Ομιλία βουλευτή ΑΚΕΛ Γιώργου Κουκουμά, κατά τη συζήτηση του Κρατικού Προϋπολογισμού για το έτος 2023c

 

 

Κυρία Πρόεδρε,

Κύριοι συνάδελφοι,

 

Σε εξήντα μέρες φτάνουμε στο τέλος της διακυβέρνησης Αναστασιάδη και εφόσον το επιλέξει ο λαός στο τέλος της διακυβέρνησης του Συναγερμού εν γένει. Είναι λοιπόν οι μέρες του Προϋπολογισμού και στιγμές απολογισμού. Από όλα όσα θα μπορούσαν να ειπωθούν για τι έχει συμβεί στη χώρα την τελευταία δεκαετία, υπάρχει ένα αριθμός από τις στατιστικές, που είναι πιστεύω ο πιο αντιπροσωπευτικός και ο πιο αποκαλυπτικός. Τα τελευταία 10 χρόνια λοιπόν, οι μισθοί των εργαζομένων ως ποσοστό επί του ΑΕΠ της χώρας υποχώρησαν κατά 5 μονάδες ενώ τα επιχειρηματικά κέρδη αυξήθηκαν κατά 7%. Τα ποσοστά αυτά αντιστοιχούν σε δισεκατομμύρια ευρώ και φανερώνουν μια τεκτονική μετατόπιση πλούτου που συντελέστηκε στην Κύπρο την τελευταία δεκαετία από τα μεσαία και χαμηλά στρώματα της κοινωνίας προς τα ανώτερα. Αν μάλιστα συνυπολογίσει κανείς ότι -την ώρα που η κυβέρνηση πανηγυρίζει για ρυθμούς ανάπτυξης 5%- οι μισοί εργαζόμενοι της χώρας αμείβονται με λιγότερα από 1500 ευρώ και το ¼ κάτω και από τα 1000 ευρώ επιβεβαιώνεται ότι παρά τα θρυλούμενα δεν είναι όλοι το ίδιο «λαός και Κολωνάκι». Αντίθετα, και σε καιρούς κρίσης και σε περιόδους ανάπτυξης, άλλοι καρπώνονται τον πλούτο και άλλοι μοιράζονται ό,τι απομείνει από το φαγοπότι.

 

Πάνω από όλα όμως, μέσα σε αυτούς τους αριθμούς περικλείεται η πραγματικότητα που ζει η πλειοψηφία της κοινωνίας. Περικλείεται η ζωή δεκάδων χιλιάδων εργαζομένων που αναγκάζονται πλέον να κόβουν έξοδα από παντού για να βγει ο μήνας, που φοβούνται κυριολεκτικά να ανοίξουν το λογαριασμό του ρεύματος. που δυσκολεύονται να σπουδάσουν τα παιδιά τους, να πληρώσουν τις δόσεις στην τράπεζα. Εδώ μέσα περικλείεται η πραγματικότητα χιλιάδων εργαζομένων σε διαφορετικούς χώρους δουλειάς, διαφορετικές επιχειρήσεις και κλάδους που είναι όμως αντιμέτωποι με την ίδια εκμετάλλευση και την απαξίωση της εργοδοσίας, ακόμα και όταν εργοδότης είναι το ίδιο το κράτος.

 

• Είναι για παράδειγμα οι χιλιάδες εκπαιδευτικοί στα ολοήμερα και απογευματινά προγράμματα του Υπουργείου Παιδείας που η κυβέρνηση τους έβαλε με το ζόρι στο καθεστώς αγοράς υπηρεσιών, χάνοντας έτσι σε μια νύκτα το 1/3 των εισοδημάτων τους.

 

• Είναι οι ειδικευόμενοι γιατροί στα δημόσια νοσοκομεία  – άνθρωποι δηλαδή που σηκώνουν στους ώμους τους το παρόν και το μέλλον του δημόσιου τομέα υγείας της χώρας- που έπρεπε να κατεβούν τον περασμένο μήνα σε απεργία για να γίνει κατανοητό ότι δεν είναι δυνατόν να υποχρεώνονται να εργάζονται για 32 ή και περισσότερες ώρες συνεχόμενες και με βάρδιες για 3 ευρώ την ώρα.

