμαχους απέναντι στη δυτική ηγεμονία, ενώ αυξημένο ρόλο έχουν πλέον περιφερειακές δυνάμεις. Οι ανταγωνισμοί αυτοί αναζωπυρώνουν παλιές και νέες συγκρούσεις δι’ αντιπροσώπων στην Ανατολική Ευρώπη και τον Καύκασο, τη Μέση Ανατολή μέχρι τη Λατινική Αμερική, τη Θάλασσα της Νότιας Κίνας, την Αφρική ακόμα και την Αρκτική. Η έντασή τους προκαλεί αναδιατάξεις ισχύος και συμμαχιών, κλυδωνίζει τις δομές διεθνούς συνεργασίας και κλιμακώνει σε πρωτόγνωρα επίπεδα την στρατιωτικοποίηση διεθνώς. Απέναντι σε αυτήν την ολέθρια για τον πλανήτη πορεία, η προοδευτική απάντηση είναι ο δρόμος του διαλόγου στη βάση του διεθνούς δικαίου, της διεθνούς συνεργασίας και των αμοιβαία επωφελών ειρηνικών σχέσεων μεταξύ όλων των κρατών και των περιφερειών του κόσμου.

Κυρίαρχο στοιχείο στις παγκόσμιες εξελίξεις είναι η συνεχιζόμενη σχετική υποχώρηση του μεριδίου των ΗΠΑ και της ΕΕ στο παγκόσμιο ΑΕΠ και η ορμητική άνοδος της ΛΔ Κίνας που αμφισβητεί την αμερικανική πρωτοκαθεδρία στον πλανήτη. Αυτή είναι η βαθύτερη αιτία που καθιστά τις ΗΠΑ πιο επιθετικές σε όλα τα επίπεδα, ακόμα και σε βάρος συμμάχων τους. Εκδηλώνουν ανοικτά επεκτατικές εδαφικές βλέψεις σε βάρος κυρίαρχων κρατών και νεοαποικιοκρατικές αξιώσεις για τον πλούτο τους. Υπονομεύουν τον ΟΗΕ και τις δομές του. Περιφρονούν θεσμούς και κανόνες του διεθνούς συστήματος ασφάλειας, εμπορίου, ποινικής δικαιοσύνης και περιβαλλοντικής προστασίας που θεωρούνται φραγμοί στη δράση των αμερικανικών μονοπωλίων. Η όποια διαφοροποίηση της σημερινής κυβέρνησης των ΗΠΑ σε πτυχές της εξωτερικής πολιτικής, π.χ. στο Ουκρανικό, δεν έχει να κάνει με «φιλειρηνικές διαθέσεις του Τραμπ». Η διακυβέρνηση Τραμπ δεν τερματίζει την επιθετικότητα της εξωτερικής πολιτικής των ΗΠΑ, αλλά την αναπροσαρμόζει και την κλιμακώνει, επειδή εκφράζει εκείνη τη μερίδα της αμερικανικής άρχουσας τάξης, η οποία ιεραρχεί την Κίνα ως την πρώτη απειλή για τα συμφέροντά της. Πιο επιτακτικά από ποτέ, απαιτείται αντίσταση στην ιμπεριαλιστική ηγεμονία των ΗΠΑ από τους διεθνείς οργανισμούς, τα κράτη και τις κυβερνήσεις, τους λαούς και τις προοδευτικές δυνάμεις του κόσμου.

Ο πόλεμος στην Ουκρανία –που αποτελεί ουσιαστικά σύγκρουση ΝΑΤΟ-Ρωσίας στο ουκρανικό έδαφος– κατέστη μια από τις πιο επικίνδυνες εστίες για την παγκόσμια ειρήνη και ασφάλεια. Η ρίζα του πολέμου βρίσκεται στην πολυετή στρατηγική του ευρωατλαντικού στρατοπέδου για επέκταση του ΝΑΤΟ στα ανατολικά και γεωπολιτική περικύκλωση της Ρωσίας. Το δυτικό αφήγημα μιλά μόνο για τη ρωσική εισβολή του 2022, αλλά αποσιωπά το υποκινούμενο από τη Δύση πραξικόπημα του 2014 που έφερε στην εξουσία ακραίες εθνικιστικές δυνάμεις, οι οποίες στράφηκαν ένοπλα ενάντια στους πολίτες της ανατολικής Ουκρανίας, επέβαλαν βίαιη διάρρηξη των σχέσεων της χώρας με τη Ρωσία κι επιδόθηκαν σε όργιο αντικομμουνισμού και ιστορικής παραχάραξης. Είναι φανερό πλέον ότι η αδιέξοδη στρατηγική της Δύσης να εξοπλίζει την Ουκρανία «μέχρι τη συντριβή της Ρωσίας» αποτέλεσε συνειδητή επιλογή με στόχο την αποδυνάμωση της Ρωσίας, αδιαφορώντας για τις ανθρώπινες ζωές που χάνονται στον πόλεμο και το κόστος που πληρώνουν οι λαοί της Ευρώπης στο βιοτικό τους επίπεδο. Το ΑΚΕΛ εξαρχής καταδίκασε τη ρωσική εισβολή, που αποτελεί παραβίαση του διεθνούς δικαίου και την ίδια ώρα υποστήριξε την ανάγκη τερματισμού του πολέμου και επιστροφής στη διπλωματία για μόνιμη και δίκαιη ειρήνη, η οποία θα βασίζεται στο διεθνές δίκαιο και θα αντιμετωπίζει τις αιτίες της σύγκρουσης. Είναι η μόνη πολιτική δύναμη της Κύπρου που αντιτάχθηκε στην αδιέξοδη πολιτική εξοπλισμού της κυβέρνησης Ζελένσκι και της συνέχισης του πολέμου. Στόχος είναι η απαλλαγή της Ευρώπης από στρατιωτικούς συνασπισμούς, πυρηνικά όπλα και ξένες βάσεις και η συγκρότηση ενός πανευρωπαϊκού συλλογικού συστήματος ασφάλειας, βασισμένο στην προαγωγή της ειρήνης και του διεθνούς δικαίου, το οποίο πρέπει να περιλαμβάνει και τη Ρωσία.

Η στρατιωτικοποίηση και η επαναφορά των πυρηνικών οπλοστασίων στο προσκήνιο αποτελεί θανάσιμο κίνδυνο για την ανθρωπότητα. Οι παγκόσμιες στρατιωτικές δαπάνες έφτασαν σε ρεκόρ όλων των εποχών με τις ΗΠΑ να κατέχουν πέραν του 1/3 αυτών, το ΝΑΤΟ να προωθεί δραστική αύξηση στις δαπάνες των κρατών-μελών του και την ΕΕ να κάνει στροφή στην «οικονομία πολέμου», ενώ Ρωσία, Κίνα και σειρά άλλων κρατών του κόσμου αυξάνουν, επίσης, τους στρατιωτικούς προϋπολογισμούς τους. Η στρατιωτικοποίηση δεν είναι μόνο προϊόν των ανταγωνισμών, αλλά αναπαράγεται και ως φαύλος κύκλος αυτοτροφοδοτούμενης έντασης, αφού ενισχύεται άλλωστε και από τα συμφέροντα των πολεμικών βιομηχανιών. Η Αριστερά καλείται να ενώσει και να κινητοποιήσει ευρύτερες φιλειρηνικές δυνάμεις που συναισθάνονται τις υπαρξιακές για τον πλανήτη απειλές, για τον οικουμενικό πυρηνικό αφοπλισμό όπως προνοεί η σχετική Συνθήκη του ΟΗΕ, τη διάλυση του ΝΑΤΟ, την επαναφορά και διεύρυνση περιφερειακών και παγκόσμιων συμφωνιών ελέγχου των εξοπλισμών και τον σεβασμό του Καταστατικού Χάρτη των Ηνωμένων Εθνών, του διεθνούς δικαίου και της ειρηνικής επίλυσης των διαφορών.

Η συνεχιζόμενη ενίσχυση της ακροδεξιάς και η αναρρίχησή της σε σειρά κυβερνήσεων στην Ευρώπη, την Αμερική και αλλού αποτελεί σημείο των καιρών και προϊόν της βαθιάς κρίσης του καπιταλιστικού συστήματος και των δεξιών νεοφιλελεύθερων πολιτικών. Αντικατοπτρίζει άλλωστε και την άνοδο τμημάτων του κεφαλαίου που βγαίνουν ζημιωμένα από τη διεθνοποίηση της οικονομίας και προασπίζονται τα επιχειρηματικά συμφέροντά τους υπό τη σημαία του υπερεθνικισμού και της επιστροφής στο έθνος-κράτος. Η ανοιχτή ή συγκαλυμμένη στήριξη στην ακροδεξιά από τμήματα της οικονομικής ελίτ, σε συνδυασμό με τη μετακίνηση των παραδοσιακών δεξιών κομμάτων προς τα ακροδεξιά και με πολιτικές εξελίξεις όπως η άνοδος Τραμπ, έδωσε ώθηση και κανονικοποίησε αυτές τις δυνάμεις και τα ιδεολογήματά τους. Ο ρατσισμός, η επίθεση στα δικαιώματα των γυναικών, η ομοφοβία, η στοχοποίηση μειονοτήτων, η στήριξη στον κρατικό αυταρχισμό, η περιφρόνηση της επιστήμης και της οικολογίας και, βέβαια, ο ιστορικός αναθεωρητισμός και ο αντικομμουνισμός είναι βασικά συστατικά της ατζέντας τους, που δηλητηριάζουν ολοένα και μεγαλύτερα τμήματα της κοινωνίας, οδηγώντας τα ακόμα και στον εκφασισμό. Βασικό εργαλείο της ακροδεξιάς είναι ο λαϊκισμός, η καπηλεία της αγανάκτησης των λαϊκών στρωμάτων, η μετατροπή της δίκαιης οργής σε τυφλό μίσος και η κατασκευή ενός επίπλαστου «φιλολαϊκού» προσωπείου. Στην εργαλειοθήκη της σύγχρονης ακροδεξιάς, πέραν από τη βία και την τρομοκρατική δράση μέσα στην κοινωνία, προστίθενται οι εκστρατείες οργανωμένης παραπληροφόρησης μέσα στα ΜΚΔ. Η Αριστερά, φύσει και θέσει, είναι στην πρώτη γραμμή της πάλης ενάντια στον φασισμό και στην ακροδεξιά, που αποτελούν ευθεία απειλή για τις δημοκρατικές ελευθερίες, τις εργατικές κατακτήσεις, τα ανθρώπινα δικαιώματα και την ειρήνη. Αυτή η πάλη προϋποθέτει αποδόμηση κι απομόνωση των μισάνθρωπων ιδεολογημάτων τους και ταυτόχρονα, αποκάλυψη της βαθιάς συστημικής φύσης της ακροδεξιάς ως εφεδρεία της άρχουσας τάξης και πολιτική δεξαμενή της Δεξιάς, που χρησιμοποιείται για διάσπαση των εργαζομένων και κτύπημα των κοινωνικών κι εργατικών αγώνων.

Η σαρωτική εξάπλωση της τεχνητής νοημοσύνης, της ψηφιοποίησης και της ρομποτοποίησης σε όλο το φάσμα της ζωής φέρνει την ανθρωπότητα μπροστά σε ένα κοσμοϊστορικό σταυροδρόμι για το μέλλον της. Στην ουσία αναδεικνύεται η αντίφαση ανάμεσα στις ασύλληπτες προοπτικές που διανοίγονται για την ανθρωπότητα και στους κινδύνους που ελλοχεύει η καθυπόταξη της τεχνολογίας στην κερδοφορία των επιχειρηματικών κολοσσών και στους γεωπολιτικούς ανταγωνισμούς όπως γίνεται σήμερα. Εγείρονται αδυσώπητα ερωτήματα για τον χαρακτήρα της οικονομικής παραγωγής και της εργασίας, τη βιοηθική, την προστασία της ιδιωτικής ζωής και τα ανθρώπινα δικαιώματα, τις δημοκρατικές ελευθερίες, την πολιτική διεργασία αλλά και τις περιβαλλοντικές και ενεργειακές επιπτώσεις. Είναι σημαντικό, η Αριστερά να απαιτεί όπως η Τεχνητή Νοημοσύνη προσεγγίζεται ως κοινωνικό αγαθό, ενάντια σε λογικές ιδιωτικοποίησης και εμπορευματοποίησης και να τίθεται κάτω από δημοκρατικό έλεγχο. Η θέσπιση αυστηρών διεθνών και εθνικών κανόνων, ώστε η χρήση της Τεχνητής Νοημοσύνης να είναι ελεγχόμενη από τον άνθρωπο και ανθρωποκεντρική και να σέβεται τα θεμελιώδη δικαιώματα, την υγεία και την ασφάλεια των ανθρώπων καθίσταται η ελάχιστη άμεση διεκδίκηση που πρέπει να προταχθεί αποφασιστικά.

Το ΑΚΕΛ, για λόγους που έχουν να κάνουν με το Κυπριακό και τις προσπάθειες επίλυσής του, στο 18ο Συνέδριό του το 1995, αποφάσισε να συνηγορήσει υπέρ της ένταξης της χώρας μας στην ΕΕ. Το ΑΚΕΛ εξακολουθεί να θεωρεί ότι εντός της ΕΕ υπάρχουν παράγοντες, οι οποίοι μπορούν να αξιοποιηθούν στις προσπάθειες για λύση, λαμβάνοντας υπόψη και το πλαίσιο των ευρωτουρκικών σχέσεων.

Για το ΑΚΕΛ, η συμμετοχή της Κύπρου στην ΕΕ –και ειδικά η παρουσία του Κόμματός μας στο Ευρωκοινοβούλιο– είναι βήμα αγώνα για τα συμφέροντα του λαού και της πατρίδας μας και ταυτόχρονα, πεδίο δράσης για τα δικαιώματα των εργαζομένων της χώρα μας και της ηπείρου μας.

Ταυτόχρονα, όμως, η πορεία της ΕΕ επιβεβαιώνει καθημερινά όλες τις εκτιμήσεις και προειδοποιήσεις της Αριστεράς για τον χαρακτήρα της ως προωθημένη μορφή καπιταλιστικής ολοκλήρωσης, όπου εξακολουθούν να κυριαρχούν οι νεοφιλελεύθερες πολιτικές, η στρατιωτικοποίηση και τα διευρυνόμενα ελλείμματα δημοκρατίας στη δομή και λειτουργία της. Οι κυρίαρχες πολιτικές δυνάμεις στην ΕΕ, με επικεφαλής το Ευρωπαϊκό Λαϊκό Κόμμα, εμβαθύνουν τα αδιέξοδα.

Η πραγματικότητα είναι σε αντίθεση με τις ιδρυτικές διακηρύξεις και τις υποσχέσεις της ΕΕ. Από τη μια, οι λαοί των κρατών-μελών της ΕΕ είναι αντιμέτωποι με την ακρίβεια, την ενεργειακή φτώχεια, τη στεγαστική κρίση, τους χαμηλούς μισθούς και τις συντάξεις, τη διάλυση των εργασιακών σχέσεων και την αποδόμηση του κοινωνικού κράτους. Από την άλλη, συσσωρεύεται τεράστιος πλούτος στα χέρια των τραπεζών, μεγάλων επιχειρηματικών ομίλων και επενδυτικών ταμείων, μέσα από μια διαδικασία που διεκπεραιώνεται από την Κομισιόν, την Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα, μια γραφειοκρατική ελίτ και όλο το θεσμικό πλαίσιο οικονομικής διακυβέρνησης της ΕΕ.

Σήμερα, η ΕΕ βρίσκεται μπροστά από τα μεγαλύτερα ίσως αδιέξοδα που είχε ποτέ. Η οικονομία της υποχωρεί έναντι του ανταγωνισμού με ΗΠΑ και Κίνα, υπόκειται πλέον σε εμπορικό πόλεμο από τις ΗΠΑ και οι δύο μεγαλύτερες χώρες της –Γερμανία και Γαλλία– είναι σε οικονομικοπολιτική αβεβαιότητα. Η ανάληψη ή η συμμετοχή της ακροδεξιάς στη διακυβέρνηση ευρωπαϊκών κρατών και η ενίσχυση της δύναμής της εντός του Ευρωκοινοβουλίου και των άλλων θεσμικών οργάνων της ΕΕ εγείρει ερωτηματικά για το πολιτικό μέλλον της ΕΕ. Η δε στάση αποδοχής ή και συνεργασίας με την ακροδεξιά, που επιδεικνύουν η δεξιά και άλλες κυρίαρχες δυνάμεις, αποδομεί τις διακηρύξεις περί δημοκρατικών αρχών και αξιών της ΕΕ.

Πιο τραγικά είναι τα αδιέξοδα σε σχέση με τον πόλεμο στην Ουκρανία, όπου η στρατηγική –σε ευθυγράμμιση με ΗΠΑ και ΝΑΤΟ– εξοπλισμού της κυβέρνησης Ζελένσκι και των αλλεπάλληλων κυρώσεων στη Ρωσία δεν έφερε τα επιθυμητά αποτελέσματα στο πολεμικό πεδίο, παρά μόνο επέφερε αυτοτραυματισμό της ευρωπαϊκής οικονομίας κι ένα τεράστιο κοινωνικοοικονομικό κόστος στους λαούς της. Ο επανεξοπλισμός της ΕΕ (ReArm Europe), με τη στροφή της στην «οικονομία πολέμου» και τη διοχέτευση τεράστιων κονδυλίων στη στρατιωτική βιομηχανία και τεχνολογία, αφαιρεί από τις κοινωνικές δαπάνες. H δε επαναφορά της ιδέας ευρωστρατού -που παρουσιάζεται από την ηγεσία της ΕΕ ως απεξάρτηση από τις ΗΠΑ- δεν ξεφεύγει από τη θεσμοθετημένη σύζευξη ΕΕ-ΝΑΤΟ και, στην πράξη, εντάσσεται στη λογική της στρατιωτικοποίησης και του επεμβατισμού. Περαιτέρω, το Σύμφωνο για το Άσυλο και τη Μετανάστευση θα συνεχίσει τον εγκλωβισμό των προσφύγων στις χώρες του μεσογειακού νότου, τις θαλάσσιες τραγωδίες και την καταστολή σε βάρος όσων αναζητούν άσυλο, την ίδια ώρα που οι μετανάστες εργαζόμενοι γίνονται αντικείμενο διπλής εκμετάλλευσης από τμήματα της εργοδοσίας σε όλη την ΕΕ.

Αυτά τα αδιέξοδα δεν θα λυθούν ούτε με την ομοσπονδοποίηση της ΕΕ, ούτε με τον ευρωσκεπτικισμό της ακροδεξιάς που πρεσβεύει την επιστροφή στον εθνικό καπιταλισμό. Αυτό το ψευδεπίγραφο δίπολο δεν αγγίζει τον κοινωνικοοικονομικό χαρακτήρα της ΕΕ και την ουσία των πολιτικών της, αυτά δηλαδή που οδηγούν σε περαιτέρω συμπίεση του βιοτικού επιπέδου των λαών, σε μεγαλύτερες ανισότητες εντός και μεταξύ των κρατών-μελών της ΕΕ αλλά και στις φυγόκεντρες τάσεις.

Απέναντι σε αυτά βρίσκεται το όραμα της Αριστεράς για την Ευρώπη των Λαών, δηλαδή μια θεμελιακά διαφορετική ενωμένη Ευρώπη, κοινωνικά δίκαιη, δημοκρατική, πολυπολιτισμική και ειρηνική, η οποία να ανήκει και να υπηρετεί πραγματικά τους λαούς της. Με φάρο αυτό το όραμα αγωνιζόμαστε μαζί με τις δυνάμεις της Αριστεράς στην Ευρώπη και μέσα στους θεσμούς της ΕΕ διεκδικώντας μικρές και μεγάλες αλλαγές στις πολιτικές της με γνώμονα την ειρήνη, τα δικαιώματα των εργαζομένων και τη δημοκρατία.

Η πολύπαθη Μέση Ανατολή συνεχίζει να βρίσκεται για δεκαετίες τώρα στο επίκεντρο ξένων επεμβάσεων και αιματηρών συγκρούσεων, που έχουν την ρίζα τους στους ανταγωνισμούς για τον έλεγχο του ενεργειακού και ορυκτού πλούτου της περιοχής, καθώς και των νευραλγικών εμπορικών οδών που την διασχίζουν. Το σημερινό σκηνικό καθορίζεται, πρωτίστως, από την ανοικτή πληγή του Παλαιστινιακού, τις αποσταθεροποιητικές συνέπειες από τις παλιές και νέες επεμβάσεις των ΗΠΑ και των συμμάχων τους (Ιράκ, Αφγανιστάν, Λιβύη, Συρία, Υεμένη), τους περιφερειακούς ηγεμονικούς ανταγωνισμούς και την τάση διεκδίκησης ενισχυμένου ρόλου από κράτη όπως η Τουρκία, το Ισραήλ, η Σαουδική Αραβία, το Ιράν. Όλα αυτά συγκρούονται και διασταυρώνονται με τους αγώνες των λαών της Μέσης Ανατολής και της Βόρειας Αφρικής για ειρήνη, ελευθερία, δημοκρατία και λαϊκή κυριαρχία.

Η περίοδος που διανύουμε έχει στιγματιστεί από την πρώτη γενοκτονία του 21ου αιώνα που διέπραξε το Ισραήλ, με τη στήριξη και ανοχή ΗΠΑ και ΕΕ, σε βάρος των Παλαιστινίων ως κλιμάκωση της πολυετούς κατοχής κι εποικισμού των παλαιστινιακών εδαφών. Ως απάντηση, ένα τεράστιο διεθνές κύμα αλληλεγγύης, με το οποίο ένωσε τη φωνή του και το Κόμμα μας, στάθηκε δίπλα στο πλευρό του ηρωικού παλαιστινιακού λαού. Περαιτέρω, η εισβολή του Ισραήλ στον Λίβανο και στη Συρία, οι επιθέσεις σε Ιράν, Υεμένη ακόμα και σε δυνάμεις του ΟΗΕ αλλά και η ένταση της κατοχικής βίας στη Δυτική Όχθη, καθώς και τα σχέδια εθνοκάθαρσης των Παλαιστινίων από τη Γάζα επιβεβαίωσαν ότι ο στόχος είναι η αναδιάταξη ολόκληρης της Μέσης Ανατολής στο ευρύτερο πλαίσιο των αμερικανονατοϊκών σχεδιασμών. Το Κράτος του Ισραήλ και η ακροδεξιά κυβέρνηση Νετανιάχου αποτελούν απειλή για την ειρήνη και τη σταθερότητα στην περιοχή μας και ολόκληρο τον κόσμο. Η Αριστερά της Κύπρου και του κόσμου καλείται να συνεχίσει αμείωτη την αλληλεγγύη της στον παλαιστινιακό αγώνα για ελευθερία, για δημιουργία ανεξάρτητου παλαιστινιακού κράτους με πρωτεύουσα την Ανατολική Ιερουσαλήμ, στα σύνορα του 1967, αλλά και προς τις αριστερές δημοκρατικές δυνάμεις στο εσωτερικό του Ισραήλ που αγωνίζονται για τη λύση δύο κρατών και ειρήνη.

Περαιτέρω, η καταματωμένη από τον πολυετή πόλεμο Συρία μπαίνει σε νέο κύκλο αβεβαιότητας με την κατάληψη της εξουσίας από τζιχαντιστικές δυνάμεις. Παρόλο που η κατάσταση είναι ακόμα ρευστή, οι εξελίξεις οδήγησαν σε νέους κινδύνους για διαμελισμό της χώρας, με πρωταγωνιστές την Τουρκία, το Ισραήλ και τις ΗΠΑ, ενώ εντείνονται οι επιθέσεις κατά θρησκευτικών και εθνοτικών ομάδων της χώρας. Το συμφέρον της Συρίας και της περιοχής μας απαιτεί την απαλλαγή της από τις ξένες επεμβάσεις, τη διασφάλιση της εδαφικής ακεραιότητας και κυριαρχίας της και την άμεση διοχέτευση ανθρωπιστικής βοήθειας. Πρωτίστως, απαιτεί να διασφαλιστεί το δικαίωμα του συριακού λαού να καθορίσει το μέλλον του.

Σημαντικό στοιχείο των εξελίξεων στην περιοχή μας είναι η συνεχιζόμενη αναβάθμιση της ισχύος της Τουρκίας, περιφερειακά αλλά και διεθνώς, με διεύρυνση του οικονομικού, εμπορικού και στρατιωτικού της αποτυπώματος.

Μετά από μισό αιώνα κατοχής στην Κύπρο, η Τουρκία είναι πλέον κατοχική δύναμη και στη Συρία και το Ιράκ και διατηρεί –παρά τη σχετική αποκλιμάκωση στα ελληνοτουρκικά– τις επεκτατικές αξιώσεις της σε βάρος των κυριαρχικών δικαιωμάτων της Ελλάδας στο Αιγαίο και της Κύπρου στην Ανατολική Μεσόγειο. Διεκδικεί ηγεμονία στην Ανατολική Μεσόγειο υπό το ιμπεριαλιστικό όραμα της «Γαλάζιας Πατρίδας». Διαθέτει στρατιωτική παρουσία στα Δυτικά Βαλκάνια, στη Βόρεια Αφρική, τον Κόλπο και τον Καύκασο. Αναπτύσσει αυτόνομη στρατιωτική βιομηχανία κι εκτεταμένο εμπόριο όπλων. Διεκδικεί ρυθμιστικό γεωπολιτικό ρόλο στην Ουκρανία –τον οποίον της έχει επιμερίσει η ηγεσία της ΕΕ– και τη Λιβύη, ενώ παρεμβαίνει στο Μεσανατολικό επιχειρώντας να παρουσιαστεί προστάτιδα των Παλαιστινίων. Επεκτείνει δραστικά το πεδίο δράσης του τουρκικού κεφαλαίου στην Αφρική, τη Μέση Ανατολή και ενδυναμώνει τις εμπορικές σχέσεις με τις χώρες της Ευρασίας.

