Ομιλία της Βουλεύτριας του ΑΚΕΛ – Αριστερά Νέες Δυνάμεις Ειρήνης Χαραλαμπίδου για τον Κρατικό Προϋπολογισμό 2024

Κυρία Πρόεδρε

Κυρίες και κύριοι συνάδελφοι,

Η ΚΥΠΡΟΣ ΔΕΝ ΕΙΝΑΙ ΔΙΕΦΘΑΡΜΕΝΗ, ΑΥΤΟΙ ΠΟΥ ΤΗΝ ΚΥΒΕΡΝΟΥΝ ΟΜΩΣ;

Θα μου επιτρέψετε πρώτα να απαντήσω σε κάτι που λέχθηκε χθες από αυτό εδώ το βήμα.

« H Κύπρος δεν είναι διεφθαρμένη» μας είπαν. Συμφωνώ σε αυτό. Καμία χώρα δεν είναι διεφθαρμένη. Αυτό που παρέλειψαν να συμπληρώσουν είναι ότι οι διεφθαρμένες ενέργειες των κυβερνήσεων στιγματίζουν και διασύρουν τις χώρες. Και εμείς υπερασπιζόμαστε την χώρα μας και όχι την διαφθορά εκείνων που την κυβερνούσαν γιατί έτσι χάνουμε εντελώς την αξιοπιστία μας.

Η προηγούμενη κυβέρνηση, διέσυρε με πράξεις και παραλείψεις την Κύπρο διεθνώς. Η Κύπρος πληρώνει κόστος για το χρηματοοικονομικό μοντέλο που έστησε η κυβέρνηση Αναστασιάδη και τα αποτελέσματα τα βλέπουμε στις λίστες κυρώσεων, ακόμα και στις κινηματογραφικές ταινίες και στις τηλεοπτικές σειρές και μάλιστα τις πολύ δημοφιλείς όπως το ΟΖΑRΚ. Όποτε γίνει αναφορά σε ξέπλυμά, σε οικονομικά εγκλήματα η Κύπρος παίζει!

RE- BRANDING

Άκουσα και κάτι άλλο χθες « Να κάνουμε re-branding την Κύπρο μας». Τι ωραία που ακούγεται. «Να προβάλλουμε τα θετικά, μας είπαν» και κατ’ επέκταση να ξεχάσουμε τη βρωμιά που έκρυψαν κάτω από το χαλί, δηλαδή να γίνουμε συνένοχοι στην συγκάλυψη να βολέψουμε τους θύτες και να χάσουμε την αξιοπιστία μας, όση μας απέμεινε με τους διεθνείς οργανισμούς, οι οποίοι ανέκαθεν γνώριζαν πολύ περισσότερα από εμάς για τα κατορθώματα της κυβέρνησης μας..

Re-branding ούτε με ευσεβοποθισμούς γίνεται, ούτε με γενικόλογες διακηρύξεις. Το Re-branding θέλει τομές, αποφασιστικότητα, υιοθέτηση καλών πρακτικών, αναμέτρηση με το κατεστημένο και σίγουρα δεν απαιτεί συγκάλυψη των οικονομικών εγκλημάτων.

Το Re-branding διασφαλίζεται με ισχυρούς θεσμούς, λογοδοσία, διαφάνεια, το τρίπτυχο της πάταξης της διαφθοράς! Και αυτή η ευθύνη βαραίνει την κυβέρνηση Χριστοδουλίδη. Αναμένουμε ακόμα να δούμε δείγματα γραφής μετά από 8 μήνες στην προεδρεία .

Και τέλος το Re-branding θα πρέπει να περιλαμβάνει την τιμωρία αυτών που επέτρεψαν τον διασυρμό της χώρας μας.

Καθοριστικός σε αυτό είναι ο ρόλος του Γενικού και Βοηθού Γενικού Εισαγγελέα.