 

• Είναι περιπτώσεις όπως αυτή των 150 εργαζόμενων στην «Ιωάννου και Παρασκευαϊδης» στη Σαουδική Αραβία που εδώ και 4 χρόνια αγωνίζονται για να πληρωθούν δεδουλευμένους μισθούς χρόνων αλλά ακόμα και τις εισφορές τους στις κοινωνικές ασφαλίσεις και τα ταμεία προνοίας που η εταιρία επί χρόνια παρακρατούσε αλλά δεν κατέβαλλε ποτέ. Μιλούμε για την ίδια εταιρία που αρνήθηκε δύο φορές να παραστεί στην Επιτροπή Εργασίας της Βουλής όπου καλέστηκε για να συζητηθεί το θέμα με πρωτοβουλία του ΑΚΕΛ. Οι ίδιοι μεγαλοεπιχειρηματίες που προχτές πρότειναν στους εργαζόμενους να τους αποζημιώσουν με το εξευτελιστικό ποσό των 600 ευρώ για να διαγράψουν μισθούς τριών και τεσσάρων χρόνων. Με άλλα λόγια, η ναυαρχίδα της μεγαλοεπιχειρηματικής τάξης της Κύπρου, ο κολοσσός της κατασκευαστικής βιομηχανίας που μεγαλουργεί ανά το παγκόσμιο, με το ένα καπέλο κλέβει ξετσίπωτα τους μισθούς των εργαζομένων και με το άλλο καπέλο -οι ίδιοι άνθρωποι- βραβεύονται ως επιχειρηματίες της χρονιάς και εθνικοί ευεργέτες. Έτσι κτίζονται οι δυναστείες, έτσι στεριώνει η περιβόητη ανάπτυξη.

 

Την ώρα που εμείς ακούμε αυτές τις πραγματικότητες όταν συναντόμαστε με τον κόσμο, που ακούμε για τα ενοίκια, για μισθούς αναξιοπρέπειας και συντάξεις φτώχειας, ο Συναγερμός και η κυβέρνηση επιμένουν ότι η χώρα πάει εξαιρετικά. «Πάει καλύτερα από ποτέ», όπως μας είπε ο Πρόεδρος του Συναγερμού χθες. Κάποιος θα πει ότι δεν μπορεί να έχουμε και οι δύο δίκαιο. Και όμως. Έχουμε και οι δύο δίκαιο. Διότι μιλούμε και ρωτούμε διαφορετικούς ανθρώπους.

 

• Αν για παράδειγμα ρωτήσετε τον γαμπρό του Προέδρου θα σας πει ότι πετά η κατασκευαστική βιομηχανία. Αν ρωτήσετε όμως ένα εργαζόμενο στην οικοδομική θα σας πει για τους μισθούς που βρέθηκαν πιο κάτω και από τα επίπεδα του 2013, για μεγαλοεργολάβους που καταπατούν τις συλλογικές συμβάσεις που υπογράφουν, ακόμα και από αυτούς που αναλαμβάνουν έργα του Δημοσίου.

 

• Αν ρωτήσετε τους έμμισθους του ΔΗΣΥ που μπήκαν ως συνεργάτες στο Προεδρικό και έδωσε μάχη η κυβέρνηση να τους μονιμοποιήσει από την πίσω πόρτα στο Δημόσιο, θα σας πουν ότι βρίσκουν εξαιρετικές τις εργασιακές σχέσεις στον τόπο μας. Αν ρωτήσετε τους χιλιάδες εργαζόμενους στο Δημόσιο που δουλεύουν με καθεστώς αγοράς υπηρεσιών -αντί με μόνιμη και πλήρη δουλειά- θα ακούσετε τι σημαίνει να μην έχεις να βάλεις για βενζίνα για να πάεις στη δουλειά.

 

• Αν πάλι ρωτήσετε ένα τραπεζίτη, θα σας πει ότι είναι τρισευτυχισμένος που ο Συναγερμός οργάνωσε το κλείσιμο του Συνεργατισμού για να ξεσαλώνουν οι τράπεζες. Ή αν πάλι ρωτήσετε τον διευθύνοντα σύμβουλο της Τράπεζας Κύπρου που αμείβεται με 745 χιλιάδες ευρώ ετησίως, θα σας πει -όπως μας είπε πριν δύο εβδομάδες- ότι δεν καταλαβαίνει γιατί χρειάζεται αναστολή εκποιήσεων. Αν όμως ρωτήσετε ένα δανειολήπτη ή ένα οποιονδήποτε πολίτη θα σας πει για τις τράπεζες που χρεώνουν τον αέρα που αναπνέετε με το που μπαίνετε στο υποκατάστημα και άλλοι θα σας μιλήσουν για τον κίνδυνο να ξεσπιτωθούν διότι οι τράπεζες τους υπερχρέωναν παράνομα και από πάνω η κυβέρνηση νομοθέτησε για να μείνει ανεξέλεγκτη η αυθαιρεσία των τραπεζών.

 

Κυρία Πρόεδρε,

Κύριοι συνάδελφοι,

 

Απέναντι σε αυτή την πολιτική, υπάρχει ένας άλλος δρόμος, που συναντάται με τα αιτήματα και τις ανάγκες του λαού, της κοινωνίας.  Αιτήματα που η Αριστερά προτάσσει μέσα κι έξω από τη Βουλή. Αιτήματα που βρίσκονται μόνο στο πρόγραμμα διακυβέρνησης του Ανδρέα Μαυρογιάννη.