Η Τουρκία εκμεταλλεύεται την ισχυρή θέση της στους G20 και στο ΝΑΤΟ, τους προνομιακούς δεσμούς με τις ΗΠΑ, τη στρατηγική σχέση με την ΕΕ και τις συνεργασίες με Ρωσία και καταφέρνει να διαπραγματεύεται με όλα σχεδόν τα ισχυρά κέντρα του κόσμου και να βγαίνει διαρκώς ενισχυμένη. Ακόμα και οι παλινδρομήσεις στις σχέσεις της με τη Δύση, δεν καταλήγουν σε ολική ρήξη αλλά σε επαναδιαπραγμάτευση και τελικά σε αναβάθμιση του ρόλου της, αφού εκμεταλλεύεται τη στρατηγική επιδίωξη ΗΠΑ-ΕΕ να την κρατήσουν πάση θυσία στο δυτικό στρατόπεδο. Χαρακτηριστική είναι η πρόσφατη αναζωογόνηση των ευρωτουρκικών σχέσεων –που θα έχει σημαντικά οικονομικά, εμπορικά κι επενδυτικά οφέλη για την Άγκυρα– χωρίς αυτή να διαφοροποιήσει ουσιαστικά τη στάση της έναντι των γειτονικών κρατών ή να βελτιώσει εσωτερικά το επίπεδο της δημοκρατίας και του κράτους δικαίου. Άλλωστε, εντός της Τουρκίας ενισχύεται ο νεοφιλελευθερισμός στην οικονομία, η ισλαμική ατζέντα, ο κρατικός αυταρχισμός και οι διώξεις σε βάρος πολιτικών αντιπάλων της κυβέρνησης Ερντογάν, ενώ συνεχίζεται η καταστολή του κουρδικού κινήματος. Στον αντίποδα αυτών βρίσκονται οι αγώνες, υπό εξαιρετικά αντίξοες συνθήκες και δυσμενέστατους συσχετισμούς, που διεξάγουν οι αριστερές και προοδευτικές δυνάμεις στο εσωτερικό της χώρας για δημοκρατία, κοσμικό κράτος, για κοινωνικά δικαιώματα και πολιτικές ελευθερίες, για φιλία με τα γειτονικά κράτη, για ειρήνη και σοσιαλισμό.

Παρότι καταγράφονται μικρές και μεγάλες εκλογικές και πολιτικές επιτυχίες της Αριστεράς –στην Ευρώπη, στη Λατινική Αμερική, στην Ασία– η γενική εικόνα αποτυπώνει στασιμότητα.

Αντικειμενικά, τα οράματα, οι αξίες και οι διεκδικήσεις της Αριστεράς βρίσκονται στον αντίποδα του καπιταλισμού, που έχει κυριαρχήσει παγκόσμια όχι μόνο στην οικονομία αλλά και στο επίπεδο της συνείδησης και της ιδεολογίας. Τα αντιδραστικά ιδεολογήματα της ακροδεξιάς που δηλητηριάζουν τα λαϊκά στρώματα και η διαρκής αποϊδεολογικοποίηση της πολιτικής διεργασίας οδηγούν σε απαξίωση της οργανωμένης ταξικής πάλης και σε ακύρωση της ιστορικής μνήμης και της πολιτικής σκέψης, πλήττοντας έτσι πρώτα και κύρια την Αριστερά. Επιπρόσθετα, σε σειρά κρατών στην Ευρώπη, στην Ασία και στη Μέση Ανατολή είναι νομικά απαγορευμένη η κομμουνιστική δράση, ενώ οι ΗΠΑ και η ΕΕ πρωτοστατούν σε ένα σύγχρονο κύμα θεσμικού αντικομμουνισμού, που συνδυάζεται με ένταση του κρατικού αυταρχισμού σε βάρος της συνδικαλιστικής και κινηματικής δράσης.

Την ίδια ώρα, όμως, οι υποκειμενικές ελλείψεις και αδυναμίες είναι αδιαμφισβήτητες. Το διεθνές κομμουνιστικό κι αριστερό κίνημα υφίσταται ακόμη τις επιπτώσεις από το πλήγμα της διάλυσης της σοσιαλιστικής κοινότητας στην Ανατολική Ευρώπη. Συχνά μάλιστα, αναλώνεται σε ιδεολογικές και πολιτικές διαφωνίες και αντιπαραθέσεις μεταξύ, αλλά κι εντός, των διάφορων ρευμάτων της Αριστεράς. Αδυναμίες παρουσιάζονται και σε θεωρητικό επίπεδο, δηλαδή στην παραπέρα εξέλιξη της μαρξιστικής σκέψης και στην ανάλυση νέων φαινομένων.

Όλα τα πιο πάνω, μαζί με τους αντικειμενικούς περιορισμούς και τις δυσκολίες που προκαλεί το σύστημα, δυσχεραίνουν τα δεδομένα και τις συνθήκες μέσα στις οποίες η Αριστερά δίνει τους αγώνες της.

Από την άλλη βέβαια, καταγράφονται δυναμικές που μπορούν, υπό προϋποθέσεις, να αποτελέσουν τη μαγιά και το προζύμι για ενίσχυση της Αριστεράς. Τα τελευταία χρόνια υπήρξε δραστική αύξηση των εργατικών αγώνων και των απεργιών σε παγκόσμιο επίπεδο με αιχμή του δόρατος το δικαίωμα συνδικαλιστικής οργάνωσης, τις συλλογικές συμβάσεις, τους μισθούς και τα εργασιακά δικαιώματα. Παράλληλα, κόντρα στο ρεύμα της εποχής, δείχνουν αντοχή και δυναμική διάφορα κοινωνικά κινήματα με προοδευτικό προσανατολισμό (αντιρατσιστικό/αντιφασιστικό, περιβαλλοντικό, αντιπολεμικό), με τα οποία φυσιολογικά αλληλοεπιδρά η Αριστερά. Πάνω από όλα, όμως, η ίδια η ζωή και η πραγματικότητα αποδεικνύουν ότι το σοσιαλιστικό όραμα, τα εργαλεία σκέψης, οι διεκδικήσεις και οι αξίες της Αριστεράς, είναι επίκαιρα και αναγκαία απέναντι στις παγκόσμιες απειλές του πολέμου, του φασισμού και των εκρηκτικών ανισοτήτων.

Μπροστά σε αυτά, η δική μας αντίληψη για τον ρόλο της Αριστεράς στον σύγχρονο κόσμο εδράζεται σε τρεις θεμελιώδεις άξονες:

• Η Αριστερά πρέπει να επενδύσει στις πλούσιες ιστορικές της παραδόσεις, στις οποίες κατόρθωσε να συνδέει το όραμα του σοσιαλισμού με τον αγώνα για τις άμεσες διεκδικήσεις των εργαζομένων και τα δημοκρατικά, προοδευτικά καθήκοντα της εποχής. Με αυτή την προσέγγιση δημιουργεί τις προϋποθέσεις για να πετυχαίνει κατακτήσεις σήμερα, να κερδίζει την εμπιστοσύνη του κόσμου της εργασίας, να κτίζει δυνάμεις και συνειδήσεις για τον στόχο της κοινωνικής αλλαγής.
• Χρειάζεται ενότητα δράσης των δυνάμεων της Αριστεράς διεθνώς, πάνω σε κοινούς στόχους και αρχές. Τέτοια πεδία είναι η πάλη ενάντια στον πόλεμο, τον φασισμό και τον ιμπεριαλισμό, η διεθνιστική αλληλεγγύη με τους αγωνιζόμενους λαούς, ο αγώνας ενάντια στην περιστολή δικαιωμάτων και η πάλη για εργατικά δικαιώματα, η αλληλεγγύη στους κοινωνικούς και εργατικούς αγώνες ανά τον κόσμο, το μέτωπο κατά της παραχάραξης της ιστορίας και του αντικομμουνισμού, η υπεράσπιση του οράματος του σοσιαλισμού, η οικολογία και το περιβάλλον κ.ά. Οι υπαρκτές, μικρές και μεγάλες διαφορές σε ζητήματα στρατηγικής, τακτικής και πολιτικών θέσεων που υπάρχουν ανάμεσα στα κομμουνιστικά, εργατικά και αριστερά κόμματα μπορούν να αποτελούν αντικείμενο διαλόγου σε πνεύμα συντροφικότητας και αλληλοσεβασμού, χωρίς να εμποδίζουν την κοινή δράση σε όσα μάς ενώνουν.
• Είναι ιδεολογικά και ιστορικά αποδεδειγμένη η ορθότητα και αναγκαιότητα της στρατηγικής των συμμαχιών της Αριστεράς με ευρύτερες κοινωνικές και πολιτικές δυνάμεις για την υλοποίηση προοδευτικών στόχων. Η εποχή μας, εξαιτίας της αντιδραστικότητας του καπιταλισμού, δημιουργεί αντικειμενικά μια πλατιά κοινωνική βάση που μπορεί να συσπειρωθεί πολιτικά σε επιμέρους προοδευτικές, δημοκρατικές και ταξικές διεκδικήσεις και προτάγματα.

Την τελευταία δεκαετία η εξωτερική πολιτική της χώρας αναπροσανατολίστηκε δραστικά μέσα από την πολιτικοστρατιωτική προσέγγιση με τις ΗΠΑ και το Ισραήλ, σε συνάρτηση με τη διαδικασία «απορωσοποίησης» της κυπριακής οικονομίας και άμυνας, ενώ παράλληλα δρομολογήθηκαν βήματα για ένταξη στο ΝΑΤΟ.

Η ελληνοκυπριακή άρχουσα τάξη ευθυγραμμίστηκε με την επιθετικότητα της Δύσης και παρουσιάζεται πρόθυμη να στηρίξει τους ιμπεριαλιστικούς σχεδιασμούς στην Ανατολική Μεσόγειο, προσδοκώντας σε ανταλλάγματα. Σε αυτό το πλαίσιο, καλλιεργήθηκαν αυταπάτες ότι θα μπορούσε να αποσπαστεί η εύνοια των ΗΠΑ-ΕΕ-Ισραήλ υπέρ της Κύπρου και σε βάρος της Τουρκίας.

Στους παράγοντες που επιδρούν στην εξωτερική πολιτική της Κύπρου πρέπει να προσμετράται πλέον και η σαρωτική δράση αμερικανικών και ισραηλινών κεφαλαίων στο νησί. Ο αναπροσανατολισμός της εξωτερικής πολιτικής της Κύπρου από τη διακυβέρνηση ΔΗΣΥ-Αναστασιάδη –που κλιμακώθηκε μετά το ναυάγιο του Κραν Μοντανά και την επανεκλογή της το 2018– διακηρύχθηκε με το δόγμα μετατροπής της Κύπρου σε «προκεχωρημένο φυλάκιο της Δύσης στην ανατολική Μεσόγειο» και σε «ασπίδα του Ισραήλ». Τώρα, κλιμακώνεται περαιτέρω με τη διακυβέρνηση Ν. Χριστοδουλίδη η οποία διακηρύσσει «οριστική επιλογή δυτικού προσανατολισμού της χώρας», έχοντας τη στήριξη όλων των πολιτικών δυνάμεων, πλην, βέβαια, του ΑΚΕΛ.

Οι πολιτικές των κυβερνήσεων Αναστασιάδη και Χριστοδουλίδη, με πυξίδα τον νόμο Μενέντεζ-Ρούμπιο («Για την προώθηση συνεργασιών στα θέματα ασφάλειας και ενέργειας στην Ανατολική Μεσόγειο και για άλλους σκοπούς»), προσδένουν τη χώρα στο άρμα των ΗΠΑ και διαρρηγνύουν τις σχέσεις της Κύπρου με μόνιμα μέλη του Συμβουλίου Ασφαλείας του ΟΗΕ όπως η η Ρωσία και η Κίνα. Προωθούν τη στρατιωτικοποίηση του νησιού και θέτουν υποδομές της χώρας στην υπηρεσία των ενόπλων δυνάμεων των ΗΠΑ και του Ισραήλ. Περαιτέρω, από το 2015 και μετά καταγράφονται σειρά περιπτώσεων εντός του ΟΗΕ και της ΕΕ που η Κυπριακή Δημοκρατία μετακινήθηκε από θέσεις αρχών επί του Μεσανατολικού, στηρίζοντας το Ισραήλ, ενώ ανάλογες μετατοπίσεις καταγράφονται κι εντός της Βουλής από τον Συναγερμό και τα κόμματα του κέντρου. Αλγεινό αποκορύφωμα ήταν η διπλωματική και πολιτική κάλυψη που παρείχε η κυβέρνηση στη γενοκτονία του Ισραήλ στη Γάζα, ευθυγραμμιζόμενη πλήρως με την ισραηλινή προπαγάνδα και αρνούμενη μέχρι τέλους να καταδικάσει τα ισραηλινά εγκλήματα. Περαιτέρω, η κυβέρνηση Αναστασιάδη συναίνεσε στη χρήση των βρετανικών βάσεων, για διενέργεια αεροπορικών επιθέσεων στη Συρία και το Ιράκ, ενώ η κυβέρνηση Ν. Χριστοδουλίδη συναίνεσε στη χρήση τους για υποστήριξη των ισραηλινών επιχειρήσεων στον πόλεμο στη Γάζα. Οι βάσεις χρησιμοποιούνταν και από αμερικανικές δυνάμεις, κατά παράβαση ακόμα και των προνοιών της Συνθήκης Εγκαθίδρυσης. Τέλος, η κυβέρνηση Ν. Χριστοδουλίδη –με την υποστήριξη ΔΗΣΥ-ΕΛΑΜ και την ανοχή ή σιωπή των άλλων πολιτικών δυνάμεων– εμφανίζεται αποφασισμένη να θέσει τη χώρα στις ράγες για ένταξη στο ΝΑΤΟ, αρχίζοντας με την προσαρμογή των ενόπλων δυνάμεων στα ΝΑΤΟϊκά πρότυπα.

Όλα αυτά προκαλούν σοβαρότατους κινδύνους για την ασφάλεια της χώρας, αφού την εμπλέκουν στις πολεμικές συγκρούσεις και σχεδιασμούς της περιοχής. Εμβαθύνουν την στρατιωτικοποίηση του νησιού, με τεράστιους κινδύνους για τον λαό μας. Υπονομεύουν τις σχέσεις της Κυπριακής Δημοκρατίας με μόνιμα μέλη του ΣΑ του ΟΗΕ και άλλες παραδοσιακά φίλες χώρες. Ακυρώνουν την αξιοπιστία της Κυπριακής Δημοκρατίας ως χώρας που βασίζει τον αγώνα της για απελευθέρωση και επανένωση στον σεβασμό του διεθνούς δικαίου και των Ψηφισμάτων του ΟΗΕ.

Στην παρωχημένη δογματική προσέγγιση του «ανήκομε στην Δύσην», που δεν εξυπηρετεί τα συμφέροντα της Κύπρου αλλά μόνο τα συμφέροντα και τις σκοπιμότητες των εκφραστών της, το ΑΚΕΛ αντιπαραβάλλει το σύγχρονο και επίκαιρο όραμα για μια Κύπρο, η οποία ως αυτόνομος παράγοντας αλλά και ως κράτος μέλος της ΕΕ θα λειτουργεί ως γέφυρα ειρήνης στην περιοχή και θα ασκεί μια πολυδιάστατη εξωτερική πολιτική βασισμένη σε αρχές και στα συμφέροντα της Κυπριακής Δημοκρατίας και του λαού μας.

Πιο συγκεκριμένα, η δική μας θέση εδράζεται στις εξής θέσεις και προτεραιότητες:

• Ανάπτυξη μιας πολυδιάστατης εξωτερικής πολιτικής της Κύπρου που να βασίζεται στο διεθνές δίκαιο, να υπηρετεί τη λύση του Κυπριακού και τα συμφέροντα του κυπριακού λαού, να μην προσδένει τη χώρα στο άρμα ξένων δυνάμεων, αλλά να αναπτύσσει αμοιβαία επωφελείς σχέσεις με όλα τα κράτη του κόσμου –πόσο μάλλον τα μόνιμα μέλη του ΣΑ του ΟΗΕ.
• Αντίσταση σε πολιτικές και ενέργειες που εμπλέκουν τη χώρα στη στρατιωτικοποίηση της Ανατολικής Μεσογείου και μετατρέπουν το νησί σε πολεμικό ορμητήριο ξένων δυνάμεων, όπως συμβαίνει τώρα με τις στρατιωτικές συνεργασίες της Κύπρου με ΗΠΑ-Ισραήλ.
• Κινητοποίηση του λαού ενάντια στο ενδεχόμενο ένταξης της Κύπρου στο ΝΑΤΟ ή στο ΝΑΤΟϊκό πρόγραμμα «Συνεταιρισμός για την Ειρήνη».
• Εναντίωση στη χρήση των βρετανικών βάσεων για εμπλοκή στους ιμπεριαλιστικούς σχεδιασμούς για την περιοχή. Οι εξελίξεις έχουν επαναβεβαιώσει τη θέση της Αριστεράς ότι οι βάσεις αποτελούν εστία θανάσιμων κινδύνων για τον κυπριακό λαό και κάνουν ακόμα πιο επίκαιρη τη θέση για απαλλαγή της χώρας από τις βάσεις.
• Υποστήριξη της επανατοποθέτησης των σχέσεων της ΕΕ με τη Ρωσία και την Κίνα στη βάση της αμοιβαία επωφελούς συνεργασίας και μακριά από τη λογική της συστημικής αντιπαλότητας.
• Υπεράσπιση αρχών στο Μεσανατολικό και πρόταξη, μαζί με τα φιλειρηνικά κινήματα της περιοχής, του στόχου για ανακήρυξη της Μέσης Ανατολής σε ζώνη απαλλαγμένη από πυρηνικά και άλλα όπλα μαζικής καταστροφής και δραστικούς περιορισμούς/ελέγχους στο εμπόριο όπλων στην περιοχή, περιλαμβανομένης της επιβολής εμπάργκο όπλων και κυρώσεων στο κράτος του Ισραήλ.
• Διεθνιστική αλληλεγγύη στους αγώνες των λαών για ειρήνη, ελευθερία, δημοκρατία και λαϊκή κυριαρχία.

Διαχρονική θέση του ΑΚΕΛ είναι ότι το Κυπριακό συνιστά πρόβλημα εισβολής, κατοχής και παραβίασης του διεθνούς δικαίου και ειδικότερα της εδαφικής ακεραιότητας της Κυπριακής Δημοκρατίας από την Τουρκία. Ταυτόχρονα, το πρόβλημα έχει και την εσωτερική του πτυχή που αφορά την αποκατάσταση των σχέσεων των δυο κοινοτήτων. Για το Κόμμα μας η λύση του Κυπριακού πρέπει να τερματίζει την τουρκική κατοχή, να καταργεί τα εγγυητικά και τα όποια επεμβατικά δικαιώματα, να αποκαθιστά την εδαφική ακεραιότητα του κράτους μας, τα ανθρώπινα δικαιώματα και τις βασικές ελευθερίες ολόκληρου του λαού, Ελληνοκυπρίων και Τουρκοκυπρίων και να προνοεί για την αποστρατικοποίηση της Κύπρου. Η μόνη εφικτή και βιώσιμη λύση είναι η λύση διζωνικής, δικοινοτικής ομοσπονδίας με πολιτική ισότητα, που προνοεί για ένα κράτος με μια κυριαρχία, μια ιθαγένεια και μια διεθνή προσωπικότητα.

Η παρούσα κατάσταση

Μισό και πλέον αιώνα μετά το δίδυμο έγκλημα του πραξικοπήματος και της εισβολής, το Κυπριακό βρίσκεται στη χειρότερη φάση που βρέθηκε ποτέ. Από το 2017 και την αποτυχία της Διάσκεψης στο Κραν Μοντανά ζούμε το μακροβιότερο αδιέξοδο που υπήρξε τουλάχιστον από το 1974.

Η Τουρκία εργαλειοποιεί το αδιέξοδο δημιουργώντας νέα κατοχικά τετελεσμένα επί του εδάφους, όπως για παράδειγμα με το μερικό άνοιγμα της περίκλειστης περιοχής της Αμμοχώστου, παραβιάζοντας σχετικά ψηφίσματα του ΣΑ του ΟΗΕ. Την ίδια ώρα, επίσημα πλέον η Τουρκία και η τουρκοκυπριακή ηγεσία υπό τον κ. Τατάρ έχουν μετακινηθεί από τη συμφωνημένη βάση λύσης στη λύση δύο κρατών. Επιπρόσθετα, θέτουν ως προϋπόθεση για την επανέναρξη των διαπραγματεύσεων την αποδοχή της κυριαρχικής ισότητας και του ισότιμου διεθνούς καθεστώτος, θέσεις που απορρίπτονται αφού στην ουσία οδηγούν σε λύση διχοτόμησης.

Είναι πλέον φανερό σε όλους τους καλόπιστους ότι η παρέλευση του χρόνου χωρίς λύση παγιώνει την ντε φάκτο διαίρεση. Με φόντο αυτή την κατάσταση η ελληνοκυπριακή πλευρά επιβάλλεται να παραμείνει συνεπής στη βάση λύσης της διζωνικής, δικοινοτικής ομοσπονδίας με πολιτική ισότητα, η οποία συμφωνήθηκε από τις δύο κοινότητες από το 1977 και από τότε έχει υιοθετηθεί σε σειρά ψηφισμάτων του Σ.Α. του ΟΗΕ. Σημειώνουμε ότι οι βασικές πτυχές της διζωνικής, δικοινοτικής ομοσπονδίας, όπως και το περιεχόμενο της πολιτικής ισότητας, έχουν ήδη συμφωνηθεί ως αποτέλεσμα μακρών και δύσκολων διαπραγματεύσεων. Συμφωνημένες ή σχεδόν συμφωνημένες είναι και άλλες σημαντικές πτυχές του Κυπριακού, όπως η ασφάλεια και οι εγγυήσεις, το εδαφικό, το περιουσιακό, οι βασικές ελευθερίες και η πληθυσμιακή αναλογία. Είναι γι’ αυτό που επιβάλλεται να επιμένουμε στη διαφύλαξη του διαπραγματευτικού κεκτημένου, το οποίο δημιουργήθηκε με πολλή και σκληρή δουλειά. Εάν ανοίξουν συμφωνημένα ζητήματα είναι πολύ αμφίβολο αν θα γίνει κατορθωτή νέα συμφωνία επί αυτών.

Η διαφύλαξη του διαπραγματευτικού κεκτημένου οδηγεί στη θέση για επανέναρξη των διαπραγματεύσεων από το σημείο που διακόπηκαν στο Κραν Μοντανά, οι οποίες θα πρέπει να πραγματοποιηθούν στη βάση του Πλαισίου Γκουτέρες και να επικεντρωθούν στα εκκρεμούντα ζητήματα. Αυτή η προσέγγιση διασφαλίζει:

• Την απόκρουση των μεθοδεύσεων της τουρκικής πλευράς αλλά και κύκλων τόσο διεθνώς όσο και στο εσωτερικό, για προώθηση διχοτομικής λύσης (συνομοσπονδία ή δύο κράτη) αντί λύση επανένωσης.
• Την πλήρη αξιοποίηση του διαπραγματευτικού κεκτημένου ενισχύοντας την προοπτική της λύσης. Αν υπάρξει η ανάλογη πολιτική βούληση μεταξύ των εμπλεκομένων, η απόσταση που πρέπει να διανυθεί προς τη λύση δεν είναι μεγάλη.

Οι προτάσεις του ΑΚΕΛ

Η θέση για συνέχιση των διαπραγματεύσεων από το σημείο που διακόπηκαν και για διαφύλαξη του διαπραγματευτικού κεκτημένου, πρέπει να συνοδεύεται με τη θέση για διαμόρφωση μιας θετικής ατζέντας προς την Τουρκία και την τουρκοκυπριακή κοινότητα, με στόχο να διαμορφωθούν κίνητρα για δημιουργία δυναμικής επανόδου της τουρκικής πλευράς στο διαπραγματευτικό τραπέζι.

Το ΑΚΕΛ από τον Δεκέμβριο του 2020 επεξεργάστηκε κι έχει καταθέσει σχετική πρόταση προς την πολιτική ηγεσία του τόπου για το περιεχόμενο της θετικής ατζέντας. Κεντρικό ρόλο σ’ αυτήν κατέχουν τα θέματα ενέργειας στην περιοχή μας και το φυσικό αέριο της Κύπρου, χωρίς ασφαλώς να παραβιάζονται τα κυριαρχικά δικαιώματα της Κυπριακής Δημοκρατίας και αξιοποιώντας σχετικές συγκλίσεις που έχουν επιτευχθεί μεταξύ των δύο πλευρών.

Στη θετική ατζέντα μπορεί να ενταχθεί και το κεφάλαιο των ευρωτουρκικών σχέσεων, δεδομένης της ενταξιακής πορείας της Τουρκίας και των κυπρογενών υποχρεώσεών της, καθώς και του ρόλου που διαδραματίζει η Ένωση για το περιεχόμενο της λύσης.

Θετική ατζέντα πρέπει να διαμορφωθεί από μέρους της Κυπριακής Δημοκρατίας και προς τους συμπατριώτες μας Τουρκοκύπριους με συγκεκριμένα μέτρα, που στόχο θα έχουν την καλλιέργεια εμπιστοσύνης μεταξύ των δυο κοινοτήτων και την αντιμετώπιση της απαισιοδοξίας που κυριαρχεί σχετικά με τις προοπτικές επίλυσης του Κυπριακού.

Μια στρατηγική, όπως αυτή που περιγράφεται πιο πάνω, είναι -ειδικά μέσα στις δοσμένες συνθήκες- η πιο πρωτοβουλιακή και διεκδικητική πολιτική ενάντια στη στασιμότητα που εδραιώνει τα κατοχικά τετελεσμένα και αυξάνει τους κινδύνους οριστικοποίησης της διχοτόμησης.

ΑΚΕΛ και τουρκοκυπριακή κοινότητα

Για το ΑΚΕΛ διαχρονικά η τουρκοκυπριακή κοινότητα αποτελεί τον φυσικό σύμμαχο της ελληνοκυπριακής κοινότητας στην προσπάθεια για επίτευξη λύσης στο Κυπριακό. Το Κόμμα μας πάντοτε υπογράμμιζε τη σημασία του κοινού αγώνα Ελληνοκυπρίων και Τουρκοκυπρίων για συμφωνημένη λύση. Προς αυτή την κατεύθυνση είναι πολύ σημαντικό το γεγονός ότι οι διαπραγματεύσεις στο Κυπριακό από την περίοδο Χριστόφια-Ταλάτ ήταν κυπριακής ιδιοκτησίας, επομένως η όποια λύση επιτευχθεί θα είναι συμφωνημένη και όχι προϊόν επιβολής.

Είναι γενικά παραδεκτό ότι η πολιτική της επαναπροσέγγισης μεταξύ των δύο κυπριακών κοινοτήτων αποτελεί παιδί του ΑΚΕΛ. Η πολιτική αυτή στηρίζεται στην ανάπτυξη των σχέσεων και της συνεργασίας του Κόμματος με προοδευτικές δυνάμεις της τουρκοκυπριακής κοινότητας, με στόχο την ενίσχυση των προσπαθειών για επίτευξη λύσης στο Κυπριακό. Αυτή η προσπάθεια αναπτύσσεται σε δύο βασικά επίπεδα: αφενός στο επίπεδο των πολιτικών ηγεσιών, ασκώντας επιρροή και πίεση για λήψη των σωστών πολιτικών αποφάσεων για τη λύση και αφετέρου στο επίπεδο της κοινωνίας για κινητοποίηση του λαϊκού παράγοντα προς την κατεύθυνση της στήριξης των προσπαθειών για λύση.

