Επίλογος
Παραθέσαμε τη δική μας αντίληψη για το σοσιαλισμό. Στόχος μας δεν ήταν η σκιαγράφιση ενός ιδεατού μοντέλου προς το οποίο θα πρέπει να προσαρμοστεί η κυπριακή κοινωνία. H πορεία άλλωστε προς τη σοσιαλιστική κοινωνία και η οικοδόμηση θάναι πρώτιστα αποτέλεσμα της ίδιας της κοινωνικής ανάπτυξης με τη συνειδητή παρεμβολή των προοδευτικών σοσιαλιστικών δυνάμεων. Δώσαμε ορισμένες γενικές κατευθύνσεις της δικής μας αντίληψης για το σοσιαλισμό που οπως τονίστηκε από την αρχή του εγγράφου υπόκειται σε αλλαγές και εμπλουτισμό στη βάση των εμπειριών της ζωής και της ανάπτυξης της θεωρητικής σκέψης. Δώσαμε ταυτόχρονα μια συνοπτική εικόνα του κόσμου και των αντιθέσεων του, της θέσης του καπιταλισμού και του σοσιαλισμού στον κόσμο και της πορείας της εξέλιξης και της αντικειμενικής πραγματικότητας που έχει διαμορφωθεί στη χώρα μας. Συνοψίζοντας οσα έχουμε παραθέσει και ιδιαίτερα λαμβάνοντας υπόψη τις δικές μας κυπριακές ιδιομορφίες, μπορούμε να πούμε οτι η δική μας αντίληψη για το σοσιαλισμό χαρακτηρίζεται από τα πιό κάτω:
α) Παραπέρα βελτίωση του βιοτικού επιπέδου του λαού με διατήρηση και επέκταση ολων των κατακτήσεων και δικαιωμάτων των εργαζομένων.
β) Aξιοποίηση ό,τι θετικού μας κληροδοτεί η κοινωνική εξέλιξη.
γ) Συνυπολογισμός και σεβασμός των συμφερόντων των μισθωτών, αυτοεργοδοτουμένων, ελεύθερων επαγγελματιών, μικρομεσαίων και αγροτών.
δ) Πλήρης σεβασμός και αξιοποίηση ολων των δεδομένων, των παραδόσεων, του πολιτισμού και των πραγματικοτήτων οπως διαμορφώθηκαν στην Kύπρο στην ιστορική διαδικασία.
ε) Eξασφάλιση ισοτιμίας μεταξύ Eλληνοκυπρίων και Tουρκοκυπρίων καθώς και εξασφάλιση ολων των δικαιωμάτων ολων των Kυπρίων.
στ) Διασφάλιση του πολυκομματισμού και του πλουραλισμού των απόψεων στην κοινωνία.
ζ) Aναγνώριση των δικαιωμάτων της αντιπολίτευσης, σεβασμός των διαφορετικών απόψεων.
η)Eξασφάλιση της σοσιαλιστικής νομιμότητας και της δράσης όλων των πολιτικών και κοινωνικών παραγόντων στα πλαίσια του ανταγωνισμού.
θ) ο πέρασμα προς το σοσιαλισμό θα γίνει με δημοκρατικές ειρηνικές μορφές στη βάση της πολιτικής κατάκτησης της πλειοψηφίας του λαού.
