Ενοχοποίηση και αποενοχοποίηση σε διατεταγμένη υπηρεσία, του Γιαννάκη Κολοκασίδη

Τα χρόνια τη κρίσης και ιδιαίτερα μετά την επιβολή του μνημονίου Αναστασιάδη-Γιούρογκρουπ, ο Συναγερμός με πρωτεργάτη τον Αβέρωφ Νεοφύτου βάλθηκαν να μας πείσουν ότι για όλα τα κακά που μας βρήκαν φταίμε εμείς. Εμείς ο κυπριακός λαός. Εμείς που ζούσαμε για δεκαετίες πέραν των δυνατοτήτων μας. Είμαστε ένοχοι γιατί καταφέραμε να έχουμε ένα σχετικά ψηλό βιοτικό επίπεδο. Είναι ένοχο το συνδικαλιστικό κίνημα και η Αριστερά γιατί με τους αγώνες τους κατόρθωσαν να επιτύχουν κατακτήσεις για τους εργαζόμενους. Είμαστε ένοχοι γιατί είχαμε επιτύχει εργασιακές σχέσεις που δεν επέτρεπαν την ασυδοσία του κεφαλαίου και την υπερεκμετάλλευση. Είμαστε ένοχοι γιατί είχαμε επιτύχει ένα υποφερτό κοινωνικό κράτος. Είμαστε ένοχοι γιατί μπορούσε η πολιτεία μέσα από τους Ημικρατικούς Οργανισμούς να προωθεί μια αναπτυξιακή οικονομική και κοινωνική πολιτική. Είμαστε ένοχοι γιατί είχαμε ένα ισχυρό συνεργατικό κίνημα. Και όταν τονίζονται αυτά κατά κόρο ταυτόχρονα αποενοχοποιείται το καπιταλιστικό σύστημα ως η βασική αιτία των κρίσεων, αποενοχοποιείται το ντόπιο και διεθνές κεφάλαιο, αποενοχοποιούνται οι τραπεζίτες, αποενοχοποιούνται οι μεγάλοι μας φίλοι τύπου Μέργκελ.

Πού στοχεύει η καλλιέργεια αισθήματος ενοχής στο λαό και η απενοχοποίηση του κεφαλαίου; Απλά, στοχεύει κάτω από το βάρος των «ενοχών» μας, να σκύψουμε το κεφάλι, να βάλουμε την ουρά στα σκέλια και να δεχόμαστε αδιαμαρτύρητα τα όσα μας επιβάλλουν με το πιστόλι στο κρόταφο κυβέρνηση του Συναγερμού και Τρόικα.

Το παιχνίδι ενοχοποίησης αποενοχοποίησης δεν είναι καινούργιο για τα κυπριακά δεδομένα. Παίχτηκε και σε άλλες εποχές με άλλο περιεχόμενο. Παίχτηκε τότε που ο Συναγερμός στέγασε τα απομεινάρια της ΕΟΚΑ Β΄ και ο μ. Κληρίδης προσπαθούσε να επιβάλει την «ρεαλισιτκή» πολιτική του στο Κυπριακό. Τότε επιχειρήθηκε να αποενοχοποιηθεί η γριβική δεξιά και να ενοχοποιηθεί ο Μακάριος, το ΑΚΕΛ και όσοι άλλοι τον υποστήριξαν, για το κακό που μας βρήκε το 1974. Επιχειρήθηκε να αποενοχοποιηθούν το ΝΑΤΟ και οι αγγλοαμερικάνοι. Με τα δεδομένα εκείνης της εποχής η απονεχοποίηση/ενοχοποίηση πέτυχε λίγα πράγματα. Δεν το έβαλαν όμως κάτω. Κατά καιρούς και με διάφορες αφορμές επέστρεφαν στην ίδια προπαγάνδα.

Στις μέρες μας φαίνεται ότι υπάρχει ανάγκη μιας πιο «επιστημονικής» και «τεκμηριωμένης» επιστροφής στο ίδιο παιχνίδι ενοχοποίησης και αποενοχοποίησης. Ο Μακάριος Δρουσιώτης στο τελευταίο βιβλίο του αφού κάμνει την αυτοκριτική του για τα πρώτα βιβλία που έγραψε και τα οποία κινούνταν στην «επικρατούσα άποψη», επιχειρεί να ανατρέψει όλα όσα ήταν γενικά παραδεκτά μέχρι σήμερα. Και αυτό γίνεται στο όνομα του ρεαλισμού και της αυτογνωσίας για να μπορέσουμε να δούμε το μέλλον μας!

Έτσι λοιπόν στο βιβλίο «Η εισβολή και οι μεγάλες δυνάμεις» «αυτό που τεκμηριώνεται δεν είναι η ξένη συνομωσία, (αποενοχοποίηση) αλλά η παταγώδης αποτυχία της ηγεσίας της χώρας να διαχειριστεί την ανεξαρτησία της». (Ενοχοποίηση). «Η θεωρία της νατοϊκής συνομωσίας είναι απόρροια της σοβιετικής προπαγάνδας. (Αποενοχοποίηση) Η Σοβιετική Ένωση εκμεταλλεύτηκε το πραξικόπημα και ακολούθως συναίνεσε στην τουρκική εισβολή.» (Ενοχοποίηση). «Δεν έχει τεκμηριωθεί ανάμιξη των ΗΠΑ ή της Βρετανίας στο σχεδιασμό, την οργάνωση και την εκτέλεση του πραξικοπήματος, με σκοπό την διευκόλυνση της τουρκικής εισβολής». (Αποενοχοποίηση). «Αν ένα κράτος επωφελήθηκε από την τουρκική εισβολή στην Κύπρο, χωρίς μάλιστα να ρισκάρει οτιδήποτε, αυτό ήταν η Σοβιετική Ένωση». (Ενοχοποίηση). «Από τη μια οι ΗΠΑ, και γενικά η Δύση επεδίωκαν μια γρήγορη ρύθμιση που θα επούλωνε τις πληγές στο ΝΑΤΟ. Για λόγους ακριβώς αντίθετους, η Σοβιετική Ένωση επεδίωκε τη διαιώνιση του προβλήματος». (Αποενοχοποίηση των μεν και ενοχοποίηση των δε).

