Η σημερινή Ολομέλεια της Κεντρικής Επιτροπής θα συζητήσει και θα εγκρίνει τις «θέσεις» οι οποίες θα τεθούν ενώπιον του κομματικού συνόλου και στη συνέχεια στο Προγραμματικό Συνέδριο του ερχόμενου Φλεβάρη. Η συζήτηση αυτή δεν είναι αποσπασματική. Είναι μέρος της ευρύτερης μας προσπάθειας για ανανέωση, ανασυγκρότηση και ανασύνταξη με στόχο την υπεράσπιση των συμφερόντων της Κύπρου, των εργαζομένων και του κυπριακού λαού γενικότερα.

Τους τελευταίους μήνες ανοίξαμε διάλογο με τα κομματικά μέλη τόσο για τη διακυβέρνηση της προηγούμενης πενταετίας, όσο και για τον τρόπο με τον οποίο λειτουργήσαμε ως Κόμμα. Στόχος μας ήταν να αφουγκραστούμε τις απόψεις, τις σκέψεις και τους προβληματισμούς τους. Ταυτόχρονα να μεταφέρουμε σ΄αυτούς τις θέσεις και τις απόψεις της ηγεσίας του Κόμματος για όλα αυτά αλλά κυρίως τις σκέψεις μας για το πώς θα προχωρήσουμε μπροστά. Πώς θα καταφέρουμε να ξαναδώσουμε την ελπίδα και την προοπτική στον κυπριακό λαό. Πώς θα τον οδηγήσουμε σε καλύτερο μέλλον όπου θα κυριαρχούν η πρόοδος και η ευημερία.

Επιχειρώντας να ανταποκριθούμε στις απόψεις που ακούστηκαν από την κομματική βάση αλλά και στις απαιτήσεις που προβάλλονται από την κομματική βάση προχωρήσαμε προς δύο κατευθύνσεις. Πρώτο στην ανανέωση και την ανασυγκρότηση του οργανωτικού μας μηχανισμού και δεύτερο στο ξεκαθάρισμα και συγκρότηση των θέσεων μας για μείζονα ζητήματα τα οποία κυριαρχούν στην πολιτική ζωή του τόπου μας.

Η επιτυχής ανταπόκριση στα δύο αυτά σημαντικά ζητήματα θεωρούμε ότι θα αποτελέσει καθοριστικό παράγοντα για την παραπέρα πορεία του Κόμματος μας, αλλά και του τόπου γενικότερα. Είναι εξαιρετικά σημαντικό το Κόμμα μας να εξέλθει από αυτή τη διαδικασία ενισχυμένο. Ισχυρό ΑΚΕΛ σημαίνει στήριξη στις προσπάθειες για επίτευξη δίκαιης, λειτουργικής και βιώσιμης λύσης του Κυπριακού. Σημαίνει αντίσταση στις αντιλαϊκές πολιτικές που θέλει να επιβάλει η Τρόικα σε βάρος της Κύπρου και του κυπριακού λαού. Σημαίνει αγώνα για απεμπλοκή από το αντιλαϊκό Μνημόνιο και για υπεράσπιση δικαιωμάτων και κεκτημένων των εργαζομένων. Σημαίνει αντίσταση στις μεθοδεύσεις της Κυβέρνησης που, εναρμονιζόμενες με τις πολιτικές της Τρόικα, στοχεύουν στην εξυπηρέτηση των συμφερόντων των λίγων, ενάντια στα συμφέροντα των πολλών.

Όλα αυτά είναι που καλούμαστε να συζητήσουμε σήμερα. Να καταλήξουμε σε προτάσεις οι οποίες θα τεθούν ενώπιον του προγραμματικού Συνεδρίου και εφόσον αποφασιστούν θα αποτελέσουν τη βάση πάνω στην οποία θα στηριχτούμε για τη μελλοντική μας δράση.

Η συζήτηση στην Κεντρική Επιτροπή αλλά και στις τοπικές οργανώσεις πρέπει να είναι ελεύθερη και δημιουργική. Χρειάζεται να κατατεθούν όλες οι διαφορετικές απόψεις και να αναπτυχθεί πλούσιος και εποικοδομητικός διάλογος. Στη συνέχεια θα πάμε στο Συνέδριο και με τη σύνθεση των απόψεων θα διαμορφώσουμε το πολιτικό πλαίσιο μέσα στο οποίο θα κινηθούμε τα επόμενα χρόνια.

Η συζήτηση που θα έχουμε σήμερα στην Κεντρική Επιτροπή αποκτά ιδιαίτερη σημασία, γνωρίζοντας ότι πάνω σε αυτή θα στηριχτούν οι προβληματισμοί στις τοπικές οργανώσεις. Είμαι βέβαιος ότι ο διάλογος που θα έχουμε θα είναι ενδελεχής και αποτελεσματικός. Θα ολοκληρώσει τους προβληματισμούς που αναπτύχθηκαν στο Πολιτικό Γραφείο, διαμορφώνοντας τη βάση με την οποία θα απευθυνθούμε στα κομματικά μέλη.

Η σημερινή Ολομέλεια της Κεντρικής Επιτροπής θα ανασκοπήσει σε αδρές γραμμές την περίοδο που πέρασε. Αυτό είναι απαραίτητο για να αντλήσουμε τα διδάγματα εκείνα που θα μας οδηγήσουν μπροστά. Περισσότερη έμφαση όμως θα πρέπει να δοθεί στο τί θα πρέπει να γίνει για να ενισχυθεί το ΑΚΕΛ. Πώς θα διαμορφώσουμε δεδομένα που θα σφυρηλατούν την ενότητα του και θα του δίνουν τη  δυνατότητα να απευθυνθεί στο λαό πιο αποτελεσματικά.