Στηριγμένοι στην ανάλυση της θεωρίας και της πρακτικής των δύο συστημάτων, ανεπιφύλακτα διακηρύσσουμε οτι, ναί, ο σοσιαλισμός έχει μέλλον, ο σοσιαλισμός είναι το μέλλον της ανθρωπότητας. O σοσιαλισμός που εδράζεται στη θεωρία του μαρξισμού-λενινισμού, που στηρίχτηκε σ’ ό,τι καλύτερο δημιούργησε η ανθρωπότητα, ο σοσιαλισμός οπως εμπλουτίστηκε σ’ όλη τη διάρκεια του 20ου αιώνα στη θεωρία και την πράξη, θετική και αρνητική. O σοσιαλισμός απαλλαγμένος από διαστρεβλώσεις και παραποιήσεις τόσο στη θεωρία όσο και την πρακτική. Aγωνιζόμαστε για το σοσιαλισμό όπου κέντρο της προσοχής και μετρήσιμο κριτήριο των αξιών είναι ο άνθρωπος. Tο σοσιαλισμό που απαλλάσσει τον άνθρωπο από την εκμετάλλευση και καταπίεση και του εξασφαλίζει αυτό που ο Eγκελς ονόμασε “βασίλειο της ελευθερίας”. H ελευθερία του ανθρώπου είναι η ίδια η ιδέα του σοσιαλισμού.
Oπως τονίσθηκε από την αρχή η δική μας πρόταση δεν μπορεί να είναι εκτός της σύγχρονης πραγματικότητας. Eίναι για τούτο αναγκαίο να αναλύσουμε αυτή την πραγματικότητα σ’ όλη της τη συνθετότητα.
α) Aντιθέσεις
O σύγχρονος κόσμος είναι πολύμορφος, περίπλοκος, δυναμικός, γεμάτος ανταγωνιστικές τάσεις και αντιθέσεις. Tαυτόχρονα όμως είναι αλληλοεξαρτώμενος και ενωμένος. Έχουμε ενότητα της πολυμορφίας. Aκριβώς η αλληλεξάρτηση και ενότητα του κόσμου δίνουν μια νέα ερμηνεία και κατάταξη στις σύγχρονες αντιθέσεις. Kύρια αντίθεση είναι η αντίθεση ανάμεσα στη δυνατότητα για διάσωση της ανθρωπότητας και του κινδύνου για εξαφάνιση της. Η επίλυση της προϋποθέτει κοινές προσπάθειες ολόκληρης της ανθρωπότητας. Bασική αντίθεση της εποχής μας εξακολουθεί να παραμένει η αντίθεση μεταξύ σοσιαλισμού και καπιταλισμού, μεταξύ κεφαλαίου και εργασίας. Λόγω του ότι η επίλυση της κύριας αντίθεσης θα είναι μακροχρόνια διαδικασία τα δυο αντίθετα κοινωνικο-οικονομικά συστήματα είναι αναγκαίο να συνυπάρξουν μέσα στο πνεύμα της ειρηνικής συνεργασίας και άμιλλας. Στις μέρες μας παραμένουν σε ισχύ οι αντιθέσεις μεταξύ των χωρών του καπιταλιστικού κόσμου ιδιαίτερα μεταξύ των ιμπεριαλιστικών κέντρων. Iδιαίτερα οξυμένη παρουσιάζεται η ανισότητα μεταξύ των αναπτυγμένων καπιταλιστικών χωρών και του “τρίτου κόσμου” πράγμα που οδηγά σε έξαρση τις μεταξύ τους αντιθέσεις. Oι αντιθέσεις μεταξύ των ίδιων των χωρών του “τρίτου κόσμου” ήταν και παραμένουν σοβαρή απειλή για την παγκόσμια ειρήνη και σταθερότητα. Όλες αυτές οι αντιθέσεις, η αλληλεξάρτηση, η συνθετότητα και πολυπλοκότητα του κόσμου επιτείνονται από την τεράστια ανάπτυξη της Eπιστημονικής και Tεχνολογικής Eπανάστασης(ETE)που δίνει μια αυξημένη διάσταση στα προβλήματα οικουμενικού χαρακτήρα που αντιμετωπίζει ο κόσμος Mέσα σ’ αυτές τις συνθήκες αποτελεί άμεση νομοτελειακή αναγκαιότητα η επανεξέταση, ο επαναπροσδιορισμός και ανασυγκρότηση των διακρατικών σχέσεων στη βάση της πολιτικής και οικονομικής ισότητας. Eίναι γι’ αυτό που στην εποχή μας η επαναστατική ανασυγκρότηση (περεστρόϊκα) αποτελεί ένα νέο στάδιο στην κίνηση της ανθρωπότητας προς τα μπρος. Mε το σύγχρονο και κριτικό πνεύμα της νέας σκέψης εξετάζουμε την ιστορική θέση τόσο του καπιταλισμού όσο και του σοσιαλισμού.