Είναι γεγονός ότι τα τελευταία χρόνια στην τουρκοκυπριακή κοινότητα -όπως βέβαια και στην ελληνοκυπριακή- υπάρχει ένα έντονο αίσθημα απαισιοδοξίας σχετικά με τις προοπτικές λύσης που οδηγεί, σε πολλές περιπτώσεις, σε παραίτηση και παθητικότητα. Με φόντο αυτή την κατάσταση, το Κόμμα και το λαϊκό κίνημα ενισχύουν περαιτέρω την επαναπροσεγγιστική τους δράση . Στο πλαίσιο αυτό εντάσσονται οι κοινές δράσεις για προώθηση της αλληλοκατανόησης και της συνεργασίας των δυο κοινοτήτων, με πρώτιστο στόχο τη λύση του Κυπριακού και την οικοδόμηση γερών βάσεων για το μέλλον της ειρήνης και της επανένωσης. Η δικοινοτική δράση επεκτείνεται και σε θέματα κοινού ενδιαφέροντος, όπως είναι τα καθημερινά προβλήματα που προκαλεί το στάτους κβο, ο διάλογος για την ιστορία, το περιβάλλον, η παιδεία, ο πολιτισμός.

Αγνοούμενοι – Εγκλωβισμένοι – Παθόντες

Οι πληγές της προδοσίας και της κατοχής της πατρίδας μας δεν έχουν επουλωθεί παρά την παρέλευση μισού και πλέον αιώνα. Ο προσφυγικός κόσμος, οι παθόντες του πολέμου, οι συγγενείς των αγνοουμένων, τα θύματα βιασμών, οι εγκλωβισμένοι, συνεχίζουν να σηκώνουν το βάρος και τις συνέπειες της τραγωδίας της Κύπρου.

Το ζήτημα των αγνοουμένων της Κύπρου –Ελληνοκυπρίων και Τουρκοκυπρίων– αποτελεί μια από τις πιο δραματικές πτυχές του Κυπριακού και το Κόμμα θα συνεχίσει να εργάζεται από κάθε βήμα για τη διακρίβωση της τύχης των αγνοουμένων, να στηρίζει το έργο της ΔΕΑ και να πιέζει για τη συνεργασία της κατοχικής δύναμης.

Διαρκές καθήκον αποτελεί και η ολόπλευρη στήριξη των εγκλωβισμένων και επανεγκατασταθέντων που ζουν στα κατεχόμενα, για διασφάλιση των δικαιωμάτων και ελευθεριών τους και την απρόσκοπτη λειτουργία των σχολείων και εκκλησιών, ενώ η προσπάθεια ενθάρρυνσης της επανεγκατάστασης παραμένει αδιάκοπη.

Η περίοδος που μεσολάβησε από το προηγούμενο Συνέδριο μέχρι σήμερα ολοκλήρωσε την πλήρη επάνοδο της οικονομικής δραστηριότητας, αλλά ταυτόχρονα χαρακτηρίζεται από τη διαδοχή της υγειονομικής κρίσης σε κρίση του κόστους διαβίωσης. Η ραγδαία αύξηση του κόστους διαβίωσης οφείλεται σε εξωγενή και σε ενδογενή φαινόμενα, ωστόσο η πολιτική που ακολούθησε η κυβέρνηση Ν. Αναστασιάδη αρχικά και σήμερα η κυβέρνηση Ν. Χριστοδουλίδη στη διαχείριση των φαινομένων οδήγησε στη σημαντική υποβάθμιση του βιοτικού επίπεδο της πλειοψηφίας της κοινωνίας. Επιπρόσθετα, η συγκέντρωση κεφαλαίου σε βασικούς τομείς της οικονομίας, η δημιουργία ιδιωτικών μονοπωλίων και η ανεξέλεγκτη πώληση της γης και του πλούτου της χώρας σε ξένους επενδυτές οδηγεί στην περαιτέρω υποβάθμιση του βιοτικού επιπέδου της χώρας.

Ο νεοφιλελευθερισμός παραμένει κυρίαρχο χαρακτηριστικό της κυβερνητικής οικονομικής πολιτικής. Αυτό συνεπάγεται μια βασική αντίφαση: Ενώ η χώρα διάγει περίοδο οικονομικής ανάπτυξης, η άνιση κατανομή του παραγόμενου πλούτου εντείνεται και οι εισοδηματικές και κοινωνικές ανισότητες οξύνονται.

Η προσανατολισμένη προς την εξυπηρέτηση μεγάλων ιδιωτικών συμφερόντων ανάπτυξη, η διαρθρωτική επιδείνωση στο διαθέσιμο εισόδημα των νοικοκυριών με την ανακατανομή του πλούτου και των εισοδημάτων εις βάρος της εργασίας, η ένταση των φαινομένων ασυδοσίας στην αγορά, ιδιαίτερα στον χρηματοπιστωτικό τομέα και η απουσία ολοκληρωμένης κοινωνικής πολιτικής συνεχίζουν να κρατούν την πλειοψηφία της κοινωνίας καθηλωμένη και αντιμέτωπη με σημαντικές οικονομικές δυσκολίες, αβεβαιότητα και κοινωνική ανασφάλεια. Η κρίση από την αύξηση του κόστους διαβίωσης συμπιέζει, κυρίως, τα μεσαία και χαμηλά εισοδηματικά στρώματα και υποβαθμίζει την αγοραστική τους δύναμη, ενώ μια σημαντική μερίδα του πληθυσμού βρίσκεται στα όρια της φτώχειας και του κοινωνικού αποκλεισμού.

Η οικονομία χρειάζεται διαφορετική πορεία. Η πρόταση του ΑΚΕΛ για την οικονομία, στο πλαίσιο του υφιστάμενου συστήματος, στοχεύει στη δικαιότερη κατανομή του παραγόμενου πλούτου, στη σμίκρυνση των εισοδηματικών και κοινωνικών ανισοτήτων και στη βελτίωση του βιοτικού επιπέδου του λαού, δημιουργώντας συνθήκες αύξησης της συνολικής παραγωγής, ενίσχυσης του διαθέσιμου εισοδήματος και αξιοπρεπούς εργασίας.

Η οικονομική φιλοσοφία του ΑΚΕΛ – Πρώτα ο άνθρωπος

Η οικονομική φιλοσοφία του ΑΚΕΛ στηρίζεται στις ακόλουθες αρχές:

• Τη βιώσιμη, ισορροπημένη και κοινωνικά προσανατολισμένη οικονομική ανάπτυξη.
• Τη δικαιότερη κατανομή του πλούτου που δημιουργεί η κοινωνία και τον καταμερισμό των οικονομικών βαρών, ανάλογα με το εισόδημα και το οικονομικό εκτόπισμα του καθενός.
• Τη δημιουργία ποιοτικών θέσεων εργασίας και την κατοχύρωση βασικών δικαιωμάτων και ρυθμισμένων όρων απασχόλησης για όλους τους εργαζόμενους.
• Την προστασία του περιβάλλοντος και τη σωστή διαχείριση των φυσικών πόρων από την άναρχη ανάπτυξη.
• Τον έλεγχο και τη ρύθμιση –στο βαθμό του δυνατού– της λειτουργίας της αγοράς για προστασία των μικρομεσαίων επιχειρήσεων και των οικονομικά ευάλωτων στρωμάτων της κοινωνίας.
• Την εγκαθίδρυση ισονομίας, δικαιοσύνης και χρηστής διοίκησης σε όλα τα επίπεδα της οικονομικής δραστηριότητας, τόσο στον ιδιωτικό όσο και στον δημόσιο τομέα.

Στόχος μας είναι η οικοδόμηση μιας οικονομίας στην οποία συνυπάρχουν, συνεργάζονται και αλληλοσυμπληρώνονται η κρατική, η ιδιωτική και η συνεργατική πρωτοβουλία. Μιας οικονομίας που κινείται αντίθετα από την κυρίαρχη νεοφιλελεύθερη αντίληψη και θέτει στο επίκεντρο της οικονομικής πολιτικής τον άνθρωπο και τις ανάγκες του.

Στη δική μας αντίληψη το μοντέλο οικονομικής ανάπτυξης της χώρας πρέπει να στηρίζεται στις εξής προτεραιότητες:

• Δημιουργία αποτελεσματικού και κοινωνικά ευαίσθητου κράτους, το οποίο προστατεύει και στηρίζει τα οικονομικά ασθενέστερα στρώματα της κοινωνίας, με ιδιαίτερο βάρος στους τομείς της υγείας, της παιδείας, της στέγης και της κοινωνικής πρόνοιας και ασφάλισης.
• Συνετή διαχείριση των δημοσιών οικονομικών, με δημόσιες επενδύσεις που στηρίζουν τη βιώσιμη ανάπτυξη, τη δημιουργία υποδομών και τη δικαιότερη κατανομή του παραγόμενου πλούτου.
• Μεταρρύθμιση του φορολογικού συστήματος, για δικαιότερη κατανομή των φορολογικών βαρών, συμπεριλαμβανομένης της φορολόγησης του πλούτου, υιοθέτηση κινήτρων για βιώσιμη ανάπτυξη και αποτελεσματική αντιμετώπιση της φοροδιαφυγής.
• Στήριξη των μικρομεσαίων επιχειρήσεων και των αυτοτελώς εργαζόμενων που αποτελούν τη ραχοκοκαλιά της κυπριακής οικονομίας.
• Ανάπτυξη της συνεργατικής οικονομίας και επανασύσταση του συνεργατικού πιστωτικού τομέα, με στόχο τη βελτίωση των αναπτυξιακών προοπτικών της χώρας και την προστασία των οικονομικά ασθενέστερων από την τραπεζική αυθαιρεσία.
• Εκσυγχρονισμό των δημόσιων οργανισμών κοινής ωφέλειας, διαφυλάσσοντας τον κοινωνικό χαρακτήρα τους και το ρόλο που διαδραματίζουν στην αναπτυξιακή στρατηγική του Κράτους.
• Καθιέρωση ενός σταθερού και αξιόπιστου τραπεζικού συστήματος, που χρηματοδοτεί με προσιτό τρόπο τις ανάγκες των νοικοκυριών και των μικρομεσαίων επιχειρήσεων και δεν χρησιμοποιεί παράνομες χρεώσεις και καταχρηστικές πρακτικές που θυματοποιούν τους δανειολήπτες.
• Προστασία των δανειοληπτών από τις εκποιήσεις κύριας κατοικίας και μικρής επαγγελματικής στέγης, αλλαγή του νομοθετικού πλαισίου για αποκατάσταση της ισορροπίας μεταξύ δανειοληπτών και τραπεζών και προώθηση μιας ουσιαστικής κοινωνικής πολιτικής προστασίας των δανειοληπτών.
• Ενίσχυση του πρωτογενούς τομέα και ανάπτυξη της αγροτικής οικονομίας στη βάση μιας ολοκληρωμένης αγροτικής πολιτικής, με στόχο τη διασφάλιση της επισιτιστικής ασφάλειας της χώρας, τη στήριξη των αγροτών και την απάμβλυνση του φαινομένου της εγκατάλειψης και του μαρασμού της υπαίθρου.
• Καταρτισμό νέας σύγχρονης βιομηχανικής πολιτικής, που στοχεύει στη μείωση των διαρθρωτικών αδυναμιών και στον εκσυγχρονισμό του κυπριακού μεταποιητικού τομέα.
• Ανάπτυξη ποιοτικού τουρισμού που σέβεται το περιβάλλον και τους φυσικούς πόρους, τους εργαζόμενους και τα δικαιώματα τους.
• Αναβάθμιση του τομέα των υπηρεσιών, διατηρώντας την Κύπρο ως διεθνές κέντρο παροχής επαγγελματικών και συμβουλευτικών υπηρεσιών.
• Ανάπτυξη της οικονομίας της γνώσης, με αύξηση της επένδυσης στους τομείς της εκπαίδευσης, της έρευνας, της καινοτομίας και της τεχνολογίας.
• Καταπολέμηση της διαφθοράς και επιτάχυνση της απόδοσης δικαιοσύνης.
• Ψηφιακό μετασχηματισμό της οικονομίας.
• Ρύθμιση της ανεξέλεγκτης πώλησης γης σε υπηκόους τρίτων χωρών

Δημόσια Έσοδα – Φορολογική πολιτική

Το φορολογικό σύστημα θα πρέπει να λειτουργεί ως μέσο άσκησης οικονομικής πολιτικής για μια βιώσιμη, ισορροπημένη και κοινωνικά προσανατολισμένη ανάπτυξη και να στηρίζει την κοινωνική πολιτική. Η φορολογική πολιτική θα πρέπει να στηρίζεται στους πιο κάτω άξονες:

• Να είναι κοινωνικά δίκαιη, ώστε να κατανέμει τα βάρη ανάλογα με τη φορολογική δυνατότητα του καθενός, συμπεριλαμβανομένων μέτρων για φορολόγηση του συσσωρευμένου πλούτου και της μεγάλης ακίνητης ιδιοκτησίας.
• Να λειτουργεί ως καταλύτης για βιώσιμη ανάπτυξη της οικονομίας, με μέτρα για μείωση του διοικητικού βάρους για τις μικρές, οικογενειακές επιχειρήσεις.
• Να λειτουργεί ως εργαλείο σμίκρυνσης των εισοδηματικών ανισοτήτων με προοδευτική κατανομή των φορολογικών βαρών για στήριξη των οικονομικά ασθενέστερων.
• Να παρέχει στο κράτος επαρκή έσοδα για την υλοποίηση μιας ολοκληρωμένης κοινωνικής πολιτικής.
• Να είναι αποτελεσματική, μειώνοντας την απώλεια εσόδων από τη φοροδιαφυγή.
• Να είναι απλή και να ανταποκρίνεται στα συνεχώς μεταβαλλόμενα τεχνολογικά δεδομένα, ώστε να μειώνει το οικονομικό βάρος για τους φορολογούμενους και το κράτος.
• Να λειτουργεί με γνώμονα το σεβασμό του περιβάλλοντος και της αειφόρου ανάπτυξης, λαμβάνοντας υπόψη ότι δεν μπορεί τα μεσαία και χαμηλά εισοδηματικά στρώματα να επωμίζονται δυσανάλογα το βάρος της πράσινης μετάβασης.

Δημόσιες Επενδύσεις

Η προστασία του δημοσίου συμφέροντος είναι άρρηκτα συνδεδεμένη με την υλοποίηση δημοσίων επενδύσεων σε στρατηγικούς τομείς της οικονομίας όπως η ενέργεια, το νερό, οι τηλεπικοινωνίες, οι μεταφορές, τα λιμάνια, τα αεροδρόμια αλλά και σε τομείς της χώρας όπως η παιδεία, η υγεία, η στέγαση και η κοινωνική μέριμνα.

Αυτοί οι τομείς είναι νευραλγικής σημασίας, γιατί είναι συνδεδεμένοι με την ασφάλεια της χώρας και την εξασφάλιση ενός αξιοπρεπούς επίπεδου διαβίωσης για τους πολίτες. Η λογοδοσία και ο κοινωνικός έλεγχος είναι απαραίτητα στοιχεία, ώστε να διασφαλίζεται η καθολικότητα και η ισοτιμία πρόσβασης για τους πολίτες.

Η προσπάθεια ξεπουλήματος του δημοσίου πλούτου είτε με τη μορφή ιδιωτικοποιήσεων είτε με άλλες μορφές και η δημιουργία ιδιωτικών μονοπωλίων υπονομεύουν τον στρατηγικό ρόλο του κράτους και καθιστούν την οικονομία και την κοινωνία δέσμιους στα συμφέροντα του ιδιωτικού κεφαλαίου. Στην περίπτωση της Κύπρου οι κίνδυνοι από μια τέτοια πολιτική είναι ακόμα μεγαλύτεροι λόγω της γεωγραφικής θέσης, του μεγέθους και των ειδικών συνθηκών λόγω κατοχής. Η διεθνής εμπειρία τεκμηριώνει ότι εκεί που γίνονται ιδιωτικοποιήσεις υπονομεύεται το δημόσιο συμφέρον, αυξάνονται οι τιμές για τους καταναλωτές και απορρυθμίζονται οι εργασιακές σχέσεις.

Το ΑΚΕΛ θα συνεχίσει:

• Να υποστηρίζει τις δημόσιες επενδύσεις σε στρατηγικούς τομείς της οικονομίας με γνώμονα το δημόσιο συμφέρον.
• Να εμποδίζει το ξεπούλημα του δημόσιου πλούτου και κρίσιμων υποδομών και την προσπάθεια δημιουργίας ιδιωτικών μονοπωλίων.
• Να προστατεύει τον κοινωνικό χαρακτήρα των δημόσιων οργανισμών κοινής ωφέλειας.
• Να απαιτεί το νοικοκύρεμα και τον εκσυγχρονισμό των δημόσιων οργανισμών, ώστε να λειτουργούν αποτελεσματικότερα ως βραχίονες ανάπτυξης και περαιτέρω ενίσχυσης των οικονομικών του κράτους.

Μικρομεσαίες επιχειρήσεις και αυτοτελώς εργαζόμενοι

Οι μονοπωλιακές τάσεις που παρατηρούνται σε μια σειρά κλάδων της κυπριακής οικονομίας, ο άνισος ανταγωνισμός με τις ξένες επιχειρήσεις και μια σειρά καταχρηστικών πολιτικών, που ακολουθεί ο τραπεζικός τομέας, έχουν επιφέρει καίρια πλήγματα στη ραχοκοκαλιά της κυπριακής οικονομίας, την οποία αποτελούν οι πολύ μικρές, μικρές και μεσαίες, οικογενειακές ως επί το πλείστον, επιχειρήσεις και οι αυτοτελώς εργαζόμενοι.

Οι μικρομεσαίες επιχειρήσεις αντιμετωπίζουν μείωση του κύκλου εργασιών τους, έλλειψη ρευστότητας και χρηματοδότησης και δέχονται αλλεπάλληλα κτυπήματα από τη νεοφιλελεύθερη πολιτική που εφαρμόζει η κυβέρνηση.

Για αντιμετώπιση και αναστροφή της υφιστάμενης πορείας το ΑΚΕΛ προτείνει:

• Δημιουργία δημόσιου χρηματοδοτικού φορέα με στόχο τη διοχέτευση χρηματοδότησης, ρευστότητας και στήριξης προς τις μικρομεσαίες επιχειρήσεις.
• Προσαρμογή του πλαισίου λειτουργίας των τραπεζών στα θέματα χρηματοδότησης και χρεώσεων, ώστε να ανταποκρίνεται στις ανάγκες των μικρομεσαίων επιχειρήσεων.
• Εισαγωγή ρυθμίσεων για ενίσχυση της πρόσβασης των μικρομεσαίων επιχειρήσεων σε ευρωπαϊκή χρηματοδότηση και σε κρατικά σχέδια στήριξης.
• Προστασία της μικρής επαγγελματικής στέγης.
• Δια νόμου ρύθμιση του πλαισίου λειτουργίας διαφόρων τομέων, λειτουργικά ωράρια καταστημάτων και κατάργηση της εργασίας την Κυριακή.

H ενεργειακή πολιτική της χώρας πρέπει να θωρακίζει την ενεργειακή ασφάλεια της χώρας, να κατοχυρώνει την ενέργεια ως κοινωνικό αγαθό και να καταπολεμά την ενεργειακή φτώχεια.

Οι καταναλωτές πληρώνουν σήμερα πολύ ακριβή ηλεκτρική ενέργεια εξαιτίας λανθασμένων πολιτικών που ακολούθησε η προηγούμενη κυβέρνηση και συνεχίζει η σημερινή κυβέρνηση. Οι σκοπιμότητες και η ανικανότητα της κυβέρνησης του ΔΗΣΥ και η αποτυχία της σημερινής κυβέρνησης να φέρει φυσικό αέριο για σκοπούς ηλεκτροπαραγωγής επιβαρύνει τους καταναλωτές με εκατοντάδες εκατομμύρια ευρώ σε ρύπους. Το κόστος επιτείνεται λόγω της αδυναμίας ένταξης της παραγωγής ηλεκτρισμού από ανανεώσιμες πηγές ενέργειας στο ενεργειακό μίγμα της ΑΗΚ. Η ανυπαρξία ολοκληρωμένου ενεργειακού σχεδιασμού έχει αφήσει τη χώρα εκτεθειμένη στην ενεργειακή ανεπάρκεια και ανασφάλεια. Παρά τις πολλές δεσμεύσεις και υποσχέσεις της σημερινής κυβέρνησης η κατάσταση δεν έχει βελτιωθεί. Η εκκρεμότητα σχετικά με την ολοκλήρωση της Μονάδας επαναεροποίησης στο Βασιλικό συνεχίζεται, όπως, επίσης, και τα ζητήματα της αναβάθμισης του δικτύου και της κεντρικής αποθήκευσης από την ΑΗΚ.

Οι στόχοι της ενεργειακής πολιτικής πρέπει να είναι η ορθολογική διαχείριση και αξιοποίηση των ενεργειακών πόρων, η μείωση της ενεργειακής εξάρτησης της χώρας, η διασφάλιση της ενεργειακής επάρκειας, η μείωση της τιμής της ηλεκτρικής ενέργειας και η προστασία του περιβάλλοντος και της δημόσιας υγείας.

Βασικό εργαλείο για υλοποίηση αποτελεί ένας μακροχρόνιος Ενεργειακός Στρατηγικός Σχεδιασμός που θα καλύπτει όλες τις πτυχές της ενεργειακής στρατηγικής στον ηλεκτρισμό, στο φυσικό αέριο, στις μεταφορές και στην οικονομία και θα καλύπτει με διαφάνεια τα θέματα του περιβάλλοντος, της κλιματικής κρίσης, των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας, της αειφόρου ανάπτυξης, της ενεργειακής αποδοτικότητας και του ασφαλούς εφοδιασμού της χώρας. Στον καταρτισμό του νέου Εθνικού Σχεδίου Δράσης μέχρι το 2050 θα πρέπει να ενσωματώνονται οι στόχοι για την αύξηση της παραγωγής από ανανεώσιμες πηγές ενέργειας, τη μείωση των θερμοκηπιακών αερίων, την αύξηση της ενεργειακής αποδοτικότητας και την εξοικονόμηση ενέργειας.

Στα πλαίσια του ολοκληρωμένου ενεργειακού σχεδιασμού το ΑΚΕΛ προτείνει:

• Ορθολογική διαχείριση των κυπριακών υδρογονανθράκων διασφαλίζοντας την κάλυψη των εγχώριων αναγκών.
• Εισαγωγή φυσικού αερίου για ηλεκτροπαραγωγή ως μεταβατική λύση μέχρι τη σταδιακή απεξάρτηση από τα ορυκτά καύσιμα.
• Στροφή της παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας στις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας και δημιουργία δημόσιων υποδομών για τη διαχείριση και αποθήκευση της αυξημένης παραγωγής ενέργειας. Αξιοποίηση των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας με γνώμονα την παραγωγή φθηνής ενέργειας και την προστασία του φυσικού περιβάλλοντος και της εύφορης γεωργικής γης.
• Λειτουργία της αγοράς ηλεκτρισμού με βασικό άξονα την ουσιαστική μείωση του κόστους για τους καταναλωτές.
• Εγκαθίδρυση ενεργειακών κοινοτήτων για την παροχή και την αποθήκευση φθηνής και καθαρής ενέργειας.
• Αντιμετώπιση της ενεργειακής φτώχειας με τη διοχέτευση επαρκών πόρων στη στήριξη ευάλωτων ομάδων του πληθυσμού.
• Η άρση της ενεργειακής απομόνωσης μπορεί να συμβάλει στην ενεργειακή επάρκεια και ασφάλεια της χώρας. Η όποια συζήτηση για ηλεκτρική διασύνδεση, όμως, πρέπει να εξυπηρετεί το συμφέρον της οικονομίας και της κοινωνίας, να μειώνει σημαντικά το κόστος ηλεκτρικής ενέργειας και να μην οδηγεί σε άμεση εξάρτηση της χώρας από αυτή.

Το βασικό στοιχείο που καθορίζει τη θέση των εργαζομένων στη σύγχρονη κυπριακή κοινωνία είναι οι επιπτώσεις από τη νεοφιλελεύθερη διαχείριση της οικονομίας, στοιχείο που διαπερνά τόσο την κοινωνικοοικονομική πολιτική που εφάρμοσε η κυβέρνηση Αναστασιάδη και συνεχίζει η κυβέρνηση Χριστοδουλίδη, όσο και τις πολιτικές που εφαρμόζει το μεγάλο κεφάλαιο αναφορικά με τους μισθούς και τα δικαιώματα των εργαζομένων.

Αποτέλεσμα αυτών των πολιτικών είναι το γεγονός ότι ενώ η Κύπρος τα τελευταία χρόνια έχει ένα από τους ψηλότερους ρυθμούς ανάπτυξης στην ΕΕ και από τα ψηλότερα ποσοστά απασχόλησης, η κατανομή του παραγόμενου πλούτου συνεχίζει να είναι άνιση και ετεροβαρής. Η κατάσταση των εργαζομένων τα τελευταία χρόνια επιβαρύνθηκε περισσότερο από την ακρίβεια, τις ψηλές τιμές ενέργειας και το κόστος στέγασης. Με βάση τις διαπιστώσεις του ΙΝΕΚ ΠΕΟ, μετά από μια δεκαετή ανοδική πορεία της κυπριακής οικονομίας, στην κατάταξη των χωρών της ΕΕ, με κριτήριο την αγοραστική δύναμη των αποδοχών ανά μισθωτό, βρίσκεται στη 19η θέση.

Η οργάνωση και η συσπείρωση είναι το πιο αποτελεσματικό όπλο που διαθέτουν οι εργαζόμενοι στον αγώνα ενάντια στην εκμετάλλευση, για να κάνουν τη ζωή τους καλύτερη και για αντιμετώπιση της αυθαιρεσίας των εργοδοτών. Το δικαίωμα στην οργάνωση και τον συνδικαλισμό είναι πολύτιμο και πρέπει να προστατευθεί. Τα τελευταία χρόνια το συνδικαλιστικό κίνημα κατάφερε μέσα από τους αγώνες του να βελτιώσει τους μισθούς και τα ωφελήματα όσων εργαζομένων καλύπτονται από Συλλογικές Συμβάσεις Εργασίας, να επαναφέρει και να βελτιώσει το ποσοστό απόδοσης της ΑΤΑ, να θεσμοθετηθεί Εθνικός Κατώτατος Μισθός, εντούτοις η επίδραση και η εμβέλεια αυτών των προσπαθειών συρρικνώνεται λόγω της μεγάλης και εκτεταμένης υπόσκαψης των Συλλογικών Συμβάσεων Εργασίας και της προώθησης των προσωπικών συμβολαίων. Ιδιαίτερα έντονα είναι τα φαινόμενα των ατομικών ρυθμίσεων εργασίας στον τομέα των υπηρεσιών, το εμπόριο, την εστίαση και τους τομείς της πληροφορικής και των ψηφιακών τεχνολογιών, τομείς που απασχολούν κατά κύριο λόγο νέους εργαζόμενους.