 

Αιτήματα, όπως να αποκατασταθεί η ΑΤΑ πλήρως και να επεκταθεί για να καλύψει όλους τους εργαζόμενους στον ιδιωτικό τομέα γιατί αλλιώς πώς θα προστατευτεί σήμερα το εισόδημα των εργαζομένων και των νοικοκυριών που εξανεμίζεται από την ακρίβεια και τις αυξήσεις;

 

Αιτήματα όπως να αλλάξει ο κατώτατος μισθός που αποφάσισε η κυβέρνηση, ο οποίος δεν είναι μόνο ανεπαρκής. Είναι δομημένος έτσι ώστε ενώ θα ανεβάζει μια μερίδα μισθών κατά 40-50 ευρώ, την ίδια ώρα θα σπρώχνει όλους τους άλλους μισθούς προς τα κάτω. Κανένας από την κυβέρνηση δεν απάντησε γιατί δεν ορίστηκε σε πόσες ώρες αντιστοιχεί ο κατώτατος μισθός του διατάγματος; Σε 40; Σε 48; Σε πόσες; Αυτή η έντεχνη παράλειψη σε ένα πράγμα θα οδηγήσει: να εκτιναχθούν οι απλήρωτες υπερωρίες για χιλιάδες εργαζόμενους. Τα 8ωρα που έγιναν 10ωρα, 12ωρα κ.ο.κ τώρα θα αποκτήσουν και βούλα κυβερνητική.

 

Αιτήματα όπως η ρύθμιση της τηλεργασίας. Αφού η υπαναχώρηση της κυβέρνησης να καταθέσει νομοσχέδιο για την τηλεργασία -υποκύπτοντας και εδώ στις αξιώσεις των εργοδοτών- δεν είναι αθώα, αφού ενόσω καθυστερεί εμπεδώνονται νέες πραγματικότητες και νέες μορφές εκμετάλλευσης των εργαζομένων στον ιδιωτικό τομέα και μάλιστα υψηλά ειδικευόμενων και μορφωμένων εργαζομένων. Χωρίς αυστηρό πλαίσιο, αντί να ωφελούνται όλοι από την τεχνολογική πρόοδο και την ευελιξία της τηλεργασίας, αυτό που συμβαίνει είναι χιλιάδες εργαζόμενοι να καταλήγουν να δουλεύουν από το σπίτι μεν αλλά χωρίς ωράρια, να είναι συνεχώς online και σε συνεχή «διαθεσιμότητα» για να απαντούν τηλέφωνα, email και να αναλαμβάνουν δουλειά. Εργοδότες να απαιτούν από εργαζόμενους να δουλεύουν Σαββατοκύριακα, βράδια ακόμα και σε άδεια, με τη δικαιολογία ότι «αφού είσαι σπίτι που είσαι» σβήνοντας έτσι τα όρια ανάμεσα στον ελεύθερο και το εργάσιμο χρόνο.

 

Κυρία Πρόεδρε,

Κύριοι συνάδελφοι,

 

Τα εργασιακά δικαιώματα δεν είναι ξέχωρα αλλά απόλυτα συνυφασμένα με την κοινωνική πολιτική και όλα τα άλλα ανθρώπινα δικαιώματα.

 

• Πόσο λειψή όμως είναι η αντίληψη της κυβέρνησης για την κοινωνική πολιτική όταν για τη γονική άδεια -που δεν επέλεξε η ίδια να εισάγει, αλλά αναγκάστηκε με ευρωπαϊκή οδηγία και καθυστέρησε μάλιστα να συμμορφωθεί- εξαίρεσε τους αυτοεργοδοτούμενους, αφήνοντας τους με δεσμεύσεις για το μέλλον; Δεν έχουν τις ίδιες ανάγκες ως γονείς οι αυτοεργοδοτούμενοι; Δεν βάζουν κοινωνικές ασφαλίσεις οι αυτοεργοδοτούμενοι;

 

• Πώς βρήκε τούτα τα χρόνια η κυβέρνηση 80 εκατομμύρια ευρώ να αυξήσει τη χρηματοδότηση στο ταμείο της Αρχιεπισκοπής, πώς μπορούσε να χαρίζει εκατοντάδες εκατομμύρια ευρώ ΦΠΑ στα λαμόγια των χρυσών διαβατηρίων αλλά δεν βρίσκει τα ελάχιστα που χρειάζονται για να αποκαταστήσει τα επιδόματα όλων των παιδιών με αναπηρία ή να λύσει το πρόβλημα των σχολικών συνοδών τω παιδιών με αναπηρία;

 

