Kıbrıs Komünist Partisi – AKEL’ in 1955’te sömürgeciler tarafından yasaklanması AKEL’ in tarihinde bir onur nişanıdır
İngiliz sömürgeciliğinin AKEL’i yasadışı ilan ederek, Sol’un kadrolarına karşı geniş bir tutuklama ve kovuşturma operasyonunu başlattığı 14 Aralık 1955 Kıbrıs Solu’nun tarihinde bir dönüm noktasıdır. Sömürgeciliğin amacı, Kıbrıs’ın ve halkın çıkarları uğruna var gücüyle mücadele eden Kıbrıs Solu’nun sesini kısmaktı.
Kıbrıs genelindeki yapılan baskınlarda Ezekia Papaioannu da dahil olmak AKEL’in önde gelen 135 kadrosunun tutuklanmasını İngiliz valisinin AKEL’i, Kıbrıs Çiftçiler Birliği’ni, Kıbrıs Demokratik Kadınlar Örgütü’nü ve Gençliğin İlerici Örgütü’nü yasa dışı ilan eden kararnamesi izledi. Aynı zamanda «Neos Dimokratis», «Aneksartitos», «Embros» gazeteleri ve Kıbrıs Türk gazetesi «İnkılâpçı» da yasaklandı.
Sömürgeciler tarafından AKEL’in yasa dışı ilan edilmesi Kıbrıs Komünist Partisi – AKEL’in neredeyse bir asırlık tarihi sürecinde onur nişanıdır. Çünkü AKEL’in sömürgeciliğe karşı mücadele eden gerçek bir ses ve sağlam bir güç, İngilizlerin ve diğerlerinin Kıbrıs’ı NATO üssüne dönüştürme planlarının önünde ise ciddi ve güçlü engel olduğunu teyit etmektedir.
Hem sömürgecilik hem de aşırı sağcı terör tarafından AKEL’e karşı yapılan saldırılar ve imha politikası daha sonraki yıllarda zirveye ulaştı. AKEL ve PEO üyesi Kıbrıslı Rumlar ve Kıbrıslı Türkler hedef alındı. Zürih-Londra Anlaşmaları’nın imzalanması, Makarios’un ülkeye dönüşü ve EOKA yöneticilerine genel af çıkarılmasından sonra bile İngilizler AKEL’i yasa dışı tutmaya devam etti. Anlaşmaların yanı sıra, Yunanistan ve Türkiye Başbakanları Karamanlis ve Menderes’in, Kıbrıs’ın NATO’ya katılmasını ve komünist faaliyetlerin suç sayılarak cezalandırılmasını öngören gizli bir «Centilmenlik Anlaşması» imzalamış olmaları da çok karakteristiktir.
Tüm bu fırtınalı süreçte AKEL mücadele ve özgürlük gücü olarak, Kıbrıs halkının bilincine derinden kök salarak, güçlü ve birlik içinde ayakta kalmayı başarmıştır. Haziran 1959’da binlerce kişinin katıldığı büyük miting, AKEL’in yasaklanmasına son verilmesini sömürgecilere dayatmıştır.
AKEL kadrolarının ve üyelerinin canları uğruna verdikleri mücadeleler ve büyük fedakarlıklar değerli ve ağır bir mirastır ve AKEL’in tarihinin parlak sayfasını daha teşkil etmektedir.
