Ομιλία Γενικού Γραμματέα Κ.Ε. ΑΚΕΛ, Άντρου Κυπριανού, στην εκδήλωση για την παρουσίαση του τόμου με τις πολιτικές αποφάσεις των συνεδρίων του ΚΚΚ-ΑΚΕΛ

Ομιλία Γενικού Γραμματέα Κ.Ε. ΑΚΕΛ, Άντρου Κυπριανού, στην εκδήλωση για την παρουσίαση του τόμου με τις πολιτικές αποφάσεις των συνεδρίων του ΚΚΚ-ΑΚΕΛ

22 Οκτωβρίου 2014, Δημοσιογραφική Εστία

Με ιδιαίτερη συγκίνηση και ικανοποίηση, παρουσιάζουμε σήμερα τον τόμο με τις πολιτικές αποφάσεις του ΚΚΚ-ΑΚΕΛ από το 1926 μέχρι και το τελευταίο συνέδριο το 2010.

Η ιδέα για την παρούσα έκδοση κυοφορείτο εδώ και αρκετό καιρό. Η συλλογή των υλικών, η επιμέλεια και η έκδοση τους, όμως, απαιτούσε σημαντική προεργασία και πρόσβαση σε υλικό που διέθετε το ίδιο το ΑΚΕΛ. Η ίδρυση του Ινστιτούτου Ερευνών Προμηθέας, στα τέλη του 2011 και η συνεργασία που ξεκίνησε με το ΑΚΕΛ για την αρχειοθέτηση και ψηφιοποίηση του ιστορικού αρχείου του κόμματος, κατέστησε την προσπάθεια αυτή εφικτή. Ο τόμος αυτός αποτελεί το πρώτο απτό αποτέλεσμα αυτής της συνεργασίας μας.

Η έκδοση αυτή προφανώς δεν αποτελεί την Ιστορία του ΚΚΚ-ΑΚΕΛ. Έχει όμως ιδιαίτερη αξία, γιατί παρέχει στους ιστορικούς και τους ερευνητές την πρώτη ύλη της ιστορικής έρευνας: πρωτογενείς πηγές μελέτης. Γι΄ αυτό θα πει πολύ περισσότερα ο φίλος Μιχάλης Μιχαήλ.

Η έκδοση που παρουσιάζουμε σήμερα κλείνει μέσα στις σελίδες της σημαντικό κομμάτι της παρουσίας, της δράσης και της προσφοράς του ΑΚΕΛ στον τόπο μας. Αποτυπώνει ταυτόχρονα σημαντικές ιστορικές περιόδους για την Κύπρο. Αποτελεί με άλλα λόγια πρώτης τάξεως ευκαιρία για να συζητήσουμε με την ίδια την Ιστορία.

Το ΑΚΕΛ ποτέ δε φοβήθηκε να το κάνει αυτό. Είμαστε το μοναδικό κόμμα στην Κύπρο που μελετά, με συλλογικό τρόπο, την πορεία του, την εκθέτει ανοικτά στην κρίση των φίλων και οπαδών του κόμματος, αλλά και ολόκληρου του κυπριακού λαού. Είμαστε το μοναδικό κόμμα που αποτιμά την προσφορά του με τρόπο αυτοκριτικό και που αναφέρεται ανοικτά στα λάθη του. Λάθη από τα οποία μόνο εμείς χάσαμε. Ποτέ η Κύπρος και ο λαός μας. Αυτή η δύναμη αυτοκριτικής, αποτελεί πηγή δύναμης και όχι αδυναμίας.

Στο ΑΚΕΛ δε μελετούμε την ιστορία μας, για να κομπάζουμε για τα όσα χτίσαμε, για τα όσα ζήσαμε στα σχεδόν 90 χρόνια της πορείας μας. Ούτε για να αναφερόμαστε απλώς σε ένδοξο και πλούσιο παρελθόν. Μελετούμε την Ιστορία μας για να αποκτήσουμε νέα πείρα και γνώση. Μελετούμε την Ιστορία μας για να γράψουμε το μέλλον.

Όλα αυτά τα βλέπουμε ως παράγοντες ισχυροποίησης, ωρίμανσης και ανάπτυξης του Κόμματος μας. Επιδιώκουμε μέσα και από αυτή τη διαδικασία να γίνει η δράση μας πιο διεισδυτική και αποτελεσματική στην πάλη για το αύριο του λαού μας και για πραγματική ανεξαρτησία∙ στην πάλη για ένα άλλο κόσμο, ποιοτικά πολύ καλύτερο από τον υφιστάμενο.

Το αριστερό κίνημα στην Κύπρο έχει μακροχρόνια παρουσία, κατά την οποία διαδραμάτισε σημαντικό ρόλο στη διαμόρφωση του κοινωνικού και πολιτικού γίγνεσθαι της χώρας. Ουσιαστικά, η ιστορία της Κύπρου σε ολόκληρο τον 20ο αιώνα και μέχρι και σήμερα, είναι συνδεδεμένη με το ΑΚΕΛ και συνδιαμορφωμένη από το Κόμμα μας.

