Ομιλία Γενικού Γραμματέα Κ.Ε. ΑΚΕΛ Στέφανου Στεφάνου στο μνημόσυνο των ηρώων της Πηγής Αμμοχώστου
Κυριακή 24 Ιουλίου 2022 και ώρα 09:00, Ι.Ν. Απ. Ανδρέα Συν. Ορόκλινης
Μνημονεύουμε σήμερα τους ήρωες της Πηγής Αμμοχώστου, ακόμα μια κοινότητα που έχει πληρώσει το δικό της τραγικό τίμημα στην αιματοβαμμένη ιστορία του τόπου, με νεκρούς και αγνοούμενους. Το πληρώνει ακόμα με την προσφυγιά.
Είμαστε ξανά εδώ, για να αποτίσουμε τον οφειλόμενο φόρο τιμής στους Πηγιώτες που θυσιάστηκαν για την πατρίδα. Στους Πηγιώτες που αγνοούνται.
Ο Δημήτρης, ο Κώστας, ο Χριστάκης, ο Γιάννης και ο Κλείτος αποτελούν αναπόσπαστο κομμάτι της σύγχρονης τραγωδίας του τόπου μας. Μιας τραγωδίας τις συνέπειες της οποίας βιώνουμε μέχρι σήμερα, σαράντα οκτώ χρόνια μετά την εκτέλεση του δίδυμου εγκλήματος. Του προδοτικού πραξικοπήματος και της βάρβαρης τουρκικής εισβολής.
Ο Δημήτρης Βρακάς, ήταν άνθρωπος του μεροκάματου – οικοδόμος στο επάγγελμα. Σεμνός και ταπεινός οικογενειάρχης που πάλευε μέσα στις πολύ δύσκολες συνθήκες της εποχής να προσφέρει στην οικογένειά του ασφάλεια και στήριξη. Ένας πατριώτης που ανταποκρίθηκε στο κάλεσμα να υπερασπιστεί την ελευθερία της πατρίδας μας. Μόλις ξέσπασε η εισβολή κατετάγη στην 181 Μοίρα Πεδινού Πυροβολικού. Άφησε πίσω την οικογένειά του, τη σύζυγό του Μαρούλλα και τα τρία τους παιδιά: τον Θεόδωρο, την Ελένη και τον Αρτέμη. Ο τριαντα-τετράχρονος Δημήτρης έχασε τη ζωή του στο πεδίο της μάχης στο χωριό Όβγορος στις 21 Ιουλίου.
Ο Κώστας Φωτίου, μεγάλωσε σε μια πολυμελή οικογένεια. Νέος με απαράμιλλο ήθος, δημοκράτης, υπέρμαχος της δημοκρατίας, της δικαιοσύνης και της προόδου. Απόφοιτος της Σχολής Ευελπίδων επέστρεψε από την Ελλάδα ως ανθυπολοχαγός και παντρεύτηκε την Κυριακή Θεορή με την οποία απέκτησε τον Θεόδωρο. Κατά τη διάρκεια του πραξικοπήματος ο Κώστας συνελήφθηκε από τους πραξικοπηματίες και κρατήθηκε μέχρι τις 18 Ιουλίου. Τα ίχνη του χάθηκαν με την έναρξη της δεύτερης φάσης της Τουρκικής εισβολής όταν το τάγμα του προωθήθηκε στην περιοχή Παλαικύθρου – Μιας Μηλιάς. Ήταν μόνο είκοσι έξι χρόνων. Η οικογένεια του, οι συγγενείς και οι φίλοι για τριάντα έξι ολόκληρα χρόνια με αγωνία αναζητούσαν τα ίχνη του. Τα οστά του ανευρέθηκαν σε ομαδικό τάφο στην Αγυιά. Ετάφη στις ελεύθερες περιοχές με όλες τις τιμές που αρμόζουν σ’ έναν ήρωα.