Το πλαίσιο μέσα στο οποίο κληθήκαμε να πολιτευτούμε και να παλέψουμε τα τελευταία χρόνια, ήταν εξαιρετικά δύσκολο. Ο σ. Δημήτρης Χριστόφιας διεκδίκησε και εξελέγη στην Προεδρία της Δημοκρατίας με στόχο την άρση της στασιμότητας στο Κυπριακό, την επίτευξη δίκαιης λύσης του Κυπριακού προβλήματος και τη βελτίωση της ποιότητας ζωής του λαού.

Στο Κυπριακό έγιναν σημαντικά βήματα, ιδιαίτερα όταν στην ηγεσία της τουρκοκυπριακής κοινότητας βρισκόταν ο Μ. Α. Ταλάτ. Παρόλο που έγινε αρκετή πρόοδος δυστυχώς δεν ήταν επαρκής για να υπάρξει συμφωνία.

Στον κοινωνικοοικονομικό τομέα έγιναν πολλά, ιδιαίτερα μέχρι τις αρχές του 2011. Οι συνέπειες της παγκόσμιας οικονομικής κρίσης μαζί με την κρίση στο χρηματοπιστωτικό τομέα προκάλεσαν ανυπέρβλητες δυσκολίες, τις οποίες η Κυβέρνηση Δ. Χριστόφια επιχείρησε να αντιμετωπίσει. Δυστυχώς πέραν των αντικειμενικών δυσκολιών, προβλήματα προκλήθηκαν και από τον αντιπαραγωγικό, λαϊκίστικο και άκρως μηδενιστικό τρόπο με τον οποίο λειτούργησε η αντιπολίτευση.

Δυστυχώς, τα τελευταία χρόνια στην πολιτική ζωή του τόπου, κυριάρχησαν οι σκοπιμότητες. Σκοπιμότητες που ισοπεδώνουν τα πάντα στο πέρασμα τους. Αυτό συμβαίνει την ώρα που η συγκυρία θέτει ενώπιον μας μεγάλα και κρίσιμα ζητήματα. Η στάση που τήρησε η τότε αντιπολίτευση στο Κυπριακό είναι χαρακτηριστικό παράδειγμα. Στο βωμό των σκοπιμοτήτων  εξαπολύθηκε σκληρή πολεμική που κορυφώθηκε από το πρώτο κιόλας διάστημα που ξεκίνησε τις διαπραγματεύσεις ο σ. Δημήτρης Χριστόφιας.

Η ίδια ανελέητη πολεμική επεκτάθηκε και στο ζήτημα της αντιμετώπισης της οικονομικής κρίσης. Παρά τα όποια λάθη και τις όποιες παραλείψεις υπήρξαν, κανένας δεν μπορεί να αρνηθεί ότι η Κυβέρνηση Χριστόφια είχε τραβήξει γραμμή υπεράσπισης και ενίσχυσης του κοινωνικού κράτους, του δημόσιου πλούτου, των εργαζομένων, των μικρομεσαίων και γενικά όσων είχαν ανάγκη έναντι της επίθεσης που εξαπέλυαν οι νεοφιλελεύθερες, αντιλαϊκές πολιτικές της κυρίαρχης τάξης στην Ευρωπαϊκή Ένωση και της Τρόικα. Αυτή τη γραμμή ξήλωσε και ξηλώνει μέρα με τη μέρα η Κυβέρνηση Αναστασιάδη. Αυτό είναι κάτι που ξεκίνησε να το ζει στο πετσί του ο κάθε κύπριος ανεξάρτητα από την πολιτική του πεποίθηση. Όσο περνά ο χρόνος τόσο περισσότερο θα γίνεται συνείδηση στον κυπριακό λαό ότι η στάση της Κυβέρνησης Αναστασιάδη είναι αδιέξοδη και καταστροφική για τον τόπο.

Οι δυσκολίες που συναντήσαμε στο κυπριακό και οι συνέπειες της οικονομικής κρίσης ενεθάρρυναν την πολιτική επίθεση που δεχθήκαμε. Επίθεση που εντάθηκε την περίοδο που ακολούθησε το τραγικό ατύχημα στο Μαρί. Δε θα επαναλάβω όσα ειπώθηκαν ήδη πολλές φορές. Αρκεί μόνο να πω ότι ο πρόσφατος δημόσιος διάλογος που έγινε από τον κ. Πολυβίου με αφορμή το Μαρί, αποκάλυψε τα κίνητρα και τις σκοπιμότητες πίσω από εκείνη την πρωτοφανή πολιτική, ιδεολογική και προσωπική επίθεση ενάντια στο Δ. Χριστόφια. Από εκείνη τη φάση και μετά, ο στόχος ήταν αυτές καθαυτές οι θέσεις της Αριστεράς στα κρισιμότερα ζητήματα για τον τόπο. Στη διαχείριση του κυπριακού, της οικονομίας, του φυσικού πλούτου, την ενίσχυση του κράτους προνοίας και άλλα. Κάποιοι θεώρησαν ότι τα αρνητικά δεδομένα που δημιουργήθηκαν για μας, συνιστούσαν μοναδική ευκαιρία για να υποσκαφθεί και να αποδυναμωθεί το ΑΚΕΛ. Να τεθεί στο περιθώριο της πολιτικής ζωής του τόπου, αφήνοντας ουσιαστικά απροστάτευτο το λαό. Δεν τα κατάφεραν, όπως δεν τα κατάφεραν ποτέ προηγουμένως.