Γιατί γράφονται και λέγονται όλα αυτά σήμερα; Γιατί πρέπει να αισθανθούμε ενοχές ως λαός για το τι προηγήθηκε και το τι επακολούθησε του 1974; Γιατί θα πρέπει να αθωωθούν αμερικάνοι, εγγλέζοι και ΝΑΤΟ; Γιατί θα πρέπει να ενοχοποιηθεί η Σοβιετική Ένωση; Σίγουρα όχι για χάρη της ιστορικής αλήθειας. Ούτε και για να γίνουμε σοφότεροι στο μέλλον. Ούτε βέβαια και για λόγους ιδεολογικούς μια που ο κακός δαίμονας η Σοβιετική Ένωση δεν υπάρχει σήμερα. Άρα;

Μήπως ο αμερικάνικος ιμπεριαλισμός – συγνώμη για την ιδεοληψία και την παλιομοδίτικη φράση – μας ετοιμάζει κάτι που η μόνη περίπτωση να το δεχτούμε είναι να αισθανθούμε ενοχές για το παρελθόν;

Στον επίλογο του βιβλίου διαβάζουμε: «Οι ΗΠΑ, και μαζί τους ολόκληρος ο δυτικός κόσμος, όρισαν το πλαίσιο μέσα στο οποίο θα μπορούσαν να συνδράμουν για μια συμφωνημένη λύση στο Κυπριακό: διζωνική δικοινοτική ομοσπονδία με ασθενή κεντρική κυβέρνηση και επιστροφή εδαφών». Υπογραμμίζω την ασθενή κεντρική κυβέρνηση που είναι διακηρυγμένη θέση του Προέδρου Αναστασιάδη.

Η αντίληψη που καλλιεργεί μέσα από το βιβλίο του ο Μ. Δρουσιώτης είναι η επίσημη πολιτική της κυβέρνησης που υπηρετεί. Ο Αναστασιάδης και η κυβέρνηση του εναποθέτουν όλες τις ελπίδες τους για λύση στους αμερικάνους, γενικά στους δυτικούς. Ευθυγραμμίζονται μ’ αυτούς. Θέλουν να μας εντάξουν και στο ΝΑΤΟ. Φροντίζουν να κρατούν στην απέξω τη Ρωσία, η οποία είναι καλή μόνο για να μας στέλλει τουρίστες.  Για να γίνει αποδεκτή αυτή η πολιτική από το λαό πρέπει και μέσα από την ιστορία του Κυπριακού (ή τη διαστρέβλωση της) να μάθουμε να συμπαθούμε το ΝΑΤΟ και να βλέπουμε με καχυποψία αν όχι εχθρικά την Ρωσία. Άσχετα αν η σημερινή Ρωσία ιδεολογικά δεν έχει καμιά σχέση με την τότε Σ. Ένωση.

Αυτή ακριβώς την αποστολή δηλαδή να συμπαθήσουμε μέσα από την ιστορία του Κυπριακού το ΝΑΤΟ και να δούμε με καχυποψία τη Ρωσία έρχεται να υπηρετήσει το καινούργιο βιβλίο του Μ. Δρουσιώτη. Αν το επιτύχει θα βοηθήσει τα μάλα στην προώθηση της πολιτικής των κυβερνώντων και όχι μόνο.

Η κριτική θεώρηση του Κυπριακού είναι αναγκαία. Η αυτοκριτική για τα δικά μας λάθη και παραλείψεις, ζωτική προϋπόθεση για να πάμε μπροστά. Η χωρίς προκαταλήψεις ανάλυση των διεθνών δεδομένων και της πολιτικής των διαφόρων δυνάμεων πάρα πολύ χρήσιμη για να προσανατολιζόμαστε σωστά στη διεθνή σκηνή. Ο ρεαλισμός απαραίτητος.

Από εκεί και πέρα βέβαια χρειάζεται μεγάλη προσοχή και υπευθυνότητα. Γιατί ο υπέρμετρος ρεαλισμός οδηγεί εκεί που οδηγεί και ο κούφιος «πατριωτισμός». Στον συμβιβασμό με την κατοχή.

Και μια απορία: Πώς γίνεται σε μια χώρα όπως την Κύπρο να επιβάλλεται και να επικρατεί η σοβιετική προπαγάνδα δεκαετίες μάλιστα μετά τη διάλυση της Σοβιετικής Ένωσης; Όσοι εργάστηκαν για τον Φάκελο της Κύπρου στην Βουλή πρέπει να αισθάνονται πολύ άβολα γιατί έπεσαν θύματα της σοβιετικής προπαγάνδας…

Γιαννάκης Κολοκασίδης

Μέλος της Κ.Ε. ΑΚΕΛ