Κυρία Πρόεδρε ,

Κυρίες και κύριοι συνάδελφοι,

H ανακάλυψη υδρογονανθράκων μπορεί να αλλάξει το μέλλον του τόπου μας. Αυτό που χρειάζεται είναι σωστός και ολοκληρωμένος ενεργειακός σχεδιασμός, ταχύτητα και αποφασιστικότητα, γιατί δυστυχώς η προηγούμενη κυβέρνηση αντιμετώπισε το θέμα των υδρογονανθράκων περισσότερο ως επικοινωνιακό εργαλείο για εσωτερική κατανάλωση, καλλιεργώντας πολλές φορές ψευδαισθήσεις στο λαό. Για δέκα χρόνια ακούγαμε μεγάλα λόγια και δεν βλέπαμε έργα.

Εκφράζουμε την ικανοποίησή μας για τη διευθέτηση μεταξύ κυβέρνησης και Chevron για τις συμβατικές υποχρεώσεις της εταιρείας για αξιοποίηση του κοιτάσματος «Αφροδίτη», η οποία αναμένεται εδώ και δώδεκα χρόνια και αναμένουμε την τήρηση των χρονοδιαγραμμάτων αναφορικά με την παρουσίαση του επικαιροποιημένου σχεδίου ανάπτυξης του κοιτάσματος και της ολοκλήρωσης των τεχνοοικονομικών μελετών για να ξεκινήσουν τα έργα υποδομής, με πιο σημαντικό την πλωτή μονάδα.

Δηλώνουμε, επίσης, για ακόμα μια φορά την ανησυχία μας για τις διαπραγματεύσεις Κύπρου-Ισραήλ για το ίδιο κοίτασμα, οι οποίες συνεχίζονται εδώ και μια δεκαετία.

Σημειώνουμε ως θετικές τις προθέσεις της κυβέρνησης αναφορικά με την έλευση μέρους του κοιτάσματος «Αφροδίτη» στην Κύπρο για ηλεκτροπαραγωγή, αλλά και για τη δημιουργία τερματικού υγροποίησης φυσικού αερίου στην Κύπρο και παρακολουθούμε τους σχεδιασμούς της κυβέρνησης και της κοινοπραξίας Eni–Total για ανάπτυξη του κοιτάσματος «Κρόνος» στο τεμάχιο 6. 

Ελπίζουμε ότι επιτέλους και μετά από τόσα χρόνια από την ανακάλυψη του, θα αξιοποιηθεί το φυσικό αέριο προς όφελος του κυπριακού λαού.

 

Κυρία Πρόεδρε,

Κυρίες και κύριοι συνάδελφοι,

 

Οι ευθύνες της προηγούμενης κυβέρνησης αναφορικά με την πολύ ψηλή τιμή του ηλεκτρικού ρεύματος είναι βαρύτατες:

·         Γιατί ενώ το ίδιο το κράτος καθόρισε ως στόχο την εισαγωγή φυσικού αερίου για ηλεκτροπαραγωγή μέχρι την 01/01/2020, η προηγούμενη κυβέρνηση απέτυχε τέσσερις φορές ενώ η πέμπτη προσπάθεια είναι ένα τεράστιο σκάνδαλο, αφού οι υποδομές της ΕΤΥΦΑ στο Βασιλικό και κυρίως η μονάδα από-υγροποίησης φυσικού αερίου, η κατασκευή των οποίων θα έπρεπε να είχε ολοκληρωθεί τον Ιούνη του 2022, ξεκίνησε πριν μερικούς μήνες και αφού ο εργολάβος πήρε παράταση και πολλά εκατομμύρια ευρώ περισσότερα. Ανησυχούμε ότι οι εργασίες δεν θα ολοκληρωθούν το ερχόμενο καλοκαίρι, όπως δηλώνει η κυβέρνηση. Η καθυστέρηση έχει ως αποτέλεσμα να συνεχίσουμε να πληρώνουμε για τις εκπομπές ρύπων για ακόμα δύο χρόνια τουλάχιστον. Φέτος υπολογίζεται ότι ο κόσμος χωρίς να έχει ευθύνη, θα πληρώσει από τη τσέπη του περίπου 300 εκ. ευρώ και για το 2024 αναμένεται ότι το ποσό αυτό θα φτάσει στα 500 εκ. σύμφωνα με τις εκτιμήσεις των ειδικών διεθνώς για το μέχρι που θα ανέβει η αξία της μονάδας μέτρησης, η οποία υπολογίζεται ότι θα ξεπεράσει τα 100 ευρώ. Παράλληλα, επισημαίνουμε εκ νέου την καθυστέρηση στις εργασίες μετατροπής στην Κίνα, του πλοίου «ΕΤΥΦΑ – Προμηθέας» σε πλωτή μονάδα αποθήκευσης και επαναεριοποίησης, την αύξηση του κόστους αλλά και ότι η χωρητικότητα του θα είναι μικρότερη από αυτή που περιμέναμε.