Δεν έχω σκοπό να επανέλθω στο τί έγινε εκείνη την περίοδο. Ούτε στο τί ειπώθηκε, ούτε στην κατηφόρα που γνώρισε η πολιτική ζωή του τόπου έκτοτε. Θα αρκεστώ μόνο να πω ότι ως ΑΚΕΛ δεν αντιλαμβανόμαστε την πολιτική ως υπόθεση του ενός, ή ως αμπελοχώραφο των λίγων. Αντιλαμβανόμαστε την πολιτική ως υπόθεση των πολλών∙ του λαού. Την αντιλαμβανόμαστε ως διαπάλη ιδεών και θέσεων. Σε αυτή τη διαπάλη οφείλουμε και πρέπει να παίρνουμε ξεκάθαρη θέση, όπως πράτταμε διαχρονικά άλλωστε.

Θα μπορούσε κάποιος να πει ότι οι διάφορες εξελίξεις στην οικονομία, αλλά και σε άλλα ζητήματα μας πρόλαβαν ή μας αιφνιδίασαν. Ή ότι κατά καιρούς διαφάνηκε να υπάρχουν διαφορετικές προσεγγίσεις εσωκομματικά σε σημαντικά πολιτικά ζητήματα. Ίσως σε κάποιο βαθμό, αυτά να έχουν βάση.

Πρέπει όμως όλοι να λαμβάνουμε υπόψιν το περιβάλλον μέσα στο οποίο δρούμε. Περιβάλλον σύνθετο και πολύπλοκο. Περιβάλλον που επιβάλλει να έχουμε σταθερή ιδεολογικοπολιτική πυξίδα και ξεκάθαρες πολιτικές θέσεις, ανεξάρτητα από τις πρόσκαιρες δυσκολίες που θα συναντήσουμε. Θέσεις που θα έχουν στην καρδιά τους το συμφέρον του λαού. Το συμφέρον των εργαζομένων. Θέσεις που θα σπάζουν τις αλυσίδες που κρατούν την κοινωνία δεμένη με το παλιό και το σάπιο. Θέσεις που συγκρούονται με τα κατεστημένα. Με τη συντήρηση. Με το ρατσισμό, τον εθνικισμό και το σοβινισμό.  Ο στόχος του Προγραμματικού Συνεδρίου που θα γίνει το Φλεβάρη είναι ακριβώς η διαμόρφωση αυτών των θέσεων που θα καθοδηγήσουν το Κόμμα μας τα επόμενα χρόνια.

Αυτός ο στόχος είναι αλληλένδετος με την οργανωτική ενίσχυση του Κόμματος μας από κάτω μέχρι πάνω. Ήδη προχωρήσαμε με την ανανέωση της Γραμματείας και του Πολιτικού Γραφείου της Κεντρικής Επιτροπής. Αλλαγές που στοχεύουν στην ενίσχυση της αποτελεσματικότητας του Κόμματος μας και οι οποίες έγιναν εφικτές με την οικειοθελή αποχώρηση εκλεκτών μας συντρόφων.

Οι αλλαγές αυτές σχολιάστηκαν κακοπροαίρετα από διάφορους. Το αντίθετο θα μας ξένιζε. Ξεκαθαρίζω ότι οι σύντροφοι αυτοί δεν αποστρατεύονται. Η πείρα και οι γνώσεις τους είναι πολύτιμες και θα εξακολουθήσουν να τις προσφέρουν στο Κόμμα. Τη θέση τους πήραν σύντροφοι, νεότεροι σε ηλικία. Σύντροφοι που έχουν  πολλές δυνατότητες, περιθώρια και προοπτική να προσφέρουν στο Κόμμα. Αυτός εξάλλου είναι ο στόχος όλων όσοι στρατεύονται στο Λαϊκό Κίνημα∙ η προσφορά στην Κύπρο και στο λαό μέσα από τις τάξεις του ΑΚΕΛ και του Λαϊκού Κινήματος.

Πριν την ανανέωση της Γραμματείας και του Πολιτικού Γραφείου προηγήθηκε η αλλαγή της ηγεσίας σε τρεις επαρχιακές επιτροπές. Ταυτόχρονα ζητήσαμε να γίνει και βρίσκεται σε εξέλιξη η αξιολόγηση της δουλειάς των Κομματικών Ομάδων. Στόχος είναι να βοηθηθούν ώστε να λειτουργούν  όσο το δυνατόν πιο αποτελεσματικά. Να έχουν έντονη δράση και παρέμβαση στην τοπική ζωή. Προς αυτή την κατεύθυνση και ιδιαίτερα μέσα στις παρούσες οικονομικές και πολιτικές συνθήκες, ρόλο έχουν να διαδραματίσουν και οι Μορφωτικοί και Πολιτιστικοί Συλλόγοι. Η ποιοτική αναβάθμιση της παρουσίας και της δραστηριότητας τους πρέπει να είναι για μας υπόθεση που δεν σταματά ποτέ.

Ο λόγος είναι απλός. Για το ΑΚΕΛ η πολιτική δουλειά δεν ξεκινά και δεν τελειώνει στα τηλεοπτικά πάνελ∙ ούτε στις αίθουσες συνεδριάσεων. Τα στελέχη και τα μέλη του Κόμματος έχουν καθήκον να βρίσκονται μαζί με το λαό καθημερινά. Να παρεμβαίνουν για την επίλυση των προβλημάτων του και να υπερασπίζονται τις ανάγκες του. Με αυτόν τον τρόπο θα ανεβάζουν ακόμα ψηλότερα στη συνείδηση του κόσμου τους θεσμούς και τα αξιώματα. Είτε αυτά είναι η βουλευτική έδρα, είτε η συμμετοχή στο δημοτικό ή το κοινοτικό συμβούλιο, ή σε όποιο άλλο θεσμό. Τα στελέχη και τα μέλη του ΑΚΕΛ έχουν υποχρέωση με τη δράση, το ήθος, την εντιμότητα, την ακεραιότητα και τη σεμνότητα τους, να αποτελούν παράδειγμα προς μίμηση. Να αποτελούν πρότυπο στην πολιτική ζωή του τόπου στέλνοντας το μήνυμα ότι δεν είμαστε όλοι το ίδιο. Ότι κάποιοι λειτουργούν με ανιδιοτέλεια και με γνώμονα πώς θα προσφέρουν στην κοινωνία. Αυτοί πρέπει να είναι οι ΑΚΕΛιστές.