Να θυμίσω ότι και οι τρεις υποψήφιοι κατά τις προεδρικές εκλογές, αναγνωρίζοντας αδυναμίες στον τρόπο λειτουργίας του θεσμού και αναγκαιότητα εκσυγχρονισμού, δεσμεύτηκαν για καθοριστικές αλλαγές στη Νομική Υπηρεσία και στα καθήκοντα του Εισαγγελέα. Είναι προφανές ότι πιο εύκολα δίνονται οι υποσχέσεις στην προεκλογική περίοδο – δυσκολότερα τηρούνται στη συνέχεια.

Έρευνα που δημοσιεύτηκε τον περασμένο Οκτώβρη έδωσε πολύ χαμηλό δείκτη εμπιστοσύνης στην Νομική Υπηρεσία. Οι πολίτες δεν εμπιστεύονται τους χειρισμούς της Νομικής Υπηρεσίας. Γιατί; Η απάντηση είναι απλή και κρύβεται στα γεγονότα.

Δεκέμβριο του 2019, από αυτό εδώ το βήμα, είχα κάνει την εξής προφητική αναφορά:

«Ο Κώστας Κληρίδης εγκαταλείπει τον ερχόμενο Μάρτιο τη Νομική Υπηρεσία. Αφυπηρετεί. Προς ποια κατεύθυνση θα κινηθούν οι επιλογές του κ. Αναστασιάδη; Θα αναζητήσει ένα Γενικό Εισαγγελέα που θα υπηρετεί το δίκαιο και το δημόσιο συμφέρον, ή ένα Γενικό Εισαγγελέα που θα καλύπτει τα σκάνδαλα της κυβέρνησης του και τον ίδιο;

Στη διάρκεια της θητείας Αναστασιάδη, έχουν κατ’ επανάληψη τεθεί θέματα για έρευνες που αφορούν σε αποφάσεις του Υπουργικού Συμβουλίου. Xρυσά Διαβατήρια, οι καταχρήσεις, η ασυδοσία και η διεύρυνση του Έθνους με Μαλαισιανούς, Σαουδάραβες, Κινέζους, Ρώσους, κάποιοι με ποινικό μητρώο.

Συνεργατισμός, το περιβόητο κατασκοπευτικό βαν, είναι μερικά παραδείγματα και ο διορισμός ερευνητικών επιτροπών γίνεται από τον Γενικό Εισαγγελέα. Σκεφτείτε αυτή η εξουσία να ανήκει σε κομματικό στέλεχος η σε μέλος της κυβέρνησης του!

Τι θα θέσει, λοιπόν, ως προτεραιότητα ο ημέτερος Γενικός Εισαγγελέας;

Να καλύψει την κυβέρνηση του; Τον πρόεδρο που τον διόρισε; ή να προχωρήσει σε διώξεις;

Και τι θα γίνει σε περίπτωση που θα κληθεί να διορίσει ερευνητική επιτροπή για να ελέγξει αποφάσεις που λήφθηκαν και με τη δική του ψήφο στο Υπουργικό Συμβούλιο;

Αυτό ακριβώς χρειάζεται ο Νίκος Αναστασιάδης, ο οποίος συστηματικά αρνείται να λογοδοτήσει στον λαό και στις πολιτικές δυνάμεις για να κυβερνά ανενόχλητος: Έναν Γενικό Εισαγγελέα να τον θωρακίζει νυν και αεί…».

Και εδώ κλείνει η αναφορά μου στους προϋπολογισμούς του 2019.

Είναι δικαιολογημένοι οι πολίτες, που δεν πιστεύουν ότι οι δυο Εισαγγελείς θα κινούνταν ποτέ εναντίον του Νίκου Αναστασιάδη; Μια μικρή δοκιμασία ήταν οι καταγγελίες του Μακάριου Δρουσιώτη. Αγνόησαν πλήρως τις αποκαλύψεις που καταγράφονται στο βιβλίο αυτό.