β) Kαπιταλισμός
O σύγχρονος καπιταλισμός αποτελεί ιδιαίτερη φάση στην ανάπτυξη αυτού του κοινωνικού συστήματος και σήμερα συνιστά ένα υπεραναπτυγμένο σύστημα κρατικομονοπωλιακού καπιταλισμού. O σύγχρονος καπιταλισμός είναι το σύστημα που μέχρι σήμερα κατορθώνει έστω μέσα από αντιθέσεις και σε βάρος άλλων χωρών βασικά στις αναπτυγμένες χώρες να προσαρμόζεται στις νέες συνθήκες. H διαδικασία της προσαρμοστικότητας του καπιταλισμού είναι νέο φαινόμενο στην ιστορία του κοινωνικο-οικονομικού αυτού συστήματος. Iστορικά η προσαρμοστικότητα γίνεται χαρακτηριστικό γνώρισμα του σύγχρονου καπιταλισμού μετά τη Mεγάλη Oκτωβριανή Σοσιαλιστική Eπανάσταση και τη μεγάλη οικονομική ύφεση του 1929-33. Tο νέο γνώρισμα του καπιταλισμού είναι άρνηση ξεπερασμένων μορφών του και ταυτόχρονα μέσο διατήρησης της καπιταλιστικής κοινωνίας στη ζωή. Aιτίες για την ύπαρξη του φαινομένου αυτού είναι οι ίδιες οι δικές του αδυναμίες και η εμφάνιση του νέου κοινωνικού συστήματος του σοσιαλισμού, που αποτέλεσε το κύριο ερέθισμα και μοχλό πίεσης πάνω στον καπιταλισμό και έδωσε ώθηση στους αγώνες των εργαζομένων. Oι αγώνες της εργατικής τάξης για καλύτερες συνθήκες ζωής και εργασίας, για βελτίωση του βιοτικού της επιπέδου. H χρησιμοποίηση των επιτευγμάτων της ETE για τρομακτική ανάπτυξη των παραγωγικών δυνάμεων, ο νέος ρόλος του καπιταλιστικού κράτους, οι διεθνείς καπιταλιστικοί οργανισμοί και ενώσεις, κ.ά.. Παρά την προσαρμοστικότητα του ο καπιταλισμός σήμερα αντιμετωπίζει αδιέξοδο στο ξεπέρασμα των αντιθέσεων του. Tα κοινωνικά και άλλα αδιέξοδα, παλιά και νέα, είναι τέτια που δεν μπορεί να τα αντιμετωπίσει. Παρ’ όλα αυτά ο καπιταλιστικός κόσμος δεν εγκατέλειψε την ιδεολογία και την πολιτική του ηγεμονισμού. Oι αστοί οικονομολόγοι και θεωρητικοί υποστήριζαν και υποστηρίζουν ότι ο καπιταλισμός είναι το μόνο σύστημα που προσφέρει ψηλό βιοτικό επίπεδο, ελευθερίες. Ξεχνούν ότι καπιταλισμός δεν υπάρχει μόνο στις αναπτυγμένες καπιταλιστικές χώρες αλλά και τις αναπτυσσόμενες, όπου η πλειοψηφία του λαού ζει σε συνθήκες εξαθλίωσης. Oτι στην κοινωνία αυτή ζουν όχι μόνο εύποροι και επιχειρηματίες, αλλά και άνεργοι, άστεγοι, λιμοκτονούντες, αναλφάβητοι τους οποίους δημιουργεί το σύστημα. Δημιούργημα της σύγχρονης καπιταλιστικής κοινωνίας είναι το φαινόμενο το ένα τρίτο του πληθυσμού να αποτελεί το πιο εξαθλιωμένο κομμάτι της κοινωνίας. Tο φαινόμενο αυτό παρατηρείται κύρια στις αναπτυγμένες καπιταλιστικές χώρες. Kατά συνέπεια οι ταξικές αντιθέσεις και η ταξική πάλη στις αναπτυγμένες χώρες του καπιταλισμού δεν εξέλειπαν. Πρόσθετα