Ομιλία Γενικού Γραμματέα Κ.Ε. ΑΚΕΛ Στέφανου Στεφάνου, στο μνημόσυνο των Κυριάκου και Σωτήρη Παπαλαζάρου
Σωτήρη και Κυριάκο Παπαλαζάρου,
Ηρωικοί νεκροί της Αντίστασης, της Δημοκρατίας και της Ελευθερίας, είμαστε εδώ άλλη μια χρονιά για να τιμήσουμε την μνήμη σας. Δυστυχώς όμως δεν φέραμε ευχάριστα νέα για τη δικαίωση της θυσίας σας.
Ο τόπος μας παραμένει σκλαβωμένος, η κατοχή ριζώνει, παγιώνεται, δημιουργεί τετελεσμένα. Οι ιδέες που μπόλιασαν τον λαό μας με το δηλητήριο του εθνικισμού και του σοβινισμού δεν έχουν σβήσει. Η σύγχρονη ιστορία του μαρτυρικού νησιού μας και η θυσία των ηρώων του μπαίνουν κάθε χρονιά βαθύτερα στα συρτάρια. Βλέπετε τώρα οι κυβερνώντες απαξιώνουν τα μνημόσυνα των ηρώων της αντίστασης. Θέλουν να φτιάξουμε μνημεία τιμής για αυτούς που έντυσαν την Κύπρο στα μαύρα.
Προσπαθούν να μας κάνουν να ξεχάσουμε. Ή ακόμη χειρότερα, προσπαθούν να ξαναγράψουν την ιστορία στα μέτρα τους, στα μέτρα της προδοσίας. Θέλουν να μιλούμε για πραξικόπημα αλλά όχι για πραξικοπηματίες. Να θυμόμαστε τη Χούντα και όχι την ΕΟΚΑ Β’, τον Γρίβα και τους λοιπούς συντελεστές της συμμορίας, που τον Ιούλη του ’74, έθεσαν γερά θεμέλια για το ξεπούλημα της πατρίδας μας. Θέλουν να αναφερόμαστε στην Τουρκική εισβολή, αλλά όχι για αυτούς που άνοιξαν τις πόρτες στον Αττίλα.
Αυτό που επιχειρούν ωστόσο δεν πρόκειται να το καταφέρουν. Εμείς θα συνεχίσουμε να το εμποδίζουμε. Εμείς που σηκώνουμε στους ώμους μας βαριά κληρονομιά. Την κληρονομιά που μας άφησαν ο αγώνας και η θυσία των δεκάδων νέων που σκοτώθηκαν από ΕΟΚΑΒήτικα χέρια και αντιστάθηκαν στο πραξικόπημα. Των εκατοντάδων που έγιναν θυσία αντιμετωπίζοντας τη βαρβαρότητα του Αττίλα.
Εμείς δεν ξεχνούμε! Δεν μπορούμε να ξεχάσουμε γιατί έχουμε συνεχώς στη σκέψη μας μαυροφορεμένους γονείς, όπως τον Παπαλάζαρο και την Αγαθονίκη που έδωσαν δύο παιδιά θυσία για αυτό τον τόπο.
Ο Κυριάκος Παπαλαζάρου, ήταν το τρίτο από τα εννιά παιδιά του ιερέα Παπαλάζαρου και της Αγαθονίκης. Προερχόμενος από μία οικογένεια με έντονη δράση στις γραμμές του ΑΚΕΛ, ο Κυριάκος, όπως και τα υπόλοιπα παιδιά που έφεραν το επίθετο Παπαλάζαρος, αποτελούσε στόχος για τα ακροδεξιά στοιχεία. Όταν ο Κυριάκος βρισκόταν τρόφιμος στη Μητρόπολη Πάφου, τα σχέδια των τριών μητροπολιτών για εκκλησιαστικό πραξικόπημα κατά του Μακαρίου βρίσκονταν σε εξέλιξη. Ο Παπαλάζαρος ήταν από τους κληρικούς που όχι μόνο αντιστάθηκαν σ’ αυτό αλλά οργάνωσαν κιόλας την αντίσταση. Για να τον εκδικηθούν οι ΕΟΚΑβητατζήδες -που έτσι κι αλλιώς τον είχαν στο στόχαστρο- αποφάσισαν να δολοφονήσουν τον Κυριάκο ενόσω βρισκόταν στη Μητρόπολη Πάφου. Ένα μέλος της ΕΟΚΑ Β, φρουρός της Μητρόπολης, δολοφόνησε τον Κυριάκο. Με πλήρη συνείδηση και ψυχρότητα ο δολοφόνος, έβαλε στο στόμα του 17χρονου παιδιού το όπλο και τράβηξε τη σκανδάλη. Ήταν τα ξημερώματα της 1ης Ιουλίου του 1973.