Δεν με ενδιαφέρει πώς ο κ. Δρουσιώτης εξασφάλισε την πληροφόρηση, δεν με ενδιαφέρει ούτε ο χαρακτήρας του κ . Δρουσιώτη. Υπάρχει αλήθεια και τεκμηρίωση σε αυτά που γράφει; Σε ένα ευνομούμενο κράτος ο Εισαγγελέας θα το έψαχνε. Να τον δικαιώσει ή να τον εκθέσει. Σίγουρα δεν θα άφηνε να αιωρούνται τόσο σοβαρά ζητήματα που εκθέτουν το κράτος μας. Ο Μακάριος Δρουσιώτης ήταν άλλωστε ο πιο στενός συνεργάτης του Νίκου Αναστασιάδη και μόνο αυτό προσδίδει κάποια αξία στα γραφόμενα του.

Επιπρόσθετα θα έπρεπε και οι δυο Εισαγγελείς να είχαν εξαιρεθεί από όλες τις υποθέσεις που αφορούν σε διαχείριση πορισμάτων για τα «χρυσά διαβατήρια», Υπάρχει μέιζον θέμα επί τούτου. Αν διαβάσει κανείς τις ενστάσεις στα προδικαστικά για την υπόθεση «Al Jazeera» αυτό ακριβώς επικαλούνται οι συνήγοροι των κατηγορουμένων. Σύγκρουση Συμφέροντος. Στο εξωτερικό είναι απόλυτα κατανοητή η έννοια, στην Κύπρο κάνουμε πως δεν καταλαβαίνουμε και παριστάνουν τους θιγμένους όταν τους μιλάς για τα αυτονόητα!

Είτε τους αρέσει είτε όχι, η σχέση τους με τον Αναστασιάδη, η υπηρεσία τους στο Υπουργικό Συμβούλιο που ενέκρινε τις πολιτογραφήσεις, εγείρει μείζον θέμα αξιοπιστίας και αιτιολογεί την αμφισβήτηση. Θα έπρεπε να το κατανοούν.

A priori, οι πολίτες δεν πιστώνουν κανένα πια σε αυτόν τον τόπο, αν δεν αποδείξει πρώτα και από τη Νομική Υπηρεσία δεν έχουμε δει ακόμα δείγματα γραφής, ούτε για τα μικρά που αφορούσαν σε ημέτερους, ούτε για τα μεγάλα. Έχουμε δει μόνο μαυρισμένα πορίσματα και μετατόπιση ευθυνών στις διωκτικές αρχές. Σε αυτό, ας απαντήσει ο αρχηγός της αστυνομίας, αφού η αναφορά του Γενικού Εισαγγελέα στη Βουλή στοχοποιούσε ξεκάθαρα εκείνον και το αστυνομικό σώμα. Εμείς αξιολογούμε, είπε …

Το μόνο που εισπράττουμε από τη Νομική Υπηρεσία είναι γνωματεύσεις που εμποδίζουν το έργο μας και θωρακίζουν εξουσίες ενός κατεστημένου που έπληξε τον τόπο. Γνωματεύσεις, οι οποίες αμφισβητούνται από άλλους νομικούς που διαφοροποιούν την άποψη τους. Όπως για παράδειγμα, η πρόταση νόμου που καταθέσαμε 8 βουλευτές για να μην επαφίεται στην διακριτική ευχέρεια των υπουργών η εμφάνιση τους στη βουλή και η κατάθεση στοιχείων. Η πρόταση κρίθηκε αναγκαία, μετά από γνωμάτευση του νυν Γενικού Εισαγγελέα στον τότε Υπουργό Εσωτερικών, ο οποίος, τραβώντας την γνωμάτευση του Εισαγγελέα, μας είπε ότι μας έκανε και χάρη που ήρθε στην Κοινοβουλευτική Επιτροπή Ελέγχου, σε σχέση με τα διαβατήρια.