Η προώθηση νέων μορφών εργασίας όπως η τηλεργασία, η εργασία στις ψηφιακές πλατφόρμες, δημιουργεί ακόμα περισσότερο χώρο για υπόκρυψη της σχέσης εξάρτησης και μισθωτής εργασίας και για απομάκρυνση των εργαζομένων από την οργάνωση στο συνδικαλιστικό κίνημα. Η ισορροπία ισχύος μεταξύ συνδικάτων και εργοδοτικών συνδέσμων έχει ανατραπεί δραστικά με αποτέλεσμα τη συρρίκνωση του ποσοστού κάλυψης με Συλλογικές Συμβάσεις Εργασίας, το οποίο σήμερα μόλις φτάνει στο 50%.

Για να αντιμετωπιστούν τα φαινόμενα απορρύθμισης και φτηνής εργασίας, επιβάλλεται η παρέμβαση του κράτους με μέτρα που να επαναφέρουν την ισορροπία στις εργασιακές σχέσεις, να στηρίζουν τις Συλλογικές Συμβάσεις και να διασφαλίζουν έμπρακτα το δικαίωμα στην οργάνωση.

Προς την κατεύθυνση αυτή το ΑΚΕΛ στηρίζει τις διεκδικήσεις του συνδικαλιστικού κινήματος για:

• Θεσμικά μέτρα που να υποχρεώνουν τους εργοδότες να εφαρμόζουν τα συμφωνηθέντα των κλαδικών συλλογικών συμβάσεων.
• Κατώτατο μισθό, ο οποίος να είναι επαρκής λαμβάνοντας υπόψη το κόστος ζωής και την αγοραστική αξία του μισθού. Αναπροσαρμογή του Κατώτατου Μισθού με βάση την ΑΤΑ και ωριαία απόδοσή του.
• Θεσμοθετημένα μίνιμουμ δικαιώματα για όσους εργαζόμενους δεν καλύπτονται από ΣΣΕ π.χ. 13ος μισθός, ταμείο προνοίας, ATA, υπερωριακή αποζημίωση, αποζημίωση στις αργίες.
• Νομικό πλαίσιο που να καθορίζει με επάρκεια και σαφήνεια τα χαρακτηριστικά που διέπουν τη σχέση εργοδότη εργοδοτουμένου λαμβάνοντας υπόψη και τις νέες μορφές απασχόλησης.
• Προστασία και διασφάλιση του δικαιώματος για οργάνωση και λήψη μέτρων από την πολιτεία, που θα διασφαλίζει το δικαίωμα των συνδικαλιστικών στελεχών για πρόσβαση στους χώρους εργασίας.
• Απόδοση της ΑΤΑ σε όλους τους μισθωτούς με βάση τη φιλοσοφία της, για αποκατάσταση της αγοραστικής δύναμης των μισθών.
• Συνεχή ενίσχυση του πλαισίου για την ασφάλεια και υγεία και αποτελεσματικούς ελέγχους.

Το ΑΚΕΛ χρειάζεται να εμπλουτίζει συνεχώς τις διεκδικήσεις του λαμβάνοντας υπόψη τις αλλαγές που συμβαίνουν στον κόσμο της εργασίας. Τα επόμενα χρόνια ολοένα και περισσότερο θα αναδεικνύονται ζητήματα όπως η χρήση της τεχνολογίας, της τεχνητής νοημοσύνης, η πράσινη μετάβαση. Ο κίνδυνος να χρησιμοποιηθούν αυτές οι εξελίξεις για περαιτέρω προώθηση των αρρύθμιστων μορφών εργασίας και την περιθωριοποίηση ομάδων εργαζομένων είναι ορατός, λαμβάνοντας υπόψη ότι στόχος του κεφαλαίου είναι η συνεχής υποτίμηση της εργασίας.

Για να μη συμβεί αυτό είναι σημαντικό η τεχνολογική πρόοδος και οι επιστημονικές εξελίξεις να αξιοποιηθούν με τρόπο που να οδηγούν στη βελτίωση της εργασίας και των δεξιοτήτων των εργαζομένων, στην αύξηση της παραγωγικότητας, στην ελαχιστοποίηση της καταπόνησης και της έντασης της εργασίας. Σε αυτό το πλαίσιο ένα ζήτημα, το οποίο θα πρέπει να τεθεί τα επόμενα χρόνια, είναι η μείωση του χρόνου εργασίας χωρίς μείωση των απολαβών και με στόχο περισσότερο ελεύθερο χρόνο.

Στον ορίζοντά μας, σε συνεργασία με το συνδικαλιστικό κίνημα, οφείλουμε να θέσουμε τα ζητήματα αυτά με στόχο την προετοιμασία και τη στήριξη των εργαζομένων για προσαρμογή τους στο νέο εργασιακό περιβάλλον.

Κοινωνική Ασφάλιση

Ο θεσμός της καθολικής κοινωνικής ασφάλισης με στόχο την προστασία και στήριξη των εργαζομένων κατά τη διάρκεια του εργασιακού τους βίου και για παροχή εισοδήματος μετά την αποχώρηση από την εργασία αποτελεί ένα από τα πρώτα αιτήματα της εργατικής τάξης, που έχει τις ρίζες του στις αρχές της βιομηχανικής επανάστασης. Στην Κύπρο αυτός ο θεσμός είναι αποτέλεσμα των μεγάλων αγώνων του ΑΚΕΛ, της ΠΕΟ και ευρύτερα του λαϊκού κινήματος από τα χρόνια της αποικιοκρατίας.

Τα τελευταία χρόνια η καθολική δημόσια κοινωνική ασφάλιση δέχεται επιθέσεις από τις νεοφιλελεύθερες οικονομικές πολιτικές: Η αύξηση του προσδόκιμου ζωής και το γεγονός ότι αυτό συνεπάγεται περισσότερες δαπάνες για τα συστήματα κοινωνικής ασφάλισης, επιχειρείται να αντιμετωπιστεί με επέκταση των ορίων συνταξιοδότησης και διασύνδεσης του συστήματος με το προσδόκιμο ζωής, τη βιωσιμότητα των συστημάτων κοινωνικής ασφάλισης και με τη μείωση της ανταποδοτικότητάς τους για τους ασφαλισμένους. Η διασφάλιση επαρκούς και αξιοπρεπούς εισοδήματος μετά τη συνταξιοδότηση από συλλογική κοινωνική ευθύνη μετατίθεται στο κάθε άτομο ξεχωριστά, προωθώντας την ιδιωτική ασφάλιση.

Μέσα σε αυτό το πλαίσιο οι βασικοί στόχοι του ΑΚΕΛ σε ό,τι αφορά στην κοινωνική ασφάλιση και στο συνταξιοδοτικό είναι οι ακόλουθοι:

• Διαφύλαξη του χαρακτήρα του Συστήματος Κοινωνικών Ασφαλίσεων ως καθολικό, δημόσιο, κοινωνικά αλληλέγγυο σύστημα.
• Διασφάλιση μέσα από το Σύστημα Κοινωνικών Ασφαλίσεων επαρκούς και αξιοπρεπούς σύνταξης για όλους τους ασφαλισμένους, έτσι που να μην υπάρχει συνταξιούχος με εισόδημα κάτω από το όριο της φτώχειας.
• Δρομολόγηση του τερματισμού της δανειοδότησης του κράτους από τα πλεονάσματα του ΤΚΑ και εκπόνησης προγράμματος σταδιακής αποπληρωμής του κυβερνητικού χρέους προς το ΤΚΑ.
• Καταρτισμός πλαισίου επενδυτικής πολιτικής του ΤΚΑ με έμφαση στην αξιοποίηση του αποθεματικού του για τη δημιουργία κοινωνικών υποδομών.
• Κατάργηση του μηχανισμού προσαρμογής της συντάξιμης ηλικίας ανάλογα με το προσδόκιμο ζωής.
• Τερματισμό της αναλογιστικής μείωσης του 12%.
• Απόδοση της σύνταξης χηρείας σε όλους τους άντρες ανεξαρτήτως ημερομηνίας θανάτου της συζύγου.
• Εκσυγχρονισμός και αναθεώρηση των παροχών του ΤΚΑ έτσι ώστε αυτές να ανταποκρίνονται στις μεταβαλλόμενες ανάγκες των ασφαλισμένων.
• Επέκταση των Ταμείων Προνοίας σε όλους τους εργαζόμενους ως δεύτερος συνταξιοδοτικός πυλώνας.

Η κοινωνική πολιτική αποτελεί τον ακρογωνιαίο λίθο κάθε σύγχρονης δημοκρατίας, καθώς διαμορφώνει το πλαίσιο μέσα στο οποίο οι πολίτες έχουν πρόσβαση σε βασικά αγαθά. Τα τελευταία χρόνια, όμως, οι κυβερνώντες έχουν μειώσει το ρόλο του κράτους ως φορέα κοινωνικής προστασίας ακόμα και σε νευραλγικούς παραδοσιακά δημόσιους τομείς. Απαξιώνουν καθετί δημόσιο, υπονομεύουν την κοινωνική πρόνοια περιοριζόμενοι στη διαχείριση αντί την αντιμετώπιση της φτώχειας, δεν κάνουν καμία ουσιαστική παρέμβαση για την αντιμετώπιση της στεγαστικής κρίσης.

Αυτή η προσέγγιση αποτυγχάνει να λάβει υπόψη τις κοινωνικές επιπτώσεις και τη μακροπρόθεσμη αστάθεια που δημιουργεί στην κοινωνική συνοχή και έχει ενισχύσει τις ανισότητες, καθιστώντας τα πλέον ευάλωτα στρώματα του πληθυσμού ακόμη πιο εκτεθειμένα στην κοινωνική περιθωριοποίηση. Χαρακτηριστικό είναι ότι η Κύπρος ολοένα και διολισθαίνει στους δείκτες φτώχειας μεγαλώνοντας το χάσμα πλουσίων-φτωχών.

Το κοινωνικό κράτος, η προστασία των δημόσιων και κοινών αγαθών είναι για το ΑΚΕΛ κορυφαία προτεραιότητα. Η υγεία, η παιδεία, η κοινωνική ασφάλιση και η κοινωνική πρόνοια, η εξασφάλιση του δικαιώματος στη στέγη, η πολιτική για τα άτομα με αναπηρίες, αποτελούν κεντρικούς πυλώνες της κρατικής παρέμβασης. Δημιουργούν το έδαφος για μια άλλη οργάνωση της κοινωνίας, που έχει στον πυρήνα της την ισότητα, την αλληλεγγύη, την ανθρώπινη αξιοπρέπεια, πέρα από τη λογική του κέρδους και της εμπορευματοποίησης των πάντων.

Για τη δημιουργία κοινωνικού κράτους και την αντιμετώπιση των συνεπειών των νεοφιλελεύθερων πολιτικών, απαιτείται μια ολιστική προσέγγιση που θα ενσωματώνει μεταρρυθμιστικά μέτρα και θα στοχεύει στις βασικές κοινωνικές ομάδες. Βασικό στοιχείο αυτής της προσέγγισης είναι η αναγνώριση της κοινωνικής πολιτικής ως παραγωγικής επένδυσης, η οποία συμβάλλει στη συνολική οικονομική ανάπτυξη.

Σε βασικούς τομείς της κοινωνικής πολιτικής θα πρέπει να προωθηθούν τα πιο κάτω:

Στεγαστική Πολιτική

Κάθε άνθρωπος έχει δικαίωμα σε αξιοπρεπή ποιοτική και προσιτή στέγη. Προς αυτή την κατεύθυνση προτείνουμε:

• Τη δημιουργία Ενιαίου Στεγαστικού Φορέα για τη χάραξη πολιτικής και παρακολούθηση της υλοποίησής της. Προς αυτή την κατεύθυνση να αξιοποιηθεί ο Κυπριακός Οργανισμός Ανάπτυξης Γης (ΚΟΑΓ).
• Την προώθηση Σχεδίων Κοινωνικής Στέγης, περιλαμβανομένων φοιτητικών εστιών, σε συνεργασία με την τοπική αυτοδιοίκηση.
• Την αύξηση του οικιστικού αποθέματος μέσα από σχέδια προσιτής στέγης.
• Την προώθηση ενός πακέτου μέτρων για ενεργοποίηση του αδρανοποιημένου οικιστικού αποθέματος και αξιοποίηση χαλίτικης γης.
• Τη βελτίωση των εισοδηματικών κριτηρίων και ενίσχυση των παροχών στα στεγαστικά σχέδια και τα σχέδια επιδότησης ενοικίου.
• Τη δημιουργία κρατικού φορέα χρηματοδότησης στέγης.
• Τη στήριξη του ΚΟΑΓ για να μπορεί να συμβάλλει στη δημιουργία αποθέματος προσιτής στέγης και τη στήριξη του Οργανισμού Χρηματοδότησης Στέγης, ώστε, παρότι με το υφιστάμενο νομοθετικό πλαίσιο δεν μπορεί να υλοποιήσει τους στόχους για τους οποίους ιδρύθηκε, να μπορεί να εξυπηρετεί με ταχύτητα και επάρκεια.

Άτομα με Αναπηρίες

Η πλήρης απόλαυση των δικαιωμάτων των ατόμων με αναπηρίες, όπως αυτά καθορίζονται στη σχετική Σύμβαση των Ηνωμένων Εθνών την οποία η χώρα μας κύρωσε το 2011, αποτελεί το βασικό ζητούμενο. Βασικές προτεραιότητες προς αυτήν την κατεύθυνση είναι τα ακόλουθα:

• Απεγκλωβισμός των ΑμεΑ από την ισοπεδωτική αντιμετώπιση του ΕΕΕ. Εισαγωγή ξεχωριστής νομοθεσίας που θα αυξάνει το ύψος των επιδομάτων, τον αριθμών των δικαιούχων και θα ενισχύει τις παρεχόμενες υπηρεσίες.
• Εφαρμογή μέτρων που να προωθούν την ανεξάρτητη διαβίωση και την ενσωμάτωση των ατόμων με αναπηρίες στην απασχόληση.
• Εισαγωγή αποτελεσματικών μέτρων για εφαρμογή της αρχής της προσβασιμότητας.
• Δημιουργία από το κράτος και την τοπική αυτοδιοίκηση επαρκών υποδομών κοινωνικής και ψυχολογικής στήριξης και επαγγελματικής εκπαίδευσης των ατόμων με αναπηρίες.

Τρίτη Ηλικία

Τα άτομα της τρίτης ηλικίας έχουν δικαίωμα στον σεβασμό και στη στήριξη της πολιτείας με στόχο την αξιοπρεπή ποιοτική διαβίωση. Διεκδικούμε για τους συνταξιούχους:

• Απεξάρτηση της επιδοματικής στήριξης των συνταξιούχων από το ΕΕΕ με θέσπιση κριτηρίων, που θα έχουν ως βάση τις ανάγκες των συνταξιούχων.
• Πλήρη επαναφορά του επιδόματος μάνας και του Πασχαλινού επιδόματος.
• Ανάπτυξη ολοκληρωμένου δικτύου δημόσιων υποδομών φροντίδας, στήριξης και αποκατάστασης, σε συνεργασία με την τοπική αυτοδιοίκηση, που να συμβάλλει στη διατήρηση της αξιοπρέπειας και της κοινωνικής ενσωμάτωσης των ηλικιωμένων.

Νέοι γονείς – Οικογένεια

Η Κύπρος βρίσκεται στις τελευταίες θέσεις της ΕΕ σε ό,τι αφορά στο ποσοστό γεννητικότητας. Το ΑΚΕΛ θεωρεί ότι μια ολοκληρωμένη οικογενειακή πολιτική πρέπει να περιλαμβάνει:

• Δημιουργία, σε συνεργασία με την τοπική αυτοδιοίκηση, ποιοτικού και προσβάσιμου σε όλους δημόσιου δικτύου υποδομών για τη φύλαξη και φροντίδα βρεφών, νηπίων και παιδιών σχολικής ηλικίας, ώστε να μπορούν τα νέα ζευγάρια να εξισορροπήσουν τις επαγγελματικές τους υποχρεώσεις με την οικογενειακή τους ζωή.
• Εφαρμογή προγραμμάτων στήριξης στους γονείς, προκειμένου να αντιμετωπιστούν οι προκλήσεις της ανατροφής των παιδιών σε ένα περιβάλλον όπου οι κοινωνικές πιέσεις είναι έντονες.
• Αύξηση της άδειας μητρότητας και ταυτόχρονη κάλυψη του επιδόματος, βελτίωση και επέκταση της άδειας πατρότητας και κάλυψη της γονικής άδειας με επίδομα για ολόκληρη την περίοδο των 18 εβδομάδων.
• Ουσιαστική αναθεώρηση των κριτηρίων και ενίσχυση της οικογενειακής επιδοματικής πολιτικής.
• Ενσωμάτωση της διάστασης των μονογονεϊκών, πολύτεκνων και τρίτεκνων οικογενειών στην οικογενειακή πολιτική του κράτους.

Προσφυγικός κόσμος

Το κόστος των συνεπειών της εισβολής και της κατοχής είναι δυσβάστακτο για τους εκτοπισμένους. Η προσφυγική πολιτική θα πρέπει να στοχεύει:

• Στην ενίσχυση της δυνατότητας των εκτοπισμένων στη στέγαση, βελτιώνοντας τα στεγαστικά σχέδια που απευθύνονται σε πρόσφυγες.
• Στην αναμόρφωση και αναβάθμιση των υποβαθμισμένων συνοικισμών και στην εφαρμογή έργων κοινωνικής αναβάθμισης, ώστε να βελτιωθεί η ποιότητα ζωής και να ενισχυθεί η κοινωνική συνοχή.
• Στην καλύτερη αξιοποίηση των τουρκοκυπριακών περιουσιών και στον εμπλουτισμό των προγραμμάτων του Φορέα Ισότιμης Κατανομής Βαρών.

Κρατική οργάνωση και Κοινωνική Αλληλεγγύη

Οι Υπηρεσίες Κοινωνικής Ευημερίας αποτελούν έναν καθοριστικό πυλώνα στην υποχρέωση του κράτους να χαράξει και να ασκήσει πολιτική κοινωνικής προστασίας και στήριξης, ιδιαίτερα στις σύγχρονες κοινωνίες με την πολυπλοκότητα που παρουσιάζουν τα κοινωνικά προβλήματα, τη διεύρυνση των ανισοτήτων και την εμφάνιση νέων μορφών φτώχειας.

Με στόχο τον ριζικό εκσυγχρονισμό των ΥΚΕ το ΑΚΕΛ προτείνει τα ακόλουθα:

• Αναδιοργάνωση των Υπηρεσιών με προσανατολισμό σε αποκεντρωμένες δομές, με τη μεταφορά αρμοδιοτήτων από το κεντρικό κράτος προς τις τοπικές αρχές.
• Δημιουργία διατμηματικών και διυπουργικών ομάδων εργασίας για ενίσχυση της συνεργασίας μεταξύ των διαφόρων φορέων και πιο ολοκληρωμένες και συντονισμένες παρεμβάσεις.
• Επένδυση στην κατάρτιση και την επαγγελματική ανάπτυξη του προσωπικού, βελτίωση των συνθηκών εργασίας και ενίσχυση των ΥΚΕ για τη δημιουργία ενός πιο αποδοτικού συστήματος κοινωνικής προστασίας.

Η συρρίκνωση του κοινωνικού κράτους έχει επηρεάσει και τη λειτουργία του δημόσιου χώρου, αφού η ευθύνη για την κοινωνική προστασία μετατίθεται από τους δημόσιους φορείς στην ιδιωτική πρωτοβουλία. Ο εθελοντισμός, όμως, δεν μπορεί να είναι υποκατάστατο της κρατικής ευθύνης. Το κράτος πρέπει να επανέβρει τον ρόλο του ως ο βασικός φορέας κοινωνικής προστασίας. Μια τέτοια προσέγγιση δεν είναι μόνο θέμα δικαιοσύνης, αλλά και παράγοντας που θα συμβάλει στην οικοδόμηση μιας πιο βιώσιμης και ανθεκτικής κοινωνίας, ικανής να ανταποκριθεί στις μεταβαλλόμενες συνθήκες του σύγχρονου κόσμου.

Η ανθρωπότητα βρίσκεται σήμερα ενώπιον σοβαρών περιβαλλοντικών ζητημάτων, από την αντιμετώπιση των οποίων κρίνεται το μέλλον των επόμενων γενιών.

Το περιβάλλον, δηλαδή ο άμεσος, ο ευρύτερος χώρος όπου ζούμε και εργαζόμαστε, χρειάζεται προστασία και αναβάθμιση, για να συνεχίσει να μας παρέχει τα απαραίτητα για τη διαβίωσή μας. Οι βασικές απειλές για το περιβάλλον, η κλιματική κρίση, η περιβαλλοντική ρύπανση, η απώλεια της βιοποικιλότητας, η αποδάσωση και η ερημοποίηση, η διαχείριση αποβλήτων και πολλά άλλα πρέπει να τεθούν ως κορυφαίες προτεραιότητες προς αντιμετώπιση για τη διεθνή κοινότητα και για το κάθε κράτος ξεχωριστά.

Ειδικότερα για την Κύπρο, που λόγω της γεωγραφικής της θέσης αναμένεται να βιώσει τις επιπτώσεις της κλιματικής κρίσης νωρίτερα και με μεγαλύτερη ένταση από άλλες περιοχές της Ευρώπης, η αποκατάσταση του οικοσυστήματος, η προστασία του περιβάλλοντος, η περιβαλλοντική και κοινωνική δικαιοσύνη, πρέπει να τεθούν στην κορυφή των πολιτικών και των μέτρων που αναπτύσσονται.

Η Κύπρος παραμένει ουραγός στην Ευρωπαϊκή Ένωση στα περιβαλλοντικά ζητήματα. Η δεκαετία της κυβέρνησης Αναστασιάδη-ΔΗΣΥ ήταν καταστροφική για τα θέματα περιβάλλοντος και μετέτρεψε την Κύπρο σε ένα απέραντο σκυβαλότοπο. Δυστυχώς, η σημερινή κυβέρνηση συνεχίζει στο ίδιο μοτίβο και το πιο σημαντικό δεν έχει συνολική στρατηγική για το περιβάλλον. Η πολιτική «ανάπτυξη με κάθε κόστος» συνεχίζει να εφαρμόζεται και την ίδια ώρα, βασικά περιβαλλοντικά ζητήματα όπως η διαχείριση αποβλήτων, το υδατικό, η διαχείριση περιοχών προστασίας της φύσης και ευαίσθητων οικοσυστημάτων, ο θαλάσσιος χώρος, οξύνονται.

Το ΑΚΕΛ αγωνίζεται για ένα μοντέλο Αειφόρου Ανάπτυξης βασισμένο σε θεμελιώδεις κοινωνικές και περιβαλλοντικές αρχές, όπως το δικαίωμα όλων να ζουν σ’ ένα υγιές περιβάλλον.

Υπερασπίζεται την αρχή της προφύλαξης από κάθε πιθανή περιβαλλοντική ζημιά και επιβάρυνση, το σεβασμό στα φυσικά και ανθρωπογενή οικοσυστήματα και την ορθολογική διαχείριση των περιορισμένων φυσικών πόρων, τους οποίους θεωρεί ως συλλογικά, κοινωνικά αγαθά. Η πράσινη ανάπτυξη, έτσι όπως παρουσιάζεται κυρίως από την ΕΕ, είναι ανεπαρκής και δεν θα φέρει τα επιθυμητά αποτελέσματα. Μπορεί μεν να μειώνει την περιβαλλοντική υποβάθμιση, δεν μειώνει, όμως, τις κοινωνικές ανισότητες και δεν αυξάνει την απασχόληση.

Σε αυτή την κρίσιμη εποχή για το ανθρώπινο είδος και τον πλανήτη μας, το ΑΚΕΛ αγωνίζεται ενάντια στις απειλές και τις συνέπειες της κλιματικής κρίσης προτείνοντας εφικτές λύσεις για την αναχαίτιση των φαινομένων. Απαιτούμε αλλαγή των μη αειφόρων πρακτικών και λύσεις που θα μπορούν να αντιμετωπίσουν, μαζί με την κλιματική αλλαγή και τις συνέπειές της, τις μεγάλες κοινωνικές και οικονομικές ανισότητες στον πλανήτη και την Κύπρο.

Βασικές μας προτεραιότητες είναι:

• Η θεσμική αναβάθμιση όλων των κρατικών περιβαλλοντικών δομών.
• Ο σεβασμός και η εφαρμογή όλων των περιβαλλοντικών νομοθεσιών, περιλαμβανομένων των νομοθεσιών για την εκτίμηση των επιπτώσεων στο Περιβάλλον από έργα.
• Η ενιαία και σωστή διαχείριση των υδάτινων πόρων με γνώμονα ότι το νερό είναι δημόσιο αγαθό και όχι εμπόρευμα.
• Η διαμόρφωση ολοκληρωμένης στρατηγικής πολιτικής για τα απόβλητα.
• Ο ολοκληρωμένος χωροταξικός σχεδιασμός που να λαμβάνει υπόψη τις πολεοδομικές και περιβαλλοντικές παραμέτρους και τις ανάγκες της κοινωνίας.
• Η θωράκιση της πολιτικής για «Κύπρο Ελεύθερη από Γενετικά Τροποποιημένους Οργανισμούς».
• Η αυστηρή εφαρμογή της νομοθεσίας για την προστασία και την ευημερία των ζώων, ενίσχυση της Αστυνομίας Ζώων και θεσμοθέτηση της στήριξης των καταφυγίων.
• Η πάταξη της λαθροθηρίας, προστασία της άγριας πανίδας και διασφάλιση της νομιμότητας και βιωσιμότητας της κυνηγετικής δραστηριότητας.
• Η αποκατάσταση της Φύσης και η προστασία της βιοποικιλότητας, η σωστή διαχείριση των ορυκτών πόρων, η διαφύλαξη της ποιότητας του ατμοσφαιρικού αέρα σε συνδυασμό με τη σωστή διαχείριση των εκπομπών αέριων ρύπων.
• Οι επενδύσεις στην προσαρμογή και στην προστασία από την κλιματική αλλαγή (προστασία από έντονα καιρικά φαινόμενα –ξηρασίες, πυρκαγιές, πλημμύρες).
• Η αναβάθμιση του δικτύου δημόσιων μεταφορών και η δημιουργία υποδομών μικροκινητικότητας.

