Ομιλία Άριστου Δαμιανού, Βουλευτή ΑΚΕΛ, κατά τη συζήτηση του Κρατικού Προϋπολογισμού για το έτος 2024

Κυρία Πρόεδρε,

Κυρίες και κύριοι συνάδελφοι,

Από χτες και για ένα τριήμερο συζητούμε για τον πρώτο Κρατικό Προϋπολογισμό της κυβέρνησης Χριστοδουλίδη. Προηγήθηκε ένας κοινοβουλευτικός μαραθώνιος στην Επιτροπή Οικονομικών. Θέλω εκ προοιμίου να ευχαριστήσω την Πρόεδρο της Επιτροπής και όλα ανεξαίρετα τα μέλη, τους συνάδελφους άλλων Επιτροπών που συμμετείχαν, τις συνεργάτιδες και τους συνεργάτες μας, υπηρεσιακούς και κοινοβουλευτικούς στην Επιτροπή Οικονομικών, που αγόγγυστα και μέσα σε πολύ στενά χρονοδιαγράμματα μαζί διεξήλθαμε και εξετάσαμε καθηκόντως τον Προϋπολογισμό. Η κάθε πολιτική δύναμη -ασφαλώς- κάτω από το δικό της πολιτικό φακό.

Ένα Προϋπολογισμό στον οποίο οι πολίτες -δυστυχώς- δεν θα βρουν, ούτε και φέτος, τις λύσεις στα φλέγοντα κοινωνικά και οικονομικά προβλήματα που μαστίζουν νοικοκυριά και επιχειρήσεις. Που δεν απαντά στην ακρίβεια, το στεγαστικό, τις σύγχρονες προσεγγίσεις στην κοινωνική πολιτική με επίκεντρο τους εργαζόμενους γονείς, την οικογένεια και τις ανάγκες της. Ένα Προϋπολογισμό που δεν δημιουργεί συνθήκες και προοπτικές βιώσιμης ανάπτυξης, αναδιανομής του παραγόμενου πλούτου σε μια εύρωστη οικονομία. Ένα Προϋπολογισμό πρωτίστως διαχειριστικό, με τις ανελαστικές δαπάνες να διατηρούνται σε πολύ ψηλά ποσοστά. Ένα Προϋπολογισμό συντηρητικό, ο οποίος στερείται οράματος και δεν μπορεί να δώσει ελπίδα στα χαμηλομεσαία στρώματα της κοινωνίας, στις ευάλωτες ομάδες του πληθυσμού, μα ιδιαίτερα στη νέα γενιά. Και επειδή υπερτονίζεται η αναγκαία -ασφαλώς- δημοσιονομική πειθαρχία και νομισματική σταθερότητα, με τις οποίες το ΑΚΕΛ συμφωνεί, αυτές δεν πρέπει να μεταφράζονται σε πολιτικές στασιμότητας, διαχειριστικές, χωρίς όραμα και ελπίδα. Χωρίς κοινωνική ισορροπία και ενσυναίσθηση. Με εκποιημένα όνειρα και εκποιημένα σπίτια σε πλειστηριασμούς.

Κακά τα ψέματα κα Πρόεδρε, δεν μπορεί μια ανεπαρκής κυβέρνηση να καταρτίσει έναν επαρκή Προϋπολογισμό.

Εμείς επιμένουμε ότι υπάρχει ένας άλλος δρόμος για την οικονομία της Κύπρου στις δοσμένες πάντοτε συνθήκες. Εκείνος που σε συνθήκες σταθερής και εύρωστης οικονομίας υπηρετεί τους πολλούς, απελευθερώνει τις αναπτυξιακές δυνατότητες της χώρας μας, με σεβασμό στη νομιμότητα, το περιβάλλον και τα εργασιακά δικαιώματα, τόσο στον δημόσιο όσο και στον ιδιωτικό τομέα. Σε μια οικονομία που θα παράγει αξιοπρεπείς, ποιοτικές θέσεις εργασίας και θα κτίζει θεμέλια για ένα πραγματικά σύγχρονο κράτος που θα υπηρετεί και δεν θα ταλαιπωρεί τον πολίτη. Ένα κράτος στο οποίο οι αξιωματούχοι του θα υπηρετούν τους πολίτες και όχι τις οικογένειες, τις επιχειρήσεις και τις τσέπες τους.

