Ομιλία Νίκου Κέττηρου, Βουλευτή ΑΚΕΛ, κατά τη συζήτηση του Κρατικού Προϋπολογισμού για το έτος 2022
Κυρία Πρόεδρε,
Κυρίες και Κύριοι Συνάδελφοι,
Ένα χρόνο μετά, η αγανάκτηση και η οργή ανάμεσα στους Βαρωσιώτες για τις αρνητικές εξελίξεις στην πόλη μας, δεν έχουν ακόμα κοπάσει.
Δυστυχώς, οι εξελίξεις στην Αμμόχωστο αντί τη λύση, φέρνουν ακόμα πιο κοντά την διχοτόμηση. Η παράνομη και καταδικαστέα ενέργεια της Τουρκίας και του εγκάθετου της στα κατεχόμενα να ανοίξουν μέρος της πόλης μας, δρομολογώντας έτσι τον εποικισμό της, αποτελεί μαχαιριά στην καρδιά μας, αποτελεί μαχαιριά στην καρδιά κάθε Κύπριου.
Το ΑΚΕΛ προειδοποιούσε για 3 χρόνια. Δυστυχώς, ποτέ δεν εισακουστήκαμε. Οι κυβερνώντες αρκούνταν σε επικοινωνιακή διαχείριση εσωτερικής κατανάλωσης. Πότε μας καθησύχαζαν με τα όσα χαριτωμένα είτε ανέφερε, είτε διέρρεε ο Υπουργός Εξωτερικών περί «πυροτεχνημάτων και μπλόφας της Τουρκίας», πότε έταζαν ότι παίρνουν μέτρα και ευρωπαϊκές αποφάσεις που «πονάνε την Τουρκία» και πότε θωράκιζαν την Κύπρο, την ΑΟΖ, το Κυπριακό με τριμερείς, τετραμερείς και πενταμερείς. Το αποτέλεσμα της εξωτερικής πολιτικής της Κυβέρνησης και της διπλωματίας του Προέδρου είναι καλά γνωστό. Ανεπάρκεια, απουσία διορατικότητας και συνέπειας.
Θέλετε, μήπως, να σας θυμίσω τις σχετικές δηλώσεις του Υπουργού σας των Εξωτερικών;
«Γίνεται περισσότερο για λόγους εντυπωσιασμού» Νίκος Χριστοδουλίδης, 19.06.2019, στο ραδιόφωνο του Πολίτη. Βεβαίως, αυτή είναι μόνο μία από τις πολλές δηλώσεις πολιτικής διορατικότητας του Χριστοδουλίδη…
(Δήλωση δεύτερη : )
«Επειδή είναι σαφέστατη η πεποίθηση μου που βλέπω εξελίξεις για το Κυπριακό, δεν εκτιμώ ότι θα συνεχίσουν επιπρόσθετες προκλητικές ενέργειες όσον αφορά τα Βαρώσια».( Η αναφορά αυτή ήταν του κυρίου) Αβέρωφ Νεοφύτου 31 Αυγούστου 2020, σε δημοσιογραφική διάσκεψη.
Αυτή ήταν, λοιπόν, η διαχείριση. Το αποτέλεσμα; Η Τουρκία είναι και στην ΑΟΖ και στην Αμμόχωστο. Οι πάντες κρίνονται εκ του αποτελέσματος. Όπως έλεγε κάποτε και ο κύριος Αναστασιάδης.
Κυρία Πρόεδρε, Κυρίες και Κύριοι Συνάδελφοι,
Σχεδόν εννιά χρόνια από την ανάληψη της διακυβέρνησης από τον Συναγερμό, η κατάσταση στους προσφυγικούς συνοικισμούς είναι απλά τραγική. Οι κυβερνητικοί οικισμοί εκπέμπουν εικόνα εγκατάλειψης με γερασμένες πολυκατοικίες να χρειάζονται επειγόντως αναδόμηση, κοινόχρηστους χώρους σε άθλια κατάσταση και ηλικιωμένους πρόσφυγες να παραμένουν για χρόνια εγκλωβισμένοι και ανήμποροι στους ορόφους των πολυκατοικιών-φυλακών, χωρίς ανελκυστήρες. Η αναποτελεσματικότητα της κυβέρνησης στο θέμα συντήρησης των κυβερνητικών οικισμών αντανακλάται στην τραγική υλοποίηση του σχετικού προϋπολογισμού, η οποία -μερικές χρονιές- μόλις που φτάνει σχεδόν στο 40%.
