Ομιλία Άριστου Δαμιανού, Μέλους ΠΓ ΚΕ ΑΚΕΛ, Βουλευτή, στο μνημόσυνο των αδελφών Παπαλαζάρου

Αγαπητή οικογένεια των ηρώων,

Συμπατριώτισσες – συμπατριώτες,

Τα φετινά μνημόσυνα των ηρώων μας, συνοδεύονται από μια θλιβερή ιδιαιτερότητα. Αύριο συμπληρώνονται 50 χρόνια από το προδοτικό πραξικόπημα της 15ης Ιουλίου 1974, ενώ σε λίγες μέρες συμπληρώνονται 50 χρόνια από τη βάρβαρη τουρκική εισβολή της 20ης Ιουλίου 1974. Μισός αιώνας προδοσίας, μισός αιώνας κατοχής, μισός αιώνας προσφυγιάς.

Είναι πάντα δύσκολο να μιλήσει κάποιος για ήρωες. Είναι ακόμα πιο δύσκολο να μιλήσει για ήρωες οι οποίοι έχουν βγει από τα σπλάχνα της Αριστεράς και έχουν γίνει αναπόσπαστο μέρος της ιστορίας μας ως Λαϊκό Κίνημα.

Υπάρχει πάντα ο κίνδυνος να επαναλαμβανόμαστε. Και όμως ίσως θα πρέπει να επαναλαμβανόμαστε. Θα πρέπει να συνεχίσουμε να στιγματίζουμε τους ενόχους της προδοσίας. Να στιγματίζουμε την απόπειρα διαγραφής της μνήμης και την προσπάθεια παραχάραξης της ιστορικής αλήθειας.

Τιμώντας τη μνήμη των Κυριάκου και Σωτήρη Παπαλαζάρου, τιμούμε όλους εκείνους που αντιστάθηκαν στην τρομοκρατία της ΕΟΚΑ Β, αυτούς που υπερασπίστηκαν τη Δημοκρατία, που έδωσαν τη ζωή τους για την ακεραιότητα της πατρίδας μας.

Ο θάνατος τους ήταν η συνέχεια και η συνέπεια της ζωής τους, των ιδανικών και των αξιών τους. Ιδανικά και αξίες που κληρονόμησαν από τους γονείς τους μα και από τη συμμετοχή τους στην οργανωμένη πάλη της ΕΔΟΝ.

Είναι αλήθεια, πως τέτοιες μέρες οι μνήμες των ανθρώπων θεριεύουν. Θυμούνται τα γεγονότα  του μαύρου καλοκαιριού του 74 αλλά και το τι προηγήθηκε. Την προετοιμασία και το όργιο πολιτικών δολοφονιών για τις οποίες κανένας ουσιαστικά δεν πλήρωσε.

Πολιτική και συνειδητή ήταν και η δολοφονία του Κυριάκου. Ο  Κυριάκος ήταν μόλις 17 χρονών όταν μετά την καθαίρεση του Γεννάδιου, την 1η Ιουλίου το 1973 ΕΟΚΑβητατζιής φρουρός  του αφαίρεσε τη ζωή τόσο απάνθρωπα και άνανδρα  στη Μητρόπολη Πάφου όπου ήταν οικότροφος. Ο ένοχος, που έχει όνομα και επίθετο και ζούσε τόσα χρόνια ανάμεσα μας,  δεν τιμωρήθηκε ποτέ. Ούτε καν κατηγορήθηκε, παρά τις προσπάθειες των γονιών του Κυριάκου. « Ο φάκελος της υπόθεσης χάθηκε» ήταν η απάντηση που πήραν οι τραγικοί γονείς. Ακόμα ένα έγκλημα χωρίς τιμωρία.