Όλα αυτά αποκτούν διπλή αξία σήμερα. Στις πολύ δύσκολες συνθήκες που καλούμαστε να εργαστούμε, κυρίως λόγω των συνεπειών της οικονομικής κρίσης, οι ΑΚΕΛιστές καλούνται να βρεθούν στην πρώτη γραμμή του αγώνα. Ο τρόπος αντιμετώπισης της κρίσης από την Ευρωπαϊκή Ένωση, οι πολιτικές που εφάρμοσε στο όνομα του κοινού νομίσματος αλλά και η υφιστάμενη θεσμική διάρθρωση της έχουν μεταφέρει δυσανάλογο βάρος στις χώρες της περιφέρειας, στην οποία ανήκει και η Κύπρος. Αυτό είναι το πλαίσιο της κρίσης. Η διαπίστωση αυτή δεν είναι μόνο του ΑΚΕΛ αλλά και σωρείας ανεξάρτητων οικονομικών αναλυτών διεθνώς. Αυτό το δυσανάλογο βάρος, σε κάθε χώρα, καλούνται να πληρώσουν μόνο και μονίμως οι πολλοί, με τους λίγους να μένουν κατά κανόνα στο απυρόβλητο. Απέναντι από αυτή την πολιτική γραμμή, θα πρέπει να σταθούν οι ΑΚΕΛιστές.

Οι λαοί του Ευρωπαϊκού Νότου, μαζί τους και ο κυπριακός, δέχονται σήμερα την πρωτοφανή επίθεση των αποφάσεων των κυρίαρχων κύκλων των Βρυξελλών. Αντί να προβληματίσει ο συστημικός χαρακτήρας της κρίσης και να βρεθεί λύση σ΄αυτόν, επιστρατεύεται ως άλλοθι η κρίση για να νομιμοποιηθούν περικοπές μισθών, συντάξεων, κοινωνικών παροχών και κοινωνικών δικαιωμάτων. Να ξεπουληθεί δημόσιος πλούτος και να εκποιηθούν περιουσίες.

Αρκεί να δει κάποιος τί συμβαίνει σήμερα στις υπόλοιπες χώρες που εφαρμόζουν μνημόνια. Είτε στην Ελλάδα, είτε στην Πορτογαλία, είτε ακόμα στην Ισπανία. Εξαετής ύφεση στην Ελλάδα, πρωτόγνωρη ανεργία στην Ισπανία, αυξανόμενα ποσοστά φτώχιας στην Πορτογαλία είναι μερικά από τα χαρακτηριστικά που αντιμετωπίζουν οι χώρες του ευρωπαϊκού νότου που βρίσκονται στον ασφυκτικό κλοιό των μνημονίων. Ταυτόχρονα, οι δανειστές, προτάσσοντας τη μόνιμη απειλή της «επόμενης δόσης», αποκτούν την οικονομική και πολιτική επικυριαρχία σε ολόκληρες χώρες, περιορίζοντας έτσι στο ελάχιστο την άσκηση εθνικής πολιτικής. Το χειρότερο απ΄όλα είναι ότι αυτό γίνεται με την ανοχή για να μην πω τη στήριξη της Κυβέρνησης.

Αλήθεια πόσο δημοκρατικό είναι για μια χώρα να «μην έχει άλλη επιλογή»; Να μην έχει άλλη επιλογή στη διαδικασία αναδιάρθρωσης του Συνεργατισμού; Να μην έχει άλλη επιλογή στην εκποίηση των κατοικιών; Να μην έχει άλλη επιλογή στη ιδιωτικοποίηση των κερδοφόρων ημικρατικών οργανισμών; Να μην έχει άλλη επιλογή, γιατί αλλιώς θα οδηγηθεί στην χρεοκοπία; Μήπως δεν είναι προκλητικό να εκλέγει ο λαός μια Κυβέρνηση που φροντίζει να «μην δίνει άλλη επιλογή» ακόμα και εκεί που η Τρόικα κάνει τα στραβά μάτια;  Μήπως δεν είναι εξίσου προκλητικό ακόμα και αυτός ο σεβασμός προς ένα κυρίαρχο κράτος να ακυρώνεται με δηλώσεις όπως αυτή του κ. Νταίσελμπλουμ που απευθύνθηκε προς την Ελλάδα για να πει ότι κάποιοι «έχουν χάσει την υπομονή τους μαζί της»; Κι αυτό παρά τα οδυνηρότατα μέτρα που επωμίστηκε ο ελληνικός λαός, δυστυχώς δίχως αποτέλεσμα, μετά από έξι χρόνια.