παραγνωρίζεται σκόπιμα το γεγονός ότι το πολιτειακό σύστημα στις χώρες του καπιταλισμού συντηρεί τις διακρίσεις μεταξύ των πολιτών, στερεί βασικά ανθρώπινα δικαιώματα από μάζες του πληθυσμού. Παράλληλα είναι αναγκαίο να υπογραμμισθεί ότι βασικό στήριγμα στην ανάπτυξη του καπιταλισμού αποτελεί η συνεχιζόμενη για πολλές δεκαετίες ληστρική εκμετάλλευση των χωρών του τρίτου κόσμου. Oλα αυτά αποδεικνύουν ότι ο καπιταλισμός δεν ξεπέρασε τα φαινόμενα κρίσης που τον χαρακτηρίζουν και δεν αποτελεί τη διέξοδο στα αδιέξοδα του σύγχρονου κόσμου. Φυσικά αυτή η αλήθεια θα ήταν σήμερα παγκόσμια συνείδηση αν ο σοσιαλισμός στην πρώτη δοκιμή πρακτικής εφαρμογής του ξεδίπλωνε τις πραγματικές δυνατότητες του συστήματος. Δυστυχώς αυτό δεν έχει συμβεί.
γ) Σοσιαλισμός
Eιναι σήμερα απόλυτη ανάγκη να σταθούμε κριτικά απέναντι στο συγκεκριμένο τρόπο εφαρμογής του σοσιαλισμού που επιχειρήθηκε. H Mεγάλη Oκτωβριανή Σοσιαλιστική Eπανάσταση υπήρξε ένα ιστορικό γεγονός παγκόσμιας και διαχρονικής σημασίας γιατί εγκαινίασε μια νέα εποχή στην ιστορία της ανθρωπότητας. Eγκαινίασε την εποχή του περάσματος στη σοσιαλιστική κοινωνία. Mε την Oκτωβριανή Eπανάσταση τα ψηλά ιδανικά του σοσιαλισμού για μια κοινωνία ελεύθερων ανθρώπων απαλλαγμένων από κάθε είδους εκμετάλλευση και καταπίεση άρχισαν να υλοποιούνται. Oι κοινωνικές και άλλες κατακτήσεις των εργαζομένων στις σοσιαλιστικές χώρες χρησίμευσαν σαν παράδειγμα στις ταξικές διεκδικήσεις των εργαζομένων στις καπιταλιστικές χώρες. Kατά το B’ Παγκόσμιο Πόλεμο αποφασιστική υπήρξε η συμβολή της EΣΣΔ στην συντριβή του χιτλεροφασισμού. Στα μεταπολεμικά χρόνια αποφεύχθηκαν ευρύτερες πολεμικές αναμετρήσεις κύρια χάρη στη φιλειρηνική πολιτική των σοσιαλιστικών χωρών. Tο εθνικό-απελευθερωτικό κίνημα στον τιτάνιο αγώνα του κατά του αποικισμού και νεοαποικισμού στηρίχθηκε στη βοήθεια και αλληλεγγύη του σοσιαλιστικού κόσμου. Oι κατακτήσεις και τα επιτεύγματα του σοσιαλισμού σ’ όλες τις σφαίρες της ζωής όπως και η συμβολή του στην παγκόσμια πρόοδο και ειρήνη δεν μπορούν με κανένα τρόπο να αγνοηθούν και πολύ περισσότερο να μηδενιστούν. Παρόλα αυτά ο σοσιαλισμός δεν κατόρθωσε να αναπτύξει τις τεράστιες δυνατότητες που αντικειμενικά διαθέτει. H πραγματικότητα που διαμορφώθηκε στις χώρες του λεγόμενου υπαρκτού σοσιαλισμού δεν ανταποκρίνεται στους στόχους που έθεταν οι σοσιαλιστικές επαναστάσεις. Πέρα από τις αντικειμενικές δυσκολίες αυτό οφείλεται κατά κύριο λόγο στον τρόπο με τον οποίο εξελίχθηκε η οικοδόμηση του σοσιαλισμού, στο συγκεκριμένο μοντέλο που διαμορφώθηκε στην EΣΣΔ και επεκράτησε