Η διασφάλιση της πρόσβασης σε υψηλής ποιότητας υπηρεσιών υγείας είναι ένα από τα θεμελιώδη δικαιώματα κάθε ανθρώπου. Και ένα σύγχρονο κράτος οφείλει να παρέχει υπηρεσίες υγείας, στη βάση ενός συνολικού κοινωνικά προσανατολισμένου σχεδιασμού, που να χαρακτηρίζονται από καθολικότητα, αλληλεγγύη, ισότητα στην πρόσβαση, ψηλό επίπεδο ποιότητας και αξιοπρεπή αντιμετώπιση των ασθενών και επαγγελματιών υγείας και επαρκή χρηματοδότηση.

Σημειώνουμε με ιδιαίτερη ανησυχία την τάση συγκεντροποίησης της υγείας και τις πιέσεις που ασκούνται από μεγάλα ιδιωτικά συμφέροντα, την έλλειψη πολιτικής βούλησης για στήριξη του δημόσιου τομέα υγείας και τα ανεπαρκή κοντύλια που διατίθενται στον τομέα της υγείας, ενώ η κυβέρνηση κλείνει τα μάτια.

Θεσμικές και ρυθμιστικές αλλαγές

• Σχεδιασμός του Υγειονομικού Χάρτη της χώρας και ετοιμασία Οδικού Χάρτη υλοποίησης των αναγκών που προκύπτουν.
• Αποτροπή μονοπωλιακών και ολιγοπωλιακών καταστάσεων στον τομέα της υγείας και άμεσος προγραμματισμός της δυναμικότητας (capacity plan) του τομέα.
• Αλλαγή της οργανωτικής δομής του Υπουργείου Υγείας, ώστε να αντανακλά τον στρατηγικό του ρόλο και να συνάδει με τις σύγχρονες απαιτήσεις.
• Δημιουργία Εθνικού Οργανισμού Φαρμάκων, ο οποίος να έχει την ευθύνη της αδειοδότησης και παρακολούθησης ασφαλών, αποτελεσματικών και ποιοτικών φαρμάκων.
• Δημιουργία ανεξάρτητης Σχολιατρικής Υπηρεσίας και επέκταση της κοινοτικής νοσηλευτικής.
• Εκσυγχρονισμός νομοθεσίας για κέντρα αποκατάστασης και ένταξή τους στο ΓεΣΥ.
• Εισαγωγή και επέκταση προγραμμάτων πρόληψης και έγκαιρης ανίχνευσης (screening) και οργανωμένης πρόληψης.
• Δημιουργία ανεξάρτητου Ινστιτούτου Δικανικών Επιστημών.
• Δημιουργία κέντρων αναφοράς και εθνικής στρατηγικής για κάθε ομάδα ασθενών.
• Συνεχής εκπαίδευση επαγγελματιών υγείας και εισαγωγή σύγχρονων κλινικών πρωτοκόλλων και επιστημονικών μεθόδων.
• Οργάνωση αξιόπιστης συλλογής και ανάλυσης στατιστικών δεδομένων για έρευνα και βελτίωση των υπηρεσιών.

Γενικό Σχέδιο Υγείας

Η διαφύλαξη της φιλοσοφίας και των αρχών πάνω στις οποίες στηρίζεται το ΓεΣΥ, ως σύστημα καθολικό, κοινωνικά αλληλέγγυο και προσβάσιμο και η συνεχής βελτίωση των παρεχόμενων υπηρεσιών παραμένουν προτεραιότητες για το ΑΚΕΛ.

Προς αυτήν την κατεύθυνση είναι σημαντική:

• Η ενίσχυση της ανεξαρτησίας του Οργανισμού Ασφάλισης Υγείας.
• Αποτελεσματικότερη αντιμετώπιση των καταχρήσεων.
• Η επαρκής στελέχωση, η ενίσχυση των μηχανισμών ελέγχου, της χρηστής διοίκησης και της διαφάνειας.
• Ο συνεχής εμπλουτισμός των υπηρεσιών που παρέχει το ΓεΣΥ.

Δημόσια νοσηλευτήρια

Ο δημόσιος τομέας υγείας είναι ο ρυθμιστής του συστήματος υγείας και έχει ως ρόλο να προστατεύει το σύστημα από την ασυδοσία των ιδιωτικών συμφερόντων. Η έλλειψη πολιτικής βούλησης από την κυβέρνηση Ν. Χριστοδουλίδη να προχωρήσει αποφασιστικά στη στήριξη των δημόσιων νοσηλευτηρίων και η έλλειψη αποτελεσματικής ηγεσίας από τον ΟΚΥπΥ, συνιστούν ευθεία απειλή για την επιβίωση των δημοσίων νοσηλευτηρίων και για ολόκληρο το σύστημα υγείας.

Για τον εκσυγχρονισμό και τη στήριξη των δημόσιων νοσηλευτηρίων:

• Η διαδικασία αυτονόμησης των δημόσιων νοσηλευτηρίων θα πρέπει να διασφαλίζει ότι παραμένουν υπό κοινωνικό και πολιτειακό έλεγχο και αποτελούν τη ραχοκοκαλιά του ΓεΣΥ, είναι οργανισμοί μη κερδοσκοπικοί, κοινωνικά ωφέλιμοι, πάροχοι φροντίδας υψηλού επιπέδου, με αυτονομία στη λήψη αποφάσεων και εξασφαλισμένη την απαραίτητη χρηματοδότησή τους από το κράτος.
• Τα δημόσια νοσηλευτήρια θα πρέπει να ενισχυθούν με όλες τις αναγκαίες εξειδικευμένες μονάδες (εντατικές μονάδες, γηριατρικές κλινικές, πλήρη ογκολογικά κέντρα κ.α.) και να στελεχωθούν μέσω συμφωνημένων δομών και εφαρμογή συλλογικών συμβάσεων εργασίας και να αντιμετωπιστεί το φαινόμενο αγοράς υπηρεσιών σε μαζική κλίμακα.
• Απαιτείται η καθιέρωση μηχανισμών εσωτερικού και εξωτερικού ελέγχου, τόσο ποιοτικού όσο και οικονομικού.

Ειδικοί Τομείς και Πρωτοβουλίες

• Ψυχική Υγεία: Ενίσχυση προγραμμάτων και χρηματοδότησης.
• Ολοκλήρωση της Ιατρικής Σχολής του Πανεπιστημίου Κύπρου και ουσιαστική διαβούλευση για τη δημιουργία πανεπιστημιακών κλινικών.
• Ιατρικός Τουρισμός: Δημιουργία Επιμελητηρίου Προώθησης Ιατρικού Τουρισμού (health farms σε αγροτικές/ορεινές περιοχές).
• Άτομα με Αναπηρία/Παραπληγία: Αναβάθμιση υπηρεσιών φροντίδας.
• Οικογενειακός Προγραμματισμός: Δημιουργία κέντρων συμβουλευτικής και ένταξη στο ΓεΣΥ.
• Σπάνια Νοσήματα: Υιοθέτηση πολιτικών ολιστικής αντιμετώπισης.

Εξαρτήσεις

Για αρκετά χρόνια, τα θέματα των εξαρτήσεων παρέμεναν στο περιθώριο, επιτρέποντας να αναπτύσσεται η εσφαλμένη αντίληψη που αντικρίζει τον χρήστη ως εγκληματία. Σήμερα είναι ξεκάθαρο ότι τα αίτια που γεννούν την εξάρτηση αποτυπώνονται στους δείκτες ανεργίας και υποαπασχόλησης, στην κοινωνική ανασφάλεια, στην εμπορευματοποίηση των σχέσεων, στην αλλοτρίωση των ανθρώπων και των σχέσεών τους, στην ολοένα αυξανόμενη περιθωριοποίηση και τον κοινωνικό αποκλεισμό συγκεκριμένων ομάδων πληθυσμού.

Τα αίτια όσο και οι συνέπειες της χρήσης εξαρτησιογόνων ουσιών είναι πολύπλευρες και επομένως χρήζουν ανάλογης πολυθεματικής, ισόρροπης και ολοκληρωμένης αντιμετώπισης. Προτεραιότητα πρέπει να είναι η λήψη πολιτικών και μέτρων που να εμπερικλείουν την πρόληψη, τη θεραπεία, τη μείωση της βλάβης, την κοινωνική και εργασιακή επανένταξη και την καταστολή της εμπορίας. Στόχος της Πολιτείας πρέπει να είναι η πρόληψη και μείωση της χρήσης, ο περιορισμός της παράνομης αγοράς των ναρκωτικών και ο αποστιγματισμός ουσιοεξαρτημένων ατόμων.

Το ΑΚΕΛ δηλώνει αντίθετο στον τεχνητό διαχωρισμό μεταξύ «μαλακών» και «σκληρών» ναρκωτικών και στη νομιμοποίησή τους ως τρόπο καταπολέμησης των εξαρτήσεων και ενώνει τη φωνή του με όλους όσοι απαιτούν το φαινόμενο των εξαρτήσεων να αντιμετωπίζεται στο πλαίσιο της Δημόσιας Υγείας.

Για την ενίσχυση του αγώνα ενάντια στις εξαρτήσεις το ΑΚΕΛ, ανάμεσα σε άλλα, προτείνει:

• Στήριξη του έργου της Αρχής Αντιμετώπισης Εξαρτήσεων για εφαρμογή της Εθνικής Στρατηγικής.
• Πρόσβαση στη θεραπεία από τις εξαρτήσεις σε όλους, χωρίς διακρίσεις.
• Λειτουργία νέων και ενίσχυση υφιστάμενων προγραμμάτων επανένταξης και βοήθειας πρώην χρηστών και ουσιοεξαρτημένων και των οικογενειών τους, με την παροχή όλου του φάσματος των απαραίτητων υπηρεσιών.
• Ένταξη των υπηρεσιών για αντιμετώπιση των εξαρτήσεων του ΟΚΥπΥ στο ΓεΣΥ.

Το θεμελιώδες ερώτημα που οφείλει να απαντήσει το εκπαιδευτικό σύστημα κάθε χώρας είναι τι είδους πολίτες –και κατ’ επέκταση ανθρώπους– επιθυμεί να διαμορφώσει για την κοινωνία.

Στη δική μας αντίληψη, η παιδεία οφείλει να ικανοποιεί τις σύγχρονες ανάγκες της κοινωνίας. Το σχολείο, ως ο ακρογωνιαίος λίθος του εκπαιδευτικού συστήματος, χρειάζεται να στοχεύει στην προαγωγή της δημοκρατίας, της συμπερίληψης, της πολυπολιτισμικότητας, της κοινωνικής δικαιοσύνης και της ισότητας και να καταπολεμά τον εθνικισμό. Στην εποχή της τεχνητής νοημοσύνης και των νέων εργαλείων και μεθόδων μάθησης, το εκπαιδευτικό σύστημα καλείται να παρέχει στα παιδιά μας ίσες και ολόπλευρες δυνατότητες μόρφωσης, ιδιαίτερα σε όσα, λόγω της ταξικής προέλευσης των οικογενειών τους ή του τόπου διαμονής τους, έχουν λιγότερες ευκαιρίες. Οφείλει, επίσης, να εστιάζει στη δημιουργία κριτικής σκέψης, στην απελευθέρωση των δημιουργικών και πνευματικών δυνατοτήτων των παιδιών, στην ανάπτυξη συναισθηματικής νοημοσύνης και κοινωνικής ευαισθησίας, στην καλλιέργεια συνείδησης και ισχυρής προσωπικότητας, μακριά από αναχρονιστικές και επιζήμιες πρακτικές στείρας μάθησης και αποστήθισης.

Προς αυτή την κατεύθυνση, στην περίοδο που έχει μεσολαβήσει από το προηγούμενο συνέδριο, η οδυνηρή πραγματικότητα είναι ότι ελάχιστα έχουν επιτευχθεί. Η κυβέρνηση Αναστασιάδη-Συναγερμού, με τις ιδεολογικές εμμονές και τις παρωχημένες αντιλήψεις της, μακριά από σύγχρονες επιστημονικές και παιδαγωγικές αρχές, πήρε την παιδεία του τόπου πολύ πίσω: η οργανωμένη και θεσμική επίθεση κατά του δημόσιου σχολείου προς όφελος του ιδιωτικού –η φοίτηση στο οποίο έχει γιγαντωθεί, χιλιάδες παιδιά βρέθηκαν στα όρια της σχολικής αποτυχίας και της κοινωνικής περιθωριοποίησης, λόγω της δημιουργίας ενός εξετασιοκεντρικού σχολείου, ο εκπαιδευτικός κόσμος γνώρισε σφοδρή απαξίωση, τα δημόσια πανεπιστήμια στοχοποιήθηκαν, ενώ όσον αφορά στην ειδική εκπαίδευση καταγράφηκε εγκληματική αδράνεια.

Τα όποια βήματα έχουν γίνει προς τη σωστή κατεύθυνση δεν οφείλονται σε έναν ολοκληρωμένο κυβερνητικό σχεδιασμό για την εκπαίδευση, αλλά στη συνεπή, επίμονη και ωφέλιμη στάση μας που βοήθησε στην υιοθέτηση βασικών θέσεών μας στην παιδεία, όπως η κατάργηση του παιδαγωγικού εγκλήματος των εξετάσεων τετραμήνων, η άρση του παράνομου καθεστώτος εργοδότησης χιλιάδων εκπαιδευτικών μέσω της αγοράς υπηρεσιών και η επέκταση της προδημοτικής εκπαίδευσης.

Εντούτοις, πολλά είναι ακόμη αυτά που πρέπει να γίνουν το συντομότερο, αφού το εκπαιδευτικό σύστημα της χώρας μας βρίσκεται σε οριακό σημείο. Ενδεικτικά:

• Αναθεώρηση του περιεχομένου της εκπαίδευσης, μέσω του εκσυγχρονισμού και της περαιτέρω αποφόρτωσης των Αναλυτικών Προγραμμάτων.
• Επέκταση και εκσυγχρονισμός του θεσμού του ολοήμερου σχολείου.
• Μετάβαση σε μια πραγματικά ενιαία εκπαίδευση που δεν θα θυματοποιεί τα παιδιά με αναπηρία.
• Διόρθωση των στρεβλώσεων που υπάρχουν στον τρόπο διορισμού των εκπαιδευτικών, στο πλαίσιο του Νέου Συστήματος διορισμών.
• Εφαρμογή ενός αποτελεσματικού και συνολικού σχεδίου στήριξης των μαθητών με παραβατική συμπεριφορά στο σχολείο, με έμφαση στην πρόληψη. Έμπρακτη υποστήριξη των αρμόδιων υπηρεσιών του Υπουργείου, οι οποίες παραμένουν υποστελεχωμένες.
• Επέκταση της δημόσιας πανεπιστημιακής εκπαίδευσης, ενίσχυση της αυτοδιοίκησης και αυτονομίας της, προστασία του δημόσιου χαρακτήρα των δημόσιων πανεπιστημίων και εξορθολογισμός του πλαισίου λειτουργίας τους.
• Άσκηση αυστηρότερου ελέγχου στη λειτουργία ιδιωτικών σχολών εκπαίδευσης όλων των βαθμίδων και πλήρης εφαρμογή της νομοθεσίας που τα διέπει.
• Ενίσχυση και αναβάθμιση της κρατικής φοιτητικής μέριμνας.
• Συνολική βελτίωση της υλικοτεχνικής υποδομής των σχολικών μονάδων, ανέγερση νέων για αποσυμφόρηση των υφιστάμενων και ουσιαστική στήριξη των Τεχνικών Υπηρεσιών του Υπουργείου.

O Πολιτισμός, οι Τέχνες και τα Γράμματα είναι αξιακά συνυφασμένα με την Αριστερά και αποτελούν προτεραιότητα για το ΑΚΕΛ. Η υποβάθμιση και υποχρηματοδότηση του Πολιτισμού, η απαξίωση του καλλιτεχνικού κόσμου και των οργανωμένων φορέων του από την κυβέρνηση δεν διαφοροποιήθηκαν με την ίδρυση του Υφυπουργείου Πολιτισμού. Την ίδια ώρα, εκατοντάδες καλλιτέχνες του τόπου είναι αντιμέτωποι με την εργασιακή ανασφάλεια και την ανεργία, ζητήματα που δεν επιλύει το κυβερνητικό νομοσχέδιο για το καθεστώς του καλλιτέχνη. Οι κυβερνώντες οφείλουν να αλλάξουν ριζικά την πολιτική τους για τον πολιτισμό.

Ως ΑΚΕΛ, ζητούμε:

• Την εφαρμογή πολιτικών ενθάρρυνσης, στήριξης και ανάδειξης της κυπριακής δημιουργίας με την ουσιαστική στήριξη όλων των μορφών της Τέχνης και των Γραμμάτων.
• Την εμβάθυνση της καλλιτεχνικής παιδείας σε όλες τις βαθμίδες της εκπαίδευσης, έτσι ώστε οι νέοι μας από νωρίς να συμμετέχουν και να κατανοούν τη σημασία του πολιτισμού ως συστατικού στοιχείου μιας ανθρώπινης και υγιούς ζωής.
• Την αποτελεσματική προστασία των αρχαιοτήτων και ευρύτερα της πολιτιστικής κληρονομιάς, την ανάκληση των όποιων τετελεσμένων έχουν δημιουργηθεί με τον αποχαρακτηρισμό Μνημείων και την κατεδάφιση διατηρητέων οικοδομών καθώς και την προστασία από μελλοντικές παράνομες αναπτύξεις.
• Την ουσιαστική επαγγελματική κατοχύρωση του καλλιτέχνη διασφαλίζοντας βασικά ωφελήματα και δικαιώματα για αξιοπρεπή διαβίωση, με υποχρεωτική εφαρμογή των συλλογικών συμβάσεων και απόδοση των πνευματικών και συγγενικών δικαιωμάτων.
• Την ουσιαστική αύξηση των δαπανών για τον Πολιτισμό απαιτώντας, μεταξύ άλλων, αυξημένα κονδύλια για την πολιτιστική ανάπτυξη στο πλαίσιο του προγράμματος «Δημιουργική Ευρώπη», για το 2024-2028.
• Την ανέγερση σημαντικών έργων υποδομής που εκκρεμούν για χρόνια, όπως η Κυπριακή Βιβλιοθήκη και η σύγχρονη Κρατική Πινακοθήκη.
• Την αξιοποίηση του πολιτισμού για την προώθηση της αλληλοκατανόησης και της συνεργασίας μεταξύ των κοινοτήτων και θρησκευτικών ομάδων του νησιού με σεβασμό στις παραδόσεις κάθε κοινότητας και ενδυνάμωση των κοινών στοιχείων.

Ο αθλητισμός αποτελεί βασικό πυλώνα στη ζωή μας και χρήσιμο στοιχείο για επίτευξη μιας πιο υγιούς κοινωνίας, βασισμένης στην ανάπτυξη του πνεύματος, της προσωπικότητας, την καλλιέργεια των δεξιοτήτων και του χαρακτήρα των ανθρώπων.

Η επέκταση του κοινωνικού αθλητισμού για ευκαιρίες άθλησης κάθε πολίτη, η αναβάθμιση των εγκαταστάσεων για να βελτιωθεί το επίπεδο του ερασιτεχνικού αθλητισμού και η εξυγίανση αθλητικών φορέων, σε όλα τα επίπεδα, αποτελούν βασικούς πυλώνες του οράματός μας για τον αθλητισμό.

Ο αθλητισμός, ως κοινωνικό αγαθό, έχει τρωθεί εξαιτίας της εμπορευματοποίησης. Λογής-λογής σκοπιμότητες τον εκτροχιάζουν από τον κοινωνικό του ρόλο. Κακοδιαχείριση, διασπάθιση δημόσιου χρήματος, διαπλοκή, νεποτισμός, κλειστά διοικητικά κυκλώματα, χειραγώγηση θεσμών και φορέων, στημένα παιχνίδια και παράνομος τζόγος, ντόπινγκ, βία, έμφυλες διακρίσεις, ρατσισμός και ξενοφοβία είναι φαινόμενα που ταλανίζουν το αθλητικό στερέωμα. Μέρος αυτών των φαινομένων, είναι αυτά τα οποία οδηγούν στην αναβίωση του φασισμού και των φασιστικών φαινομένων στα γήπεδα, τα οποία επηρεάζουν και τη νεολαία. Ο συνεχής αγώνας για εξυγίανση του αθλητισμού και εξάλειψης των διάφορων φαινομένων είναι μονόδρομος.

Βασικοί στόχοι του ΑΚΕΛ για τον αθλητισμό:

• Στήριξη από το κράτος τον αγωνιστικό και ερασιτεχνικό κοινωνικό αθλητισμό στη βάση μιας ολοκληρωμένης Εθνικής Στρατηγικής.
• Προώθηση της χρηστής διοίκησης, της δημοκρατικής λειτουργίας και της διαφάνειας στη λειτουργία αθλητικών φορέων και ομοσπονδιών.
• Ενίσχυση και αναβάθμιση των αθλητικών υποδομών, οι οποίες να είναι προσβάσιμες στους αθλητικούς φορείς και σωματεία.
• Αντιμετώπιση της βίας, των προσυνεννοημένων αγώνων, του ντόπινγκ, της ξενοφοβίας και των έμφυλων διακρίσεων στη βάση νομοθεσίας που να είναι αποτελεσματική και να σέβεται τα ανθρώπινα δικαιώματα.

Η έννοια του κράτους δικαίου συνιστά την πεμπτουσία κάθε δημοκρατικής, σύγχρονης και λειτουργικής πολιτείας. Προσδιορίζει τη σχέση που πρέπει να διέπει κάθε ευνομούμενο κράτος με τους πολίτες του και συμπυκνώνει όλες εκείνες τις λειτουργίες του κράτους που καθορίζουν την ποιότητά της. Αφορά στην άσκηση των δημόσιων εξουσιών στη βάση δίκαιων νόμων, της προστασίας των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, της ισονομίας, της διαφάνειας, της αξιοκρατίας, της χρηστής διοίκησης και της δημόσιας λογοδοσίας μέσα από αμερόληπτους μηχανισμούς ελέγχου.

Διαπιστώνοντας τη γενικευμένη απαξίωση των πολιτών προς τους θεσμούς του κράτους ένεκα των πολλαπλών φαινομένων υποχώρησης του κράτους δικαίου στη χώρα μας, ειδικότερα κατά τη δεκαετή διακυβέρνηση του ΔΗΣΥ, υπογραμμίζουμε ότι απαραίτητη προϋπόθεση για τα όποια βήματα προόδου είναι η έμπρακτη έκφραση πολιτικής βούλησης που απουσιάζει από την κυβέρνηση του Ν. Χριστοδουλίδη.

Αντιμετώπιση της διαφθοράς

Ιδιαίτερα ενδεικτική είναι η διάχυτη αντίληψη μέσα στην κοινή γνώμη ότι η σημερινή κυπριακή πραγματικότητα χαρακτηρίζεται από φαινόμενα διαφθοράς και σκανδάλων. Ως ΑΚΕΛ δεν μας διαφεύγει το γεγονός ότι τα γενεσιουργά αίτια τέτοιων φαινομένων έχουν τις ρίζες τους στο υπάρχον κοινωνικό σύστημα που θεοποιεί το κέρδος, εμπορικοποιεί τα πάντα και υποβαθμίζει ηθικές και πνευματικές αξίες και αρχές. Η σημερινή κατάσταση, ωστόσο, δεν είναι άσχετη από τις πολιτικές της προηγούμενης,

καθώς και της σημερινής διακυβέρνησης της χώρας, την ημετεροκρατία, την αναξιοκρατία, το ρουσφέτι, τη χειραγώγηση των θεσμών και τη γενικότερη έλλειψη πολιτικής βούλησης για αντιμετώπιση τέτοιων φαινομένων.

Το ΑΚΕΛ αναγνωρίζει το δικαιολογημένο αίσθημα της κοινωνίας και θα εντείνει ακόμα περισσότερο τις προσπάθειες και τις πρωτοβουλίες του για διαφάνεια, χρηστή διοίκηση, ενίσχυση του κράτους δικαίου, αξιοκρατία και πάταξη των σκανδάλων και της διαφθοράς. Στο πλαίσιο αυτό, θεωρεί επιβεβλημένη τη διερεύνηση των όποιων σκανδάλων και την προσαγωγή των πρωταγωνιστών τους στη δικαιοσύνη. Αυτό θα κρίνει την αποφασιστικότητα της κυβέρνησης να αντιμετωπίσει το φαινόμενο.

Προοδευτικός εκσυγχρονισμός του κράτους και των θεσμών

Ο προοδευτικός εκσυγχρονισμός του κράτους και των θεσμών προϋποθέτει την εμπέδωση της αξιοκρατίας, της ισονομίας, της διαφάνειας και της λογοδοσίας όλων. Δυστυχώς και η κυβέρνηση Ν. Χριστοδουλίδη, συνεχίζοντας τις πρακτικές της προηγούμενης, αποδυναμώνει περαιτέρω τους μηχανισμούς πρόληψης και ελέγχου, υποσκάπτει τους κανόνες της χρηστής διοίκησης και, με πράξεις ή παραλείψεις της, συντηρεί τη διαπλοκή και διαφθορά που ταλανίζει τη χώρα.

Οι ελλειμματικές και μεροληπτικές πρωτοβουλίες που κατά καιρούς έχουν αναληφθεί από την κυβέρνηση με μόνο γνώμονα τη βελτίωση της εικόνας της δεν αντιμετωπίζουν τα πραγματικά προβλήματα, δεν αποτελούν λύση και δεν παρέχουν τα αναγκαία εχέγγυα για να υπάρξουν ουσιαστικές εκσυγχρονιστικές τομές. Ούτε και αποκαθιστούν την εμπιστοσύνη των πολιτών απέναντι στο κράτος και τους θεσμούς.

