Ομιλία Βαλεντίνου Φακοντή, Βουλευτή ΑΚΕΛ, κατά τη συζήτηση του Κρατικού Προϋπολογισμού για το έτος 2024

Κυρία Πρόεδρε,

Κυρίες και κύριοι συνάδελφοι,

Έχουμε ενώπιον μας, τον πρώτο προϋπολογισμό της κυβέρνησης Νίκου Χριστοδουλίδη. Ένα προϋπολογισμό που θυμίζει όλους τους προηγούμενους, αυτούς της κυβέρνησης Αναστασιάδη – ΔΗΣΥ και ως τέτοιος θα καταγραφεί στην ιστορία.

 Ως ένας προϋπολογισμός των επαναλήψεων και των παραλείψεων.

Ως ένας προϋπολογισμός, ο οποίος δεν απαντά στα τεράστια προβλήματα της ακρίβειας και του στεγαστικού, που δεν απαντά στα ζητήματα  της σύγχρονης κοινωνικής πολιτικής  και που δεν έχει  στο επίκεντρο τους εργαζόμενους γονείς και την οικογένεια.

Και αυτή η κυβέρνηση όπως και η προηγούμενη στερείται οράματος.

Στερείται στρατηγικής, καινοτόμων ιδεών και εμπνεύσεων, μα κυρίως στερείται πολιτικής βούλησης.

Αυτό που χαρακτηρίζει ιδιαίτερα την σημερινή κυβέρνηση είναι η συνεχής αναποφασιστικότητα!

Μια στάση που πηγάζει από την ανάγκη για εξόφληση προεκλογικών υποσχέσεων και τα βαρίδια που κουβαλά από κομματικές και προσωπικές εξαρτήσεις.

 

Κυρία Πρόεδρε,

Κυρίες και κύριοι συνάδελφοι,

Αρχή κάνω με ένα πολύ σημαντικό ζήτημα. Το στεγαστικό, το οποίο ιεραρχείται πρώτο στις ανησυχίες των νέων, στους φοιτητές, στα νεαρά ζευγάρια, σε όλους αυτούς που θέλουν να κάνουν το επόμενο βήμα στην ζωή τους. 

Κάθε άνθρωπος έχει το δικαίωμα για αξιοπρεπείς και ανθρώπινες συνθήκες στέγασης.

Η πατρίδα μας ήταν αξιοζήλευτη στις χώρες τις Ευρώπης, γιατί υπήρχε η δυνατότητα σε κάθε νέο ζευγάρι να έχει την δική του στέγη.

Κάθε  άνθρωπος, μπορούσε να έχει πρόσβαση σε προσιτή στέγη, είτε να ενοικιάσει, είτε να αγοράσει με την βοήθεια ενός μικρού δανείου. Αυτό δεν συμβαίνει πια!

Πολλά είναι αυτά που συνέβαλαν για να φτάσουμε έως εδώ.

·         Η έλλειψη στεγαστικής πολιτικής,

·         οι καθηλωμένοι μισθοί πείνας,

·         οι αυξήσεις των τιμών στα οικοδομικά υλικά,

·         η κακοδιαχείριση της γης,

·         η δυσκολία πρόσβασης στη χρηματοδότηση, κυρίως μετά το κλείσιμο του Συνεργατισμού.

 

Ακόμα, η έλλειψη κινήτρων, η έλλειψη φοιτητικών εστιών, οι μαζικές εκποιήσεις πρώτων κατοικιών, μα κυρίως το σκάνδαλο των «χρυσών διαβατηρίων», το οποίο χειραγώγησε την οικοδομική βιομηχανία, δημιούργησε μία τεράστια φούσκα που εκτόξευσε στα ύψη το κόστος της γης και των ακινήτων.

Το γνωρίζετε Κυρία Πρόεδρε, κύριοι Συνάδελφοι ό,τι το να ενοικιάσεις σήμερα ένα μονάρι διαμέρισμα στην Πάφο το κόστος ανέρχεται κατά μέσο όρο στα 1000 ευρώ; Γνωρίζετε πως το κόστος ενοικίασης στη Λεμεσό, ανέρχεται περίπου στα 1500 ευρώ; Πώς θα καταφέρει κάποιος να ενοικιάσει όταν ο αρχικός, βασικός ακαθάριστος μισθός ανέρχεται στα 885 ευρώ;

Το ερώτημα είναι βέβαια ρητορικό και η απάντηση καταθλιπτική.