Εμείς όμως έχουμε υποχρέωση να προχωρήσουμε να στείλουμε την πρόταση στην Ολομέλεια και να αναλάβει ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας την ευθύνη για την όλη έκβαση, αν ψηφιστεί. Στο κάτω, κάτω ας αποφασίσει το Ανώτατο, αλλά δεν μπορεί να εγκλωβίζεται το κοινοβούλιο από μια εκφρασθείσα άποψη, που μπορεί να αποδειχθεί και λανθασμένη όπως έγινε και στο παρελθόν. ( Δικαστές, έγκριση από την αρμόδια επιτροπή για δραστηριοποίηση τους μετά την αφυπηρέτηση).

ΑΝΕΛΕΓΚΤΟ

Και μέσα σε αυτό το περιβάλλον αμφισβήτησης προκύπτει και το μείζον θέμα του ΑΝΕΛΕΓΚΤΟΥ του Γενικού Εισαγγελέα. Η ΚΟΡΩΝΙΔΑ της αδιαφάνειας.

Όταν λοιπόν αναφερόμαστε σε λογοδοσία και διαφάνεια για πάταξη της διαφθοράς θα πρέπει την ίδια ώρα να κατανοούμε ότι, το ανέλεγκτο του Γενικού Εισαγγελέα αντιτίθεται στις σύγχρονες τάσεις διεθνώς για διαφάνεια και λογοδοσία. Υπάρχουν πολύ σοβαρά επιχειρήματα που συνηγορούν εναντίον του ανέλεγκτου του Γενικού Εισαγγελέα και υπέρ της άσκησης αναθεωρητικού ελέγχου:

(i) Η Κύπρος είναι το μοναδικό κράτος – μέλος της Ευρωπαϊκής Ένωσης στο οποίο δεν προβλέπεται κανένας έλεγχος των αποφάσεων του Γενικού Εισαγγελέα, είτε υπό τη μορφή δικαστικού ελέγχου, είτε υπό τη μορφή εσωτερικού ελέγχου.

(ii) Σύμφωνα με τα ευρωπαϊκά πρότυπα, η απουσία ένδικων μέσων κατά των αποφάσεων των δημόσιων κατηγόρων αναφορικά, για παράδειγμα, με τη μη δίωξη, δεν είναι αποδεκτή, κυρίως επειδή ενέχει ψηλό κίνδυνο μη λογοδοσίας και συνακόλουθα αυθαιρεσίας.

(iii) Την ανάγκη για λογοδοσία και δικαστικό έλεγχο των αποφάσεων του δημόσιου κατηγόρου επισημαίνουν και διεθνείς οργανισμοί, όπως ο Οργανισμός Οικονομικής Συνεργασίας και Ανάπτυξης (ΟΟΣΑ) και η Επιτροπή Βενετίας Κράτους Δικαίου του Συμβουλίου της Ευρώπης.

(iv) Και άλλες χώρες της Κοινοπολιτείας, οι οποίες με την ανεξαρτητοποίηση τους συνέχισαν να εφαρμόζουν αρχές του Αγγλικού κοινοδικαίου και πρόνοιες περί των εξουσιών του Γενικού Εισαγγελέα παρόμοιες με αυτές του Κυπριακού Συντάγματος, άλλαξαν πλεύση και εφάρμοσαν ήδη ελέγχους σε αυτές τις εξουσίες.

(v) Και το σημαντικότερο, που παραβιάζει και ανθρώπινα δικαιώματα. Η απουσία άσκησης ελέγχου επί αποφάσεων του Γενικού Εισαγγελέα παραβιάζει το δικαίωμα προσφυγής ενώπιον δικαστηρίου, ατόμων τα οποία επηρεάζονται δυσμενώς από αυτές, όπως για παράδειγμα θυμάτων εγκληματικών πράξεων ή συγγενών τέτοιων θυμάτων.

