Τα «σχέδια» του ΑΚΕΛ για ένοπλο αγώνα, του Γιαννάκη Κολοκασίδη
Η επιλογή της ένοπλης μορφής αγώνα, που έκαμε η δεξιά στα χρόνια της ΕΟΚΑ, ήταν ένα ολέθριο λάθος, τις συνέπειες του οποίου ακόμα πληρώνει ο κυπριακός λαός. Το ΑΚΕΛ είχε προειδοποιήσει για τα αδιέξοδα στα οποία θα οδηγείτο ο αντιαποικιακός αγώνας από την έναρξη της ΕΟΚΑ, αλλά και πιο πριν από τότε που κυκλοφορούσαν φήμες για «δυναμικό» αγώνα. Το ΑΚΕΛ λοιδορήθηκε. Κατηγορήθηκε για προδοσία. Ασκήθηκε σε βάρος του τρομοκρατία. Μέχρι και δολοφονίες στελεχών και απλών οπαδών της Αριστεράς είχαμε από μασκοφόρους του Γρίβα. Δυστυχώς το ΑΚΕΛ δικαιώθηκε στις εκτιμήσεις και προειδοποιήσεις του. Οι συμφωνίες Ζυρίχης- Λονδίνου, παρά τον ηρωισμό στελεχών της ΕΟΚΑ, κάθε άλλο παρά μια ευτυχής κατάληξη ήταν ενός τάχα νικηφόρου αγώνα.
Με το πέρασμα του χρόνου κάποιοι στη δεξιά βρήκαν τη δύναμη έμμεσα ή απερίφραστα να παραδεχτούν το λάθος του ένοπλου αγώνα. Ανάμεσα τους και ο μ. Γλαύκος Κληρίδης. Οι περισσότεροι εκπρόσωποι της δεξιάς μέχρι σήμερα εμμένουν στην ορθότητα της απόφασης για τον ένοπλο αγώνα της ΕΟΚΑ. Δεν βρίσκουν τη δύναμη και το θάρρος να δουν κριτικά την ιστορία, γιατί φοβούνται ότι θα γκρεμμιστεί ένα ολόκληρο οικοδόμημα πάνω στο οποίο έχει οικοδομηθεί ιδεολογικά και πολιτικά η μετά την ανεξαρτησία κυπριακή δεξιά και ακροδεξιά. Και συνεχίζουν μέχρι σήμερα να επιχειρηματολογούν υπέρ της ορθότητας του αγώνα της ΕΟΚΑ.
Στη λογική αυτή κινείται και το άρθρο του καθηγητή Πέτρου Παπαπολιβίου στον Φιλελεύθερο της 1ης του Απρίλη. Ο καθηγητής αποκαλύπτει έγγραφο του ΑΚΕΛ που κατά την εκτίμηση του δείχνει ότι και το ΑΚΕΛ μελετούσε τη διεξαγωγή ένοπλου αγώνα στις αρχές της δεκαετίας του 1950. Και καταλήγει: «Δηλαδή η Εθναρχία και το ΑΚΕΛ, από εντελώς διαφορετικές ιδεολογικές και πολιτικές κατευθύνσεις, είχαν προσανατολιστεί την ίδια ακριβώς περίοδο, στις αρχές της δεκαετίας του 1950, και αφού μεσολάβησε το Ενωτικό Δημοψήφισμα, στην οργάνωση ένοπλου αγώνα». Άρα, αφού και το ΑΚΕΛ προσανατολιζόταν σε ένοπλο αγώνα, ήταν μια σωστή απόφαση και αντίθετα λανθασμένη είναι η κριτική που ασκείται στον ένοπλο αγώνα.
Ο «Φιλελεύθερος» νομίζοντας ότι πέτυχε λαβράκιβγήκε την πρωταπριλιά με πρωτοσέλιδοκαι βαρύγδουπο τίτλο: «Σχέδιο για ένοπλο αγώνα είχε έτοιμο το ΑΚΕΛ, πριν την ίδρυση της ΕΟΚΑ».