Ο δολοφόνος ουδέποτε καταδικάστηκε για το άγριο του έγκλημα όσο και αν προσπάθησε η οικογένεια του Κυριάκου. Πέντε αστυνομικοί ήταν μάρτυρες στη δίκη, αλλά κανένας δεν κατέθεσε εναντίον του δολοφόνου. Ο δολοφόνος παρέμεινε στη θέση του μέχρι την αφυπηρέτηση του, ενώ η υπόθεση έκλεισε και ο φάκελος χάθηκε, όπως έτσι απλά ενημέρωσαν τον Παπαλάζαρο οι αρμόδιοι. Χάθηκε ο φάκελος! Συνωμοσία της σιωπής και της ατιμωρησίας, η οποία εξέθρεψε το θράσος των θυτών να ζητούν σήμερα τα ρέστα. Όταν ενημέρωσαν τον Παπαλάζαρο ότι δεν μπορούσε να γίνει τίποτα και του πρότειναν αποζημίωση, ο Κύπριος Παπαφλέσσας απάντησε αγέρωχα: «Να χαίρεστε τα λεφτά σας».
Σαν να μην έφτανε η θυσία του Κυριάκου, ήρθε και δεύτερο πλήγμα στην οικογένεια Παπαλάζαρου. Ο Σωτήρης Παπαλαζάρου, ο πρωτότοκος γιος της οικογένειας, έπεσε κατά τη διάρκεια της εισβολής υπερασπιζόμενος την πατρίδα. Άριστος μαθητής, με διακρίσεις στον αθλητισμό, εντάχθηκε από τα νεανικά του χρόνια στην ΕΔΟΝ και εμπνεύστηκε από τα ιδανικά της Αριστεράς. Μάλιστα τις σκέψεις του τις μετέφερε στο χαρτί με ποιήματα αφιερωμένα στην ειρήνη. Ποιήματα που συγκέντρωσε η ΕΔΟΝ σε μια συλλογή, μαζί με διηγήματα, την οποία πρόσφατα η Οργάνωση επανέκδωσε.
Ο Σωτήρης παρότι βρισκόταν για ολιγοήμερες διακοπές στην Κύπρο από το Ροστόβ όπου σπούδαζε ιατρική, με την εκδήλωση του πραξικοπήματος έσπευσε στον Αστυνομικό Σταθμό Αγ. Ιωάννη Λεμεσού για να βοηθήσει στην άμυνα του. Ακόμα και μετά την επικράτηση του πραξικοπήματος, ο Σωτήρης δεν παρέδωσε το όπλο του και δήλωνε έτοιμος για αγώνα λέγοντας πως «Με το φασισμό δεν μπορεί να υπάρξει συμβιβασμός. Είτε τον πολεμάς παλικαρίσια, είτε γίνεσαι δούλος του». Αυτό ήταν το ήθος και οι αρχές του Σωτήρη, όπως και πολλών άλλων αγωνιστών βγαλμένων μέσα από τα σπλάχνα του Λαϊκού Κινήματος.
Με την εκδήλωση της εισβολής ο Σωτήρης χωρίς δεύτερη σκέψη, κατατάχθηκε στην Εθνική Φρουρά. Στάλθηκε στην Επισκοπή, όπου πολεμώντας με ηρωισμό και αυτοθυσία έπεσε μαχόμενος.
Φίλες και φίλοι,
Βρισκόμαστε σήμερα εδώ, 48 χρόνια μετά, γνωρίζοντας καλά πως η ιστορία αυτού του τόπου θα ήταν διαφορετική αν ο εθνικισμός, ο φανατισμός και η μισαλλοδοξία δεν όπλιζαν τα χέρια μιας θλιβερής μειοψηφίας ενάντια στον λαό μας. Αν η εθνικοφροσύνη άφηνε τον λαό μας να ζήσει μονιασμένος, αφέντης του τόπου του.
Είναι αλήθεια πως ο αμερικανονατοϊκός ιμπεριαλισμός ήθελε την Κύπρο υποχείριο του. Είναι όμως εξίσου αλήθεια- κι αυτή είναι μάλλον πιο οδυνηρή- πως οι ξένοι δεν θα μπορούσαν να υλοποιήσουν τα σχέδια τους αν αποφεύγονταν δικά μας λάθη και αν δεν βρίσκονταν Κύπριοι να υπηρετήσουν το παιχνίδι τους. Κύπριοι που δεν δίστασαν να πάρουν τα όπλα και να στραφούν ενάντια στον λαό μας. Που δεν δίστασαν να διαπράξουν πολιτικές δολοφονίες, που πλήρωσε κυρίως η Αριστερά με το αίμα στελεχών της.
Η μνήμη της δολοφονίας του Κυριάκου μάς γεμίζει οργή και μας καλεί να μην ξεχάσουμε. Να τη θυμόμαστε και να τη μετατρέπουμε σε μάθημα για τις νεότερες γενιές που πρέπει να συνεχίσουν να αγωνίζονται για δικαιοσύνη και δημοκρατία.