Κυρία Πρόεδρε,

Κυρίες και κύριοι συνάδελφοι,

Έχουμε στηλιτεύσει άπειρες φορές την έλλειψη χρηστής διοίκησης, τη θεσμική διαπλοκή και την εκτόξευση των δεικτών αλλά και της ίδιας της διαφθοράς επί ημερών της διακυβέρνησης Αναστασιάδη – ΔΗΣΥ. Αυτή η πραγματικότητα δεν τερματίστηκε αυτόματα επειδή εκλέγηκε μια νέα κυβέρνηση. Ούτε πρέπει η προεδρία Νίκου Χριστοδουλίδη να σηματοδοτήσει μια νέα περίοδο ατιμωρησίας των σκανδάλων. Εξάλλου, τα ποινικά αδικήματα δεν παραγράφονται. Ούτε διαγράφεται από τη συλλογική μνήμη των πολιτών και της κοινωνίας η διάλυση της πιο λαϊκής κατάκτησης, του Συνεργατισμού, το τραπεζικό σκάνδαλο, το σκάνδαλο των σκανδάλων των χρυσών διαβατηρίων. Πόσω δε μάλλον που ο νυν Πρόεδρος ήταν επί 9 συναπτά έτη ο στενότερος συνεργάτης του τέως Προέδρου και άρα πρέπει να αποσείσει το βάρος αποδεικνύοντας ότι διαθέτει την πολιτική βούληση και την αντικειμενική αμεροληψία για να ερευνηθούν, να διωχθούν και να τιμωρηθούν από τη Δικαιοσύνη όσοι παρανόμησαν. Και είναι πολλοί.

Κατά ανάλογο τρόπο προσεγγίζουμε ως ΑΚΕΛ τη θωράκιση του κράτους δικαίου. Το οποίο -επίσης- υπέστηκε σοβαρότατα πλήγματα τη δεκαετία 2013-2023. Άνιση μεταχείριση των πολιτών, αποσπασματική και επιλεκτική Δικαιοσύνη, ποδηγέτηση των θεσμών, λογοκρισία ΜΜΕ και δημοσιογράφων, αδιαφάνεια και έλλειψη λογοδοσίας. Η παρούσα κυβέρνηση, δεν ξεκίνησε καλά. Για την ακρίβεια, δεν ξεκίνησε, απλώς συνέχισε.

Σημαντικές πολιτικές δεσμεύεις του κ. Χριστοδουλίδη, που αναλήφθηκαν «ξεκάθαρα» προεκλογικά παραβιάστηκαν -ξεκάθαρα- μετεκλογικά, όπως η έμφυλη ισορροπία στο Υπουργικό Συμβούλιο μεταξύ ανδρών και γυναικών. Το Προεδρικό στελεχώθηκε με κριτήρια οικογενειοκρατίας, κουμπαροκρατίας και διορισμών ρετρό από τη διακυβέρνηση Αναστασιάδη. Στο Προεδρικό στήθηκε παραϋπουργικό δίκην σκιώδους κυβέρνησης της ίδιας της κυβέρνησης. Παγκόσμια πρωτοτυπία. Έγιναν διορισμοί συμβούλων που δεν πληρούσαν στοιχειώδη τυπικά προσόντα. Γενικά ο κ. Χριστοδουλίδης συνεχίζει το νεποτισμό, την ημετεροκρατία και το βόλεμα ημετέρων, απ’ εκεί που έμεινε ο κ. Αναστασιάδης. Και μην μού πείτε συνάδελφοι της συμπολίτευσης ότι συστάθηκε το Γνωμοδοτικό. Αλήθεια πάνω σε πια νομιμοποιητική βάση λειτουργεί; Μήπως θεωρούν οι κυβερνώντες ότι στήνοντας όργανα ή δομές ως δια μαγείας θα επέλθει χρηστή διοίκηση, όταν απουσιάζει η πολιτική και θεσμική βούληση και όταν υπερισχύει η αδιαφάνεια σε βάρος της διαφάνειας και της δημόσιας λογοδοσίας; Εξάλλου και ο κ. Αναστασιάδης ετοίμασε κώδικα δεοντολογίας και φτάσαμε στους Σαουδάραβες, στους Μαλαισιανούς, στις Σευχέλλες των ιδιωτικών τζετ, στους υπό κάλυψη δικηγόρους του γραφείου κ.α.