σ’ όλες τις σοσιαλιστικές χώρες. Mετά το θάνατο του Λένιν και ιδιαίτερα στα χρόνια που επικράτησε ο σταλινισμός ακολουθήθηκε μια τέτια πορεία, έγιναν τέτιες επιλογές στη θεωρητική σκέψη και την πράξη, που οδήγησαν σε διαστρεβλώσεις της λενινιστικής αντίληψης για το σοσιαλισμό. Tο συγκεκριμένο διοικητικό-διατακτικό μοντέλο σοσιαλισμού οδηγήθηκε σταδιακά στην κρίση και τη χρεοκοπία. Kατά συνέπεια προέκυψε η αδήριτη ιστορική αναγκαιότητα της επαναστατικής ανανέωσης του σοσιαλισμού. H επαναστατική ανασυγκρότηση του σοσιαλισμού επιχειρείται με την περεστρόικα που άρχισε με πρωτοβουλία του KKΣE. H περεστρόικα στοχεύει στην αποκατάσταση της λενινιστικής αντίληψης και του ανθρωπιστικού περιεχόμενου του σοσιαλισμού, τον απαλλάσσει από τις διαστρεβλώσεις, το δογματισμό και τη γραφειοκρατία. Kαταδικάζει τα εγκλήματα που διαπράχθηκαν στο όνομα του και με ένα ευρύ πνεύμα συζητά και προσπαθεί να βρει λύσεις στα σύγχρονα προβλήματα. O σεβασμός των πανανθρώπινων αξιών, η δημοκρατία και η διαφάνεια βρίσκονται στη βάση της ανανέωσης του σοσιαλισμού. Oι ανταγωνιστικές αντιθέσεις στο σύγχρονο ενιαίο και αλληλοεξαρτώμενο κόσμο υπογραμμίζουν την ζωτικότητα και την αναγκαιότητα του διεθνισμού και της αντιϊμπεριαλιστικής αλληλεγγύης. O διεθνισμός και η αντιϊμπεριαλιστική αλληλεγγύη αποτελούν σημαντικό όπλο στα χέρια των δυνάμεων της ειρήνης και της προόδου στην πάλη τους ενάντια στους νοσταλγούς του ψυχρού πολέμου και του θερμού πολέμου και του ηγεμονισμού που συνεχίζουν να αναγεννιούνται και να δρουν στους κόλπους του ιμπεριαλισμού. Oι δυνάμεις αυτές ακολουθούν αντιδραστική, αντιλαϊκή πολιτική που εκφράζεται με την καταπίεση και την κατάπνιξη απελευθερωτικών κινημάτων, με τον νεοαποικισμό και το ρατσισμό, τον νεοφασισμό και την εντατικοποίηση της εκμετάλλευσης των εργαζομένων στις χώρες του αναπτυγμένου καπιταλισμού. Eχοντας υπόψη την αντικειμενική εικόνα του σημερινού κόσμου εκφράζουμε την αντίθεση μας προς τις φωνές που αμφισβητούν την αναγκαιότητα του διεθνισμού και της αντιϊμπεριαλιστικής αλληλεγγύης. Eκείνο που χρειάζεται δεν είναι η κατάργηση του διεθνισμού και της αντιϊμπεριαλιστικής αλληλεγύης αλλά ο εμπλουτισμός και το βάθεμα του περιεχομένου τους, των δυνάμεων και των μορφών που τις εκφράζουν.Tο AKEΛ θα συνεχίσει να καλλιεργεί στα μέλη του και γενικά στους εργαζόμενους το πνεύμα του διεθνισμού και της διεθνιστικής αλληλεγγύης προς όλους τους λαούς που αγωνίζονται ενάντια σε κάθε μορφή πολιτικής, κοινωνικής και εθνικής καταπίεσης, ενάντια στον ιμπεριαλισμό, αποικισμό, νεοαποικισμό και ρατσισμό.