Το οικοδομικό κόστος το 2019 ανερχόταν στα 1200 ευρώ το τετρ. Μέτρο. Σήμερα ανέρχεται στα 2000 ευρώ, ενώ παράλληλα το κόστος των οικοπέδων στις πιο απομακρυσμένες μειονεκτικές  αστικές περιοχές ξεκινούν από 200.000 ευρώ.

Κάντε τους υπολογισμούς  και διερωτηθείτε.  

Πόσο εύκολα μπορεί μια νέα οικογένεια να αποκτήσει τη δική της πρώτη κατοικία και να δημιουργήσει το σπιτικό της με τόσο αυξημένες τιμές, την ίδια στιγμή που τα στεγαστικά επιτόκια έχουν τριπλασιαστεί.

Είμαι βέβαιος ότι ορισμένοι συνάδελφοι θα σπεύσετε να παρουσιάσετε τα στεγαστικά σχέδια που εξήγγειλε η Κυβέρνηση. Δυστυχώς, η στεγαστική χορηγία στις αστικές περιοχές είναι σταγόνα στον ωκεανό. Με αυτό το ποσό ούτε τα έξοδα της αδειοδότησης και της ετοιμασίας των σχεδίων δεν μπορείς να καλύψεις

Και το πιο θλιβερό είναι ό, τι για πρώτη φορά συμπολίτες μας χάνουν τη στέγη τους και καταλήγουν στους δρόμους. Άστεγοι. Κυρίες και κύριοι συνάδελφοι, άστεγοι!

Έτσι το χρυσοπράσινο φύλλο έχει καταντήσει φιλόξενο για τους ξένους επενδυτές που αγοράζουν ότι υπάρχει στην αγορά των ακινήτων (είτε είναι νέες οικοδομές, είτε είναι resales, είτε είναι γη, είτε ακίνητα από τους πλειστηριασμούς των τραπεζών, ακόμα και μεγάλες εκτάσεις γεωργικής γης), αφού διαθέτουν φυσικά την οικονομική δύναμη.

Φτάσαμε σε αυτό το σημείο! Η πατρίδα μας να έχει καταντήσει αφιλόξενη για τους Κυπρίους συμπολίτες μας, ασχέτως αν είναι αυτοί που την ποτίζουν καθημερινά με τον ιδρώτα τους.

Η δική μας θέση είναι σαφής! Η κυβέρνηση έχει χρέος να ξεκινήσει και να εφαρμόζει ολοκληρωμένη και στοχευμένη στεγαστική πολιτική με επίκεντρο τον πολίτη. Η κυβέρνηση έχει την ευθύνη να δώσει επιτέλους ελπίδα σε όλο τον κόσμο που έχει ανάγκη για στέγαση.

Γι΄ αυτό ως ΑΚΕΛ ζητούμε να εφαρμοστούν μέτρα που θα αντιμετωπίσουν το μεγάλο κόστος γης. Τέτοια μέτρα είναι η διάθεση κρατικής ή άλλης δημόσιας γης. Απαιτούμε  την συνεργασία Κράτους και Τοπικών Αρχών για τη ανέγερση κοινωνικών κατοικιών που θα δοθούν με προσιτό ενοίκιο στα χαμηλά κοινωνικά στρώματα.

Η Κυβέρνηση πρέπει να δώσει τη δυνατότητα στους νέους για πρόσβαση στη χρηματοδότηση και τον απεγκλωβισμό τους από τα υψηλά επιτόκια. Επιπλέον με τη δημιουργία φοιτητικών εστιών, θα αμβλυνθεί το πρόβλημα στην ενοικίαση φοιτητικών κατοικιών.

Άμεσα, δε, πρέπει να εφαρμοστούν προγράμματα για εξεύρεση στέγης σε όσους συμπολίτες μας σήμερα είναι άστεγοι.