Την πεπατημένη ακολουθεί η νέα κυβέρνηση σε σχέση και με τους Ανεξάρτητους Αξιωματούχους και ιδιαίτερα με την Ελεγκτική Υπηρεσία. Όποτε δεν βολεύει μια έκθεση ή ένα εύρημα της, έχουμε ακόμα μια σύγκρουση Θεσμών. Οι οποίοι ασφαλώς οφείλουν να δρουν εντός των αρμοδιοτήτων τους. Αυτή η ιστορία πρέπει να τελειώνει διότι προκαλεί φθορά των ίδιων των Θεσμών. Και έχει ευθύνη ο Πρόεδρος. Δεν μπορεί να δρα ως επιτήδειος ουδέτερος. Η’ ακόμα χειρότερα να μεροληπτεί για ζητήματα που επηρεάζουν τον ίδιο. Εδώ και αν θυμίζει τον προκάτοχό του.

Το τελευταίο χρονικά κρούσμα φθοράς του κράτους δικαίου προήλθε από τη στάση της κυβέρνησης Χριστοδουλίδη αναφορικά με τον υπό εκκόλαψη Κανονισμό για την Ελευθερία των Μέσων Ενημέρωσης της Ευρώπης (EMFA). Παρά τα ψέματα και την παραπληροφόρηση, έχουμε στην κατοχή μας τεκμήρια της πολιτικής στάσης της κυβέρνησης, που δεν περιποιούν τιμή σε έναν Πρόεδρο που θέλει να εμφανίζεται ως σύγχρονος. Η κυβέρνηση Χριστοδουλίδη διαπραγματεύτηκε στη λογική της παρακολούθησης δημοσιογράφων και όταν συνελήφθη με τη γίδα στην πλάτη άρχισε τις δικαιολογίες. Θα τα πούμε εκτενώς στην Επιτροπή Εσωτερικών της Βουλής σε λίγες βδομάδες. Πλην όμως ας είναι ξεκάθαρο: οι δημοσιογραφικές ελευθερίες είναι πολιτικές ελευθερίες και άρα αδιαπραγμάτευτες.

Όπως δεν ξεκίνησε καλά σε ό, τι αφορά τη δημόσια τάξη και ασφάλεια. Άστε που συνήθως -παρά τις προφανείς προειδοποιήσεις- τα εγκλήματα γίνονται εις διπλούν με το Υπουργείο Δικαιοσύνης και την Αστυνομία να εμφανίζονται ανίκανοι να προλάβουν εγκληματικές ενέργειες. Ρατσιστικό πογκρόμ στη Χλώρακα, επανάληψη στη Λεμεσό. Εκτέλεση στο φως της ημέρας μπροστά σε έντρομους πολίτες στη Λεμεσό, επανάληψη στην πιο πυκνοκατοικημένη, αστική περιοχή της Λευκωσίας, την Ακρόπολη, και μάλιστα σε απόσταση 1 χλμ από το Αρχηγείο Αστυνομίας. Ο υπόκοσμος και το οργανωμένο έγκλημα κάνουν κουμάντο σε βάρος της δημόσιας τάξης και ασφάλειας. Φυσιολογικά οι πολίτες νιώθουν ανασφάλεια. Ασφαλώς για όλα αυτά δεν μπορεί να ευθύνεται μια κυβέρνηση δέκα μηνών. Οι παθογένειες προϋπήρχαν και συνεχίζονται.

Το Αστυνομικό Σώμα, ενώ διαθέτει κατά βάση ικανούς και έντιμους Αστυνομικούς, όλα τα προηγούμενα χρόνια αφέθηκε στο έλεος της ημετεροκρατίας και του βολέματος, με αποτέλεσμα σε επίπεδο Επαρχιακών Διευθύνσεων και ανώτατης ηγεσίας να αδυνατεί να ανταποκριθεί με επάρκεια στις απαιτήσεις μιας σύγχρονης κοινωνίας. Το δε χρονικά μικρό δείγμα γραφής στην πολιτική διαχείριση της δημόσιας τάξης και ασφάλειας είναι ελλειμματικό. Βέβαια αυτό δεν νομιμοποιεί ηθικά έναν Πρόεδρο με επιλεκτικές διαρροές -από το ίδιο το Προεδρικό- να αποδομεί Υπουργό Δικαιοσύνης και Αρχηγό Αστυνομίας. Άστε που επί βδομάδες ολόκληρες είχαν τον Αρχηγό στο ψυγείο ψάχνοντας για αντικαταστάτη. Αυτό και αν συνιστά πλήγμα στην Αστυνομία και την εικόνα της. Και εδώ η ευθύνη δεν ανήκει μόνο στον Πρόεδρο αλλά και στα τρία συγκυβερνώντα κόμματα, που έριζαν για την καρέκλα.