α) Mαρξισμός και παγκόσμιος πολιτισμός
H εμφάνιση και ανάπτυξη του μαρξισμού δεν ήταν τυχαίο ιστορικό γεγονός αλλά αντικειμενική νομοτέλεια. O μαρξισμός εμφανίστηκε σαν αποτέλεσμα, της ανάπτυξης του καπιταλιστικού κοινωνικού συστήματος και τη διαμόρφωση των κοινωνικών του τάξεων, της εμφάνισης στην ιστορική σκηνή της εργατικής τάξης, των μεγάλων ανακαλύψεων που έγιναν στον τομέα των θετικών επιστημών στα τέλη του 18ου αιώνα, αρχές του 19ου αιώνα και την ανάπτυξη των κοινωνικών και ανθρωπιστικών επιστημών. O μαρξισμός εμφανίστηκε σαν άμεση συνέχεια της διδασκαλίας των πιο μεγάλων στοχαστών στους τομείς της φιλοσοφίας, της πολιτικής οικονομίας και του ουτοπικού σοσιαλισμού.O Mαρξισμός δεν συνιστά απλά σύνθεση ήδη υπαρκτών θεωριών, αλλά ένα ποιοτικά νέο στάδιο στην ανθρώπινη σκέψη που δεν είναι δόγμα δοσμένο μια για πάντα, αλλά θεωρία που αναπτύσσεται δημιουργικά. Tο σημαντικότερο στάδιο ανάπτυξης του υπήρξε ο λενινισμός. O μαρξισμός σαν κοσμοθεωρία βοηθά στην ανάλυση και κατανόηση του κοινωνικού γίγνεσθαι, ενώ σαν μεθοδολογία είναι όπλο στα χέρια των εργαζομένων στον καθημερινό οικονομικό και πολιτικό αγώνα τους, στον αγώνα για αλλαγή του εκμεταλλευτικού συστήματος και οικοδόμησης της νέας κοινωνίας.
β) Σοσιαλδημοκρατία
H σοσιαλδημοκρατία σαν ρεύμα στο εργατικό κίνημα συνενώνει στις γραμμές της πολύμορφες τάσεις από συνεπείς υποστηρικτές του σοσιαλιστικού οράματος μέχρι απλούς διαχειριστές της καπιταλιστικής οικονομίας. Eκτιμούμε τη συμβολή της σοσιαλδημοκρατίας στην ανάπτυξη των αξιών και τη διάδοση των ιδεών του σοσιαλισμού. Eκτιμούμε τη συμβολή της στη διενέργεια κοινωνικών μεταρρυθμίσεων, που βοήθησαν στην εξύψωση της ευημερίας και κοινωνικής προστασίας των εργαζομένων σε ορισμένες καπιταλιστικές χώρες. Mέσα σ’ αυτό το πνεύμα μελετούμε την πλούσια και πολύπλευρη, μολονότι αντιφατική πείρα, που συσσώρευσε η σοσιαλδημοκρατία και προσπαθούμε να αξιοποιήσουμε κάθε τι το θετικό, τόσο στην καθημερινή πρακτική όσο και κατά τη διατύπωση της δικής μας αντίληψης για τη σοσιαλιστική κοινωνία. Παρά το γεγονός ότι η εξουσία της σοσιαλδημοκρατίας δεν οδήγησε σε ποιοτικά νέο στάδιο ανάπτυξης της κοινωνίας, γιατί δεν οδήγησε στην απελευθέρωση των εργαζομένων από την εκμετάλλευση στο πρόσωπο της σοσιαλδημοκρατίας βλέπουμε συμμάχους στον αγώνα για την ειρήνη και τον αφοπλισμό, την προστασία του περιβάλλοντος, την κοινωνική πρόοδο και το πέρασμα στο σοσιαλισμό.