Ο Χριστάκης Σωφρονίου, όταν ξέσπασε η εισβολή υπηρετούσε στον 120ο Λόχο Βαρέων Όπλων. Καθ’ όλην τη διάρκεια του Α’ γύρου της εισβολής ο Λόχος του Χριστάκη εκτέλεσε διάφορες αποστολές. Με την έναρξη του Β’ γύρου της εισβολής, η μονάδα τάχθηκε στην περιοχή Μιας Μηλιάς – Τραχωνίου – Κυθρέας – Κουτσοβέντη. Ο Χριστάκης και οι συμπολεμιστές του συνελήφθηκαν από τους εισβολείς στις δεκαπέντε Αυγούστου στη Βώνη και οδηγήθηκαν στο τουρκοκυπριακό χωριό Επηχώ. Η τύχη τους αγνοούνταν μέχρι το 2005. Τότε τα λείψανα του Χριστάκη μαζί με άλλα συμπολεμιστών του εντοπίστηκαν σε ομαδικό τάφο στην περιοχή του Τουρκοκυπριακού χωριού Μπέκιογιου. Ήταν τότε που αποκαλύφθηκε ότι όλοι τους είχαν εν ψυχρώ δολοφονηθεί.
Ο Γιάννης Μπάκας ήταν παιδί εφταμελούς οικογένειας με καταγωγή τα Γέναγρα. Οικοδόμος στο επάγγελμα, ζούσε στην Πηγή μέχρι το 1974 με τη σύζυγο του Μαρούλα και την κόρη τους Ειρήνη. Μετά την κατάρρευση της αμυντικής γραμμής στη Μια Μηλιά στη δεύτερη φάση της εισβολής, καταλήγει με την οικογένειά του στο Αυγόρου. Υπό το βάρος του χάους και της παραπληροφόρησης που επικρατούσε, αποφασίζει να επιστρέψει μαζί με άλλους συγχωριανούς για να πάρει τα απολύτως απαραίτητα για την οικογένειά του. Το ταξίδι της επιστροφής στην Πηγή έμελλε να είναι η τελευταία του πράξη. Σύμφωνα με μαρτυρίες συνελήφθη από τα κατοχικά στρατεύματα και προστέθηκε κι αυτός στα εγκλήματα που διέπραξε ο Αττίλας στην Κύπρο. Για χρόνια ο Γιάννης ήταν στον κατάλογο των αγνοουμένων μέχρι το 2013 όταν ανευρέθηκαν τα λείψανά του και ετάφη στις ελεύθερες περιοχές.
Ο Κλείτος Κλείτου γεννήθηκε στο Λευκόνοικο. Φιλήσυχο και ταπεινό παιδί, από νωρίς είχε μπει στη βιοπάλη. Απόφοιτος της ξενοδοχειακής σχολής Χατζιηκακού, εργαζόταν σε ξενοδοχείο στην Αμμόχωστο. Ο Κλείτος κατατάχθηκε στην Εθνική Φρουρά πριν ακόμα κληθεί η σειρά του. Ήθελε να τελειώνει με την υπηρεσία του στο στρατό νωρίτερα για να μπορεί μετά απερίσπαστα να φτιάξει τη ζωή του. Δυστυχώς, οι καταστροφείς της Κύπρου άλλα του επιφύλασσαν. Έπεσε σε μάχη στην Α’ φάση της εισβολής, σε ηλικία μόλις δεκαοκτώ χρόνων. Τα οστά του ανευρέθηκαν σε περιοχή μεταξύ Άσπρης Μούττης και Δικώμου. Κηδεύτηκε με τιμές ήρωα πριν από τρία χρόνια.
Φίλοι και συγγενείς των ηρώων που τιμούμε σήμερα,
Φίλοι και συγγενείς όσων ακόμα η τύχη αγνοείται,
Η απώλεια των δικών σας ανθρώπων παραμένει μέχρι σήμερα μόνιμη πληγή στις ψυχές σας. Στις ψυχές όλων μας. Πληγή χαίνουσα και ανεπούλωτη για σαράντα οκτώ ολόκληρα χρόνια. Σχεδόν μισός αιώνας!
Πώς όμως να επουλωθούν οι πληγές όταν ακόμα βιώνουμε τις συνέπειες του δίδυμου εγκλήματος σε βάρος της πατρίδας μας; Όταν αντικρύζουμε το μισοφέγγαρο στον Πενταδάκτυλο;
Όταν ακόμα περιμένουμε να μάθουμε τι απέγιναν τα προσφιλή μας πρόσωπα που αγνοούνται;
Τιμώντας τους νεκρούς μας, πρέπει να θυμόμαστε πώς φτάσαμε στην κυπριακή τραγωδία. Πρέπει να συντηρούμε την ιστορική αλήθεια γιατί μόνο όταν πάμε πίσω στο παρελθόν μπορούμε να αντλήσουμε τα σωστά διδάγματα που χαράζουν τον δρόμο προς το μέλλον.