Ακούω τα στελέχη του Συναγερμού και τους Υπουργούς τους να περηφανεύονται για τις δαπάνες στην προσφυγική πολιτική και ότι είναι δίπλα στον προσφυγικό κόσμο. Αυτά τα είπε ο κύριος Νουρής, 21 Σεπτεμβρίου φέτος, μετά από συνεδρία της Επιτροπής Προσφύγων. Αντίστοιχα, λοιπόν, πιστεύουν ότι οι προσφυγικοί συνοικισμοί ευημερούν. Τι να πω. Μας κυβερνούν αρνητές. Αρνητές της πραγματικότητας, αρνητές της αλήθειας.
Το ζήτημα είναι ότι οι ίδιοι οι αριθμοί που η Κυβέρνηση του Συναγερμού δημοσιεύει, είναι ενδεικτικοί της πολιτικής εγκατάλειψης των προσφύγων.
Την τριετία 2010-2012, η τότε Κυβέρνηση επένδυσε στους Κυβερνητικούς Οικισμούς με σχέδια αναδόμησης, συντηρήσεις πολυκατοικιών και κατοικιών, 70 εκατομμύρια ευρώ. Την οκταετία 2013-2020, η Κυβέρνηση του ΔΗΣΥ για τα ίδια ακριβώς έργα πραγματοποίησε δαπάνες που περιορίστηκαν στα 25 εκατομμύρια ευρώ. Επαναλαμβάνω, δεν αναφέρομαι σε προϋπολογισμούς, αλλά σε πραγματικές δαπάνες, σε έξοδα που έγιναν. Όχι σε δεσμεύσεις και Συναγερμικά «θα», αλλά σε έργα που πραγματοποιήθηκαν. Σε τρία χρόνια εμείς «τα μηδενικά» ρίξαμε στους συνοικισμούς 70 εκατομμύρια ευρώ και αυτοί που κάνουν πολιτικό μάρκετινγκ με το δήθεν «κουμαντάρισμα» δαπάνησαν μόνο 25, σε 8 χρόνια. 70 σε τρία, 25 σε οκτώ. Τελικά δεν έχουν παραισθήσεις οι πρόσφυγες που παραπονιούνται.
Φυσικά, έχουν κάθε δικαίωμα εσωκομματικά να αυτολιβανίζονται ως αποτελεσματικοί νοικοκύρηδες και ότι κουμαντάρουν. Η πραγματικότητα στον κόσμο, όμως, βοά. Μέσα αλλά και έξω από τους συνοικισμούς. Και για να μην περιοριστώ μόνο στα σχέδια των εκτοπισμένων, θα κάνω μια μικρή αναφορά και στα υπόλοιπα στεγαστικά σχέδια. Ανακοίνωσε με στόμφο και εν μέσω χειροκροτημάτων ο τότε Υπουργός Εσωτερικών σχέδιο παραχώρησης επιπρόσθετου συντελεστή δόμησης, με αντάλλαγμα την παραχώρηση από τους εργολάβους ετοιμοπαράδοτων μονάδων στον ΚΟΑΓ. Ξέρετε πόσες αιτήσεις από εταιρείες ανάπτυξης γης είχε αυτό το πρόγραμμα; Καμιά, μηδέν.
Ένα άλλο μεγάλο κεφάλαιο στον τόμο των προεκλογικών δεσμεύσεων του ΔΗΣΥ, είναι αυτό της αποζημίωσης της απώλειας χρήσης. Είχε αναφερθεί για πρώτη φορά το 2017 και λίγες μέρες αργότερα ο τότε Υπουργός Εσωτερικών έλεγε ότι θα εφαρμοστεί εντός του 2018. Σήμερα εξετάζουμε τον προϋπολογισμό για το 2022, αλλά δεν υπάρχει η παραμικρή πρόνοια, έστω τυπική, για να συντηρήσει την ελπίδα ότι το Υπουργείο Εσωτερικών θα εφαρμόσει κάποια στιγμή το σχέδιο. Θυμίζω εδώ τις εξαγγελίες για δημιουργία Τράπεζας προσφύγων και μεταφορά συντελεστή δόμησης από τα κατεχόμενα. Σας το έχω ξαναπεί. Αέρας κουπανιστός.