Έτσι όμως έχουν τα πράγματα;
Ο κ. Παπαπολιβίου αναφέρεται σε μια επιστολή του Ε. Παπαϊωάννου προς το Π.Γ. του ΚΚΕ ημερομηνίας 16 του Ιούλη 1951. Σε εκείνη την επιστολή ο Παπαϊωάννου όντως αναφέρεται στο ενδεχόμενο αντάρτικων ομάδων και σαμποτάζ. Εκείνο όμως που «διέφυγε» του κ. Παπαπολιβίου είναι ότι το ΑΚΕΛ θα προχωρούσε σε παρόμοιες ενέργειες όχι γενικά στα πλαίσια του αντιιμπεριαλιστικού και αντιαποικιακού αγώνα αλλά στην περίπτωση ενός ευρύτερου πολέμου στον οποίο θα εμπλεκόταν και η Κύπρος ως μια μεγάλη αεροπορική και στρατιωτική βάση του βρετανικού ιμπεριαλισμού.
Για τούτο και η σχετική αναφορά γίνεται κάτω από τον τίτλο «Τα διεθνιστικά μας καθήκοντα σε περίπτωση πολέμου». Στο κεφάλαιο αυτό γίνεται μια εκτενής αναφορά στις εξελίξεις γύρω από την μετατροπή της Κύπρου σε μεγάλη αεροπορική και στρατιωτική βάση του ιμπεριαλισμού. Και καταλήγει ότι «γίνεται φανερό απ’ όλα τα πιο πάνω στοιχεία πως η Κύπρος προορίζεται να διαδραματίσει σοβαρότατο ρόλο στα πολεμικά σχέδια των Αγγλοαμερικάνων και γενικότερα ακόμα σ’ ένα τρίτο παγκόσμιο πόλεμο».
Σε μια τέτια περίπτωση ο Παπαϊωάννου θέτει το ερώτημα «ποια είναι τα διεθνιστικά μας καθήκοντα (εννοεί ως ΑΚΕΛ) σε περίπτωση πολέμου και πώς πρέπει να τα εκτελέσουμε»;
Και απαντά: «Θα μπορούσαμε να οργανώσουμε πλατειάς κλίμακας σαμποτάζ, θα μπορούσαμε ακόμη να ανεβάσουμε στα βουνά της Κύπρου μερικές εκατοντάδες αντάρτες που να δρουν το βράδυ και την ημέρα να γυρίζουν στα σπίτια και τις δουλιές τους». Και συμπληρώνει: «Μεγάλης κλίμακας ανταρτοπόλεμο δεν θα μπορούσαμε να κάνουμε γιατί τα βουνά μας δεν είναι και τόσο σπουδαία γι’ αυτή τη δουλιά και γιατί είμαστε νήσος και δεν έχουμε ενδοχώρα». Η τελευταία αυτή ρεαλιστική διαπίστωση είναι μια σταθερή θέση την οποία είχε το ΑΚΕΛ και είναι ένας από τους λόγους που θεωρούσε ότι στις κυπριακές συνθήκες η ενδεδειγμένη μορφή αγώνα δεν είναι η ένοπλη αλλά η μαζικοπολιτική.
Η αναφορά που γίνεται στο άρθρο για όπλα του ΑΚΕΛ και που φαίνεται να ξάφνιασε την σύνταξη του «Φ» σε βαθμό που να μιλά ότι το Κόμμα «διέθετε όπλα», μόνο στη σφαίρα της υπερβολής μπορεί να χωρέσει. Ο Παπαϊωάννου έκαμε λόγο για 24 περίστροφα, 2-3 όπλα και 1 μυδραλλιοβόλο. Κανένας δεν μπορεί να νομίζει ότι το ΑΚΕΛ θα άρχιζε ένοπλο αγώνα με αυτό το …οπλοστάσιο!
Επιστρέφοντας στον κ. Παπαπολιβίου είναι ολοφάνερο ότι το συμπέρασμα του πως «Εθναρχία και ΑΚΕΛ είχαν προσανατολιστεί σε ένοπλο αγώνα», κατά την άποψη μας, είναι εντελώς αυθαίρετο.
Πολύ περισσότερο που η επιστολή προς το ΚΚΕ συνοδεύεται από μια σειρά προβληματισμούς πάνω σε σειρά ζητημάτων τακτικής του αντιαποικιακού αγώνα και ΠΟΥΘΕΝΑ δεν γίνεται ούτε νύξη για ένοπλο αγώνα.
Από ένα καθηγητή της εμβέλειας του κ. Παπαπολιβίου, θα ανέμενε κανένας να ήταν πιο προσεχτικός στη χρήση των ιστορικών πηγών.
Μέλος της Κ.Ε. του ΑΚΕΛ