Το ΑΚΕΛ, κυρίες και κύριοι συνάδελφοι, αποδίδει μεγάλη σημασία στην εφαρμογή αλλά και την επέκταση της μεταρρύθμισης του συστήματος απονομής της Δικαιοσύνης. Στηρίξαμε ενεργά και ενισχύσαμε και αυτή τη Μεταρρύθμιση, παρά την εκτίμησή μας ότι δεν ήταν ολοκληρωμένη. Αναγνωρίζουμε ότι γίνονται βήματα. Μόλις χτες τέθηκε σε πιλοτική βάση η εφαρμογή της ηλεκτρονικής δικαιοσύνης. Υπάρχει δρόμος ακόμη σε σχέση με την ενίσχυση της Πρωτοβάθμιας δικαιοδοσίας και είναι εκεί που πρέπει με την αίσθηση του επείγοντος να εγκύψουν τόσο η Εκτελεστική όσο και η Δικαστική εξουσία. Η συντριπτική πλειοψηφία των υποθέσεων αφορά τα Επαρχιακά Δικαστήρια όπου πολίτες, δικηγόροι και εν γένει οι λειτουργοί της Δικαιοσύνης ταλαιπωρούνται. Μιλώντας για ταλαιπωρία, η συνεχιζόμενη καθυστέρηση στην ανέγερση νέων δικαστηρίων στη Λευκωσία προσβάλλει την Πολιτεία μας. Εμείς θα στηρίξουμε κάθε πολιτική και ενέργεια, που θα έχει ως στόχο την επιτάχυνση στην απονομή, αλλά και την αναβάθμιση της ποιότητας του συστήματος απονομής της Δικαιοσύνης. Της Δικαιοσύνης που αποτελεί τον θεμέλιο λίθο του κράτους δικαίου σε μια Δημοκρατία.

Κυρία Πρόεδρε,

Η γενική εικόνα στον πρώτο σχεδόν χρόνο διακυβέρνησης Χριστοδουλίδη, με κάποιες εξαιρέσεις, είναι ότι ακολουθεί την πεπατημένη της διακυβέρνησης Αναστασιάδη. Ουδεμία ουσιαστική αλλαγή, μόνο παραλλαγή. Ασφαλώς υπάρχουν εξαιρέσεις. Κάποιοι υπουργοί έχουν και ορατότητα  και πολιτικό λόγο. Για παράδειγμα το Υπουργείο Εσωτερικών, ανταποκρίθηκε έγκαιρα σε ζητήματα που και εμείς ως αντιπολίτευση στο παρελθόν ασκήσαμε κριτική. Καταγράφεται διαφοροποίηση στην προσέγγιση της διαχείρισης του μεταναστευτικού – προσφυγικού, κινήσεις προς την ορθή κατεύθυνση (σε διακηρυκτικό βέβαια για την ώρα επίπεδο) αναφορικά με το στεγαστικό πρόβλημα και την αναγνώριση της ανάγκης για δημιουργία στεγαστικού αποθέματος καθώς και ανάλογες ενέργειες για τις επικίνδυνες προσφυγικές πολυκατοικίες.