Το θέμα της αναδόμησης των επικίνδυνων πολυκατοικιών πηγαινοέρχεται στην Επιτροπή Προσφύγων, αλλά ακόμη δεν έχουν ενημερωθεί οι κάτοικοι των 43 πολυκατοικιών που κρίθηκαν ότι αντιμετωπίζουν σοβαρά προβλήματα στατικότητας και ακόμη δεν έχει ληφθεί οποιαδήποτε απόφαση εάν θα αναδομηθούν ή εάν θα αφεθούν και αυτές και οι πρόσφυγες που διαβιούν σε αυτές, στην μοίρα τους.
Εγκατάσταση ανελκυστήρων. Για τρία χρόνια εξαγγέλλεται από το Υπουργείο η εγκατάσταση τριάντα ανελκυστήρων και μόλις τώρα η Πολεοδομία έχει βγει σε προσφορές, για κάποιους από τους 30. Κατά την δική μας εκτίμηση υπάρχει τρομερή ανεπάρκεια στην διαχείριση αυτού του ζητήματος, με θύματα τους ηλικιωμένους πρόσφυγες και τους ανάπηρους στις προσφυγικές πολυκατοικίες.
Είτε δεν έχετε καταλάβει τα προβλήματα των εκτοπισμένων και πως ζουν στους συνοικισμούς, είτε δουλεύετε αυτούς τους ανθρώπους ψιλό γαζί. Αυτό, όμως, δεν μπορεί να κρατήσει για πάντα. Ο άνεμος της κοινωνικής οργής, σας διαβεβαιώνω, ότι σύντομα θα γίνει τυφώνας.
Επιδότηση ενοικίου. Με την αδυναμία υλοποίησης και εκταμίευσης των κονδυλιών του προϋπολογισμού τα τελευταία χρόνια, θεωρούμε ότι έφτασε η στιγμή να εκσυγχρονιστεί το συγκεκριμένο σχέδιο τόσο σε σχέση με τα εισοδηματικά κριτήρια που τίθενται, αλλά και σε σχέση με το ποσό που δίνεται ως επίδομα, το οποίο με τα σημερινά επίπεδα των ενοικίων είναι απολύτως ανεπαρκές για τις ανάγκες των νεαρών ζευγαριών.
Σε ότι αφορά τους παθόντες και τους ανάπηρους πολέμου που θυσίασαν την αρτιμέλεια τους για την δημοκρατία και την ανεξαρτησία της χώρας μας, παρά τις συνεχείς πιέσεις από την Επιτροπή Προσφύγων, το Υπουργείο Οικονομικών αρνείται να αναγνωρίσει τις αυξημένες ανάγκες που αντιμετωπίζουν. Το θέμα θα επανέλθει στις 11 Ιανουαρίου την Επιτροπή και ελπίζω ότι μετά την δημόσια κατακραυγή θα γίνουν δεύτερες σκέψεις από το Υπουργείο.
Χρειάζεται άμεσα ενίσχυση της προσφυγικής στεγαστικής πολιτικής. Το ΑΚΕΛ έχει καταθέσει συγκεκριμένες προτάσεις επί όλων των προσφυγικών θεμάτων. Φωνή βοώντος. Άλλωστε, η αλαζονεία σας δεν σας αφήνει να παραδεχτείτε ότι τα κάνατε θάλασσα. Ακόμη και εδώ που είναι πασιφανές. Αναφέρω, ενδεικτικά, κάποιες από τις προτάσεις όπως κατατέθηκαν από το ΑΚΕΛ:
- Επαναφορά των σχεδίων που αφορούν την ανέγερση και αναδόμηση πολυκατοικιών.
- Αύξηση της οικονομικής βοήθειας για τις πιο χαμηλά αμειβόμενες οικογένειες
- Σύνδεση της επιδότησης ενοικίου με τον δείκτη τιμών ενοικίων.
- Άμεση παραχώρηση τίτλων ιδιοκτησίας και πιστοποιητικών μίσθωσης.
- Επαναφορά του σχεδίου παραχώρησης αντισταθμιστικού οικοπέδου σε χρήστες τουρκοκυπριακών κατοικιών.