Επίσης, η κυβέρνηση πρέπει να προωθήσει τη σύσταση Ενιαίου Στεγαστικού Φορέα και την παροχή κινήτρων για αύξηση του κτηριακού αποθέματος και η αύξηση της στεγαστικής χορηγίας είναι επιβεβλημένη. (εκ των ων ουκ άνευ)

 

Κυρία Πρόεδρε,

Κυρίες και κύριοι συνάδελφοι,

Στην ομιλία μου θα αναφερθώ και σε ζητήματα που αφορούν στο Υπουργείο Μεταφορών, Επικοινωνιών και Έργων.  Θα ανέμενε κάποιος ό,τι για το συγκεκριμένο Υπουργείο, αυτός ο προϋπολογισμός θα είχε αυξημένες αναπτυξιακές δαπάνες, αφού είναι το κατ’ εξοχήν αναπτυξιακό Υπουργείο. Και γνωρίζουμε όλοι, πως τα δημόσια έργα δίνουν ώθηση στην οικονομία του κράτους. Αντί αυτού όμως, έχουμε ενώπιον μας ένα συντηρητικό προϋπολογισμό, χωρίς όραμα και προοπτική.

Κάποιοι από τη συγκυβέρνηση λένε ότι το κράτος αύξησε τις κεφαλαιουχικές του δαπάνες και ισχυρίζονται ότι η ανάπτυξη ξεχειλίζει στην χώρα. Αυτό όμως δεν αντανακλά την πραγματικότητα. Στην πράξη το ποσοστό υλοποίησης των αναπτυξιακών δαπανών παραμένει αισθητά μειωμένο.

Η συνολική χαμηλή υλοποίηση των αναπτυξιακών δαπανών αποτυπώνει και τις πραγματικές δυνατότητες της δημόσιας αναπτυξιακής πολιτικής.

Η αποτυχία εκτέλεσης του προϋπολογισμού έχει ως αποτέλεσμα να περιορίζονται αισθητά ο ρόλος και η συμβολή του κράτους στην οικονομία. Σχεδόν όλα τα έργα προωθούνται από τον ιδιωτικό τομέα.

Αγαπητοί συνάδελφοι,

Όλοι δεχόμαστε παράπονα ότι τα μεγάλα τεχνικά έργα της χώρας παρουσιάζουν απίστευτες καθυστερήσεις. Καθυστερήσεις, οι οποίες προκαλούν μεγάλη ταλαιπωρία στην κοινωνία και αυξημένες οικονομικές απαιτήσεις, απαιτήσεις που αρκετές φορές ξεπερνούν το ύψος των αρχικών συμβολαίων. Έτσι ο Κύπριος φορολογούμενος έχει καταντήσει να χρυσοπληρώνει την ταλαιπωρία του και το κράτος να μένει θεατής.

Επιπλέον το Υπουργείο Μεταφορών, εκτός από το αναπτυξιακό του πλάνο, ΠΡΕΠΕΙ και ΟΦΕΙΛΕΙ να χειριστεί ένα σύγχρονο πολυδιάστατο πρόβλημα. Το κυκλοφοριακό!

Η κίνηση στους δρόμους είναι αφόρητη. Τόσο εντός των πόλεων, όσο και στους αυτοκινητοδρόμους. Τα αυτοκίνητα συνωστίζονται σε ουρές. Ο κόσμος δυσφορεί. Χάνονται πολύτιμες εργατοώρες, καταναλώνονται πολύ περισσότερα καύσιμα, εκτοξεύονται τα καυσαέρια και οξύνεται  η περιβαλλοντική ρύπανση.

Το αντίδοτο  στο κυκλοφοριακό είναι οι Δημόσιες Επιβατικές Μεταφορές.

Ο φορολογούμενος πληρώνει €80εκ. για να έχει ασφαλές σύστημα δημόσιων επιβατικών μεταφορών και βάσει των γεγονότων συμβαίνει το αντίθετο. Τα πολλαπλά πρόσφατα περιστατικά λεωφορείων να τυλίγονται στις φλόγες, θέτουν σε κίνδυνο ανθρώπινες ζωές. Οι κυβερνητικές υπηρεσίες πρέπει να ασκήσουν εποπτικό έλεγχο και να επιβάλουν την βελτίωση του συστήματος των Δημόσιων Επιβατικών Μεταφορών.

Σήμερα οι δημόσιες μεταφορές δεν ανταποκρίνονται στον σκοπό τους. Θα πρέπει να υπάρξει ανανέωση του στόλου των λεωφορείων, να πυκνώσουν οι διαδρομές και να συνδεθούν κατάλληλα τα αστικά κέντρα με τις επαρχίες.