Ειδικότερα για τη διαχείριση του μεταναστευτικού και προσφυγικού, όπου καταγράφεται μια στατιστική βελτίωση, μάς απασχολεί η μονοδιάστατη επικέντρωση στο υφυπουργείο Μετανάστευσης. Υπάρχουν τέσσερα επίπεδα δράσεων και πολιτικών, που πρέπει να είναι παράλληλες και οριζόντιες. Η πρώτη υποδοχή και προσωρινή φιλοξενία σε ανθρώπινες συνθήκες, η ταχεία, δίκαιη και αποτελεσματική εξέταση αιτήσεων, οι νόμιμες επιστροφές και οι συμπεριληπτικές πολιτικές για εκείνους τους ανθρώπους που δικαιωματικά παραμένουν τελικά στην Κύπρο. Δυστυχώς, δεν έχουμε προωθήσει ως Πολιτεία τέτοιες συμπεριληπτικές πολιτικές, πολιτικές ομαλής ένταξης στην κυπριακή κοινωνία, με αποτέλεσμα να συντηρείται η περιθωριοποίηση, η γκετοποίηση και να τρέφεται ο ρατσισμός, η ξενοφοβία και η μισαλλοδοξία.

Παραμένοντας στα του Υπουργείου Εσωτερικών, κεφαλαιώδους σημασίας είναι η επίσπευση της υλοποίησης των προπαρασκευαστικών και μεταβατικών δράσεων προς την πορεία υλοποίησης και πλήρους εφαρμογής της Μεταρρύθμισης της τοπικής αυτοδιοίκησης. Μια Μεταρρύθμιση απόρροια μιας μακράς και επίπονης προσπάθειας, για την οποία σεμνυνόμαστε ως ΑΚΕΛ ότι φέρει και τη δική μας ουσιαστική συμβολή στην Επιτροπή Εσωτερικών της Βουλής αλλά και σε επίπεδο τοπικής αυτοδιοίκησης. Ανά δίμηνο στην αρμόδια Επιτροπή Εσωτερικών εξετάζουμε την πορεία υλοποίησης. Ως ΑΚΕΛ πραγματοποιούμε επισκέψεις σε Δήμους αλλά και στις λοιπές συνιστώσες της μεταρρύθμισης. Ομολογώ ότι ανησυχούμε. Ιδιαίτερα σε σχέση με την ετοιμότητα μετάβασης στους νέους Επαρχιακούς Οργανισμούς. Γιατί κυρίως εκεί θα κριθεί η Μεταρρύθμιση. Συνάμα πρέπει η κυβέρνηση να εγκύψει σε υπαρκτά και χρονίζοντα προβλήματα ενός πολύ μεγάλου αριθμού κοινοτήτων που δεν εντάσσονται στους 20 νέους Δήμους. Σημειώνω με απαρέσκεια ότι με επίκληση τη Μεταρρύθμιση, αφαιρούνται αναγκαία κονδύλια και κουτσουρεύονται απαραίτητες θέσεις από Δήμους αλλά και από Κοινότητες. Αυτό είναι άδικο και προβληματικό, διότι συντηρεί στρεβλώσεις και ανισότητες. Παράλληλα, το Υπουργείο Εσωτερικών πρέπει το συντομότερο να καταρτίσει ολοκληρωμένο σχεδιασμό και να ενημερώσει του πολίτες για την ίδια τη Μεταρρύθμιση. Καταγράφεται ένα έλλειμμα γνώσης και ενημέρωσης, το οποίο μαζί με την Ένωση Δήμων και την Ένωση Κοινοτήτων οφείλουμε να διορθώσουμε ως Πολιτεία.

Κυρία Πρόεδρε,

Κυρίες και κύριοι συνάδελφοι,

Ένα ειδικό ζήτημα εξωτερικής πολιτικής με σοβαρές κρατικές όμως επιπτώσεις, το οποίο η κυβέρνηση Χριστοδουλίδη χειρίστηκε μονομερώς, χωρίς προδιαβούλευση και ενημέρωση, κατά τρόπο λανθασμένο και επικίνδυνο για ένα μικρό και ημικατεχόμενο κράτος-μέλος της ΕΕ, είναι εκείνο του δικαιώματος αρνησικυρίας, του βέτο της Κυπριακής Δημοκρατίας στην ΕΕ.  Η επαναφορά της συζήτησης για κατάργηση της ομοφωνίας στη λήψη αποφάσεων της Ένωσης για θέματα εξωτερικής πολιτικής πλήττει τα συμφέροντα της πατρίδας μας. Οι εκ των υστέρων δικαιολογίες και επινοήσεις αλλά και η εν γένει στάση, αφήνουν εκτεθειμένο τον κ. Χριστοδουλίδη. Κανένας Πρόεδρος δεν έχει δικαίωμα να διαπραγματεύεται κυριαρχικά δικαιώματα του κράτους. Ο Πρόεδρος δεν είναι το κράτος αλλά ο επικεφαλής της κυβέρνησης. Και τέτοια κεφαλαιώδη ζητήματα δεν είναι προς διαπραγμάτευση.