- Επαναφορά των Σχεδίων παραχώρησης στεγαστικών και επαγγελματικών δανείων από τον Φορέα Ισότιμης Κατανομής Βαρών.
- Πρόσβαση των απόδημων προσφύγων / ιδιοκτητών κατεχόμενων περιουσιών στα σχέδια του ΦΙΚΒ.
Ως Επιτροπή προσφύγων να ευχαριστήσουμε τον κ. Νεοφύτου που τουλάχιστο για τα θέματα των εκτοπισμένων είχε την ευαισθησία να μην μας φλομώσει με ψεύτικους αριθμούς.
Στο ζήτημα των αγνοουμένων της Κύπρου θα πρέπει επίσης να εγκύψει η Κυβέρνηση. Να γίνουν εκστρατείες για πληροφορίες. Ο χρόνος κυλά εις βάρος μας και θα πρέπει να το αντιληφθούμε. Στήριξη χρειάζονται και οι συγγενείς των αγνοουμένων. Να αντιμετωπίζουμε τα προβλήματα τους με την κατανόηση ότι στερήθηκαν τους δικούς τους.
Επιπρόσθετα σχέδια θα πρέπει να υπάρξουν και για τη στήριξη των εγκλωβισμένων μας. Για όσους ζουν στη καρδιά της κατοχής. Βελτίωση της ποιότητας των τροφίμων που λαμβάνουν, άμεση ανταπόκριση σε έκτακτες δυσκολίες και τα προβλήματα που προκύπτουν και εξαιτίας της πανδημίας.
Κυρίες και κύριοι συνάδελφοι
Μετά από έξι χρόνια παρουσίας στην Κοινοβουλευτική Επιτροπή Περιβάλλοντος, διαπιστώνω πως σας ταιριάζει γάντι και αποδίδει με τον καλύτερο τρόπο την προσέγγιση της κυβέρνησης για το περιβάλλον, η εξής φράση: «Αν το κλίμα ήταν τράπεζα, θα το είχατε ήδη σώσει».
Ακάμας. Η βιοποικιλότητα του χάνεται, τα Natura καταπατηθήκαν, οι επιτήδειοι για την εξυπηρέτηση συμφερόντων τους, τον έχουν καταστρέψει κακόβουλα και ανελέητα. Ποια μέτρα έχετε λάβει για να τον προστατεύσετε;
Ξεκάθαρη είναι, συνάδελφοι, η απουσία οράματος στην περιβαλλοντική πολιτική αυτής της κυβέρνησης. Το θέμα, αγαπητοί μου, δεν είναι μόνο να επενδύουμε σε μελέτες. Και ακόμα και αν επενδύσουμε σε αυτές, τι όφελος εισπράξαμε όταν τα αποτελέσματα αυτών δεν προχωρούν σε έργα;
Είναι πολύ σημαντικό να αναφέρουμε ότι δεν έγιναν όσα έπρεπε να έχουν γίνει σχετικά με την ευημερία των ζώων. Τελικά τα φιλοζωικά αισθήματα κάποιων εκφράζονται μόνο με φωτογραφίες την Παγκόσμια ημέρα των Ζώων, στο Instagram και στο Τιk Τοk.
Μετά από 8 χρόνια συζητήσεων για τα ασφαλτικά, είναι εξοργιστικό ότι η λύση την οποία έδωσε η κυβέρνηση είναι η μετακίνηση του προβλήματος από μια περιοχή σε άλλη. Πρόσφατα μιλούσαμε για το ανθρώπινο δικαίωμα στον καθαρό αέρα. Λυπάμαι, αλλά η κυβέρνηση το καταπάτησε και αυτό.
Η Κύπρος έχει γεμίσει με μικρούς σκουπιδότοπους. Όπου κοιτάξει κανείς βλέπει απόβλητα: στις κοίτες των ποταμών, στους γκρεμούς και πλέον και γύρω από κτηνοτροφικές μονάδες και στις παρυφές κοινοτήτων και αστικών κέντρων. Αυτό οφείλεται στην αδυναμία της κυβέρνησης να εφαρμόσει τον Νόμο για διαχείριση και επεξεργασία των αποβλήτων βάσει της ευρωπαϊκής Οδηγίας-πλαίσιο.