Το ΑΚΕΛ κατηγορήθηκε μανιωδώς στο παρελθόν όταν υποδείκνυε πως δε θα πρέπει να δεχόμαστε άκριτα ό, τι προέρχεται από την Ευρωπαϊκή Ένωση. Όταν προειδοποιούσε πως οι Βρυξέλλες επιβάλλουν πολιτικές ως «διευθυντήριο» και ότι αυτές οι πολιτικές θα στήσουν στον τοίχο τους λαούς. Η ίδια η ζωή επιβεβαίωσε δυστυχώς με οδυνηρό τρόπο τις εκτιμήσεις του Κόμματος μας. Ας μην επιμένουν λοιπόν οι πολιτικοί εκπρόσωποι του μεγάλου κεφαλαίου και των μονοπωλίων να μας αποκαλούν «αντιευρωπαίους», «δογματικούς» και άλλα πολλά. Εμείς υποστηρίζουμε μια άλλη Ευρώπη.  Την Ευρώπη των λαών, της ειρήνης, της δημοκρατίας και της κοινωνικής δικαιοσύνης.

Εξάλλου την «αλληλεγγύη» των ευρωπαίων εταίρων μας, που πολυδιαφήμιζε προεκλογικά ο κ. Αναστασιάδης και τα αποτελέσματα των πολιτικών που μας επέβαλαν, τα είδαμε και τα ζούμε από το Μάρτη μέχρι σήμερα.

Δυστυχώς, ούτε οι εξελίξεις στο Κυπριακό είναι μέχρι στιγμής ελπιδοφόρες. Οι προσπάθειες για κοινό ανακοινωθέν συνεχίζονται. Η εγκατάλειψη των κοινών ανακοινωθέντων Χριστόφια- Ταλάτ κάθε άλλο παρά αποδείχθηκε σοφή. Αυτή την ώρα δεν ωφελεί να αναζητούμε τους μικροπολιτικούς λόγους  που οδήγησαν τον κ. Αναστασιάδη σε αυτή την απονενοημένη κίνηση.  Κίνηση που όπως προειδοποίησε το Κόμμα μας, απλώς επέτρεψε  στην τουρκική πλευρά να προωθήσει απαράδεκτες θέσεις, εγκλωβίζοντας ταυτόχρονα εμάς. Αυτή την ώρα προέχει να εργαστούμε συλλογικά προκειμένου να ξεκινήσουν το συντομότερο δυνατό οι συνομιλίες, μέσα σε σωστά πλαίσια και στη σωστή βάση.

Η παθητική παρέλευση του χρόνου εδραιώνει ολοένα και περισσότερο τα κατοχικά δεδομένα. Το μέλλον των ελληνοκύπριων και των τουρκοκυπρίων στη γη που τους γέννησε, απειλείται ευθέως. Επείγει να εντατικοποιήσουμε τις προσπάθειες για σωστή, δίκαιη, λειτουργική και βιώσιμη λύση. Επείγει να ξεκαθαριστεί μια και καλή πως δεν μπορούμε να διαπραγματευόμαστε για πάντα και να απορρίπτουμε τα πάντα, αλλά ούτε και να αποδεχόμαστε ασυζητητί τα πάντα. Επείγει να γίνει συνείδηση σε όλους, εντός και εκτός Κύπρου, πως η λύση πρέπει να βασίζεται σε αρχές και αξίες του διεθνούς και του ευρωπαϊκού δικαίου. Στα σχετικά Ψηφίσματα του ΟΗΕ και τις Συμφωνίες Υψηλού Επιπέδου. Πρέπει να διασφαλίζει την πλήρη αποστρατιωτικοποίηση και την αποχώρηση των εποίκων. Να επανενώνει τη χώρα και το λαό μας στα πλαίσια διζωνικής, δικοινοτικής ομοσπονδίας με πολιτική ισότητα όπως αυτή καθορίζεται στα σχετικά ψηφίσματα του Συμβουλίου Ασφαλείας. Να οδηγεί σε ενωμένο κράτος με μία κυριαρχία, διεθνή προσωπικότητα και ιθαγένεια. Να διασφαλίζει τα ανθρώπινα δικαιώματα και τις βασικές ελευθερίες όλων των Κυπρίων, περιλαμβανομένου του δικαιώματος επιστροφής των προσφύγων στα σπίτια και στις περιουσίες τους. Να επανενώνει το κράτος και το λαό μας και όχι να θεσμοθετεί τη χωριστή διαβίωση Ελληνοκυπρίων και Τουρκοκυπρίων.

Για το ΑΚΕΛ η λύση του κυπριακού συνιστά προτεραιότητα και είναι στόχος αμετάθετος. Η επανένωση του τόπου μας θα είναι ο ευτυχής επίλογος της ξενοκίνητης τραγωδίας που έγραψε και σκηνοθέτησε ο ιμπεριαλισμός στον τόπο μας το 1974. Θα δημιουργήσει όμως και προϋποθέσεις ανάπτυξης. Ανάπτυξης που θα οδηγήσει σε ανάκαμψη της οικονομίας και στην πρόοδο και την ευημερία του κυπριακού λαού.

Λέγοντας το αυτό, σε καμία περίπτωση δεν υπαινίσσομαι ότι πρέπει να αποδεχθούμε την οποιαδήποτε λύση υπό το κράτος οικονομικού εκβιασμού. Τουλάχιστον στην περίπτωση του Κυπριακού, ας φύγει από το τραπέζι το πιστόλι, χωρίς να στραφεί στον κρόταφο του κυπριακού λαού.