Το πλήγμα της οικογένειας δεν έμελλε δυστυχώς να είναι το τελευταίο. Μιας οικογένειας της οποίας η φωτογραφία των δύο ηρώων αδερφών και παιδιών αποτελεί επιτομή της τραγικής ιστορίας του τόπου μας. Δύο εγκλήματα, προπραξικόπημα-πραξικόπημα και εισβολή, δύο δολοφονίες, δύο ήρωες. Μια χαροκαμένη μάνα.

Ένα χρόνο μετά τη δολοφονία του Κυριάκου, ο Σωτήρης Παπαλαζάρου  έπεφτε μαχόμενος στην Επισκοπή κατά τη διάρκεια της Τουρκικής εισβολής.

Φοιτητής της ιατρικής, επέστρεψε το καλοκαίρι του 1974 στην Κύπρο για διακοπές. Οι διακοπές όμως μπορούσαν να περιμένουν. Η πατρίδα κινδύνευε. Με την εκδήλωση του πραξικοπήματος κουβαλώντας στη ψυχή του τα ιδανικά της ειρήνης, της δημοκρατίας, του πατριωτισμού και τον αβάσταχτο πόνο για το χαμό του αδελφού του, πήρε το όπλο και έτρεξε στον Αστυνομικό σταθμό Αγ. Ιωάννη Λεμεσού για να βοηθήσει στην άμυνα του. Πολέμησε τους πραξικοπηματίες υπερασπιζόμενος τη νόμιμη κυβέρνηση του τόπου. «Είτε τον πολεμάς παλικαρίσια τον φασισμό είτε γίνεσαι δούλος του» έλεγε. Τραυματίστηκε ελαφρά και ενώ κρυβόταν  από τους πραξικοπηματίες έγινε η Τουρκική εισβολή. Χωρίς δισταγμό έτρεξε ξανά στο κάλεσμα του καθήκοντος για την υπεράσπιση της Ανεξαρτησίας της Κύπρου. Για κάποιους άλλους φυσικά, οι διακοπές στο Τρόοδος προείχαν…

Δυστυχώς, η θυσία του Σωτήρη , του Κυριάκου και τόσων άλλων παλληκαριών μας  δε δικαιώθηκε. Δεν κατάφερε να αποτρέψει την καταστροφή. Για αυτό δεν πρέπει να ξεχνάμε ούτε αυτούς που πολέμησαν και θυσιάστηκαν για την πατρίδα, ούτε αυτούς που την πρόδωσαν. Δεν πρέπει να ξεχνάμε το παρελθόν, τα λάθη, τα εγκλήματα, την ιστορία μας αλλά οφείλουμε ξεκάθαρα να τη μεταλαμπαδεύουμε στους νέους μας. Όχι για να διχάσουμε ή να εκδικηθούμε αλλά για να βοηθήσουμε να αποτραπούν παρόμοιες πράξεις στο μέλλον.

Κάθε χρόνο, όταν μιλάμε για το πραξικόπημα, μας λένε ότι παρελθοντολογούμε, ότι διχάζουμε τον λαό. Εμείς. Αλλά τι άλλο από πρόκληση και διχαστική πράξη είναι να διαγράφεις το πραξικόπημα ως μη γενόμενο; Τι άλλο από διχασμό προκαλεί να κυκλοφορεί εγκύκλιος στα σχολεία ή το επίσημο φιλμάκι της Κυπριακής Δημοκρατίας για την επέτειο των 50 χρόνων χωρίς καμιά αναφορά στο πραξικόπημα χωρίς καμιά εικόνα; Μέχρι πρόσφατα ψέλλιζαν κάτι για «άφρων πραξικόπημα» της χούντας. Τώρα έχει διαγραφεί εντελώς και είναι ασήκωτες οι ευθύνες των κυβερνώντων.

Η σύγχρονη ιστορία της Κύπρου μας διδάσκει ότι ο εθνικισμός – σοβινισμός και η πατριδοκαπηλία μόνο κακά επισώρευσαν σε αυτό τον τόπο. Δυστυχώς τα τελευταία χρόνια ο νεοφασισμός και ο εθνικισμός σηκώνουν επικίνδυνα κεφάλι στον τόπο μας και κάποιοι δεν αντιλαμβάνονται τις συνέπειες που μπορεί  να έχει αυτό. Είναι χρέος μας να το πολεμήσουμε. Να μην αφήσουμε να διαβρωθούν άλλες συνειδήσεις.