 

·         Γιατί δεν προχώρησε σε ουσιαστική διείσδυση των ΑΠΕ στο ηλεκτρικό ισοζύγιο αφού δεν έχει ολοκληρωμένο σχεδιασμό προώθησης των ΑΠΕ, ενώ:

–        Ακόμα αναμένουμε από την κυβέρνηση τον χωροταξικό της σχεδιασμό, με αποτέλεσμα έργα περίπου 750 μεγαβάτ, να περιμένουν εδώ και σχεδόν πέντε χρόνια για να προχωρήσει η υλοποίηση τους.

–        Το δίκτυο είναι πεπαλαιωμένο και σε πολλές περιοχές δεν μπορεί να δεχθεί επιπρόσθετο φορτίο από ΑΠΕ και αναμένουμε εδώ και χρόνια την αναβάθμιση του.

–        Στον τομέα της αποθήκευσης και κυρίως στη δημιουργία ενός κεντρικού συστήματος αποθήκευσης, έχουμε μείνει στάσιμοι, με αποτέλεσμα χιλιάδες μεγαβατώρες από ΑΠΕ να χάνονται.

–        Απαιτούνται γραφειοκρατικές και χρονοβόρες διαδικασίες για έκδοση αδειών από τα αρμόδια κυβερνητικά τμήματα.

–        Η προώθηση του υδρογόνου παραμένει ακόμα στα χαρτιά.

–        Αναμένουμε από την κυβέρνηση να προχωρήσει σε μεγάλους μειοδοτικούς διαγωνισμούς για έργα ΑΠΕ, στους οποίους θα πρέπει να συμμετέχει και η ΑΗΚ, σημειώνοντας ότι χώρες στο εξωτερικό πέτυχαν με τέτοιους διαγωνισμούς, κόστος αποφυγής  3  και 4 σεντ ανά κιλοβατώρα, ενώ σήμερα στην Κύπρο το κόστος αποφυγής της ΑΗΚ στη χαμηλή τάση για το Νοέμβριο ανέβηκε στα 21.5 σεντς. Σημειώνουμε με ικανοποίηση το γεγονός ότι μετά από χρόνια αφέθηκε η ΑΗΚ να μπει στην παραγωγή ηλεκτρισμού από ΑΠΕ, κάτι που θα μειώσει την παραγωγή από ορυκτά καύσιμα και θα δώσει φθηνότερο ρεύμα

·         Γιατί ενώ το ΥΕΕΒ διαβεβαίωνε τη Βουλή ότι η είσοδός μας στην ανταγωνιστική αγορά ηλεκτρισμού ώστε να καλύψουμε το στόχο μας αναφορικά με τη διείσδυση των ΑΠΕ, θα γινόταν το 2014, το 2016, το 2019, τον Οκτώβρη του 2022, η αγορά δεν άνοιξε. Για ακόμα μια φορά τονίζουμε ότι αν θα ανοίξει η αγορά, θα πρέπει αυτό να οδηγήσει σε μείωση της τιμής του ηλεκτρικού ρεύματος και όχι σε περαιτέρω αύξηση του, ενώ μας ανησυχούν οι αναφορές από αξιωματούχους της Ε.Ε ότι το μοντέλο αγοράς αυτό έχει ξεπεραστεί. Σημειώνουμε, επίσης, ότι λόγω της μεταβατικής αγοράς, έχουμε τεράστια και απροσδόκητα κέρδη από εταιρείες, τα οποία η κυβέρνηση πρέπει να φορολογήσει, αλλά και να συζητήσει τη σχετική πρόταση νόμου που έχουμε καταθέσει ως ΑΚΕΛ.

 

Την ίδια ώρα, παρακολουθούμε τις εξελίξεις με τη διαχείριση της ηλεκτρικής διασύνδεσης Κύπρου-Ελλάδας και την ανάληψη της από τον ΑΔΜΗΕ Ελλάδος.

 

Κυρία Πρόεδρε,

Οι τιμές των καυσίμων παραμένουν πολύ ψηλές και η αισχροκέρδεια από τις εταιρείες πετρελαιοειδών συνεχίζεται σε βάρος του καταναλωτή.