Συγκεκριμένα προτείνουμε:

• Εκσυγχρονισμό της Δημόσιας Υπηρεσίας με στόχο την ενίσχυση της διαφάνειας στη λήψη αποφάσεων, τη βελτίωση της προσβασιμότητας του πολίτη στις Αρχές, τη βελτίωση της εξυπηρέτησής του και την κατοχύρωση διαδικασιών λογοδοσίας.
• Θεσμική ρύθμιση περιορισμού θητειών σε διάφορα πολιτειακά αξιώματα και εναλλαξιμότητα σε νευραλγικές θέσεις.
• Περιορισμούς στο διορισμό Υπουργών και άλλων δημοσίων αξιωματούχων που μετέχουν στην εκτελεστική εξουσία σε θέσεις ανεξάρτητων αξιωματούχων.
• Μεταρρύθμιση της Νομικής Υπηρεσίας και διαχωρισμό της αρμοδιότητας του δημοσίου κατηγόρου από τη λειτουργία του νομικού συμβούλου της εκτελεστικής εξουσίας.
• Δυνατότητα αποτελεσματικού δημόσιου ελέγχου όλων των προσφορών που κατακυρώνονται από το δημόσιο και ημιδημόσιο τομέα, περιλαμβανομένων των εξοπλιστικών προγραμμάτων έχοντας πάντοτε υπόψη την πτυχή της εθνικής ασφάλειας, καθώς και του απόρρητου που διέπει τον τομέα της Άμυνας.
• Νομοθετικές τομές για αποτελεσματική αποτροπή της συγκέντρωσης στο ιδιοκτησιακό καθεστώς των ΜΜΕ και της διαπλοκής με πολιτικά πρόσωπα, τράπεζες ή εταιρείες που αναλαμβάνουν δημόσιες συμβάσεις.
• Ενίσχυση των αρμοδιοτήτων της Αρχής κατά της Διαφθοράς.
• Επιβολή αποτρεπτικών ποινών σε περιπτώσεις διάπραξης αδικημάτων εις βάρος του Δημοσίου συμπεριλαμβανομένης της δήμευσης περιουσίας πρώην και νυν πολιτειακών αξιωματούχων και δημόσιων λειτουργών, οι οποίοι καταδικάζονται για αδικήματα φοροδιαφυγής, δεκασμού και διασπάθισης δημόσιου χρήματος.
• Εκσυγχρονισμό και ουσιαστική εφαρμογή της νομοθεσίας που αφορά στο ασυμβίβαστο και στη σύγκρουση συμφερόντων κρατικών και πολιτειακών αξιωματούχων.
• Διεύρυνση της ηλεκτρονικής διακυβέρνησης με στόχο τη βελτίωση της προσβασιμότητας και την αναβάθμιση των παρεχόμενων υπηρεσιών και προώθηση της επιμόρφωσης όλων των πολιτών ως προς τη χρήση των συναφών εργαλείων.

Δικαιοσύνη

Καθοριστικοί πυλώνες για τη διασφάλιση του κράτους δικαίου συνιστούν η διασφάλιση του περί δικαίου αισθήματος πολιτών, η έγκαιρη και αποτελεσματική απονομή δικαιοσύνης και η αμεροληψία όλων όσοι υπηρετούν τη Δικαιοσύνη που σήμερα αμφισβητείται ως αποτέλεσμα κρουσμάτων σύγκρουσης συμφέροντος.

Βασικές προτάσεις μας για αντιμετώπιση των ελλειμμάτων στη λειτουργία του τομέα της Δικαιοσύνης είναι:

• Συνολική μεταρρύθμιση του συστήματος απονομής Δικαιοσύνης, με επικέντρωση στην πρωτοβάθμια, η κατάσταση της οποίας παραμένει ανησυχητική.
• Διασφάλιση του δικαιώματος πρόσβασης στη δικαιοσύνη ανεξαρτήτως εισοδήματος και επέκταση του δικαιώματος για νομική αρωγή στη βάση κοινωνικό-οικονομικών κριτηρίων.
• Ίδρυση Δικαστηρίου Απαιτήσεων Μικρής Κλίμακας για αποφόρτωση των Επαρχιακών Δικαστηρίων.
• Δημιουργία Σχολής Δικαστών.
• Ριζική Αναθεώρηση και προοδευτικός εκσυγχρονισμός του Ποινικού Κώδικα.
• Επιτάχυνση της δημιουργίας Δικαστηρίου Ανηλίκων και της εφαρμογής ολοκληρωμένης σωφρονιστικής πολιτικής για ανήλικους παραβάτες.
• Άμεση υλοποίηση της ηλεκτρονικής δικαιοσύνης σε όλα τα επίπεδα.
• Συστηματικό έλεγχο της βέλτιστης εφαρμογής των προνοιών της μεταρρύθμισης ως προς την υιοθέτηση διαφανών διαδικασιών διορισμού και ανέλιξης δικαστών.
• Ενίσχυση του Γραφείου Επιτρόπου Νομοθεσίας, θεσμοθέτηση Μόνιμης Επιτροπής Αναθεώρησης του Δικαίου και θεσμοθέτηση Μόνιμης Συμβουλευτικής Επιτροπής για το Διεθνές Δίκαιο.

Σωφρονιστικό σύστημα

Καθότι το σωφρονιστικό σύστημα είναι συνυφασμένο με τον τομέα της δικαιοσύνης και του κράτους δικαίου, εκτιμούμε ότι υπάρχει ανάγκη για:

• Ριζικό αναπροσανατολισμό του σωφρονιστικού συστήματος με την ενίσχυση προγραμμάτων που θα μειώνουν τον κίνδυνο υποτροπής πρώην κατάδικων.
• Δημιουργία ξεχωριστής Υπηρεσίας Κοινωνικής Επανένταξης πρώην κατάδικων.
• Ενίσχυση του θεσμού της αποφυλάκισης υπό όρους και εισαγωγή διαφανών κριτηρίων στη διαδικασία απονομής χάριτος.
• Βελτίωση των διαδικασιών εφαρμογής της εναλλακτικής ποινής για ουσιοεξαρτημένους.
• Ουσιαστική ενίσχυση της εκπαίδευσης κρατουμένων όλων των ηλικιών με στόχο να καταστεί πιο εφικτή η ομαλή επανένταξή τους στην κοινωνία.
• Αναθεώρηση των δομών και βελτίωση των υποδομών στις Κεντρικές Φυλακές και άλλους χώρους εγκλεισμού υπόδικων και κατάδικων.

Σχέση εκκλησίας – κράτους

Το ΑΚΕΛ σε όλη του την ιστορία πορεύτηκε με σεβασμό στη θρησκευτική συνείδηση του καθενός. Θεωρεί, ταυτόχρονα, ότι ο πλήρης διαχωρισμός Εκκλησίας και Κράτους είναι θεμελιώδης αρχή που διέπει ένα σύγχρονο και δημοκρατικό κράτος. Ο έμπρακτος διαχωρισμός Εκκλησίας – Κράτους προϋποθέτει:

• Διαφάνεια στα οικονομικά και την επιχειρηματική δραστηριότητα της Εκκλησίας και τερματισμός της προνομιακής μεταχείρισης ως προς την εκκλησιαστική περιουσία και τις οικονομικές σχέσεις της με το κράτος.
• Τερματισμός παρεμβάσεων και πρακτικών που δεν συνάδουν με την κοσμικότητα του εκπαιδευτικού συστήματος.
• Νομοθετικά μέτρα για παρεμπόδιση της οικονομικής εκμετάλλευσης της θρησκευτικής πίστης.

Άμυνα

Στο σημερινό ασταθές περιφερειακό και διεθνές περιβάλλον και ειδικότερα κάτω από συνθήκες συνεχιζόμενης τουρκικής κατοχής, η αμυντική θωράκιση της Κυπριακής Δημοκρατίας είναι απαραίτητη ως αποτρεπτικός παράγοντας έναντι επιβουλών και απειλών κατά της πατρίδας μας. Απαραίτητο στοιχείο αποτελεί, επίσης, η ανάγκη όπως η αμυντική πολιτική ευθυγραμμίζεται και εξυπηρετεί το στρατηγικό στόχο της ειρηνικής επίλυσης του κυπριακού.

Τα θέματα άμυνας θα πρέπει να τυγχάνουν χειρισμού μακριά από δημαγωγικές και εθνικιστικές προσεγγίσεις και προσπάθειες εξυπηρέτησης σκοπιμοτήτων, που θέτουν σε κίνδυνο και δεν εξυπηρετούν τα καλώς νοούμενα συμφέροντα της Κυπριακής Δημοκρατίας.

Σώματα Ασφαλείας

Η αποστολή των σωμάτων ασφαλείας πρέπει να είναι η προστασία της χώρας και της κοινωνίας στη βάση της νομιμότητας και του Συντάγματος. Δυστυχώς, η αναξιοκρατία, ο αυταρχισμός και οι παρεμβάσεις που κυριάρχησαν στη δεκαετή διακυβέρνηση Αναστασιάδη-ΔΗΣΥ και συνεχίζονται, υπονόμευσαν την ικανότητα και αποτελεσματικότητα των σωμάτων ασφαλείας να ανταποκρίνονται στην αποστολή τους.

Ως εκ τούτου, θα πρέπει:

• Να διασφαλισθεί η ποσοτική και ποιοτική παραγωγικότητα, η πειθαρχία και το ηθικό και να αξιοποιείται ορθολογικά το ανθρώπινο δυναμικό των σωμάτων ασφαλείας, μέσω της κατάρτισης ενός αξιοκρατικού θεσμικού πλαισίου Κρίσεων-Προαγωγών και Τοποθετήσεων-Μεταθέσεων-Αποσπάσεων που να εξυπηρετεί τις πραγματικές ανάγκες των σωμάτων.
• Τα στελέχη και τα μέλη των σωμάτων ασφαλείας να τυγχάνουν συνεχούς εκπαίδευσης με γνώμονα την αντιμετώπιση και κυρίως την πρόληψη του εγκλήματος και την προστασία των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και των δημοκρατικών ελευθεριών.
• Να καταπολεμηθούν φαινόμενα αστυνομικής βίας και αυθαιρεσίας, καθώς και τα κρούσματα διαφθοράς στα σώματα ασφαλείας.
• Να δημιουργηθούν δομές που θα ενθαρρύνουν τη συστηματική συνεργασία τμημάτων των σωμάτων ασφαλείας με εξειδικευμένο επιστημονικό προσωπικό.

Η κατοχύρωση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων μέσα από τον πυρήνα του διεθνούς δικαίου, είτε πρόκειται για κοινωνικοοικονομικά δικαιώματα είτε για πολιτικές ελευθερίες είτε αυτά επικεντρώνονται στο άτομο είτε σε συλλογικότητες, συνιστά μια τεράστιας σημασίας κατάκτηση για την ανθρωπότητα. Παραμένουν, όμως, διαχρονικές προκλήσεις όπως η απουσία ολοκληρωμένης στρατηγικής και αποτελεσματικών μηχανισμών καταπολέμησης όλων των μορφών διακρίσεων, με αποτέλεσμα αυτές να διαιωνίζονται και αναπαράγονται με διάφορους τρόπους. Το μεταβαλλόμενο γεωπολιτικό τοπίο θέτει νέες σημαντικές προκλήσεις, καθώς ολοένα και περισσότερα ισχυρά κράτη προβαίνουν, ουσιαστικά ανενόχλητα, σε συστηματικές παραβιάσεις ανθρωπίνων δικαιωμάτων. Η ραγδαία ανάπτυξη της χρήσης του κυβερνοχώρου και της τεχνητής νοημοσύνης δημιουργούν πρόσθετες τεράστιες προκλήσεις. Η ενίσχυση της ακροδεξιάς και το επικίνδυνο ρεύμα του φοβικού, μισαλλόδοξου και σοβινιστικού λαϊκισμού που εκφράζουν έχει εντείνει ανησυχητικά τη μετατόπιση της κεντροδεξιάς και της σοσιαλδημοκρατίας προς πιο συντηρητικές και αντιδραστικές θέσεις.

Η πολυεπίπεδη δραστηριοποίηση για προώθηση και προάσπιση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, αποτελεί προτεραιότητα για το ΑΚΕΛ, το οποίο καθοδηγείται σταθερά από την αρχή του αναφαίρετου δικαιώματος όλων όπως απολαμβάνουν την καθολική προστασία της πολιτείας χωρίς διακρίσεις, καθώς και της ισότητας όλων των ανθρώπων ενώπιον του νόμου.

Προς αυτή την κατεύθυνση, το ΑΚΕΛ προτείνει:

• Υιοθέτηση και εφαρμογή ενός ολιστικού Εθνικού Σχεδίου Δράσης για τα Ανθρώπινα Δικαιώματα.
• Ενίσχυση των εξουσιών και αρμοδιοτήτων του Επιτρόπου Διοικήσεως και Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων και εκσυγχρονισμό της διαδικασίας διορισμού του.
• Διαρκή αναθεώρηση της νομοθεσίας, ώστε να συνάδει με τις διεθνείς υποχρεώσεις της Κυπριακής Δημοκρατίας και να συμβαδίζει με τις προοδευτικού χαρακτήρα διεθνείς τάσεις στην κατοχύρωση ανθρωπίνων δικαιωμάτων.
• Αναβάθμιση και έμπρακτη ενίσχυση των κοινωνικών και οικονομικών δικαιωμάτων μέσα από το σύνολο των πολιτικών του κράτους.
• Ενσωμάτωση σε όλες τις σχολικές βαθμίδες των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και της καταπολέμησης όλων των μορφών διακρίσεων με εισαγωγή εξειδικευμένων βιωματικών εργαλείων στα αναλυτικά προγράμματα.
• Θεσμοθέτηση τακτικών επιμορφωτικών σεμιναρίων για όλες τις βαθμίδες των Δικαστών, όλους τους λειτουργούς του δημοσίου και των σωμάτων ασφαλείας με στόχο την εμπέδωση κουλτούρας σεβασμού στα ανθρώπινα δικαιώματα.
• Εφαρμογή της νομοθεσίας για την καταπολέμηση της ρητορικής και πράξεων ρατσισμού και ξενοφοβίας.
• Προώθηση νομοθετικού πλαισίου για την απαγόρευση της δυνατότητας περιορισμού συνταγματικά κατοχυρωμένων ανθρωπίνων δικαιωμάτων, μέσω της έκδοσης διαταγμάτων από την εκτελεστική εξουσία.
• Υπεράσπιση του δικαιώματος στη διαδήλωση και την ελευθερία έκφρασης.

Ισότητα και ισοτιμία

Στο πολύπλοκο περιβάλλον της σύγχρονης κοινωνίας, η θέση της γυναίκας απειλείται από πολλούς, συχνά μεταξύ τους αντιφατικούς παράγοντες. Ο αγώνας για την ισότητα και ισοτιμία των φύλων συνεχίζει να έχει απέναντι του την πατριαρχία και τα κοινωνικά στερεότυπα. Οι κατακτήσεις και τα δικαιώματα των γυναικών απειλούνται σοβαρά από την άνοδο της ακροδεξιάς σε όλο τον κόσμο, η οποία φέρει μαζί της, τις οπισθοδρομικές αντιλήψεις του φασισμού για τη θέση της γυναίκας στην κοινωνία. Η αντικειμενοποίηση του γυναικείου σώματος έχει πάρει καινούργιες διαστάσεις στην ψηφιακή εποχή που ζούμε και συχνά εκφράζεται με τον μανδύα της χειραφέτησης και της απελευθέρωσης, ενώ καλλιεργείται η αντίληψη πως η ισότητα είναι ατομική υπόθεση, περιορίζοντας το πρόβλημα στην παρουσία γυναικών σε θέσεις εξουσίας.

Για το ΑΚΕΛ ο αγώνας για την ισότητα και την ισοτιμία των φύλων είναι άμεσα συνυφασμένος με την πάλη ενάντια στο κοινωνικοοικονομικό σύστημα που στηρίζεται στις πατριαρχικές δομές και αντιλήψεις και αναπαράγει την εκμετάλλευση την ανισοτιμία και την καταπίεση. Είναι αγώνας οργανωμένος και συλλογικός, που αφορά και τους άνδρες και τις γυναίκες.

Οι πολιτικές άκρατου νεοφιλελευθερισμού και αυστηρής λιτότητας που εφαρμόστηκαν από τη δεκαετή διακυβέρνηση Αναστασιάδη-ΔΗΣΥ, έπληξαν περισσότερο τις γυναίκες, ιδιαίτερα τις γυναίκες των λαϊκών στρωμάτων, τις χαμηλά αμειβόμενες, τις άνεργες, τις μετανάστριες, τις μονογονιούς. Η κυβέρνηση Χριστοδουλίδη, συνεχίζει στο ίδιο πλαίσιο και συχνά προβαίνει σε επικοινωνιακά μέτρα για την προώθηση της ισότητας των φύλων, τα οποία στερούνται ουσίας και περιεχομένου.

Η συρρίκνωση των κοινωνικών παροχών και των υποδομών στήριξης της οικογένειας περιόρισαν σημαντικά τις δυνατότητες κοινωνικής και πολιτικής δραστηριότητας των γυναικών. Η αδιαφορία για την ουσιαστική εφαρμογή πολιτικών για την αντιμετώπιση του μισθολογικού χάσματος, της γυναικείας φτώχειας, της βίας ενάντια στις γυναίκες, για την ανατροπή των έμφυλων στερεοτύπων και την παροχή ίσων ευκαιριών σε άντρες και γυναίκες σε όλους τους τομείς, έχουν σαφή επίπτωση στον τομέα της ισότητας των φύλων στη χώρα μας, η οποία κατατάσσεται στις τελευταίες θέσεις των ευρωπαϊκών δεικτών για την ισότητα των φύλων.

Η υπόθεση της ισότητας των φύλων δεν μπορεί παρά να αποτελεί προτεραιότητα για την Αριστερά. Το ΑΚΕΛ θα παραμείνει η πρωταγωνιστική δύναμη για τα θέματα ισότητας και ισοτιμίας των φύλων και των δικαιωμάτων των γυναικών και θα συνεχίσει να πρωτοπορεί με σημαντικές πρωτοβουλίες, νομοθετικές και άλλες, προς αυτήν την κατεύθυνση.

Για την ισότητα και ισοτιμία των φύλων το ΑΚΕΛ θα συνεχίσει να εργάζεται για:

• Αναχαίτιση της γυναικείας μακροχρόνιας ανεργίας με πλήρεις, ασφαλείς και αξιοπρεπείς θέσεις εργασίας και στήριξη της γυναικείας απασχόλησης.
• Αποτελεσματικά μέτρα για καταπολέμηση της ανισομισθίας.
• Προστασία των δικαιωμάτων των εγκύων εργαζόμενων, στήριξη των δικαιωμάτων των εργαζόμενων μητέρων και ενίσχυσή τους.
• Κοινωνικά, πολιτικά και θεσμικά μέτρα και υποδομές που να στηρίζουν τη γονεϊκότητα ως κοινωνική ευθύνη και την ισότιμη κατανομή των οικογενειακών ευθυνών.
• Ουσιαστική εφαρμογή της νομοθεσίας για πρόληψη και αντιμετώπιση όλων των μορφών βίας κατά των γυναικών.
• Δράσεις για την οριζόντια καταπολέμηση των στερεότυπων αντιλήψεων για τα φύλα στην Παιδεία, τα ΜΜΕ και στους θεσμούς.
• Πλήρη κατοχύρωση των σεξουαλικών και αναπαραγωγικών δικαιωμάτων της γυναίκας και κάλυψη τους μέσω του ΓεΣΥ.
• Δημιουργία Ενιαίας Αρχής Ισότητας, η οποία θα συνενώσει όλους τους φορείς για την ισότητα των φύλων, θα έχει εκτελεστικές εξουσίες και θα εξοπλιστεί με επαρκείς πόρους και στελέχωση με στόχο τη βελτίωση της νομοθεσίας και των πολιτικών που αφορούν το φύλο και την ουσιαστική εφαρμογή τους.
• Ενσωμάτωση της διάστασης του φύλου και του έμφυλου προϋπολογισμού σε όλες τις πολιτικές.
• Προώθηση της συμμετοχής των γυναικών στη δημόσια και πολιτική ζωή.

Αγώνας κατά της ομοφοβίας

Σε ένα σύγχρονο, ευνομούμενο και δημοκρατικό κράτος ουδείς πρέπει να υπόκειται σε περιορισμούς ή αποκλεισμούς που απορρέουν από το σεξουαλικό προσανατολισμό ή την έκφραση φύλου. Αν και έχουν γίνει κάποια σημαντικά βήματα αναγνώρισης των δικαιωμάτων της ΛΟΑΤΚΙ+ κοινότητας, ειδικότερα στο πεδίο των νομοθετικών ρυθμίσεων, η ανάγκη για καλύτερη ενημέρωση και κατανόηση των καθημερινών προκλήσεων που αντιμετωπίζει, μέσα από την οπτική των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, παραμένει. Ο δημόσιος λόγος που εκφέρεται, κυρίως, από κύκλους της συντηρητικής δεξιάς και ακροδεξιάς, συνεχίζει να ανατροφοδοτεί στερεότυπες προσεγγίσεις που περιθωριοποιούν συνανθρώπους μας στη βάση του σεξουαλικού τους προσανατολισμού. Η ρητορική μίσους ως ακραία έκφραση αυτών των προσεγγίσεων, συνεχίζει, δυστυχώς, να αναπτύσσεται, με την ανοχή του κράτους, καθιστώντας μια ομάδα ανθρώπων στόχο απαράδεκτων ρατσιστικών επιθέσεων και αποκλεισμών.

Με δεδομένη την αποφασιστικότητα του για καταπολέμηση κάθε μορφής διακρίσεων το ΑΚΕΛ προτείνει:

• Υιοθέτηση και υλοποίηση Εθνικής Στρατηγικής για την ισότητα των ΛΟΑΤΚΙ+ ατόμων, η οποία θα περιλαμβάνει ένα ολοκληρωμένο πλέγμα παρεμβάσεων, μέτρων και δράσεων σε όλους τους τομείς του δημόσιου και ιδιωτικού βίου.
• Καταπολέμηση των διακρίσεων σε βάρος των ΛΟΑΤΚΙ+ ατόμων στο χώρο εργασίας. Η εξάλειψη αυτών των διακρίσεων προϋποθέτει την ενσωμάτωση στην εθνική έννομη τάξη του σεξουαλικού προσανατολισμού, της ταυτότητας και των χαρακτηριστικών φύλου ως κριτηρίων δυσμενών διακρίσεων αλλά και τη λήψη διοικητικών μέτρων και την ανάπτυξη επιμορφωτικών δράσεων.
• Ενίσχυση και αποτελεσματική εφαρμογή της νομοθεσίας που αφορά την ποινικοποίηση της ομοφοβικής και τρανσφοβικής ρητορικής μίσους με την ταυτόχρονη προώθηση σχετικών πολιτικών και την υιοθέτηση μέτρων που να αντιμετωπίζουν την καλλιέργεια διακρίσεων και τη ρητορική μίσους.
• Άρση των διακρίσεων που παραμένουν στη νομοθεσία αναφορικά με την τυποποίηση των οικογενειακών σχέσεων μεταξύ των ομόφυλων ζευγαριών.

Μεταναστευτικό

Η φτώχεια, η εκμετάλλευση, οι ανισότητες, οι πόλεμοι και οι συγκρούσεις οδηγούν εκατομμύρια ανθρώπους στον ξεριζωμό και την αναγκαστική μετανάστευση.

Στην Ευρώπη το ζήτημα είναι κυρίως η κρίση στην υποδοχή και ένταξη των προσφύγων και μεταναστών. Αντί η ΕΕ να συμβάλει στην αντιμετώπιση των αιτίων της προσφυγιάς και της μετανάστευσης επικεντρώνεται σε μέτρα καταστολής και βίας. Επιστέγασμα αυτής της πολιτικής αποτελεί το Σύμφωνο για το Άσυλο και τη Μετανάστευση, το οποίο επισφράγισε την απαράδεκτη στάση που τηρούν εδώ και χρόνια τα ισχυρά κράτη-μέλη της ΕΕ και αύξησε την εξάρτηση της ΕΕ από τρίτα κράτη και ιδιαίτερα την Τουρκία. Το νέο Σύμφωνο επιτρέπει πλέον σε κράτη-μέλη να εξαγοράζουν την υποχρέωση φιλοξενίας προσφύγων πληρώνοντας τα κράτη πρώτης άφιξης σε χρήμα ή είδος. Επιπλέον, το Σύμφωνο διατηρεί άθικτη την ακρογωνιαία αρχή του Συστήματος του Δουβλίνου που ορίζει ως υπεύθυνο κράτος-μέλος για κάθε αιτητή το πρώτο κράτος άφιξής του στην ΕΕ. Με άλλα λόγια οι πρόσφυγες που αιτούνται άσυλο στην ΕΕ θα συνεχίσουν να εγκλωβίζονται στις χώρες του μεσογειακού νότου, ανάμεσά τους και η Κύπρος.

Η αποτυχημένη διαχείριση του μεταναστευτικού ζητήματος επί προηγούμενης διακυβέρνησης οδήγησε σε συσσωρευμένα προβλήματα, τα οποία τυγχάνουν εκμετάλλευσης από την ακροδεξιά και όχι μόνο για την αύξηση του ρατσισμού και της ξενοφοβίας μέσα στην κυπριακή κοινωνία. Τα ακροδεξιά πογκρόμ στη Λεμεσό και στη Χλώρακα ανέδειξαν την επιτακτική ανάγκη για ολοκληρωμένη μεταναστευτική πολιτική.

Το ΑΚΕΛ καλεί την κυβέρνηση να προβάλει σε ευρωπαϊκό επίπεδο τρεις σημαντικές διεκδικήσεις:

• Ενίσχυση των δυνατοτήτων της Κύπρου ως χώρα πρώτης γραμμής και μεγάλης εγγύτητας σε χώρες καταγωγής προσφύγων και μεταναστών.
• Διεκδίκηση εξαίρεσης για την Κύπρο από την εφαρμογή του Κανονισμού του Δουβλίνου που στοιβάζει αιτητές ασύλου στις χώρες πρώτης γραμμής, ως χώρα μικρή, νησιωτική και ημικατεχόμενη.
• Άμεσο καταμερισμό των προσφύγων σε όλα τα κράτη-μέλη ανάλογα με τον πληθυσμό και τις δυνατότητες κάθε κράτους-μέλους.

Ταυτόχρονα, θα συνεχίσει να διεκδικεί:

• Δίκαιη, διαφανή, ταχεία και εξατομικευμένη διαδικασία σε ό,τι αφορά στην εξέταση των αιτήσεων ασύλου.
• Ολοκληρωμένο Σχέδιο πολιτικών συμπερίληψης και εφαρμογή ενός ολοκληρωμένου προγράμματος ενημέρωσης των μεταναστών και των προσφύγων για όλο το φάσμα των δικαιωμάτων και των υποχρεώσεών τους, από τη στιγμή εισόδου τους στην Κυπριακή Δημοκρατία.
• Εφαρμογή όλων των αναγκαίων μέτρων για αποτελεσματική διεθνή προστασία και αξιοπρεπή διαβίωση.
• Αντικατάσταση της αναχρονιστικής αποικιοκρατικής νομοθεσίας με ένα σύγχρονο νομοθετικό πλαίσιο που να έχει ως βάση του τα δικαιώματα και την ισότιμη ένταξη και να ενσωματώνει τη Διεθνή Σύμβαση για την Προστασία των Δικαιωμάτων όλων των Μεταναστών Εργατών και των Μελών των Οικογενειών τους.
• Αναθεώρηση της Στρατηγικής Απασχόλησης Ξένου Εργατικού Δυναμικού στη βάση της Αρχής της Ίσης Μεταχείρισης στην Απασχόληση, με κύριο στόχο την καταπολέμηση της εργασιακής εκμετάλλευσης των μεταναστών και τερματισμό της εργαλειοποίησής τους για υπόσκαψη των Συλλογικών Συμβάσεων Εργασίας.
• Αποφασιστικές τομές στο θεσμικό πλαίσιο για την καταπολέμηση της εμπορίας προσώπων, ούτως ώστε να επιτευχθεί η αποτελεσματική καταστολή, η πρόληψη του σοβαρού αυτού εγκλήματος και η προστασία των θυμάτων.