Το λέω αυτό γιατί μπορεί να λειτούργησε απλώς ως δικαιολογία για τον κ. Αναστασιάδη ότι του έθεσαν το «πιστόλι στον κρόταφο», όμως για την κυπριακή κοινωνία και οικονομία πατήθηκε και η σκανδάλη. Εννιά και πλέον μήνες μετά τα όσα συμφώνησε ο κ. Αναστασιάδης με την Τρόικα η κατάσταση επιδεινώνεται ολοένα και περισσότερο. Ο τραπεζικός τομέας συρρικνώθηκε και αναδιαρθρώθηκε βίαια, με αποτέλεσμα νοικοκυριά και μικρομεσαίες και άλλες επιχειρήσεις να αντιμετωπίζουν πρωτοφανείς δυσκολίες να ανταποκριθούν στις υποχρεώσεις τους. Επιβλήθηκαν επιπλέον περικοπές στις δημόσιες δαπάνες με αποτέλεσμα να έχει μειωθεί σημαντικά το διαθέσιμο εισόδημα προς κατανάλωση. Μειώνεται η εσωτερική ζήτηση, με άμεση επίδραση στην αγορά εργασίας εξακοντίζοντας την ανεργία στα ύψη. Οι όροι εργασίας γίνονται όλο και πιο δυσμενείς, ενώ πολλές περιουσίες απειλούνται με εκποίηση. Ταυτόχρονα, ο δημόσιος πλούτος ετοιμάζεται για ξεπούλημα, ενώ η αξιοποίηση του φυσικού πλούτου, αν δεν περάσει στα χέρια των μονοπωλίων, θα αξιοποιηθεί πολύ αργότερα από ότι είχε αρχικά προγραμματιστεί.

Το Κόμμα μας κατέθεσε διάφορες προτάσεις προκειμένου να ανακουφιστούν έστω, οι χιλιάδες Κύπριοι που βρίσκονται στα όρια της οικονομικής απελπισίας. Όπως είναι, για παράδειγμα, η  πρόταση νόμου για την αναστολή των οφειλών για τα υπερχρεωμένα νοικοκυριά. Ή η πρόταση για ρύθμιση των ενοικίων και οι προσπάθειες για αντιμετώπιση του υψηλού κόστους δανεισμού σε σχέση με τα επιτόκια. Δυστυχώς, σε αυτή τη διαδικασία, αντί να βρούμε σύμμαχο την Κυβέρνηση, βρεθήκαμε αντιμέτωποι με αποφάσεις χειρότερες και από τις πρόνοιες του μνημονίου.

Στην πορεία προς τις ευρωεκλογές θα παρουσιάσουμε σειρά προτάσεων για την οικονομία προς την κοινωνία αλλά και την Κυβέρνηση. Αυτές οι προτάσεις βέβαια γνωρίζουμε πολύ καλά πως το μόνο που θα επιτυγχάνουν θα είναι η ανακούφιση από τις συνέπειες του Μνημονίου. Ριζική αντιμετώπιση των προβλημάτων της κυπριακής οικονομίας θα προέλθει μόνο με απεμπλοκή από το Μνημόνιο.

Με το Μνημόνιο, όπως είπαν και επιφανείς ξένοι οικονομολόγοι, ακόμα και αν τα καταφέρει η Κύπρος να σωθεί, οι Κύπριοι θα ξυπνήσουν μια μέρα σε μια πατρίδα που δε θα τους ανήκει. Είναι αυτό ακριβώς το σενάριο που θέλουμε ως ΑΚΕΛ να ανατρέψουμε. Την οικονομική και πολιτική υποτέλεια της Κύπρου στα μονοπώλια. Την οικονομική και πολιτική παράδοση της Κύπρου στα ξένα συμφέροντα. Επιμένουν οι κυβερνώντες να μιλάνε για «θυσίες» στο «βωμό της ανάπτυξης». Δε μας λένε όμως: θυσίες του λαού για το όφελος ποιού; Ανάπτυξη για ποιούς;

Στα πλαίσια του μνημονίου ανάπτυξη προς όφελος του λαού δεν μπορεί να υπάρξει. Ούτε ολοκληρωμένη κοινωνική πολιτική. Με μαθηματική ακρίβεια η κοινωνία οδηγείται σε βαθιά ύφεση, ανέχεια και ανεργία. Το Κόμμα μας αξιολογώντας τις εξελίξεις μετά τα γεγονότα του Μάρτη, μελέτησε εναλλακτικές επιλογές. Τολμήσαμε να μιλήσουμε ξεκάθαρα για την ανάγκη εξόδου από το Μνημόνιο. Για την ανάγκη να μελετηθεί η πρόταση για έκδοση εγχώριου νομίσματος. Είμαστε ταυτόχρονα έτοιμοι να συζητήσουμε και άλλες προτάσεις. Αρκεί να αποβάλουμε όλοι την αυταπάτη πως μπορεί το Μνημόνιο να μας οδηγήσει κάπου.

Έγινε το τελευταίο διάστημα και γίνεται ακόμα, πολλή συζήτηση για το πώς φτάσαμε ως εδώ. Ως ΑΚΕΛ αναφερθήκαμε πολλές φορές για τις πραγματικές αιτίες της κρίσης, χωρίς περιστροφές. Την ώρα που κάποιοι κόμπαζαν ότι είχαμε «τους καλύτερους τραπεζίτες στην Κύπρο» και ένα Διοικητή που «όταν μιλά οι ξένοι κρέμονται από το στόμα του» εμείς καταγγέλλαμε τα επικίνδυνα παιχνίδια μερίδας των τραπεζιτών για εύκολο κέρδος και την ελλιπή εποπτεία του κ. Ορφανίδη.

Αναζητώντας αίτια και αιτιατά της οικονομικής κρίσης, ειπώθηκε από κάποιους αυτό που ειπώθηκε στην Ελλάδα. Η διάσημη πλέον ατάκα πως «όλοι μαζί τα φάγαμε». Διαπίστωση που επικρέμεται σήμερα ως σκιά πάνω από όλα τα πολιτικά κόμματα, προάγοντας την απαξίωση, τσουβαλιάζοντας τις πολιτικές δυνάμεις και ευτελίζοντας την πολιτική ζωή.