Επιτέλους, θα πρέπει να προχωρήσει η κατασκευή νέων στάσεων λεωφορείων που εκκρεμεί  εδώ και χρόνια, για να μην περιμένει ο κόσμος μέσα στον ήλιο, στην βροχή και στο κρύο.

Επιπλέον, το Υπουργείο Μεταφορών έχει χρέος να διαχειριστεί το τεράστιο κοινωνικό φαινόμενο που αφορά στην ανάγκη μείωσης των οδικών συγκρούσεων και τα θανατηφόρα δυστυχήματα.

Δυστυχώς, κατέχουμε μια από τις πρώτες θέσεις στην Ευρώπη, όσον αφορά τα οδικά και θανατηφόρα δυστυχήματα. Τη μείωση αυτού του ζητήματος δεν θα την επιφέρουν τα αυστηρά, τα εξοντωτικά και φοροεισπρακτικά πρόστιμα των καμερών που καραδοκούν σε κάθε γωνία να παγιδεύσουν τους οδηγούς. Τη μείωση θα την επιφέρει η ανάπτυξη οδικής συνείδησης, η καλλιέργεια του σεβασμού προς τους χρήστες του οδικού δικτύου, προς τους πεζούς, ένα σύγχρονο ασφαλές οδικό δίκτυο, με επικαιροποιημένα όρια ταχύτητας, ικανοποιητικούς φωτισμούς και σημάνσεις. Οφείλουμε να εφαρμόσουμε προληπτικές πολιτικές με έμφαση στην οδική εκπαίδευση, εντάσσοντας μαθήματα στα σχολεία με στόχο την καλλιέργεια οδικής κουλτούρας.

Κυρία Πρόεδρε,

Κυρίες και Κύριοι Συνάδελφοι,

Κλείνοντας, να μου επιτρέψετε να αναφερθώ στα μεγάλα ζητήματα της επαρχίας μου, της Πάφου.

Γενικό Νοσοκομείο Πάφου. Έλλειψη ιατρών, έλλειψη νοσηλευτών, έλλειψη εξοπλισμού, έλλειψη υποδομών, έλλειψη κλινών, χωρίς εντατική μονάδα. Το μοναδικό ΤΑΕΠ της Επαρχίας μας έχει μόνο πέντε εξεταστήρια.

Οι ασθενείς ταλαιπωρούνται καθημερινά με πολλούς να περνούν την νύκτα πάνω στα φορεία, στους διαδρόμους του ΤΑΕΠ.  Άλλοι ασθενείς περιμένουν για ώρες στις ουρές σε μια επαρχία των 100 χιλιάδων πληθυσμού που δέχεται επιπρόσθετα πολλαπλάσιους τουρίστες την θερινή περίοδο.

Στο παιδιατρικό υπήρχαν πέντε κρεβάτια μέχρι πρόσφατα και με παρεμβάσεις μας έγιναν με το ζόρι εννιά. Τα παιδιά της Επαρχίας μου αναγκάζονται να νοσηλεύονται σε άλλες επαρχίες.

Το νοσοκομείο είναι ακέφαλο. Χωρίς τη δική του Διευθυντική και Διοικητική ομάδα, παραμένει ενταγμένο κάτω από την διοίκηση της περιφέρειας Λεμεσού. Ειλικρινά νιώθω μεγάλη ντροπή για αυτή την κατάντια και καλώ δημόσια την κυβέρνηση και την κ. Υπουργό να λάβει άμεσα μέτρα  και για την διοίκηση και την στελέχωση του Νοσοκομείου μας.

 

Αγαπητοί συνάδελφοι,

Ο καθρέφτης της κοινωνίας μας είναι τα σχολεία μας. Τα τελευταία χρόνια τα σχολεία της Πάφου είναι υπερπλήρη.  Οι μεγάλες ανάγκες λόγω της ραγδαίας αύξησης του πληθυσμού δεν καλύπτονται από τις υφιστάμενες σχολικές υποδομές. Σχολεία συστεγάζονται στα ίδια κτήρια, τα μετακινούμενα τμήματα αυξάνονται χρόνο με το χρόνο, οι μαθητές στεγάζονται σε λυόμενες αίθουσες ενώ έχουν καταργηθεί τα πλείστα εργαστήρια τα οποία χρησιμοποιούνται ως αίθουσες διδασκαλίας

Χρειάζεται άμεσα να προχωρήσει η κατασκευή νέου Γυμνασίου, Νέων Δημοτικών Σχολείων και Τεχνικής Σχολής.

