Απροσδόκητα κέρδη και προσδοκώμενες αποφάσεις | Του Βάκη Χαραλάμπους

 

Να φορολογηθούν τα έκτακτα κέρδη των εταιρειών ορυκτών καυσίμων επαναλαμβάνει φορτικά ο ΓΓ του ΟΗΕ Αντόνιο Γκουτέρες και να επενδυθούν τα έσοδα αυτά «σε τμήματα του πληθυσμού που αντιμετωπίζουν δυσκολίες λόγω της αύξησης των τιμών των τροφίμων και της ενέργειας».
Να εισπράξουν τα έκτακτα κέρδη των εταιρειών ενέργειας τονίζει εκ νέου η Πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν σημειώνοντας τις αποφάσεις της Κομισιόν.
Οι συστάσεις του ΟΗΕ και της ΕΕ είναι επαναλαμβανόμενες. Σειρά κυβερνήσεων έχουν ήδη προχωρήσει στη φορολόγηση των υπερκερδών των εταιρειών ενέργειας (βλ. Ισπανία, Ελλάδα, Ιταλία) και άλλες τόσες το προγραμματίζουν προσεχώς.
Όταν σημειώνεται η ανάγκη φορολόγησης των υπερκερδών, θα πρέπει εκ των προτέρων να ξεκαθαριστεί πως δεν πρόκειται για υφαρπαγή της κερδοφορίας των εταιρειών αυτών αλλά για είσπραξη από το δημόσιο, μέρους των επιπλέον κερδών που έχουν εισπράξει μέσα στις παρούσες συνθήκες .
Δεν πρόκειται δηλαδή για κέρδη που απέκτησαν λόγω καλύτερης επιχειρηματικής διαχείρισης αλλά για έκτακτα κέρδη που προέκυψαν ως αποτέλεσμα της πρωτοφανούς αύξησης στις τιμές της ενέργειας και των καυσίμων. Μποναμάς δηλαδή…
Τα υπερκέρδη αυτά εκχωρήθηκαν από τους καταναλωτές οι οποίοι συνεχίζουν να πληρώνουν τους τσουχτερούς λογαριασμούς στα τιμολόγια της ενέργειας και στα καύσιμα. Αποτέλεσμα είναι να ενισχύεται με εκρηκτικό τρόπο μια πολύ βασική αντίφαση: Τα νοικοκυριά να πληρώνουν από το υστέρημα τους και το πολύ περιορισμένο διαθέσιμο εισόδημα και οι εταιρείες ενέργειας να στοιβάζουν πρωτοφανή κέρδη μέσα σε συνθήκες κρίσης.
Κάτω από αυτά τα δεδομένα, η φορολόγηση των απροσδόκητων κερδών των εταιρειών ενέργειας είναι πολιτικά συμβατή, οικονομικά απαραίτητα και κοινωνικά αναγκαία. Αναγκαία γιατί μέρος των υπερκερδών αυτών θα επιστρέψει στους καταναλωτές οι οποίοι επωμίζονται το κύριο βάρος των αυξημένων τιμών ενέργειας.
Απέναντι στα απροσδόκητα κέρδη, η κυβέρνηση οφείλει να λάβει και τις προσδοκώμενες αποφάσεις. Αντί τούτου, οι κυβερνώντες έχουν καταπιεί τη γλώσσα τους. Ούτε λέξη για τη φορολόγηση των υπερκερδών. Ο Υπ. Οικονομικών απαντά με χλευασμό και ειρωνεία στις συνεχείς παραινέσεις του ΑΚΕΛ για συνάντηση και συζήτηση αυτού του κρίσιμου θέματος. Μάλιστα, για τα μάτια του κόσμου, κάνει πολιτική μέσω twiiter και ενώ δηλώνει πως θα καλέσει το ΑΚΕΛ για συζήτηση, ακόμα ψάχνει τον τρόπο για να την διευθετήσει!
Η φορολόγηση των υπερκερδών επείγει και δεν μπορεί κι αυτό το θέμα να παραπεμφθεί στις ελληνικές καλένδες όπως άλλωστε προγραμματίζει η κυβέρνηση η οποία λέει πως θα ανοίξει η συζήτηση στις αρχές του 2023.
Το ΑΚΕΛ, με πλήρη συνέπεια απέναντι στην κοινωνία και στην ανάγκη της λήψης άμεσων μέτρων που να ανακουφίσουν ουσιαστικά τα νοικοκυριά από την πρωτοφανή ακρίβεια, κατέθεσε ενώπιων της Βουλής προτάσεις νόμου. Οι προτάσεις αυτές, που αποτελούν συνέχεια των προτάσεων για μειώσεις στους φόρους σε ηλεκτρισμό και κατάργηση της διπλής φορολογίας στα καύσιμα, στοχεύουν στη φορολόγηση των υπερκερδών στον τομέα της ενέργειας.
Το κράτος θα μπορεί με δημοσιονομικά βιώσιμο τρόπο να εισπράξει χρήματα και να τα αξιοποιήσει προς αντιμετώπιση της ενεργειακής φτώχειας και προς ενίσχυση του κόσμου που έχει σήμερα ανάγκη. Κάτι που άλλωστε ήδη έχει τη δυνατότητα να πράξει εάν υπολογίσουμε ότι και το ίδιο το κράτος έχει υπερέσοδα από τις φορολογίες λόγω ακρίβειας που θα φτάσουν μέχρι το τέλος του χρόνου στο 1 δις. ευρώ. Η δυνατότητα και τα εργαλεία υπάρχουν. Υπάρχει όμως και η απαραίτητη πολιτική βούληση;

• Μέλος Κ.Ε. ΑΚΕΛ (Τομέας Οικονομίας)