Κόμμα αρχών και οράματος

Το ΑΚΕΛ είναι ένα σύγχρονο κομμουνιστικό κόμμα που καλύπτει και εκφράζει τον ευρύτερο χώρο της Αριστεράς. Καθοδηγείται από την κοσμοθεωρία του μαρξισμού-λενινισμού, η οποία βρίσκει διαλεκτικά το περιεχόμενό της μέσα στις συνθήκες της εποχής και της χώρας μας. Το ΑΚΕΛ αντιλαμβάνεται την ιδεολογία του ως εργαλείο σκέψης που αναπτύσσεται και εμπλουτίζεται με την ασταμάτητη πρόοδο της γνώσης και την οικονομική και πολιτική εξέλιξη. Για το ΑΚΕΛ, ο καπιταλισμός –ένα σύστημα που εγγενώς βασίζεται στις ανισότητες και την εκμετάλλευση ανθρώπου από άνθρωπο, που γεννά τον πόλεμο και τον φασισμό– δεν είναι το τέλος της Ιστορίας της ανθρωπότητας. Ο σοσιαλισμός είναι αναγκαίος, επίκαιρος και εφικτός, γιατί μπορεί να απελευθερώσει τις πραγματικές δυνατότητες της ανθρωπότητας, προς όφελος όλων των ανθρώπων. Το ΑΚΕΛ έχει επεξεργαστεί τη Δική του Αντίληψη για τον Σοσιαλισμό, στην οποία η δημοκρατία και τα δικαιώματα του ανθρώπου κατέχουν κεντρική θέση.

Ισχυρή Αριστερά, ο πόλος της προόδου

Το ΑΚΕΛ ήταν, είναι και θα είναι η μεγάλη δύναμη που αγκαλιάζει κι εκφράζει την Αριστερά της Κύπρου και ταυτόχρονα, ο άξονας ενότητας και συμμαχίας των προοδευτικών ανθρώπων της χώρας που διεκδικούν προοδευτικές, ριζοσπαστικές αλλαγές στην κοινωνία, την οικονομία, το κράτος, τους θεσμούς. Πρεσβεύει τις αξίες της κοινωνικής προόδου, της δημοκρατίας, της αλληλεγγύης στη χώρα μας. Η Αριστερά της Κύπρου με καθοριστική παρέμβαση στην κοινωνία, στην πολιτική ζωή και τους θεσμούς, είναι μια ισχυρή, πρωταγωνιστική δύναμη, ο μεγάλος προοδευτικός πόλος απέναντι στη συντήρηση, τα κατεστημένα και την ακροδεξιά.

Δύναμη ταξικής διεκδίκησης

Η ταξική αντίληψη του ΑΚΕΛ για την κοινωνία και την οικονομία εκφράζεται στην καθημερινή δράση και τις διεκδικήσεις του που απευθύνονται στη συντριπτική πλειοψηφία της κυπριακής κοινωνίας, η οποία συνθλίβεται μέσα στο σύστημα που ζούμε και χρειάζεται υπεράσπιση: στην εργατική τάξη και ευρύτερα στον σύγχρονο κόσμο της εργασίας, στους αυτοεργοδοτούμενους και μικρομεσαίους επιχειρηματίες, στην αγροτιά, στη νεολαία, τις κοινωνικά ευάλωτες ομάδες.

Οικοδομώντας συμμαχίες

Η στρατηγική των συμμαχιών και των συνεργασιών με άλλες πολιτικές και κοινωνικές δυνάμεις, στη βάση αρχών και στόχων όπως έχουν καθοριστεί στο Προγραμματικό Συνέδριο του Κόμματος το 2014, διέπει ολόκληρη την ιστορία, την αντίληψη και την πολιτική του ΑΚΕΛ. Στη βάση των πολιτικών συνθηκών και των άμεσων στόχων του, το Κόμμα επιδιώκει –όχι ως αυτοσκοπό, αλλά ως αναγκαιότητα– τη σύμπηξη συμμαχιών με δυνάμεις και πέραν της Αριστεράς, για να αλλάζει τους κοινωνικοπολιτικούς συσχετισμούς και να πετυχαίνει νίκες που ανοίγουν τον δρόμο για εφαρμογή στην πράξη φιλολαϊκών προοδευτικών πολιτικών.

Ελπίδα της Κύπρου και των Κυπρίων

Το ΑΚΕΛ είναι εξ ορισμού δύναμη ασυμβίβαστη με τον εθνικισμό-σοβινισμό στην πατρίδα μας. Είναι δύναμη ολόκληρου του κυπριακού λαού, Ελληνοκυπρίων, Τουρκοκυπρίων, Μαρωνιτών, Αρμενίων και Λατίνων. Παλεύει για την ανάδειξη της κοινής κυπριακής συνείδησης που ενώνει όλους τους Κύπριους και η οποία συνυπάρχει με την εθνοτική-πολιτισμική ταυτότητα των κοινοτήτων και θρησκευτικών ομάδων της χώρας μας. Πρωτοπορεί στην πατριωτική πάλη ενάντια στην κατοχή, τη διχοτόμηση και τους ξένους κηδεμόνες, για λευτεριά και επανένωση της Κύπρου και του λαού της. Παλεύει ενάντια στις ξένες βάσεις και τη στρατιωτικοποίηση του νησιού μας, για μια Κύπρο γέφυρα ειρήνης και συνεργασίας στην Ανατολική Μεσόγειο.

Διεθνισμός και αλληλεγγύη

Το ΑΚΕΛ εκφράζει και προασπίζεται τις αξίες της αλληλεγγύης, του ανθρωπισμού και του διεθνισμού μέσα στην κυπριακή κοινωνία. Αντιμάχεται τον φασισμό, τον ρατσισμό και τη ξενοφοβία, τον εθνικιστικό και θρησκευτικό μίσος, τον σεξισμό και την ομοφοβία, σε κάθε εκδήλωση και μορφή τους. Προτάσσει την ταξική ενότητα των εργαζομένων της Κύπρου, κομμάτι των οποίων είναι οι μετανάστες και οι πρόσφυγες. Πιστεύει σε μια δημοκρατική πολυπολιτισμική κοινωνία, χωρίς διακρίσεις.

Ενότητα, συλλογικότητα, δημοκρατία

Είμαστε μια συλλογική και ενιαία δύναμη που συγκροτείται και λειτουργεί δημοκρατικά. Τα μέλη του Κόμματος πρωταγωνιστούν στην εσωκομματική συζήτηση και τη ζύμωση των ιδεών, συνδιαμορφώνουν τις βασικές αποφάσεις και συμμετέχουν στην εφαρμογή τους. Οι εσωτερικές δομές, διαδικασίες και λειτουργίες αναπροσαρμόζονται, βελτιώνονται κι εκσυγχρονίζονται, όποτε απαιτείται, για να υπηρετούν τον χαρακτήρα, τους σκοπούς και την αποστολή του Κόμματος. Η ενίσχυση της εσωκομματικής δημοκρατίας, της διαφάνειας και της λογοδοσίας, η καταπολέμηση της γραφειοκρατίας στην εσωτερική λειτουργία, η αξιολόγηση της αποτελεσματικότητας, η ανανέωση σε πρόσωπα και η ανάδειξη νέων στελεχών πρέπει να είναι διαρκείς στόχοι και συνεχής έγνοια των κομματικών σωμάτων.

Με τον Λαό, για τον Λαό

Η δύναμη του ΑΚΕΛ βασίζεται στους δεσμούς και στην καθημερινή αμφίδρομη επικοινωνία με τον λαό και τους εργαζόμενους, στους χώρους δουλειάς και μόρφωσης, στις γειτονιές και τις συνοικίες, στα κινήματα και στους αγώνες. Η επαφή με τον λαό είναι το καθημερινό καθήκον του συνόλου των μελών, των στελεχών και της ηγεσίας του Κόμματος. Αυτή η σχέση ποτίζει τις ρίζες του ΑΚΕΛ μέσα στον λαό και ταυτόχρονα, του επιτρέπει να αφουγκράζεται την κοινωνία και την εποχή. Την επαφή αυτή θα διευκολύνει η πολύπλευρη και σχεδιασμένη αξιοποίηση από το Κόμμα των νέων τεχνολογιών για την παρουσία και παρέμβασή του μέσα στην κοινωνία και ιδιαίτερα μέσα στη νεολαία. Το Κόμμα πρέπει να βρίσκεται και να δρα όπου βρίσκεται ο λαός, οι εργαζόμενοι, η νέα γενιά.

1926-2026: ένας αιώνας θυσίες και αγώνες

Το 2026 συμπληρώνονται 100 χρόνια από το Ιδρυτικό Συνέδριο του Κομμουνιστικού Κόμματος Κύπρου. Η επέτειος είναι ορόσημο για την ιστορία του ΚΚΚ-ΑΚΕΛ, της κυπριακής Αριστεράς και ολόκληρης της Κύπρου. Αυτός ο αιώνας ζωής και δράσης είναι ποτισμένος με αίμα και ιδρώτα, είναι γεμάτος αγώνες και θυσίες για την πατρίδα, τον λαό και τους εργαζόμενους. Είναι, ταυτόχρονα, το εφαλτήριο για το μέλλον, για τον νέο αιώνα ζωής της κυπριακής Αριστεράς.

Ατενίζουμε με σεβασμό και περηφάνια την Ιστορία του Κόμματός μας. Τιμούμε τους πρωτοπόρους κομμουνιστές και κομμουνίστριες που φύτεψαν τον σπόρο του 1926 και τον πότισαν με το αίμα και τον ιδρώτα αγώνων και θυσιών. Τιμούμε τους ΑΚΕΛιστές και τις ΑΚΕΛίστριες που έκαναν τον σπόρο βαθύρριζο πλάτανο, ισχυρή δύναμη για τον λαό και την πατρίδα μας. Πάνω από όλα, τιμούμε την Ιστορία συνεχίζοντάς την, με αγώνες, δράση και με το βλέμμα στο μέλλον.

Το ΑΚΕΛ είναι ζωντανός οργανισμός που εξελίσσει και διαμορφώνει τις δομές και τον τρόπο λειτουργίας του, με στόχο την προσαρμογή στις διαρκώς μεταβαλλόμενες κοινωνικές και πολιτικές συνθήκες. Δεν είναι τυχαία που στις διαχρονικές αποφάσεις των Συνεδρίων του ΑΚΕΛ, καθώς και σε όσα συζητήθηκαν και αποφασίστηκαν στο τελευταίο Καταστατικό Συνέδριό μας, δεσπόζει η ανάγκη για τη συνεχή ανανέωση του Κόμματος, για ένταξη περισσότερων νέων και γυναικών στις γραμμές μας. Είναι, ακόμα, εμφανής η προσπάθεια για ένα πιο οργανωμένο και ευέλικτο τρόπο λειτουργίας, που θα επιτρέπει στο Κόμμα να παρεμβαίνει ουσιαστικότερα και αποτελεσματικότερα στην κοινωνία, δεδομένης της ταχύτητας με την οποία μεταβάλλεται το πολιτικό και κοινωνικό περιβάλλον, διεθνώς και τοπικά.

Η ΚΟΒ, η λειτουργία και ο ρόλος της στην τοπική κοινωνία

Βασικός άξονας της παρέμβασης του ΑΚΕΛ στην τοπική κοινωνία παραμένουν οι Κομματικές Ομάδες Βάσης (ΚΟΒ). Η εύρυθμη και ουσιαστική λειτουργία τους, ο σταθερός προσανατολισμός, η παρέμβαση στις τοπικές κοινωνίες, η εμπλοκή του συνόλου των μελών στη ζωή και δράση του Κόμματος, αποτελεί μια από τις μεγαλύτερες προκλήσεις που το Κόμμα καλείται να αντιμετωπίσει τα τελευταία χρόνια.

Η ανασύνταξη και ισχυροποίηση του Κόμματος θα επιτευχθεί εάν τολμήσουμε να καινοτομήσουμε στη λειτουργία του κομματικού οικοδομήματος. Θα πρέπει να παραδεχθούμε ότι με τους παραδοσιακούς τρόπους οργάνωσης και δράσης, παρότι συνεχίζουν να είναι απαραίτητοι, αδυνατούμε να φτάσουμε σε σημαντικές ομάδες της κοινωνίας και ιδιαίτερα στη νέα γενιά. Η αντίληψη ότι η οργανωτική δουλειά περιορίζεται στην κάλυψη συγκεκριμένων στόχων είναι πολύ προβληματική και λανθασμένη. Η οργανωτική δουλειά είναι αυτή που διατηρεί ισχυρούς τους δεσμούς του Κόμματος με την κοινωνία, το διατηρεί μάχιμο, διεκδικητικό και έτοιμο να ανταποκριθεί στα πολλαπλά πολιτικά και κοινωνικά του καθήκοντα.

Τα πολιτικά καθήκοντα των μελών του Κόμματος δεν περιορίζονται στην οργανωτική δουλειά. Η ενεργός εμπλοκή των μελών του ΑΚΕΛ σε οργανωμένα σύνολα ενισχύει τη ζωντανή επαφή με την κοινωνία, επιτρέπει την καλύτερη κατανόηση των τοπικών ζητημάτων και συμβάλει στην αποτελεσματική παρέμβαση του Κόμματος.

Υπάρχουν σοβαροί παράγοντες που επηρεάζουν τη μειωμένη προσέλευση μελών στις συνεδρίες των ΚΟΒ όπως οι δύσκολες κοινωνικοοικονομικές συνθήκες, η χαλαρότητα και αδιαφορία αρκετών μελών σε συνδυασμό με τον ελλιπή έλεγχο ή την αποσπασματική και απρόσωπη επαφή των στελεχών του γραφείου της ΚΟΒ με τα μέλη. Υπάρχουν και οι εξαιρέσεις, με καλά αποτελέσματα συμμετοχής, όπου η επικοινωνία με τα μέλη της ΚΟΒ δεν γίνεται τυπικά, αλλά ουσιαστικά και αποκεντρώνεται με ευθύνη όλων και όχι μόνο του Γραμματέα.

Για να ενισχυθεί η ουσιαστική και αποτελεσματική λειτουργία των ΚΟΒ επιβάλλεται όσο ποτέ, να αυξήσουμε τη συμμετοχή των μελών στις ΚΟΒ με ποιοτική αναβάθμιση του περιεχομένου της δουλειάς τους και των Τοπικών μας Συλλόγων. Επιβάλλεται η σύνδεση νέων ανθρώπων με το Κόμμα και η ανάπτυξη πλατιών δράσεων και ανοιχτών συγκεντρώσεων, έτσι ώστε να συμμετέχουν σε αυτές φίλοι και συνοδοιπόροι από τον χώρο της Κοινωνικής Συμμαχίας αλλά και ευρύτερα από ομάδες και κινήματα με κοινούς στόχους. Επιβάλλεται η ενεργός παρουσία των μελών μας στην Τοπική Αυτοδιοίκηση, Συνδέσμους Γονέων, κοινωφελείς οργανώσεις και η ανάληψη πρωτοβουλιών για επίλυση τοπικών, κοινωνικών και περιβαλλοντικών προβλημάτων και ανάδειξη θεμάτων που απασχολούν τη νεολαία, η ανάπτυξη πολιτιστικής και αθλητικής δράσης.

Σε συνδυασμό με όλα τα πιο πάνω οι Κομματικές Ομάδες είναι αναγκαίο να έχουν στις βασικές τους προτεραιότητες τα πιο κάτω:

• Οι ετήσιες Γενικές Συνελεύσεις να συζητούν και να εγκρίνουν ετήσια πλάνα με δράσεις, που να καλύπτουν τόσο γενικές όσο και ειδικές ανάγκες της τοπικής κοινωνίας. Το ετήσιο οργανωτικό πλάνο να είναι ποικιλόμορφο, πολυεπίπεδο αλλά να λαμβάνει υπόψη και τις οργανωτικές μας δυνατότητες.
• Να αντιμετωπίσουμε αποφασιστικά το πρόβλημα αναβλητικότητας και να δώσουμε έμφαση στην υλοποίηση των αποφάσεων.
• Η εγγραφή νέων μελών είναι μια από τις βασικότερες προτεραιότητές μας. Πλέον στην πράξη και όχι στα λόγια οι δράσεις και οι ενέργειές μας, σε συνεργασία και με τις Οργανώσεις του Λαϊκού Κινήματος, οι οποίες καταγράφουν αυξητική τάση στην οργανωτική τους ανάπτυξη, πρέπει να επικεντρωθούν στην ενίσχυση της συμμετοχής νέων ανθρώπων στη δουλειά, σε συντονισμό με την ΕΔΟΝ. Παράλληλα, πρέπει να επιμένουμε στην προσέγγιση με κάθε δυνατό τρόπο των ανενεργών μελών μας.
• Το περιεχόμενο των εκδηλώσεων και δράσεών μας να συνεχίσει να αναβαθμίζεται πάντοτε σε συνεργασία με τους Τομείς Πολιτικής. Να μην προγραμματίζουμε εκδηλώσεις ρουτίνας.
• Η εφημερίδα «Χαραυγή» έντυπη και ηλεκτρονική, αποτελεί βασικό πυλώνα ενημέρωσης και διακίνησης των θέσεων του Κόμματος για ενίσχυση της πολιτικής μας παρέμβασης. Η ενδυνάμωση, διάδοση και ενίσχυση της εφημερίδας διαδραματίζει σημαντικό ρόλο για το κάθε μέλος, ειδικά σήμερα που η παραπληροφόρηση και οι ψεύτικες ειδήσεις είναι καθημερινό φαινόμενο.
• Οι ΚΟΒ να εντάξουν τα Μέσα Κοινωνικής Δικτύωσης (ΜΚΔ) και άλλα εργαλεία στην επικοινωνία με τα μέλη μας αλλά και την πλατιά προβολή της δράσης μας, χωρίς αυτά να υποκαθιστούν τη ζωντανή επαφή με τον κόσμο.

Τα καθοδηγητικά σώματα του Κόμματος, η λειτουργία και ο ρόλος τους

Τα καθοδηγητικά σώματα του Κόμματος πρέπει να επεξεργάζονται θέσεις, να διατηρούν ζωντανή επαφή με τις ΚΟΒ και τα κομματικά μέλη, να αφουγκράζονται τις ανάγκες και τα προβλήματα της κοινωνίας και να αναζητούν πρακτικές λύσεις.

Η συλλογικότητα, η αυτοκριτική διάθεση και η συνεχής προσπάθεια βελτίωσης της δράσης είναι απαραίτητα στοιχεία της λειτουργίας τους, ενώ έμφαση πρέπει να δοθεί στην ενίσχυση της καθοδήγησης της δράσης μας σε τοπικό και περιφερειακό επίπεδο.

Τα μέλη των καθοδηγητικών σωμάτων έχουν χρέος να συμμετέχουν ενεργά στην καθημερινή δουλειά του Κόμματος, να ασκούν έλεγχο της υλοποίησης των αποφάσεων, να συμβάλλουν στην καθοδήγηση των ΚΟΒ και να αποτελούν πρότυπο πολιτικής και οργανωτικής δράσης.

Στο πλαίσιο αυτό θα πρέπει:

• Η ιδεολογικοπολιτική μας δουλειά να εντατικοποιηθεί δίνοντας έμφαση στην προσαρμογή της στα σύγχρονα φαινόμενα και τις ανάγκες της πολιτικής μας δουλειάς. Προς αυτή την κατεύθυνση πρέπει να αξιοποιηθεί το θεωρητικό μας όργανο «Νέος Δημοκράτης» με την εκσυγχρονισμένη και αναβαθμισμένη μορφή του. Οι Επαρχιακές Επιτροπές να παροτρύνουν και να καθοδηγούν τις ΚΟΒ στην ανάπτυξη μορφωτικής δράσης σε τακτική βάση.
• Η πολιτική ανάδειξης στελεχών πρέπει να ενταχθεί με αποφασιστικότητα στα βασικά μας καθήκοντα, τόσο σε Κεντρικό, όσο και σε Επαρχιακό και Τοπικό επίπεδο. Η προσπάθεια αυτή δεν μπορεί να είναι σπασμωδική, αλλά να γίνεται με προγραμματισμό, προετοιμασία και μακροπρόθεσμο σχεδιασμό.
• Ειδική δουλειά πρέπει να γίνεται για την ενθάρρυνση και ανάδειξη γυναικείων στελεχών και την καλλιέργεια εντός του κομματικού συνόλου κουλτούρας έμφυλης ισότητας.
• Να αντιμετωπίζονται αποφασιστικά φαινόμενα παραγοντισμού και να επιδεικνύεται μηδενική ανοχή σε κρούσματα διαπλοκής και διαφθοράς.
• Λαμβάνοντας υπόψη τις σύγχρονες συνθήκες και στο πλαίσιο των δυνατοτήτων μας, θα πρέπει να καταρτιστεί πλάνο με βραχυπρόθεσμα και μακροπρόθεσμα μέτρα, για τη βελτίωση των υποδομών, την αναζωογόνηση και ανάπτυξη της δραστηριότητας και της παρέμβασης των μορφωτικών και αθλητικών συλλόγων.
• Η ανάπτυξη της ψηφιακής τεχνολογίας και η διάδοση των ΜΚΔ μπορούν να κάνουν την επικοινωνία του Κόμματος με τους πολίτες πιο άμεση και διαδραστική και την οργανωτική μας δουλειά πιο αποδοτική. Η προσαρμογή της δράσης μας στα νέα αυτά δεδομένα και η εφαρμογή σύγχρονων μορφών ενημέρωσης και επικοινωνίας σε όλα τα επίπεδα της κομματικής δράσης, χωρίς να υποτιμούμε τις παραδοσιακές μορφές επικοινωνίας, είναι μια αναγκαιότητα.

Τομείς και Γραφεία παραγωγής πολιτικής

Η λειτουργία των Τομέων και Γραφείων παραγωγής πολιτικής είναι ουσιώδης στην επεξεργασία σύγχρονων πολιτικών και θέσεων για τα μικρά και μεγάλα ζητήματα που αντιμετωπίζει σήμερα η χώρα και ο λαός, αφού αποτελούν μηχανισμούς που παράγουν πολιτική, ιδέες και προτάσεις, με τις οποίες τροφοδοτούν συνεχώς τα καθοδηγητικά σώματα του Κόμματος.

Η λειτουργία τους δίνει τη δυνατότητα στο Κόμμα να παρακολουθεί εξειδικευμένα και να τοποθετείται για εξελίξεις σε σημαντικούς τομείς, ενώ ταυτόχρονα δίνει τη δυνατότητα σε δεκάδες επιστήμονες, ακαδημαϊκούς, ακτιβιστές, στελέχη μαζικών φορέων και κοινωνικών κινημάτων, να συμμετέχουν και να συμβάλλουν στη διαμόρφωση πολιτικών σε συγκεκριμένους τομείς.

Παραρτήματα εξωτερικού

Τα Παραρτήματα του Κόμματος σε Ελλάδα και Μ. Βρετανία διαθέτουν δομή και καθοδηγητικά σώματα αντίστοιχα με τις Επαρχιακές Οργανώσεις. Η δράση τους εστιάζεται στη διαφώτιση για το Κυπριακό σε πολιτειακό και παροικιακό επίπεδο, στη στήριξη της Παροικίας και την αντιμετώπιση των προβλημάτων της, στη διεκδίκηση βελτίωσης των συνθηκών εργασίας των μεταναστών, στην επαφή και στήριξη νέων μεταναστών αλλά και στην ενεργό εμπλοκή στις κυπριακές εκλογικές διαδικασίες.

Παράλληλα λειτουργούμε πυρήνες στην υπόλοιπη ευρωπαϊκή ήπειρο με στόχο τη διατήρηση σχέσεων με τα μέλη μας, με επίκεντρο την κομματική ομάδα των Βρυξελλών, η οποία διαδραματίζει σημαντικό ρόλο στον συντονισμό.

Για την ενίσχυση της δράσης των Παραρτημάτων απαιτείται:

• Συνεχής εμπλοκή στα πολιτικά και κοινωνικά ζητήματα της παροικίας.
• Ανάπτυξη καινοτόμων μορφών δράσης προσαρμοσμένων στις ιδιαιτερότητες της κάθε χώρας.
• Προσέλκυση νέων μελών και ανανέωση του στελεχιακού δυναμικού.

Η πολιτική της συνεργασίας και των συμμαχιών βοήθησε στην ενίσχυση της παρέμβασης της Αριστεράς στην πολιτική και κοινωνική ζωή του τόπου και δημιούργησε σχέσεις και κανάλια επαφής με ευρύτερους προοδευτικούς χώρους.

Το ΑΚΕΛ, μετά τις Προεδρικές Εκλογές του 2023, προχώρησε μαζί με πολλούς προοδευτικούς παράγοντες και πολίτες στη σύσταση της Κοινωνικής Συμμαχίας. Η Κοινωνική Συμμαχία αποτελεί ποιοτική αναβάθμιση του θεσμού των Νέων Δυνάμεων, ο οποίος δημιουργήθηκε στη δεκαετία του ’90 με στόχο να καλύψει την ανάγκη για κοινή δράση με ένα ευρύτερο προοδευτικό χώρο, τον οποίο αντικειμενικά καλείται να οργανώσει και να εκφράσει ως εκ της φύσεως της η Αριστερά. Είναι προέκταση και εμπλουτισμός των παραδόσεων συνεργασίας, συμμαχίας και κοινής δράσης με τα προοδευτικά στοιχεία της εκάστοτε εποχής που δημιούργησε το ΑΚΕΛ από την αρχή ακόμα της ίδρυσής του στη δεκαετία του 1940.

Στόχος είναι η δημιουργία μιας δυναμικής πολιτικής πλατφόρμας που θα παρέχει βήμα για έκφραση και δράση, σε ανθρώπους από διαφορετικές ιδεολογικές και πολιτικές αφετηρίες, για ουσιαστική παρέμβαση στα δημόσια δρώμενα του τόπου. Το περιεχόμενο της δράσης της Κοινωνικής Συμμαχίας στηρίζεται σε Πολιτική Διακήρυξη που περιλαμβάνει βασικούς άξονες πολιτικής όπως είναι, μεταξύ άλλων, το Κυπριακό, η οικονομία, το κοινωνικό κράτος, το κράτος δικαίου, η εξωτερική πολιτική, η υγεία, η παιδεία και η οικολογία.