Πριν μερικούς μήνες, μέσα σε πέντε μέρες, οι τιμές λιανικής πώλησης των καυσίμων στην Κύπρο ανέβηκαν δύο φορές και συγκεκριμένα η τιμή του πετρελαίου κίνησης είχε ανεβεί κατά 27 σεντς. Υπενθυμίζουμε ότι σε συνεδρία της Επιτροπής Ενέργειας το 2019, ο βοηθός Γενικός Ελεγκτής είχε αναφέρει ότι ένα σεντ αύξηση στις τιμές ετησίως, επιφέρει επιπρόσθετα κέρδη περίπου 8 εκ. ευρώ στις εταιρείες.

 

Ρωτούμε για πολλοστή φορά το αρμόδιο Υπουργείο:

 

·         Γιατί δεν εφαρμόζει τις εισηγήσεις της δικής του μελέτης του 2015, για δημιουργία συνθηκών ανταγωνισμού, ο οποίος σήμερα είναι ανύπαρκτος;

·         Γιατί συνεχίζει την απαράδεκτη επιβολή ΦΠΑ και επί του Φόρου Κατανάλωσης;

·         Γιατί δεν προωθήθηκε η υγραεριοκίνηση, με κίνητρα όπως η επιδότηση τοποθέτησης συστημάτων, για να δώσουμε την ευκαιρία στους πολίτες να προμηθεύονται ένα πιο φθηνό καύσιμο, με φόρο κατανάλωσης μόνο επτά σεντς το λίτρο;

·         Όταν θα πρέπει, θα γίνει χρήση του διατάγματος καθορισμού ανώτατης λιανικής τιμής πώλησης (πλαφόν), μετά και τη ψήφιση της πρότασης νόμου του ΑΚΕΛ η οποία έχει βελτιώσει σημαντικά το θεσμικό πλαίσιο;

·         Γιατί δεν ελέγχει την κερδοφορία των εταιρειών για να δούμε αν πράγματι αισχροκερδούν, όπως ως κόμμα ζητήσαμε κατ’ επανάληψη;

·         Γιατί δεν γίνονται έλεγχοι κατά την παραλαβή νέου φορτίου καυσίμων στα πρατήρια για να ελέγχεται το απόθεμα στις δεξαμενές του πρατηρίου;

 

Υπενθυμίζουμε, επίσης, ότι:

·         Λόγω της απίστευτης αδράνειας της προηγούμενης κυβέρνησης, δεν καλύψαμε το στόχο του 10% που μας έθεσε η Ε.Ε. για τις μεταφορές μέχρι το 2020, σήμερα είμαστε στο 8% και αυτό μετά την υποχρεωτική πρόσμιξη βιοκαυσίμων στα καύσιμα με διάταγμα του Υπουργού Ενέργειας πριν μερικά χρόνια, απόφαση η οποία έχει αυξήσει τις τιμές κατά 10 με 13 σεντς το λίτρο.

·         Πολλοί πρατηριούχοι έχουν επικοινωνήσει μαζί μας και μας έχουν ενημερώσει ότι μόλις φτάσει φορτίο που αγοράσθηκε με πιο ψηλές τιμές, οι εταιρείες άμεσα τους ενημερώνουν ότι πρέπει να αυξήσουν τις τιμές πώλησης, ανεξάρτητα με τα αποθέματα. Να υπενθυμίσω ότι η κυβέρνηση επιμένει ότι αυτό που φωνάζουμε εδώ και χρόνια για το φαινόμενο του φτερού και της ρουκέτας, δεν ισχύει στην Κύπρο.

·         Σύμφωνα με την έρευνα που είχα κάνει με τις τιμές διυλιστηρίου και τις τιμές χονδρικής για την περίοδο 26/02/2022-28/05/2022, ήταν φανερό ότι για παράδειγμα ολόκληρο τον Απρίλη 2022 οι τιμές διυλισμένου πετρελαίου κίνησης έμειναν σταθερά χαμηλές και κατά ένα παράξενο τρόπο, εταιρείες είχαν αυξήσει σημαντικά το περιθώριο κέρδους.

Ο Γενικός Ελεγκτής της Δημοκρατίας, Οδυσσέας Μιχαηλίδης, μόλις άκουσε τις καταγγελίες μου από το βήμα της Ολομέλειας της Βουλής στις 02/06/2022 και τις δηλώσεις μου μετά την πολύωρη συνεδρία της Κοινοβουλευτικής Επιτροπής Εμπορίου που ακολούθησε, ζήτησε να βρεθούμε, του έδωσα στοιχεία από την έρευνα που έκανα, λεπτομέρειες και πληροφορίες.