Να σας πω ότι έχουμε προχωρήσει σε εκτεταμένη νομική μελέτη για το συγκεκριμένο θέμα και θα παρουσιαστεί σύντομα σε ημερίδα που θα διοργανώσουμε. Και αυτό δεν έχει να κάνει με θέματα Αρχής.

Και κάτι τελευταίο. Τον ερχόμενο Ιανουάριο η Βουλή θα κληθεί να ψηφίσει δυο προτάσεις νόμου για το Πόθεν Έσχες. Η μια αφορά στον Πρόεδρο, τους Υπουργούς τους Βουλευτές και η άλλη στους ανεξάρτητους αξιωματούχους.

Οι δυο Εισαγγελείς, επικαλούμενοι θέματα αξιοπρέπειας, λες και οι υπόλοιποι που θα συμμορφωθούμε με το νόμο έχουμε περιορισμένη αίσθηση αξιοπρέπειας, θέλουν να αυτορυθμίζονται σε μια προσπάθεια ταύτισης τους με τους δικαστές. Ο Γενικός Εισαγγελέας και ο Βοηθός του ΔΕΝ ανήκουν στο δικαστικό σώμα και αυτό είναι ξεκάθαρο και στο Σύνταγμα. Είναι ανεξάρτητοι αξιωματούχοι. Η προσπάθεια ταύτισης τους με τους δικαστές και οι λόγοι που επικαλούνται για να εξαιρεθούν από τις προτάσεις νόμου ελπίζω να μην βρουν ανταπόκριση εντός κοινοβουλίου. Άλλωστε, η Νομική υπηρεσία αποδείχθηκε ότι δεν είναι υπεράνω διαφθοράς. Και η σύγχρονη κοινωνία δεν ευνοεί την διεύρυνση προνομίων και δη σε θέματα διαφάνειας.

Ασχολήθηκα εκτεταμένα με τη Νομική Υπηρεσία, τον Γενικό Εισαγγελέα, γιατί αυτόν τον θεσμό βαραίνει περισσότερο από οποιονδήποτε άλλο η πάταξη της διαφθοράς, η αλλαγή κουλτούρας και προσωπικά θα τους ήθελα συμμάχους σε όλες αυτές τις αλλαγές που στοχεύουν σε ενίσχυση της διαφάνειας και της λογοδοσίας. Αντ’ αυτού, στέλνουν επιστολές και απαιτούν να μην περιληφθούν στο πόθεν Έσχες και επιχειρούν να υπερασπιστούν προνομία, λες και η πολιτεία τους τα οφείλει. Ας κατανοήσουν ότι, κανένα αξίωμα δεν δίνει αξία στο πρόσωπο που διορίζεται για να υπηρετήσει. Αξία δίνουν τα πρόσωπα με τις επιλογές τους και το έργο τους στο αξίωμα.

Θεωρώ λανθασμένη αυτήν την λογική, που το μόνο που πετυχαίνει είναι να παγιώνει κουλτούρα μια άλλης περασμένης εποχής και αυτό με θλίβει.

Υπάρχει ισχυρή συσχέτιση ανάμεσα στο κράτος δικαίου και την ευρωστία μιας οικονομίας. Αν θέλουμε πραγματικά η Κύπρος μας να αποκτήσει μια εύρωστη, βιώσιμη οικονομία, θα πρέπει να πολεμήσουμε τη διαφθορά και να διορθώσουμε εκείνες τις στρεβλώσεις που υπονομεύουν το κράτος δικαίου.

Γιατί οι πολίτες της Κύπρου θέλουν να ζουν σε μια εύρωστη οικονομικά αλλά και ευνομούμενη χώρα.

Αγαπητοί συνάδελφοι να σας ευχηθώ καλά Χριστούγεννα! Καλή ξεκούραση και με την νέα χρονιά να είστε πανέτοιμοι για νέους αγώνες!