Η ιστορία έγραψε πως σε αυτό τον τόπο, το προδοτικό πραξικόπημα της Χούντας των Αθηνών και της ΕΟΚΑ Β’ και η βάρβαρη τουρκική εισβολή είναι οι δύο πτυχές του ίδιου εγκλήματος που σχεδιάστηκε από το ΝΑΤΟ. Έγκλημα που βρήκε πρόθυμους εκτελεστές εντός της πατρίδας μας, οι οποίοι χρησιμοποίησαν τον εθνικισμό, την πατριδοκαπηλία, τον φανατισμό για να παρασύρουν στο έγκλημα. Υπέσκαψαν το νόμιμο κράτος, πολέμησαν τον Μακάριο, επιτέθηκαν και δολοφόνησαν δημοκρατικούς πολίτες, προσπάθησαν να δημιουργήσουν συνθήκες συνταγματικής ανατροπής. Τέτοια ήταν η δράση της ΕΟΚΑ Β’ που ίδρυσε και καθοδήγησε ο Γρίβας, ο οποίος αναδείχθηκε σε ολετήρα της Κύπρου. Είναι γι’ αυτό που εξοργίζεται ο λαός μας όταν οι κυβερνώντες όχι μόνο καταβάλλουν προσπάθειες να εξωραΐσουν την εγκληματική δράση του, αλλά και να του κάνουν μνημεία. Εδώ ισχύει το αξίωμα ότι λαός που ξεχνά την ιστορία είναι καταδικασμένος να ξαναζήσει τις τραγωδίες του. Και στην Κύπρο, δεν έχουμε τέτοια περιθώρια.
Συμπατριώτισσες, Συμπατριώτες,
Το κυπριακό βρίσκεται στη χειρότερη φάση που βρέθηκε ποτέ. Γι’ αυτό οριστικά και αμετάκλητα πρέπει να αφήσουμε πίσω τον εθνικισμό, την πατριδοκαπηλία, τα συνθήματα και τις ψευδαισθήσεις. Πρέπει να συνεχίσουμε να αντιπαλεύουμε τον φασισμό και την ακροδεξιά. Και την ίδια ώρα, πρέπει με ειλικρίνεια να επικεντρωθούμε στις προσπάθειες για λύση.
Πολλές επιλογές δεν έχουμε και ο χρόνος έχει εξαντληθεί. Μία είναι η επιλογή. Να παραμείνουμε συνεπείς σ’ αυτά που έχουμε συμφωνήσει. Στη βάση της λύσης που είναι η ΔΔΟ με πολιτική ισότητα. Στις συγκλίσεις που έχουν επιτευχθεί σε μακροχρόνιες διαπραγματεύσεις.
Πρέπει να αναλάβουμε συγκεκριμένες πρωτοβουλίες για σπάσιμο του ζημιογόνου αδιεξόδου και για συνέχιση των διαπραγματεύσεων από το σημείο που διακόπηκαν.
Αν δεν γίνει αυτό, η Τουρκία θα συνεχίσει να βολεύεται και σταθερά να υλοποιεί τον στόχο της για διχοτόμηση, εκμεταλλευόμενη το παρατεταμένο αδιέξοδο. Πρέπει να δράσουμε αναλαμβάνοντας την πρωτοβουλία των κινήσεων κι όχι παραμένοντας παθητικοί παρακολουθώντας παθητικά τις οδυνηρές εξελίξεις που δημιουργεί η Τουρκία στην κυπριακή ΑΟΖ, στην Αμμόχωστο κι αλλού.
Η αποτροπή της διχοτόμησης δεν είναι απλά καθήκον. Είναι ανάγκη. Ανάγκη επιβίωσης, ύπαρξης και προοπτικής του λαού μας.
Φίλες και Φίλοι,
Ελεύθερη Κύπρος, επανενωμένος λαός, –Ελληνοκύπριοι και Τουρκοκύπριοι, μαζί σε μια κοινή πατρίδα. Αυτή είναι κληρονομιά που οφείλουμε να αφήσουμε στις επόμενες γενιές. Αυτό θα είναι το καλύτερο μνημόσυνο για όλους όσοι θυσιάστηκαν για την πατρίδα μας για να αναπνέουμε εμείς αέρα ελευθερίας.
Τιμή και δόξα στους ήρωες μας.