Η Έκθεση της Ελεγκτικής Υπηρεσίας για το Υπουργείο Εμπορίου, η οποία κυκλοφόρησε στα μέσα του περασμένου Δεκέμβρη και συζητήθηκε στην Κοινοβουλευτική Επιτροπή Ελέγχου τον περασμένο Μάρτη, επιβεβαιώνει πλήρως τις καταγγελίες μου

Ότι δηλαδή, δεν υπάρχουν συνθήκες ανταγωνισμού, ότι δεν ελέγχονται τα κέρδη των εταιρειών, ούτε καν τα έσοδα και έξοδα τους από το κράτος και κυρίως ότι οι εταιρείες χειραγωγούν τις τιμές στα πρατήρια που δεν τους ανήκουν. Η έκθεση έχει σταλεί από το Γενικό Ελεγκτή στην ΕΠΑ.

Δεν θα κουραστούμε ποτέ να φωνάζουμε ότι υπάρχουν λύσεις τις οποίες συνεχώς προτείνουμε, αλλά χρειάζεται πολιτική βούληση από μέρους της κυβέρνησης να προστατεύσει τους πολίτες από την αισχροκέρδεια και τα υπερκέρδη των εταιρειών.

 

Κυρία Πρόεδρε,

Κυρίες και κύριοι συνάδελφοι,

Την ώρα που η ακρίβεια και η αισχροκέρδεια έχουν γονατίσει νοικοκυριά και επιχειρήσεις, την ώρα που έχουμε πανάκριβο ηλεκτρικό ρεύμα, χωρίς να φταίει σε τίποτα ο κόσμος, την ώρα που έχουμε πανάκριβα καύσιμα κίνησης, την ώρα που πληρώνουμε 300 εκατομμύρια σε ρύπους κάθε χρόνο, την ώρα που οι τιμές των βασικών αγαθών πρώτης ανάγκης έχουν πάει στα ύψη, την ώρα που συνεχώς αυξάνονται τα δανειστικά επιτόκια με δέκα αυξήσεις μέχρι σήμερα με αποτέλεσμα σύντομα -που δεν το εύχομαι- να έχουμε αύξηση των κόκκινων δανείων, αυτή την ώρα η Κυβέρνηση επέλεξε να επιβάλει τη λεγόμενη πράσινη φορολογία, δηλαδή φόρο στη χρήση των καυσίμων κίνησης.

Η επιβολή της πράσινης φορολογίας αποτελεί  υποχρέωση στο Σχεδίου Ανθεκτικότητας και Ανάκαμψης, κάτι το οποίο έγινε με τη σύμφωνο γνώμη της προηγούμενης Κυβέρνησης. Θεωρούμε ότι η πράσινη φορολογία αυτή τη στιγμή είναι πραγματικά η χαριστική βολή, γι’ αυτό και η Κυβέρνηση πρέπει να αποταθεί άμεσα στην ΕΕ, να ζητήσει αναστολή εφαρμογής της και να πάρει συγκεκριμένα μέτρα τα οποία θα βοηθήσουν τον κόσμο. Όσον αφορά τη λεγόμενη πράσινη μετάβαση, ναι να προχωρήσουμε, αλλά χωρίς σοβαρές επιπτώσεις στα χαμηλά εισοδηματικά στρώματα και στις μικρές επιχειρήσεις, να δούμε κατά πόσο μπορούμε να χρησιμοποιήσουμε εναλλακτικές υπηρεσίες για να δημιουργήσουμε υποδομές που σήμερα δεν υπάρχουν και να αυξήσουμε τη δυνατότητά μας σε πρόσβαση σε νέες τεχνολογίες που αφορούν το περιβάλλον, όπως είναι οι ΑΠΕ.

 

 

Κυρία Πρόεδρε,

Ως Βουλή ακόμα αναμένουμε την υλοποίηση της γραπτής δέσμευσης της Κυβέρνησης για κατάθεση νομοσχεδίου για συμπερίληψη και των πολύ μικρών επιχειρήσεων στον ορισμό του καταναλωτή, για προστασία από τις καταχρηστικές ρήτρες των τραπεζών, από τον Μάρτιο 2021 που ψηφίστηκε η εναρμονιστική νομοθεσία.