Το Κόμμα μας δεν μπορεί και δεν πρέπει να ανέχεται τέτοιες σκιές. Όχι μόνο γιατί δεν έχει ο,τιδήποτε να κρύψει. Αλλά γιατί εξ ορισμού το Κόμμα των εργαζομένων, το Κόμμα της Αριστεράς αντιστρατεύεται και πολεμά τη διαφθορά και τη διαπλοκή. Η πάταξη αυτών των φαινομένων, που δεν είναι σημερινά αλλά σύμφυτα με το ίδιο το σύστημα, βρίσκεται στις προτεραιότητες μας. Ο στόχος είναι δίχως λαϊκισμούς και αφορισμούς, να είμαστε πάντοτε ένα βήμα μπροστά σε αυτά τα θέματα. Πρώτα και κύρια με το δικό μας παράδειγμα. Με πλήρη διαφάνεια στα οικονομικά μας και πλήρη διαφάνεια σε ότι αφορά την οικονομική κατάσταση του κάθε στελέχους της ηγεσίας.  Έπειτα με ρεαλιστικές προτάσεις προς την κοινωνία, στηριγμένες στο τρίπτυχο νομοθετική ρύθμιση-αποτελεσματικός έλεγχος- παραδειγματική τιμωρία. Σίγουρα σε αυτή τη διαδικασία έχει θέση και ο κάθε πολίτης που διαπιστώνει φαινόμενα διαφθοράς τα οποία πρέπει να ενθαρρύνεται να καταγγέλλει.

Επειδή κάποιοι θα προτρέξουν να πουν ότι το ΑΚΕΛ τα λέει όλα αυτά αλλά δεν τα εννοεί αφού δεν αποδέχεται Πορίσματα Επιτροπών που επιρρίπτουν ευθύνες σε στελέχη του, θα πω μόνο ένα πράγμα: έχουν δίκαιο. Πορίσματα που στημένων διαδικασιών που φωνάζουν από μακριά τον υποκειμενισμό τους και τα συμφέροντα που εξυπηρετούν, το ΑΚΕΛ δεν τα αποδέχεται. Αποδέχεται μόνο Πορίσματα αντικειμενικά και τεκμηριωμένα. Όπως ήταν το Πόρισμα για το Φάκελο της Κύπρου, που καταρτίστηκε μετά από 10 χρόνια έρευνας, με καταθέσεις, μαρτυρίες και ντοκουμέντα το οποίο απέρριψε ο ΔΗΣΥ, αλλά ποτέ κανένας δεν τον έψεξε γι΄αυτό.

Το στοίχημα είναι να θέσουμε στο δημόσιο διάλογο προτάσεις που έχουν αντίκρισμα και δεν είναι απλώς λόγια για σκοπούς εντυπώσεων. Πιστεύουμε ότι υπάρχουν πολλές προτάσεις που μπορούν να συμβάλουν στην πάταξη της διαφθοράς και της διαπλοκής. Όπως είναι η ανάγκη για πιστή εφαρμογή από μέρους του ΑΚΕΛ του περί Πολιτικών Κομμάτων Νόμου, τον οποίο μπορούμε να βελτιώσουμε. Προς αυτή την κατεύθυνση έχουμε ήδη ετοιμάσει εισηγήσεις. Επίσης με τη διεύρυνση του καταλόγου των ελεγχόμενων προσώπων, με τη συμπερίληψη της εκτελεστικής, της νομοθετικής και της δικαστικής εξουσίας, όπως και όλους τους δημόσιους και κρατικούς αξιωματούχους από μια κλίμακα και άνω. Όπως είναι ο εκσυγχρονισμός του νομοθετικού πλαισίου που διέπει τις προσφορές και αγορές εξοπλιστικών προγραμμάτων. Η δυνατότητα  δημόσιου ελέγχου όλων των προσφορών που κατακυρώνονται στο δημόσιο και ημιδημόσιο τομέα ανεξαρτήτως ποσού. Η νομοθετική ρύθμιση των οικονομικών δραστηριοτήτων μη κυβερνητικών οργανώσεων, περιλαμβανομένης της χρηματοδότησης. Η δημοσιοποίηση των εξελεγμένων λογαριασμών των ΜΜΕ, επειδή και οι κρίνοντες πρέπει να κρίνονται, και άλλα πολλά.

Δεν υπάρχει αμφιβολία ότι οι κοινωνικοοικονομικές συνθήκες θα συνεχίσουν να οξύνονται. Ο ρόλος της Αριστεράς είναι να είναι παρούσα, ανάχωμα αντίστασης και μέτωπο υπεράσπισης των εργαζομένων, των ανέργων, των μικρομεσαίων, όλων όσοι προσβλέπουν σε αυτήν για το αύριο.

Η εμπειρία της διακυβέρνησης του σ. Δ. Χριστόφια οδήγησε άλλους καλόπιστα και άλλους κακόπιστα να υποβάλουν ότι το ΑΚΕΛ δεν πρέπει να συνεργαστεί ξανά με άλλες πολιτικές δυνάμεις και να μη διεκδικήσει ξανά την εξουσία με δικό του υποψήφιο σε συνθήκες καπιταλισμού. Το πρώτο που πρέπει να ειπωθεί είναι πως είναι πλήρως κατανοητά τα αισθήματα απογοήτευσης πολλών ψηφοφόρων  του ΑΚΕΛ από τη στάση κομμάτων με τα οποία συνεργαστήκαμε στο παρελθόν, αλλά και όσων πίστευαν πως σε μια πενταετία θα μπορούσαν να γίνουν όσα δεν έγιναν σε 50 χρόνια.