Δεν ξέρω κατά πόσο η κυβέρνηση Χριστοδουλίδη θεωρεί ότι επιδίδοντας διαπιστευτήρια σε μη εκλεγμένα διευθυντήρια στην ΕΕ και κάνοντας εκπτώσεις σε αρχές, θα γίνει αρεστή. Ούτε κατά πόσο η αντίληψη της για τον λεγόμενο δυτικό προσανατολισμό, θέση του ΔΗΣΥ, του οποίου ο κ. Χριστοδουλίδης είναι πολιτικό τέκνο, δικαιολογεί την ταύτιση και την ανοχή στην παραβίαση του διεθνούς δικαίου. Οι εναγκαλισμοί με ηγέτη κράτους που βαρύνεται με τις δολοφονίες 19500 Παλαιστινίων στη Γάζα, εκ των οποίων 13600 παιδιών και γυναικών, μέσα σε δύο μήνες, μάς προκαλεί θλίψη και θυμό. Κατά τα άλλα εξοντώνουν τη Χαμάς. Το να διατηρούμε στρατηγικές συμμαχίες με γειτονικά κράτη είναι σωστό. Το να καταδικάζουμε την τρομοκρατία της Χαμάς σε βάρος αμάχων Ισραηλινών είναι επίσης σωστό. Το να ανέχονται οι κυβερνώντες την εισβολή, την κατοχή, τον εποικισμό, την παραβίαση των ψηφισμάτων του ΟΗΕ, την ώρα που ο Γενικός του Γραμματέας δηλώνει ότι η Γάζα μετατρέπεται σε νεκροταφείο για παιδιά, είναι τραγικό. Ιδιαίτερα όταν είσαι ο Πρόεδρος της Κύπρου, η οποία υποφέρει τα ίδια από την κατοχική Τουρκία εδώ και μισό αιώνα. Αλήθεια, με ποιο ηθικό έρεισμα θα διεκδικήσουμε τα δίκαια μας ως Κύπρος, όταν ανεχόμαστε την παραβίαση του διεθνούς δικαίου σε βάρος άλλων λαών;

Και αυτό με φέρνει στις επικείμενες -ελπίζουμε- εξελίξεις στο κυπριακό. Οι οποίες για να υπάρξουν έχουν ως προϋπόθεση την αλλαγή της απαράδεκτης και επικίνδυνης τουρκικής στάσης. Η οποία Τουρκία επί του εδάφους προβαίνει σε νέα τετελεσμένα, εκμεταλλευόμενη το πιο παρατεταμένο αδιέξοδο που υπήρξε ποτέ στο κυπριακό.

Μάθαμε να προσεγγίζουμε το κυπριακό, μέσα από την αποτύπωση της τουρκικής αδιαλλαξίας. Ωστόσο, η δική μας οπτική γωνία ως Ελληνοκύπριοι, δεν είναι κατ’ ανάγκη η ίδια με εκείνη του διεθνούς παράγοντα. Μετά το ναυάγιο του Κραν Μοντανά, τον Σεπτέμβριο 2017 ο ΓΓ του ΟΗΕ επιμέρισε ευθύνη στις δύο κοινότητες και διαπίστωσε ετοιμότητα της Τουρκίας να βρει λύσεις στα φλέγοντα ζητήματα της ασφάλειας και των εγγυήσεων. Έκτοτε, ένεκα απαράδεκτων χειρισμών και σκοπιμοτήτων του κ. Αναστασιάδη, χάσαμε την έξωθεν καλή μαρτυρία, απωλέσαμε την αξιοπιστία μας. Ο κ. Χριστοδουλίδης ήταν η εικόνα της κυβέρνησης Αναστασιάδη στο εξωτερικό. Θα χρειαστεί -επομένως- ειλικρινής προσπάθεια για να ανακτήσουμε τη χαμένη μας αξιοπιστία, για να πάψει η κατοχική Τουρκία να αναζητεί και να βρίσκει ψεύτικα άλλοθι για τη στάση της.