Αξιοσημείωτο είναι το γεγονός ότι απουσιάζει παντελώς από τον προϋπολογισμό του Τμήματος Περιβάλλοντος οποιαδήποτε αναφορά στη ρύπανση των θαλασσών.
Εκφράζουμε την έντονη ανησυχία μας για την απουσία οράματος στη περιβαλλοντική πολιτική τα τελευταία 8 χρόνια, αλλά και την ολομέτωπη επίθεση στο περιβάλλον από παράνομες αναπτύξεις, την καταστροφή προστατευόμενων οικοτόπων και την αποσπασματική εφαρμογή της νομοθεσίας, σε ότι αφορά τα δίκτυα προστασίας της φύσης.
Συζητούμε, κυρίες και κύριοι συνάδελφοι, όσον αφορά το περιβάλλον για τα μεγάλα, αλλά φαίνεται να αγνοούμε τα απλά. Πριν από τους μεγαλεπήβολους στόχους, οφείλουμε να διαφυλάξουμε αυτά που ήδη έχουμε, τα πιο σημαντικά. Τα δάση μας. Το πράττουμε;
To 2016 και το 2021 δυο τεραστίων διαστάσεων πυρκαγιές κατέστρεψαν τις ζωές χιλιάδων συμπολιτών μας και ασύλληπτης έκτασης πνεύμονες πρασίνου και οξυγόνου. Συζητούμε -και καλώς το κάνουμε- για αεροσκάφη, για εξοπλισμούς εκατομμυρίων. Τι κάνουμε, όμως, με το ανθρώπινο δυναμικό; Κάθε χρόνο οι εργαζόμενοι στο Τμήμα Δασών κατεβαίνουν σε διαμαρτυρίες. Τι ζητούν; Τα αυτονόητα. Την πλήρωση των κενών θέσεων και την επαναφορά 27 θέσεων που καταργήθηκαν από το 2012 μέχρι το 2015. Αιτήματα τα οποία όλοι συμφωνούν, αλλά πάντα ένα αόρατο χέρι τα αφήνει στο περίμενε. Φυσικά αναφερόμαστε σε δασικούς λειτουργούς και όχι στο κομματικό στρατό του ΔΗΣΥ. Αυτοί μπαίνουν στο δημόσιο από πόρτες, παράθυρα και ενίοτε και από καμινάδες.
Κυρία Πρόεδρε,
Αγαπητές και αγαπητοί συνάδελφοι,
Ο προϋπολογισμός, θα συμφωνήσετε μαζί μου, δεν είναι παράθεση απλών αριθμών, είναι οι ζωές χιλιάδων ανθρώπων. Είναι, ταυτόχρονα, η φωτογραφία της λογικής, της πολιτικής, ακόμη και της ηθικής μιας κυβέρνησης. Και αν έτσι δούμε τους προϋπολογισμούς, θα δούμε ότι πολύ λίγα προϋπολογίζονται για τους πολλούς. Για τους ανθρώπους που έχουν ανάγκη στήριξη, για την πολύπαθη πια μεσαία τάξη.
Πρόκειται για μια κυβέρνηση που φροντίζει για τα δικηγορικά γραφεία υπουργών, κουμπάρων, φίλων και συγγενών, την ώρα που ρίχνετε ψίχουλα για τους πολίτες.
Ποιο είναι το σχέδιο σας για αντιμετώπιση της κρίσης; Οι κυβερνώντες έχουν το σύνδρομο της αλαζονείας. Νομίζετε ότι θα κυβερνάτε αιώνια. Αλλά όλα θα ελέγχονται. Όλα θα βγαίνουν στο φως και θα αποκαλύπτονται. Άρα μη νομίζετε ότι θα γλιτώσετε.
Οι πολιτικές σας είναι άδικες και σε λάθος κατεύθυνση. Στον κυπριακό λαό αξίζει ένα καλύτερο αύριο. Καλούμε τους εργαζόμενους, τη νεολαία, τη μεσαία τάξη, τους αγρότες, τους ανθρώπους του πνεύματος, να είναι σε εγρήγορση. Έχουμε να δώσουμε σκληρούς και σημαντικούς αγώνες που θα καθορίσουν το μέλλον του τόπου.
Σας ευχαριστώ.