Η θυσία του Σωτήρη μάς προστάζει να θυμόμαστε, να συνεχίζουμε να αγωνιζόμαστε για την απελευθέρωση και την επανένωση της πατρίδας μας και του λαού μας, Ελληνοκύπριους και Τουρκοκύπριους.
Η ζωή και το παράδειγμα του Παπαλάζαρου και της Αγαθονίκης, των δύο τραγικών γονέων που δεν βρίσκονται σήμερα ανάμεσά μας, μάς δίνει δύναμη να συνεχίσουμε μέχρι την τελική δικαίωση. Γιατί οι δυο τους ποτέ δεν συμβιβάστηκαν με την αδικία, τον φασισμό και τον εκφοβισμό και παρέμειναν αγέρωχοι μπροστάρηδες στον αγώνα για δικαίωση του λαού μας, τον οποίο τα δυο παιδιά τους υπηρέτησαν με το αίμα τους.
Φίλες και φίλοι,
Η περίοδος που διανύουμε είναι πρωτόγνωρα δύσκολη για την πατρίδα μας. Μέρα με τη μέρα, η ελπίδα για τη λύση του Κυπριακού απομακρύνεται.
Από τη μια, η Τουρκία συνεχίζει την προκλητική της στάση και με τις αλλεπάλληλες έκνομες ενέργειές της ενισχύει τα διχοτομικά τετελεσμένα επί του εδάφους και δημιουργεί καινούρια. Από την άλλη, η διεθνής κοινότητα όχι μόνο αποφεύγει να καταδικάσει τις τουρκικές ενέργειες στο Βαρώσι και τη θέση της Τουρκίας – Τατάρ για κυριαρχική ισότητα, αλλά πλέον δεν αναφέρεται στη συμφωνημένη βάση λύσης της ΔΔΟ με πολιτική ισότητα, δεν αναφέρεται στην ανάγκη για συνέχιση των διαπραγματεύσεων από εκεί που διακόπηκαν.
Είναι φανερό ότι η Τουρκία εργαλειοποιεί το παρατεταμένο αδιέξοδο για να ενισχύει τη διχοτόμηση. Την ίδια ώρα, αυξάνει την πίεσή της πάνω στους Τουρκοκύπριους. Ενώπιον αυτής της τραγικής κατάστασης δεν εμφυλοχωρεί κανένας εφησυχασμός και καμία παθητικότητα. Ήδη, οι λανθασμένοι χειρισμοί των κυβερνώντων και παθητική ενατένιση των εξελίξεων που επιδεικνύουν μάς κοστίζουν ακριβά. Δεν είναι τυχαίο που ενώ η Τουρκία έχει κορυφώσει την επιθετικότητα και την αδιαλλαξία της, ο διεθνής παράγοντας θεωρεί την ε/κ πλευρά συνυπεύθυνη για το αδιέξοδο. Οι κακοί και αντιφατικοί χειρισμοί του Προέδρου και της κυβέρνησης του ΔΗΣΥ συνέβαλαν η ε/κ και εν γένει η Κυπριακή Δημοκρατία, να απωλέσουν την αξιοπιστία τους και να μας φορτώσουν ευθύνες.
Επιβάλλεται η ανάληψη συγκεκριμένων πρωτοβουλιών με εφικτές προτάσεις σε μια προσπάθεια διάρρηξης αδιεξόδου και δημιουργίας δυναμικής για επανεκκίνηση των διαπραγματεύσεων από το σημείο που διακόπηκαν στη βάση του Πλαισίου Γκουντέρες, διαφυλάσσοντας τις συγκλίσεις. Αυτή είναι η οδός για να αποτρέψουμε την προσπάθεια της Τουρκίας να μονιμοποιήσει τα διχοτομικά τετελεσμένα και σ’ αυτό επιβάλλεται να επικεντρώσουμε την προσοχή μας.
Ως ΑΚΕΛ με συνέπεια, υπευθυνότητα και ψηλό αίσθημα ευθύνης έναντι του λαού μας συνεχίζουμε να αγωνιζόμαστε για λύση του Κυπριακού. Μόνο μ’ αυτή μπορούμε να διασφαλίσουμε το μέλλον του τόπου μας.
Για ‘μας η μνήμη της θυσίας του Κυριάκου και του Σωτήρη Παπαλαζάρου αλλά και των τόσων άλλων ηρώων μας, θα συνεχίσει να αποτελεί μαχητή ακούραστο για την απελευθέρωση, την επανένωση του τόπου και του λαού μας, για κατίσχυση της μόνιμης ειρήνης και ασφάλειας στον τόπο μας.
Αιωνία ας είναι η μνήμη του Κυριάκου και του Σωτήρη.
Τιμή και δόξα στους ήρωες μας.