Στην εποχή της ενίσχυσης της συντηρητικής στροφής της κοινωνίας και των φαινομένων απαξίωσης των ιδεολογιών και της πολιτικής από ένα σημαντικό μέρος της κοινωνίας, η ανάγκη για την Αριστερά να απευθύνεται ακόμα πιο έντονα σε ευρύτερους χώρους είναι όσο ποτέ άλλοτε επιβεβλημένη. Μόνο η Αριστερά μπορεί να αποτελέσει τον βασικό άξονα συσπείρωσης και κινητοποίησης για διαφύλαξη αλλά και για ενίσχυση των δικαιωμάτων και των κατακτήσεων των κοινωνιών.

Η παρέμβαση του Κόμματος στους θεσμούς (κοινοβούλιο, τοπική αυτοδιοίκηση, ευρωκοινοβούλιο) βασίζεται στην αντίληψή μας για αξιοποίηση κάθε έπαλξης προς υπεράσπιση των συμφερόντων της χώρας μας και των δικαίων του λαού μας. Στην αντίληψη και στη μακρόχρονη πορεία του, το ΑΚΕΛ επιδιώκει να συνδυάζει την παρέμβαση στους θεσμούς με την κινηματική δράση, τον συνδικαλισμό, την αγωνιστική κινητοποίηση του λαού. Μάλιστα, η εμπειρία δείχνει ότι όταν συντονίζεται η κοινωνική και κινηματική πίεση με την κοινοβουλευτική δουλειά έχουμε καλύτερες προϋποθέσεις για επιτυχίες, νίκες και κατακτήσεις. Το ΑΚΕΛ επενδύει δυνάμεις για την ισχυρή, ουσιαστική και αποτελεσματική παρέμβασή του στη Βουλή, την Ευρωβουλή, τους Δήμους και τις Κοινότητες, τους Επαρχιακούς Οργανισμούς Αυτοδιοίκησης, τις Σχολικές Εφορείες.

Αξιοποιούμε την παρουσία μας στους θεσμούς πρώτα από όλα, για να ακούγεται η φωνή της Αριστεράς στην κοινωνία, να μεταφέρουμε τα αιτήματα και τις έγνοιες του λαού, να ξεσκεπάζουμε τους πολιτικούς αντίπαλους. Η ισχυρή παρέμβαση του Κόμματός μας μέσα στους πολιτειακούς θεσμούς της Κύπρου επιτρέπει ακόμα, αναλόγως και των συσχετισμών δύναμης, να καταγράφουμε μικρές και μεγάλες νίκες. Να αποκρούουμε αντιλαϊκές πολιτικές αλλά και να επιτυγχάνουμε την υιοθέτηση προτάσεων και διεκδικήσεών μας, οι οποίες βελτιώνουν χειροπιαστά τη ζωή του λαού.

Βασικές κατευθύνσεις και προτεραιότητές μας είναι οι εξής:

• Οι Συνεδριακές Θέσεις και αποφάσεις του Κόμματος και το πρόγραμμα, το οποίο παρουσιάζουμε ενώπιον του λαού στις αντίστοιχες εκλογές, να είναι η πυξίδα της παρέμβασής μας στους θεσμούς αυτούς, η οποία δεσμεύει και τα κομματικά μέλη που είναι εκλεγμένα σε αυτούς.
• Στη δράση μας πρέπει να κυριαρχεί η κοινωνική ατζέντα, δηλαδή τα εργασιακά, η κοινωνική πολιτική, το κόστος ζωής, το στεγαστικό και όλα όσα έχουν να κάνουν με την καθημερινότητα και το βιοτικό επίπεδο του λαού.
• Οι υποψήφιοι που κατέρχονται με το Κόμμα και ιδιαίτερα όσοι εκλέγονται θα πρέπει να ξεχωρίζουν για την εντιμότητα και ακεραιότητά τους, για τη σοβαρότητα, την υπευθυνότητα και τη βαθιά γνώση των θεμάτων τους, την καθημερινή επαφή με τον λαό, μα προπαντός για την ταξικότητα και την προοδευτική προσέγγιση στις τοποθετήσεις τους. Οι εκπρόσωποι του ΑΚΕΛ και της Αριστεράς στα πολιτειακά αξιώματα πρέπει να είναι και να φαίνονται εκπρόσωποι του λαού.
• Να εμβαθύνουμε τη σύνδεση ανάμεσα στην καθημερινή δουλειά μας μέσα στη Βουλή, την Τοπική Αυτοδιοίκηση και την Ευρωβουλή με τις διεκδικήσεις του Λαϊκού Κινήματος και των μαζικών οργανώσεών του, με συνδικαλιστικούς φορείς, κοινωνικές οργανώσεις και προοδευτικά κινήματα. Η στενή επαφή, ο διάλογος και η ανταλλαγή απόψεων με αυτά τα σύνολα πρέπει να είναι καθημερινό καθήκον των εκπροσώπων του ΑΚΕΛ στους θεσμούς.
• Να επιδιώκουμε, όπου είναι δυνατόν, συνεργασίες με άλλες πολιτικές δυνάμεις σε διάφορα ζητήματα, ώστε να επιτυγχάνονται πλειοψηφίες που αποτρέπουν αρνητικές εξελίξεις ή που επιτρέπουν την υιοθέτηση προοδευτικών και φιλολαϊκών μέτρων, νομοθεσιών και πολιτικών.
• Να συνεχίσουμε με συνέπεια τη γραμμή μηδενικής ανοχής και συνεργασίας με τις δυνάμεις της ακροδεξιάς που εκπροσωπούνται σε αυτούς τους θεσμούς.
• Να δώσουμε περισσότερη έμφαση και πόρους για την προβολή της δράσης του ΑΚΕΛ μέσα στους θεσμούς. Η καθημερινή προβολή μέσα στην κοινωνία, στα ΜΜΕ και ΜΚΔ των προτάσεων και δράσεών μας είναι μέρος των καθηκόντων που έχουν –συλλογικά και ατομικά– οι εκλεγμένοι μας.
• Η τακτική αξιολόγηση και λογοδοσία των εκλεγμένων μας –συλλογικά και ατομικά– για τη δράση τους στους θεσμούς που υπηρετούν πρέπει να θεσμοθετηθεί σε όλα τα αντίστοιχα επίπεδα (κεντρικό, επαρχιακό, τοπικό).

Βουλή των Αντιπροσώπων

Η παρουσία του ΑΚΕΛ μέσα στη Βουλή των Αντιπροσώπων είναι μεγάλης σημασίας για τη συνολική παρουσία του Κόμματος στα πολιτικά πράγματα του τόπου αλλά και για την εικόνα του μέσα στην κοινωνία. Η Κοινοβουλευτική μας Ομάδα και τα μέλη της έχουν μέσα στη Βουλή σχεδόν εξ ολοκλήρου την ευθύνη της αντιπολίτευσης, δεδομένου ότι όλες οι υπόλοιπες πολιτικές δυνάμεις είναι στο πλευρό της κυβέρνησης.

Στην κατεύθυνση της συνολικής στρατηγικής του Κόμματος, καλούμαστε να εντείνουμε τη δράση μας γύρω από την κοινωνική ατζέντα, τόσο στο πεδίο της άσκησης αντιπολίτευσης όσο και με την ανάληψη νομοθετικών πρωτοβουλιών. Ταυτόχρονα, περισσότερη βαρύτητα πρέπει να δοθεί στην ανάδειξη προβλημάτων των τοπικών κοινωνιών σε συντονισμό με τις αντίστοιχες επαρχιακές και τοπικές μας οργανώσεις.

Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο

Η 20ετής παρουσία του ΑΚΕΛ στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο συσσώρευσε μια τεράστια εμπειρία, γνώση και δίκτυο σχέσεων που ενισχύουν πολύπλευρα το Κόμμα. Τα στοιχεία αυτά συμβάλλουν ώστε μέσω της παρουσίας μας στο Ευρωκοινοβούλιο να προσφέρουμε ακόμα περισσότερα στον τόπο και τους εργαζόμενους, παρά το γεγονός ότι ευρύτερα στο Ευρωκοινοβούλιο το πολιτικό περιβάλλον κι ο συσχετισμός δύναμης κατέστη ακόμα πιο αντίξοος για την Αριστερά και τις προοδευτικές δυνάμεις.

Η δράση μας στο Ευρωκοινοβούλιο πρέπει να συνεχίσει να διέπεται από δικοινοτική αντίληψη, να εκφράζει Ελληνοκύπριους και Τουρκοκύπριους, να καθίσταται φορέας της επαναπροσέγγισης, της επανένωσης και της ειρήνης. Βασικό πολιτικό καθήκον είναι ακόμα να διαδραματίζουμε πρωταγωνιστικό ρόλο εντός της Ομάδας της Αριστεράς για την υπεράσπιση του προσανατολισμού, της ενότητας και του χαρακτήρα της.

Τοπική Αυτοδιοίκηση

Το ΑΚΕΛ και η Αριστερά έχουν μια μακρά παράδοση στην Τοπική Αυτοδιοίκηση που σφραγίστηκε από ιστορικές προσωπικότητες και πλούσιο έργο, που βελτίωσε τις πόλεις και τα χωριά του τόπου χάρη στην πρωτοποριακή προοδευτική αντίληψή του για τον θεσμό. Ο θεσμός της Τοπικής Αυτοδιοίκησης μπήκε σε μια νέα εποχή με τη Μεταρρύθμιση, για την οποία διαδραματίσαμε σημαντικό ρόλο και θα συνεχίσουμε να εργαζόμαστε δραστήρια για να πετύχει προς όφελος των δημοτών και του λαού μας. Το ΑΚΕΛ θα συνεχίσει να πιέζει την κυβέρνηση για να διορθωθούν στρεβλώσεις και αδυναμίες και να στηρίζει έμπρακτα τον θεσμό με γνώμονα τις αρχές της αποκέντρωσης και της δημοκρατικής λειτουργίας

Οι εκλογές του 2024 για την Τοπική Αυτοδιοίκηση ενίσχυσαν ακόμα περισσότερο την παρουσία της Αριστεράς στις τοπικές αρχές, τους ΕΟΑ και τις Σχολικές Εφορείες, ενώ επιπρόσθετα εκλέγηκαν υποστηριζόμενοι ή συνεργαζόμενοι με την Αριστερά. Οι προσδοκίες της κοινωνίας από αυτήν την ενισχυμένη παρουσία είναι πολλές. Σε αυτές οφείλουμε να ανταποκριθούμε ενισχύοντας την επαφή με τους πολίτες, αναβαθμίζοντας τη συμμετοχή των πολιτών στη λήψη αποφάσεων και δίνοντας έμφαση σε ζητήματα όπως η αναβάθμιση υποδομών, η διεύρυνση υπηρεσιών και μέτρων κοινωνικής πολιτικής από τους οργανισμούς ΤΑ, η προάσπιση του δημόσιου πλούτου και ο σεβασμός στις εργασιακές σχέσεις στην ΤΑ.

Συνδικαλιστικό Κίνημα

Η νεοφιλελεύθερη πολιτική, που εφαρμόζεται τα τελευταία χρόνια από τις κυβερνήσεις της δεξιάς στην Κύπρο, είχε ως αποτέλεσμα τη σημαντική υποτίμηση της εργασίας και την εφαρμογή πολιτικών λιτότητας, που πίεσαν σε μεγάλο βαθμό τα εργασιακά και κοινωνικά δικαιώματα. Η απορρύθμιση των εργασιακών σχέσεων, η καλλιέργεια του φόβου και της ανασφάλειας ανάμεσα στους εργαζόμενους, οι πολιτικές άρνησης και εκφοβισμού που εφαρμόζει μεγάλος αριθμός εργοδοτών ενάντια στο δικαίωμα της οργάνωσης και η γενικότερη απαξίωση που καλλιεργήθηκε στους συλλογικούς κοινωνικούς αγώνες επέφερε πλήγματα στην οργάνωση των εργαζομένων στις συνδικαλιστικές οργανώσεις. Η ΠΕΟ μέσα σε αυτές τις δύσκολες συνθήκες έδωσε πολλές και σημαντικές μάχες, για να υπερασπιστεί βασικά εργασιακά δικαιώματα και κατακτήσεις, αλλά και για να διεκδικήσει την επαναφορά κατακτήσεων που συρρικνώθηκαν κατά τη διάρκεια της οικονομικής κρίσης, αλλά και μερίδιο των κερδών που συσσώρευσε το κεφάλαιο τα τελευταία χρόνια.

Το ΑΚΕΛ, ως Κόμμα των εργαζομένων επικεντρώνει την προσοχή και τη δράση του στην αξία και τον ρόλο της οργάνωσης και της συνδικαλιστικής δράσης αλλά και στην υπεράσπιση των κατακτήσεων των εργαζομένων και την προώθηση των αιτημάτων τους, εντός και εκτός Βουλής.

Τα στελέχη και τα μέλη του Κόμματος οφείλουν να πρωταγωνιστούν στην προσπάθεια οργάνωσης και διεκδίκησης των δικαιωμάτων των εργαζομένων σε όλους τους χώρους δουλειάς, στηρίζοντας τη συνδικαλιστική δράση ευρύτερα και ειδικότερα μέσα από το συνδικαλιστικό κίνημα της ΠΕΟ.

Αγροτικό Κίνημα

Τα προβλήματα που αντιμετωπίζει ο αγροτικός τομέας σήμερα εξαιτίας των συνεπειών της κλιματικής, οικονομικής και υγειονομικής κρίσης, της κρίσης πληθωρισμού και της εκμετάλλευσης της αγροτικής παραγωγής από τη μεσιτεμπορία, δημιουργούν σοβαρά προβλήματα στην προοπτική και τη βιωσιμότητα της αγροτικής οικονομίας.

Η ΕΚΑ, αναπτύσσοντας πλατιά δράση παγκύπρια, πρωταγωνιστεί διαχρονικά στους αγώνες του αγροτικού κόσμου και στην προώθηση των αιτημάτων του. Απέναντι σε μια κυβέρνηση που υπονομεύει συστηματικά την παραγωγικότητα και τη βιωσιμότητα ενός τομέα της οικονομίας με εξαιρετική σημασία, το ΑΚΕΛ πρωτοστατεί στις προσπάθειες για τη δημιουργία ενός βιώσιμου και ανταγωνιστικού αγροτικού τομέα.

Το ΑΚΕΛ θα συνεχίσει ν’ αναλαμβάνει πρωτοβουλίες αξιοποιώντας κάθε βήμα, εντός και εκτός Κύπρου προς υπεράσπιση των αγροτικών αιτημάτων και στήριξης του αγροτικού κόσμου, ιδιαίτερα των νέων γεωργών και κτηνοτρόφων. Σταθερή επιδίωξη του ΑΚΕΛ είναι και πρέπει να είναι η ενίσχυση της συνεργασίας με την ΕΚΑ και το οργανωμένο Αγροτικό Κίνημα για βελτίωση της θέσης του αγροτικού κόσμου.

Νεολαιίστικο Κίνημα

Το ΑΚΕΛ έδωσε μαζί με τη νεολαία πολλούς μεγάλους και μικρούς αγώνες για κατακτήσεις και δικαιώματα για τη νέα γενιά. Μαζί με τη νέα γενιά θα συνεχίσει να διεκδικεί για το παρόν και το μέλλον της.

Οι συνέπειες της αντιλαϊκής πολιτικής της διακυβέρνησης ΔΗΣΥ, που συνεχίζεται και από τη διακυβέρνηση Ν. Χριστοδουλίδη, έχουν εγκλωβίσει χιλιάδες νέους σε σοβαρά προβλήματα και αδιέξοδα εντείνοντας την απογοήτευση και τον θυμό τους. Ως αποτέλεσμα, ένα μεγάλο κομμάτι της νεολαίας σήμερα στέκεται με απαξίωση απέναντι στην πολιτική και ιδιαίτερα απέναντι στα κόμματα, αφού το σύστημα κατάφερε να πείσει σε σημαντικό βαθμό ότι «όλοι είναι ίδιοι» και ότι «τίποτε δε μπορεί ν’ αλλάξει».

Μέσα σε αυτές τις συνθήκες η ΕΔΟΝ αναπτύσσει πολυεπίπεδη δράση, επιδιώκοντας επικοινωνία με το σύνολο της νεολαίας -μαθητές, φοιτητές και εργαζόμενους. Το ΑΚΕΛ εκτιμά το γεγονός ότι ο αριθμός των νέων που οργανώνονται στην ΕΔΟΝ έχει αυξηθεί. Εκτιμά, επίσης, την ποιοτική αναβάθμιση που σημειώνεται σε τομείς της δράσης της. Όμως, η παρέμβαση και η επιρροή του Κόμματος στη νέα γενιά δεν μπορεί να εξαντλείται και να περιορίζεται μόνο στη δράση της ΕΔΟΝ.

Η στήριξη του ΑΚΕΛ προς την ΕΔΟΝ είναι απαραίτητο να συνεχιστεί και να ενισχυθεί. Οι Κομματικές Ομάδες Βάσης πρέπει να στηρίζουν ενεργά και συγκεκριμένα τη λειτουργία των Τοπικών Οργανώσεων της ΕΔΟΝ και να εντείνουν την επαφή με τα μέλη της Οργάνωσης. Ιδιαίτερη προσοχή πρέπει να δοθεί στην οργανωτική σύνδεση των αποφοίτων με το Κόμμα και τη συνέχιση της δράσης τους στην κομματική ζωή.

Γυναικείο Κίνημα

Παρά τα βήματα προόδου που έγιναν και βελτίωσαν τη θέση της γυναίκας στην κοινωνία στην Κύπρο και στον κόσμο, η ισοτιμία των φύλων παραμένει ακόμα το ζητούμενο. Αυτό επιτάσσει την παρουσία ενός Γυναικείου Κινήματος με ταξικό, προοδευτικό και δημοκρατικό προσανατολισμό.

Το Γυναικείο Κίνημα της ΠΟΓΟ, παρά τις προκλήσεις, παρεμβαίνει στην κοινωνία με επεξεργασμένες και σύγχρονες διεκδικήσεις, με σαφές αποτύπωμα στους θεσμούς που ασχολούνται με τα θέματα της γυναίκας και ανέπτυξε μια σοβαρή οργανωτική προσπάθεια για εμπλοκή των γυναικών της νέας γενιάς στη δράση του Κινήματος. Χρειάζεται, όμως, να γίνουν ακόμα πολλά βήματα για την περαιτέρω εξέλιξη της οργάνωσης και της επίδρασής της στην κοινωνία.

Το ΑΚΕΛ θα συνεχίσει να στηρίζει την ΠΟΓΟ σε όλα τα επίπεδα, έτσι ώστε να μπορέσει να ενισχύσει την παρέμβασή του μέσα στην κοινωνία.

Στην Κύπρο δραστηριοποιείται μεγάλος αριθμός Οργανώσεων σε διάφορους τομείς, όπως η φιλανθρωπία, η στήριξη διάφορων ευάλωτων ομάδων, η οικολογία, ο φεμινισμός, τα θέματα των ΑμεΑ, τα θέματα ισότητας, ο αθλητισμός και ο πολιτισμός. Ταυτόχρονα, βλέπουμε κινήματα όπως το φοιτητικό και μαθητικό κίνημα, το κίνημα ειρήνης, το περιβαλλοντικό κίνημα, το κίνημα των συνταξιούχων, να πρωταγωνιστούν σε μικρούς και μεγάλους αγώνες του λαού και της κοινωνίας, ενώ τα τελευταία χρόνια αναπτύσσεται δράση και σε νέους τομείς όπως, μεταξύ άλλων, ο αντιρατσισμός, ο αντιφασισμός, το μεταναστευτικό, η μάχη κατά των εκποιήσεων και τα ανθρώπινα δικαιώματα.

Η δράση διαφόρων Οργανώσεων έχει συμβάλει στην επίγνωση και την αναγνώριση ορισμένων κοινωνικών προβλημάτων και στην υλοποίηση προγραμμάτων με θετικό αντίκτυπο. Για παράδειγμα, πολλά προγράμματα κοινωνικής φροντίδας, φύλαξης και απασχόλησης δημιουργήθηκαν και λειτουργούν χάρη στη δράση εθελοντών, μέσα από τα Συμβούλια Κοινοτικού Εθελοντισμού ή από Εθελοντικές Κοινωνικές Οργανώσεις. Υπάρχει, επίσης, ένας ικανός αριθμός οργανώσεων και κινημάτων που θέτουν στη δημόσια σφαίρα ζωτικής σημασίας ζητήματα όπως η υπεράσπιση δημόσιων αγαθών και δικαιωμάτων, η κοινωνική προστασία και αλληλεγγύη, η υπεράσπιση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων.

Το ΑΚΕΛ διαχρονικά επιδιώκει μια σταθερή και αμφίδρομη σχέση με τα κοινωνικά κινήματα και τους μαζικούς φορείς και στηρίζει τις προσπάθειές τους για μαζικοποίηση και ανάπτυξη ακόμα πιο πλατιάς δράσης μέσα στην κοινωνία, ενθαρρύνοντας την ενεργό συμμετοχή των ΑΚΕΛιστών σε αυτούς. Υπάρχουν κινήματα και φορείς με προοδευτικό πρόσημο, που παράγουν προτάσεις και αναπτύσσουν πρωτοβουλίες και αποτελούν ένα φυσικό σύμμαχο στην ευρύτερη δράση μας. Σημαντική είναι και η διασύνδεση της δουλειάς της κοινοβουλευτικής μας ομάδας με τη δουλειά των οργανώσεων αυτών, μετατρέποντας τα αιτήματα της κοινωνίας σε δικές μας διεκδικήσεις, προτάσεις νόμου και πρακτική στήριξη.

Σε κάθε περίπτωση η δράση και παρέμβαση μας στο χώρο αυτών των οργανώσεων πρέπει να σέβεται την αυτονομία τους, να είναι ευέλικτη και να διαφοροποιείται ανάλογα, επιδιώκοντας πάντοτε τη συναίνεση με στόχο την ενεργοποίηση δυνάμεων για διεκδίκηση κοινών στόχων.

Οι Διεθνείς Σχέσεις του Κόμματος αποτελούν νευραλγικό πεδίο δουλειάς κι έκφραση του διεθνιστικού χαρακτήρα του Κόμματος. Διαρκής στόχος και πρόκληση παραμένει αφ’ ενός ο καλύτερος συντονισμός των πολυεπίπεδων παρεμβάσεων του Κόμματος στις Διεθνείς Σχέσεις και αφ’ ετέρου η συστηματική διοχέτευση στο κομματικό σύνολο της γνώσης και της δράσης του Κόμματος στο πεδίο αυτό.

Με αυτή την αντίληψη, το Κόμμα:

• Αναπτύσσει τη δράση του στις διεθνείς σχέσεις με προτεραιότητα την προώθηση των θέσεών του για το Κυπριακό, την άντληση διεθνούς στήριξης και αλληλεγγύης στον αγώνα του λαού μας. Με αυτή την πυξίδα, εμβαθύνει τις σχέσεις του με τα αδελφά και φίλα κόμματα και παράλληλα αναπτύσσει σχέσεις και κανάλια επικοινωνίας με άλλες πολιτικές δυνάμεις και κινήματα, οργανισμούς και θεσμικά όργανα, καθώς και με προσωπικότητες του κόσμου ενώ, επίσης, δίνει βάρος στην παρουσία του στην κοινοβουλευτική διπλωματία της Κύπρου.
• Πιστεύει και πρωτοστατεί στην προσπάθεια για ενότητα των δυνάμεων της Αριστεράς στην Ευρώπη, στη βάση κοινών αρχών και στόχων. Ειδικότερα, οι κομμουνιστικές, αριστερές και ριζοσπαστικές δυνάμεις με ευρωκοινοβουλευτική εκπροσώπηση πρέπει να είναι συσπειρωμένες στην Ομάδα της Αριστεράς, με πλήρη σεβασμό στον συνομοσπονδιακό της χαρακτήρα και τις βασικές πολιτικές αρχές που την καθορίζουν. Περαιτέρω, επιδιώκουμε να αξιοποιούμε κάθε περιθώριο συνεννόησης με δυνάμεις του σοσιαλιστικού και του οικολογικού χώρου στην Ευρώπη σε ζητήματα της προοδευτικής ατζέντας. Το ΑΚΕΛ επιδιώκει να είναι δημιουργικά παρόν στις διεργασίες και φόρα που γίνονται από δυνάμεις της Αριστεράς στην Ευρώπη.
• Εργάζεται με επιμονή και συστηματικό τρόπο για την ανάπτυξη των διμερών και πολυμερών σχέσεων με τα κομμουνιστικά κι εργατικά κόμματα, στη βάση των αρχών της ισοτιμίας, του αλληλοσεβασμού, της μη επέμβασης στα εσωτερικά των κομμάτων. Επιπρόσθετα, με επίγνωση των ιδεολογικών και στρατηγικών διαφορών που υπάρχουν, εργάζεται για τη μεγαλύτερη δυνατή συνεργασία μεταξύ των κομμουνιστικών και εργατικών κομμάτων. Οι Διεθνείς Συναντήσεις των Κομμουνιστικών κι Εργατικών Κομμάτων αποτελούν ένα χώρο γόνιμης ανταλλαγής εμπειριών και εκτιμήσεων, αλλά ταυτόχρονα κι εργαλείο εμβάθυνσης της ενότητας δράσης των Κομμάτων σε ορισμένους βασικούς άξονες. Το ΑΚΕΛ υπερασπίζεται την αναγκαιότητα, την ενότητα και τον χαρακτήρα των ΔΣΚΕΚ, υποστηρίζοντας παράλληλα ότι χρειάζεται να γίνουν βήματα στο περιεχόμενο και τη λειτουργία τους, ώστε να ανταποκριθούν στις ανάγκες της εποχής.
• Παίρνει πρωτοβουλίες για κοινή δράση με κόμματα και κινήματα της Μέσης Ανατολής και της Ανατολικής Μεσογείου, ανάμεσα στα οποία παραδοσιακά χαίρει εκτίμησης και μοιράζεται κοινές προκλήσεις. Η κλιμάκωση της ιμπεριαλιστικής επιθετικότητας κατά των λαών της Μέσης Ανατολής επιτάσσει να εντατικοποιήσουμε τις πρωτοβουλίες και δράσεις αλληλεγγύης, με αιχμή του δόρατος την συμπαράσταση στον παλαιστινιακό αγώνα και την πάλη για αποπυρηνικοποίηση της περιοχής.