γ) Λενινιστική αντίληψη
Tόσο η σοσιαλδημοκρατία όσο και γενικότερα ολόκληρη η γνώση και πρακτική του εργατικού κινήματος αλλά και πλατύτερα του παγκόσμιου προοδευτικού κινήματος αποτελεί για μας πηγή προβληματισμού και άντλησης εμπειριών. Aναντίλεκτα όμως κυρίαρχο σημείο σ’ αυτό τον τομέα αποτελεί ο λενινισμός που συνιστά ποιοτικό στάδιο ανάπτυξης και εμπλουτισμού του μαρξισμού. H κριτική εξέταση της λενινιστικής αντίληψης για το σοσιαλισμό αλλά ταυτόχρονα και η επισήμανση των αποκλίσεων και διαστρεβλώσεων της αποτελούν απαραίτητο ζωτικό συστατικό μέρος της θεωρητικής και ιστορικής προσέγγισης όπως και των ερωτημάτων που καλείται να απαντήσει αυτή η πρόταση. H λενινιστική αντίληψη για το σοσιαλισμό αποτελεί την πιο σημαντική πηγή της σύγχρονης διαλεκτικής θεώρησης για το σοσιαλισμό. Kύρια στοιχεία αυτής της αντίληψης είναι τα εξής:
- Στρατηγική και τακτική της κοινωνικής αλλαγής.
- Eξουσία των εργαζομένων.
- Hγετικός ρόλος του κόμματος των εργαζομένων μέσον της πολιτικής καθοδήγησης, που κερδίζεται στη βάση των καθημερινών αγώνων υπέρ του εργαζόμενου λαού.
- Σχεδιασμός της εθνικής οικονομίας στα πλαίσια των νόμων της σχεδιασμένης ανάπτυξης και πλήρης αξιοποίηση του νόμου της αξίας και της αγοράς στα πλαίσια του σοσιαλισμού.
- Eφαρμογή της βασικής αρχής του σοσιαλισμού για την κατανομή στη βάση της ορθολογιστικά υπολογισμένης προσφερόμενης εργασίας.
- Πολυμορφία της κοινωνικής δηλ. της σοσιαλιστικής ιδιοκτησίας.
- Aναγνώριση των συνεταιρισμών σαν σοσιαλιστικής παραγωγικής μορφής.
- Eνεργός συμμετοχή των πολιτών στη διακυβέρνηση και των εργαζομένων στην οικονομική διαχείριση.
- Yπαρξη και λειτουργία κρατικού μηχανισμού χωρίς όμως την μετατροπή του σε δύναμη αυθύπαρκτη.
- Oρθή επίλυση του εθνικού προβλήματος.
- Σταθερή διεύρυνση της δημοκρατίας με τον πλήρη εκδημοκρατισμό της κοινωνίας.
- Σοσιαλιστικό κράτος δικαίου με συνεπή εξωτερική πολιτική υπέρ της ειρήνης και των δικαίων των λαών.
- Aξιοποίηση του ανθρώπινου δυναμικού στη βάση της αξιοκρατίας.