Πρέπει να εγκαταλείψουμε την πολιτική των συνεργασιών; Η σύμπηξη συνεργασιών διαχρονικά βασίστηκε σε συγκεκριμένη πολιτική λογική. Όταν ένα πολιτικό Κόμμα δεν διαθέτει από μόνο του πλειοψηφία επιβάλλονται οι συνεργασίες με άλλες δυνάμεις, ώστε να καθίσταται εφικτός ο εκάστοτε βασικός στόχος που θέτει. Όλοι όσοι συμμερίζονται τον ίδιο στόχο με εμάς δυνητικά μπορεί να είναι σύμμαχοι μας. Αυτό σίγουρα δεν είναι καθόλου εύκολο, όπως εξάλλου αποδείχθηκε. Πρέπει να γνωρίζουμε ότι αυτές οι συνεργασίες θα πάνε μόνο μέχρι ενός σημείου. Και σίγουρα σε αυτές θα υπάρχουν πισωγυρίσματα.

Πρώτος στόχος του ΑΚΕΛ ήταν και παραμένει η απελευθέρωση και επανένωση της Κύπρου. Όλες οι πολιτικές συνεργασίες και συμμαχίες επιδιώχθηκε να θεμελιωθούν στην υλοποίηση αυτού του στρατηγικού στόχου. Η ζωή απέδειξε ότι μέχρι ενός σημείου, όταν η συνεργασία συζητά βασικές αρχές και πλαίσιο λύσης του Κυπριακού υπάρχει ομογνωμία. Τα δύσκολα αρχίζουν μετά. Όταν αρχίζει η διαπραγματευτική διαδικασία. Γι΄αυτό και πλέον δεν είναι αρκετές οι διακηρύξεις. Χρειάζεται να υπάρχει συμφωνία σε ένα πιο συγκεκριμένο περίγραμμα θέσεων, ώστε την κρίσιμη στιγμή οι συνεργαζόμενες δυνάμεις να αίρονται στο ύψος των περιστάσεων. Ταυτόχρονα, οι θέσεις γύρω από κοινωνικοοικονομικά ζητήματα αποκτούν μοιραία ολοένα και αυξανόμενη βαρύτητα, λόγω των υφιστάμενων συνθηκών. Συνεπώς, η οικοδόμηση συνεργασιών και συμμαχιών δε μπορεί ούτε και πρέπει να στηρίζεται σε συναισθηματισμούς, ούτε και σε παζάρια. Πρέπει να στηρίζεται σε πολιτική βάση και σε κοινές πολιτικές θέσεις που θα τίθενται ξεκάθαρα εξαρχής. Σίγουρα κανένας δεν πρέπει να αναμένει ότι συνεργαζόμενες δυνάμεις θα βαδίσουν μαζί με το ΑΚΕΛ μέχρι τέλους. Έστω και ένα θετικό βήμα μπροστά για την υπόθεση της Κύπρου και της κοινωνίας μας είναι σημαντικό. Σε αυτό πρέπει να προσανατολιζόμαστε την ώρα που ξεκινούμε να χτίσουμε την  όποιας μορφής συνεργασία.

Είναι λοιπόν δυνατό να οικοδομηθούν συνεργασίες-συμμαχίες σε διάφορα επίπεδα –πολιτικό, οικονομικό, κοινωνικό, οικολογικό, τοπικής αυτοδιοίκησης κ.α. Επίσης, στη δική μας περίπτωση, το πολιτικό πρόβλημα της Κύπρου, το Κυπριακό, είναι από μόνο του μια κατηγορία συνεργασιών-συμμαχιών. Συνεργασίες-συμμαχίες μπορούν να κτίζονται σε επίπεδο ηγεσιών, επίπεδο βάσης, επίπεδο κοινωνίας, επίπεδο ομάδων και στρωμάτων, επίπεδο Βουλής και βέβαια όλα αυτά μαζί, αν είναι κατορθωτό, ή σε συνδυασμό κάποιων από αυτά. Μπορούν ακόμα να ποικίλουν στους στόχους, τη χρονική διάρκεια και τη μορφή και το περιεχόμενο της συνεργασίας.

Μπορεί ένα Κόμμα του δικού μας τύπου, μέσα στις πολιτικές δομές που έχει δημιουργήσει η αστική δημοκρατία να συμμετέχει στη διακυβέρνηση του τόπου και να είναι συνεπές με τον ίδιο του το χαρακτήρα; Δεν είμαστε οι πρώτοι που καλούμαστε να συζητήσουμε αυτό το ζήτημα. Το βέβαιο είναι ότι δεν μπορούμε να το συζητήσουμε ξεκομμένα από τα δεδομένα που υπάρχουν στην Κύπρο. Το Κυπριακό ζήτημα ήταν και παραμένει βασικό συστατικό της διαμόρφωσης του πολιτικού προγράμματος της κάθε πολιτικής δύναμης. Έχει ταυτόχρονα σημαντικό ρόλο στη διαδικασία της διαμόρφωσης συμμαχιών και συνεργασιών για τη διεκδίκηση της διακυβέρνησης. Σημαντικό στοιχείο στην ανάλυση μας για τη συμμετοχή στη διακυβέρνηση του τόπου είναι και το γεγονός πως το ΑΚΕΛ είναι Κόμμα των Ελληνοκυπρίων και των Τουρκοκυπρίων εργαζομένων και συνεπής δύναμη ενάντια στον εθνικισμό και το σωβινισμό.  Αυτό αποτελεί σημαντικό παράγοντα στον καθορισμό της στρατηγικής του Κόμματος μας, όπως επίσης και το γεγονός πως είμαστε εκλογικά μια μεγάλη δύναμη∙ η μεγαλύτερη δύναμη αντίστασης στις δεξιές και νεοφιλελεύθερες πολιτικές.