• Για ποιο κοινωνικό κράτος μιλά ο Αβέρωφ Νεοφύτου όταν ζούμε σε κράτος που η κυβέρνηση αποκόπτει το επίδομα μονογονιού -της τάξης των 160 με 180 ευρώ- από τις μητέρες που μεγαλώνουν μόνες τους τα παιδιά τους, όταν αυτές συμβιώσουν με άλλο άνθρωπο; Πόση ταξική αναισθησία αλλά και συντηρητισμός σε βάρος των γυναικών -δεδομένου ότι 9 στις 10 μονογονεϊκές οικογένειες έχουν επικεφαλής τη μητέρα- χρειάζεται για να εξαντλεί το κράτος την αυστηρότητα στους μονογονιούς, των 50% των οποίων είναι στη φτώχεια; Τι χρειάζεται άλλο για να γίνει αποδεκτή από την κυβέρνηση η Πρόταση Νόμου του ΑΚΕΛ που καταργεί αυτή την αναχρονιστική διάταξη σε βάρος των μονογονιών;

 

• Τι θεωρεί η κυβέρνηση ότι είναι τα ανθρώπινα δικαιώματα των ΛΟΑΤΚΙ ατόμων; Ομοφοβία δεν είναι μόνο ο ρατσιστικός τοξικός λόγος των σεσημασμένων νεάντερνταλ. Ομοφοβία είναι και η δομική άρνηση του κράτους και της κυβέρνησης να εφαρμόζουν τους νόμους για τη ρητορική μίσους, να διορθώσουν τους νόμους που συντηρούν διακρίσεις, να ποινικοποιήσουν ακραίες μορφές κακοποίησης όπως προτείνει το ΑΚΕΛ για τις ψευδοθεραπείες μεταστροφής. Είναι σε τελική ανάλυση η άρνηση να οραματιστούν μια κοινωνία ελευθερίας, ισότητας και αλληλεγγύης.

 

Κυρία Πρόεδρε,

Κύριοι συνάδελφοι,

 

Το θετικό του τελευταίου Προϋπολογισμού της κυβέρνησης Συναγερμού είναι ότι μπορεί να είναι ο τελευταίος. Τα πράγματα μιλούν από μόνα τους. Από τη μια ο Ανδρέας Μαυρογιάννης έχοντας στο πλευρό του την Αριστερά και προσωπικότητες από όλο το δημοκρατικό και προοδευτικό χώρο. Από την άλλη, δύο συναγερμικοί μαλλώνουν ποιος είναι ο πιο συναγερμικός, για να πάρουν τις ψήφους των συναγερμικών και να συνεχίσουν τη διακυβέρνηση του Συναγερμού. Όμως οι προεδρικές εκλογές δεν γίνονται για να λύσουν τα προσωπικά -ναι τα προσωπικά, αφού πολιτικά δεν έχουν και ούτε μας είπαν ποτέ, διαφορές- ο Αβέρωφ Νεοφύτου με το Νίκο Χριστοδουλίδη, ή για να λυθεί η νομή της εξουσίας στα εσωτερικά της Δεξιάς.

 

Οι εκλογές γίνονται για να διαλέξουμε ποια πορεία θέλουμε για τη χώρα, για το λαό.

 

• Αν θέλουμε Πρόεδρο που θα ντροπιάζει ανά την οικουμένη τους πολίτες τους τόπου μας για τα σκάνδαλα του, ή ένα Πρόεδρο που θα κάνει περήφανους τους Κύπριους -κι αυτούς που θα τον έχουν ψηφίσει και αυτούς που δεν θα τον ψηφίσουν- αλλά και σίγουρους ότι υπηρετεί την πατρίδα και όχι τις οικογενειακές του επιχειρήσεις.

 

• Αν θέλουμε ένα νέο Πρόεδρο που θα βάλει μπρος ένα πρόγραμμα διακυβέρνησης κοινωνικό, προοδευτικό που έχει στο επίκεντρο της ανάγκες των πολλών ή αν θέλουμε μια κυβέρνηση για τους τραπεζίτες, τους μεγαλοεπιχειρηματίες και τους μεγαλοκαναλάρχες.

 

• Αν θέλουμε ένα Προέδρο που θα προσκυνά τον Γρίβα και το ΝΑΤΟ, ή ένα Πρόεδρο για τους Κύπριους και όλους τους Κύπριους. Για την Κύπρο, όλη την Κύπρο και μόνο για την Κύπρο.

 

• Αν θέλουμε σε τελική ανάλυση -και αυτό είναι το ερώτημα των εκλογών: Τρίτη θητεία του Συναγερμού ή αλλαγή στη διακυβέρνηση και μια νέα αρχή. Μια νέα αρχή για την πατρίδα. Μια νέα αρχή για τον λαό.