Γι’ αυτό η γενικόλογη επίκληση των ψηφισμάτων και αποφάσεων του ΟΗΕ, δεν είναι αρκετή. Ο κ. Γκουτέρες θα αναμένει να ακούσει ξεκάθαρα (αλλά να το εννοεί) από τον κ. Χριστοδουλίδη ότι είναι έτοιμος να διαπραγματευτεί επί του πλαισίου του. Και συνάμα -ναι- χρειάζεται θετική ατζέντα με πολιτικές που θα δημιουργούν συνθήκες και προοπτικές γεφύρωσης του χάσματος, προσέγγισης με την Τουρκοκυπριακή κοινότητα και προοπτικά εξομάλυνσης σχέσεων με την Τουρκία. Διερωτόμαστε αν οι εκ διαμέτρου αντίθετες προσεγγίσεις των τριών συμπολιτευόμενων κομμάτων, που ξεκινούν από την αποδοχή της ομοσπονδίας μέχρι τη θέση ότι η ομοσπονδία συνιστά τη χειρότερη μορφή νομιμοποιημένης διχοτόμησης, επιτρέπει σε ένα Πρόεδρο να δρα έχοντας ως γνώμονα την επιμονή στο συμφωνημένο πλαίσιο δικοινοτικής διζωνικής ομοσπονδίας με πολιτική ισότητα. Μάλλον θα ακροβατεί, ξεκάθαρα! Δεν είναι τυχαίο ότι χτες και σήμερα πολιτικοί αρχηγοί και στελέχη δύο εκ των τριών κομμάτων εξαφάνισαν κατά περίπτωση το πλαίσιο Γκουτέρες ή την δικοινοτική διζωνική ομοσπονδία από τις ομιλίες τους.

Κυρίες και κύριοι συνάδελφοι,

Έστω και αργά ο Πρόεδρος οφείλει να αποδεκτεί ότι κανενός Προέδρου οι πολιτικοί ώμοι δεν είναι αρκούντως δυνατοί για να σηκώσουν το βάρος του κυπριακού. Ούτε η σοφία του ενός είναι καλύτερη από τη σοφία των πολλών. Η συλλογικότητα και η ενότητα σφυρηλατούνται με τον αλληλοσεβασμό και τον καθορισμό κοινών στόχων. Αν ο Πρόεδρος επιλέξει τον μοναχικό δρόμο, θα φέρει και την αποκλειστική ευθύνη των πράξεων και αποφάσεων του. Ας αναθεωρήσει επομένως τη λανθασμένη στάση του για τη μη σύγκληση του Εθνικού Συμβουλίου.

Το ΑΚΕΛ, ως κόμμα πατριωτικό και υπεύθυνο, είναι έτοιμο και ευθύνη να αναλάβει και το βάρος που του αναλογεί να σηκώσει, αν πρόκειται να διεκδικήσουμε με ειλικρίνεια και στη βάση του συμφωνημένου πλαισίου, επανεκκίνηση μια διαδικασίας στο κυπριακό, υπό την αίρεση της εγκατάλειψης των επικίνδυνων τουρκικών θέσεων ασφαλώς, με στόχο την ειρηνική απελευθέρωση και επανένωση.

Μισός αιώνας κατοχής, μισή πατρίδα, μισά όνειρα, μισές ζωές. Δεν μάς πρέπει τέτοια μοίρα. Ο λαός μας, ελληνοκύπριοι, τουρκοκύπριοι, αρμένιοι, μαρωνίτες και λατίνοι, όλα τα παιδιά αυτής τη πατρίδας, δικαιούμαστε ολόκληρες ζωές, σωστές ζωές σε μια ελεύθερη και ενωμένη πατρίδα. Χωρίς προσφυγιά, αβεβαιότητα, στρατούς κατοχής, ξένη επιβουλή και συρματόπλεγμα.

Κυρία Πρόεδρε, κυρίες και κύριοι συνάδελφοι, εύχομαι από καρδιάς χρόνια πολλά με υγεία και ειρήνη.

Και για να παραφράσω τον συγγραφέα, ιδιαίτερα τέτοιες μέρες ας σεβαστούμε τον πόνο του διπλανού.