Επιπρόσθετα, θέλω να αναφερθώ στα μεγάλα έργα υποδομής της Επαρχίας μου.

Ο Δυτικός Παρακαμπτήριος και η Μαρίνα της Πάφου παραμένουν στα χαρτιά.

Ο δρόμος Αεροδρομίου – Πέγειας έχει τεράστιες καθυστερήσεις.

Μέχρι να αποφασίσει η κυβέρνηση πώς προτίθεται να προχωρήσει για το τμήμα του δρόμου παρά τον ποταμό Έζουσας, οι κρατικές υπηρεσίες οφείλουν να αναβαθμίσουν τον παλιό δρόμο Αεροδρομίου – Πάφου με φωτισμό και βελτιωτικά έργα για να ξεπεραστούν τα προβλήματα ασφάλειας.

Ο δρόμος Πάφου – Πόλης Χρυσοχούς βρίσκεται υπό κατασκευή. Πρέπει να διασφαλιστεί ότι δεν θα υπάρξουν περαιτέρω καθυστερήσεις.

Τέλος το περιβαλλοντικό διαμάντι που ακούει στο όνομα Ακάμας πρέπει να διαφυλαχθεί ως κόρη οφθαλμού. Επιτέλους, ο πρόεδρος Χριστοδουλίδης θα πρέπει να συνεννοηθεί με τον Υπουργό του και να πάρουν τις πρέπουσες αποφάσεις για το Εθνικό Δασικό Πάρκο Ακάμα. Παράλληλα, να εξευρεθεί η λύση που να σέβεται το μοναδικό περιβάλλον του Ακάμα και να ανταποκρίνεται δίκαια απέναντι στις κοινότητες και τους κατοίκους της περιοχής.

 

Κυρία Πρόεδρε,

κυρίες και κύριοι Συνάδελφοι,

Ως ΑΚΕΛ δεν μπορούμε να δώσουμε ψήφο εμπιστοσύνης και να στηρίξουμε ένα συντηρητικό προϋπολογισμό. Δεν μπορούμε να στηρίξουμε τη κυβέρνηση Ν. Χριστοδουλίδη που παραδέχεται η ίδια, ότι συνεχίζει το δρόμο της κυβέρνησης Αναστασιάδη.

Δεν μπορούμε να εγκρίνουμε έναν προϋπολογισμό που περιορίζει τον αναπτυξιακό ρόλο του κράτους, που αποτυπώνει τα χαμηλά ποσοστά υλοποίησης των αναπτυξιακών δαπανών. Δεν μπορούμε να εγκρίνουμε  έναν προϋπολογισμό χωρίς συγκροτημένη στεγαστική πολιτική και χωρίς πολιτικές για αντιμετώπιση της ακρίβειας που γονατίζει τα νοικοκυριά.

Γι΄ αυτό ως ΑΚΕΛ καταψηφίζουμε τον πρώτο προϋπολογισμό της νέας κυβέρνησης που δυστυχώς,  ακολουθεί την πεπατημένη της προηγούμενης.

Ως ΑΚΕΛ υποστηρίζουμε ένα πλήρη αναπτυξιακό προϋπολογισμό.

Ζητούμε λύσεις στα προβλήματα των συμπολιτών μας.

Προωθούμε πολιτικές που να ενισχύουν την κοινωνική αλληλεγγύη και την κοινωνική συνοχή.

θέλουμε ένα κράτος διάφανειας, που να υπηρετεί τον πολίτη και όχι πολίτες που να υπηρετούν ένα αδηφάγο κράτος.

Είμαστε μια πολιτική δύναμη που βρίσκεται στον χώρο της αντιπολίτευσης και υπερασπίζεται τα λαϊκά στρώματα, τους μικρομεσαίους, τους εργαζόμενους,  τους λιγότερο προνομιούχους.

Αυτό είναι το χρέος μας, αυτός είναι ο σκοπός μας και για όλα αυτά θα συνεχίσουμε να εργαζόμαστε τόσο στη Βουλή  όσο και στην κοινωνία.

Αυτών  λεχθέντων,  να ευχηθώ σε όλους  Καλές Γιορτές, με υγεία!

Ας είναι το 2024 ο χρόνος της επανένωσης και της ειρήνης στην πατρίδα μας!

Σας ευχαριστώ.