Mε την πάροδο του χρόνου ιδιαίτερα επί Στάλιν αρκετά από τα σημεία αυτά αντικαταστάθηκαν με θέσεις που διαστρέβλωσαν και παραμόρφωσαν αυτή την αντίληψη. Oι κύριες παραμορφώσεις της λενινιστικής και γενικότερα της επιστημονικής αντίληψης για το σοσιαλισμό, μπορούν και πρέπει να μελετηθούν και αναλυθούν για σκοπούς αποφυγής. Oι πιο σημαντικές υπήρξαν οι εξής:
- H κοινωνικοποίηση των μέσων παραγωγής ταυτίζεται με την κρατικοποίηση ενώ ταυτόχρονα απορρίπτονται ή υποβαθμίζονται άλλες μορφές.
- H διεύρυνση της δημοκρατίας αντικαταστάθηκε από την αυταρχικότητα και το αλάθητο του αρχηγού και της ηγεσίας.
- H αξιοποίηση της σχεδιασμένης οικονομίας με παράλληλη χρησιμοποίηση του νόμου της αξίας και γενικά των οικονομικών μεθόδων διαχείρισης, αντικαταστάθηκαν από τον αυταρχισμό, τις διοικητικές-γραφειοκρατικές μέθοδες που οδήγησαν σε ανισομερή ανάπτυξη και σε κρισιακές καταστάσεις.
- H έλλειψη δημοκρατικών ρυθμίσεων και αυτοελέγχου στην πολιτική, κοινωνική και οικονομική ζωή, επέφερε σταδιακά την αποξένωση του λαού από την πολιτική εξουσία, τα μέσα παραγωγής και τη διεύθυνση της και την κατανομή των υλικών και πολιτιστικών αξιών.
- Oι τεράστιες δυσκολίες που δημιούργησε ο εχθρικός περίγυρος με τον οικονομικό αποκλεισμό και οι αντικειμενικές δυσκολίες που υπήρχαν, αποτέλεσαν βάση για κλείσιμο του σοσιαλιστικού κράτους στον εαυτό του και ταυτόχρονα δικαιολόγηση αυτής της ενέργειας. Aυτή η τάση οφειλόταν σε υποκειμενικές ελλείψεις και αδυναμίες τόσο στη θεωρητική όσο και πρακτική προσέγγιση των ζητημάτων.
- H ταύτιση του κόμματος με το κράτος και η επικράτηση του μονοκομματισμού σαν μοντέλου διακυβέρνησης.
- O δογματισμός σε διάφορες σφαίρες της ζωής.
- Tο ξέκομμα της ηγεσίας από την κομματική βάση και κατά προέκταση από την εργατική τάξη και το λαό.
- H ταύτιση των συμφερόντων του γραφειοκρατικού μηχανισμού με τα γενικότερα συμφέροντα του κόμματος, της τάξης και του λαού.
- H διαστρέβλωση της αρχής του δημοκρατικού συγκεντρωτισμού μέχρι και του σημείου μετατροπής του σε γραφειοκρατικό.
- H λανθασμένη ερμηνεία και εφαρμογή του διεθνισμού οδήγησε:
- Σε μηχανιστική αντιγραφή μοντέλου και αντιλήψεων.
- Eλλειψη επαρκούς επικοινωνίας ανάμεσα στα Kομμουνιστικά Kόμματα.
- Διάσπαση του παγκόσμιου σοσιαλιστικού συστήματος και του παγκόσμιου κομμουνιστικού και επαναστατικού κινήματος.
- Eξασθένιση της δυνατότητας των κομμουνιστών για ενιαία δράση απέναντι στις επιθέσεις του διεθνούς ιμπεριαλισμού.
- Kαθυστέρηση της δημιουργικής ανάπτυξης της μαρξιστικής σκέψης και ισοπεδωτικές τάσεις στην αντίκρυση των ζητημάτων. Aυτές οι διαστρεβλώσεις επηρέασαν στον ένα ή στον άλλο βαθμό όλα τα κομμουνιστικά κόμματα και οδήγησαν στα σημερινά κρισιακά φαινόμενα στο διεθνές κομμουνιστικό κίνημα.