Χρέος μας επίσης έναντι των νεκρών μας αλλά και της πατρίδας μας είναι και ο συνεχής αγώνας για επίλυση του Κυπριακού στη βάση δικοινοτικής, διζωνικής Ομοσπονδίας, σε ένα κράτος με μια κυριαρχία, μια διεθνή προσωπικότητα, μια ιθαγένεια και πολιτική ισότητα όπως αυτή περιγράφεται στα ψηφίσματα του ΟΗΕ. Μια λύση που να διασφαλίζει τα ανθρώπινα δικαιώματα και ελευθερίες του Κυπριακού λαού. Μια λύση που ας σημειώσουμε, ήταν η αποδεκτή και συμφωνημένη – θεωρητικά τουλάχιστον- από όλες τις κυβερνήσεις και καταγραμμένη στα ψηφίσματα του ΟΗΕ.

Αυτοί που σήμερα απορρίπτουν έμμεσα ή άμεσα τη λύση ομοσπονδίας προβάλλοντας μαξιμαλιστικές θέσεις, δεν προσφέρουν καλή υπηρεσία στον τόπο. Κάποιοι προτιμούν είτε το παραδέχονται είτε όχι, να μείνουν τα πράγματα ως έχουν και να οδηγηθούμε στη διχοτόμηση. Δε λένε όμως στο λαό ποια δεινά θα φέρει η διχοτόμηση ή η διατήρηση επ’ άπειρον της παρούσας κατάστασης. Διότι σίγουρα τα πράγματα δε θα μείνουν απλά ως έχουν. Ο πόλεμος στη Γάζα είναι το τρανταχτό παράδειγμα και αναδεικνύει πόσο εύθραυστη είναι η κατάσταση που ζούμε και εμείς εδώ στην Κύπρο.

Ανησυχούμε. Διότι μέχρι στιγμής η προσπάθεια για επανέναρξη των απευθείας συνομιλιών δεν φαίνεται να επιτυγχάνει. Και αυτό δεν είναι μια εξέλιξη που εξυπηρετεί τα συμφέροντα του λαού μας. Αυτό πρέπει να απασχολήσει όλους και κυρίως τον κ. Χριστοδουλίδη. Οι μελλοντικές γενιές Κυπρίων δικαιούνται να ζήσουν ειρηνικά και σε συνθήκες ασφάλειας. Και δεδομένης της στασιμότητας που υπάρχει εδώ και 7 χρόνια, η ανάγκη για σπάσιμο του αδιεξόδου είναι αδήριτη. Διότι μόνο την κατοχική Τουρκία εξυπηρετεί το παρατεταμένο και επικίνδυνο αδιέξοδο.

Αγαπητή οικογένεια, αγαπητά αδέρφια του Κυριάκου και του Σωτήρη,

Η απότιση φόρου τιμής αποτελεί χρέος μας.  Ο Κυριάκος και ο Σωτήρης έγιναν με τη θυσία τους φάρος φωτεινός που καθοδηγεί τα βήματα μας. Όπως φάρος φωτεινός γίνατε και σεις και οι αείμνηστοι Παπαλάζαρος και Αγαθονίκη με την εγκαρτέρηση και την αξιοπρέπεια σας παρά τον πόνο που φωλιάζει στις καρδιές σας.

Σας υποσχόμαστε ότι εμείς από την πλευρά μας θα συνεχίσουμε την προσπάθεια για να δικαιωθούν οι θυσίες όλων των παιδιών της μικρής, πικρής πατρίδας μας.

Ας είναι αιώνια η μνήμη τους!

Τιμή και δόξα στους ήρωες μας!

14.07.2024