Αναμένουμε, επίσης, τη θέση της νέας κυβέρνησης αναφορικά με τη δημιουργία του Επιστημονικού Τεχνολογικού Πάρκου στο Πεντάκωμο, ως βασική υποδομή για την προαγωγή της έρευνας, της καινοτομίας και της υψηλής τεχνολογίας στην Κύπρο. Ένα τόσο σημαντικό έργο, το οποίο θα δώσει χιλιάδες θέσεις εργασίας σε άνεργους νέους και ώθηση στην οικονομία, το οποίο ακύρωσε η προηγούμενη κυβέρνηση.

Πολλές φορές κάνουμε αναφορά στο γειτονικό Ισραήλ και στα επιτεύγματά του στον τομέα της έρευνας και της τεχνολογίας που του αποφέρουν τεράστια ποσά κάθε χρόνο. Απλά να πούμε ότι το Ισραήλ έχει 35 τεχνολογικά πάρκα και εμείς ούτε ένα δεν είμαστε ικανοί να κάνουμε. Προσπαθούμε εδώ και 27 χρόνια.

 

Κυρίες και κύριοι συνάδελφοι,

Θα μπορούσα να πω ακόμα περισσότερα για:

·         τα  προβλήματα στις βιομηχανικές περιοχές και ζώνες,

·         την καθυστέρηση στην πιστοποίηση παραδοσιακών προϊόντων,

·         την καθυστέρηση στην εξέταση αιτήσεων σχεδίων επιχορήγησης,

·         τη μεγάλη καθυστέρηση στην κατάθεση στη Βουλή εναρμονιστικών νομοσχεδίων,

·         την αντίθεσή μας στην τεράστια αύξηση στα τέλη άδειας λειτουργίας και κατάταξης τουριστικών καταλυμάτων σε παραδοσιακή οικοδομή.

 

Κυρία Πρόεδρε,

Κυρίες και κύριοι συνάδελφοι,

Τα τελευταία χρόνια βλέπουμε βεβιασμένες και λανθασμένες αποφάσεις με κόστος δεκάδων εκατομμυρίων ευρώ από την τσέπη του φορολογούμενου για να προσπαθήσουμε την υστάτη να καλύψουμε στόχους, αναμένουμε πρόστιμα από την Ε.Ε. δεκάδων εκατομμυρίων ευρώ, τα οποία θα πληρώσει ο πολίτης και είμαστε μάρτυρες συνεχιζόμενου εμπαιγμού της Βουλής για αρκετά θέματα.

Την ίδια ώρα, ελπίζουμε ότι η νέα κυβέρνηση θα επιδείξει την απαιτούμενη πολιτική βούληση για προστασία των πολιτών από την ακρίβεια και την αισχροκέρδεια. Τα τελευταία μέτρα αντιμετώπισης της ακρίβειας είναι θετικά, ήρθαν όμως με μεγάλη καθυστέρηση, μετά από την πίεση της κοινωνίας και βεβαίως η επαναφορά του μειωμένου φόρου κατανάλωσης στα καύσιμα και της επιδότησης του ηλεκτρικού ρεύματος φανερώνει το λανθασμένο του τερματισμού τους στα τέλη Ιουνίου 2023.

Ο κόσμος ειλικρινά έχει γονατίσει και δεν φταίει σε τίποτε. Όλα όσα έχω αναφέρει προηγουμένως φανερώνουν την ανικανότητα, την ανευθυνότητα, την προχειρότητα των κυβερνώντων τα τελευταία δέκα χρόνια, αλλά ίσως και την εξυπηρέτηση συμφερόντων, τα οποία έχουν οδηγήσει σε αυτή την κατάσταση. Και όπως πάντα σε αυτό τον τόπο, ευθύνες υπάρχουν, δεν υπάρχουν όμως υπεύθυνοι.

Προτού ολοκληρώσω την ομιλία μου, θα ήθελα να ευχαριστήσω τους προέδρους, τα μέλη και τις γραμματείες των επιτροπών που συμμετέχω, τους κοινοβουλευτικούς μας συνεργάτες που έχουν την ευθύνη των επιτροπών αυτών, την Πρόεδρο του Σώματος, τους προεδρεύοντες στην απουσία της προέδρου και το συνάδελφο Γραμματέα της Βουλής Νίκο Γεωργίου για τη συνεργασία. Τέλος, ευχαριστώ την συνεργάτιδά μου Νικολέττα Σοφοκλέους για τη στήριξη και τη βοήθεια της εδώ και σχεδόν 13 χρόνια.

 

Σας ευχαριστώ.