Η ιστορία και η εξέλιξη της κυπριακής Αριστεράς, όμως, δεν έχει μέχρι στιγμής αποτελέσει αντικείμενο συστηματικής επιστημονικής ανάλυσης, σε βαθμό που να ανταποκρίνεται σε αυτή την ισχυρή παρουσία. Αυτό, δημιουργεί μεγάλο κενό στη μελέτη του ιστορικού γίγνεσθαι στην Κύπρο. Ευθύνη γι΄αυτό το γεγονός φέρουμε και εμείς οι ίδιοι. Δυστυχώς δεν καταφέραμε μέχρι σήμερα, λόγω υποκειμενικών και αντικειμενικών αδυναμιών, να αποτυπώσουμε ολοκληρωμένα την ιστορία του Λαϊκού Κινήματος.

Ωστόσο, σημαντικές πτυχές της ιστορίας και της δράσης του ΑΚΕΛ, αποτυπώνονται σε κείμενα και έγγραφα του ίδιου του Κόμματος. Κείμενα και έγγραφα, τα οποία συνιστούν πολύτιμο ιστορικό και αρχειακό υλικό και των οποίων η δημοσιοποίηση θα αποτελέσει χρήσιμο και ωφέλιμο εργαλείο μάθησης και μελέτης∙ τόσο για το λαό όσο και για την ερευνητική κοινότητα.

Με αυτό το σκεπτικό, προχωρήσαμε στην έκδοση των πολιτικών αποφάσεων, όλων των συνεδρίων του ΚΚΚ-ΑΚΕΛ από το 1926 μέχρι σήμερα. Μέσα στην έκδοση έχουν συγκεντρωθεί όλες οι αποφάσεις που έχουν διασωθεί στο πέρασμα των χρόνων. Ευτυχώς, οι πλείστες έχουν διασωθεί, με τον ένα, ή τον άλλο τρόπο.

Παρουσιάζοντας τις πολιτικές αποφάσεις των συνεδρίων του κόμματος μας μέσα από τις σελίδες αυτού του τόμου, ο αναγνώστης θα νιώσει να ξεδιπλώνεται μπροστά του η σύγχρονη ιστορία, όχι μόνο του ΑΚΕΛ, αλλά και της Κύπρου. Οι πληροφορίες που περιλαμβάνονται σε αυτές τις αποφάσεις δεν είναι μόνο ενημερωτικής φύσης. Περιλαμβάνουν ουσιαστική ανάλυση του διεθνούς και τοπικού ιστορικού περιβάλλοντος και τοποθετούν τη δράση του Κόμματος μας μέσα σε αυτό.

Το κοινωνικό και πολιτικό πλαίσιο της κάθε εποχής αποτελεί καθοριστικό παράγοντα διαμόρφωσης μιας πολιτικής-κομματικής στρατηγικής και τακτικής, στοιχεία που  δεν μπορούν να ειδωθούν έξω από αυτές τις συνθήκες∙ με αναδρομικό φακό. Αυτό είναι λάθος, το οποίο κάνουν πολλοί σύγχρονοι ιστορικοί μελετητές με ιδιαίτερο θύμα την κυπριακή αριστερά. Ανταγωνίζονται σε ένα διαγωνισμό ανακάλυψης, ή και εφεύρεσης λαθών κρίνοντας τις αποφάσεις του τότε, με σημερινά δεδομένα.

Ο τόμος αυτός αποτελεί, ουσιαστικά και μια περιοδολόγηση της σύγχρονης ιστορίας της Κύπρου, αλλά και του ίδιου του Κόμματος. Παρακολουθεί τη δημιουργία και εξέλιξη του ΚΚΚ και στη συνέχεια ΑΚΕΛ μέσα σε αντίξοες συνθήκες, τον τρόπο δράσης του, τις μορφές οργάνωσης που χρησιμοποιεί, και, κυρίως, την ανάλυση του για τα προβλήματα της χώρας και του λαού∙ και τις προτάσεις που υποβάλλει για τη λύση τους.

Υπάρχουν πολλές ιστορικές στιγμές και αποφάσεις σε αυτή την 90χρονη σχεδόν διαδρομή: το δύσκολο ξεκίνημα, η προσπάθεια διάλυσης του Κόμματος που επιχείρησαν οι Βρετανοί τη δεκαετία του 1930, η μετεξέλιξη σε ΑΚΕΛ το 1941, η περίοδος της τεράστιας δοκιμασίας στα χρόνια της ΕΟΚΑ, τα πρώτα δύσκολα χρόνια της ανεξάρτητης Κυπριακής Δημοκρατίας, το πραξικόπημα, η εισβολή, η διάλυση της ΕΣΣΔ, η ανάδειξη στην προεδρία του κράτους του Δ. Χριστόφια, τέως Γενικού Γραμματέα του Κόμματος. Επιτρέψετε μου να μην ξεχωρίσω κάποια από αυτές τώρα και να αφήσω τον καθένα να κρίνει διαβάζοντας.

Ευελπιστούμε ότι σύντομα θα μπορέσουμε να ολοκληρώσουμε τη συγγραφή του Δοκιμίου Ιστορίας του ΚΚΚ-ΑΚΕΛ. Μια προσπάθεια, η οποία ξεκίνησε εδώ και μερικά  χρόνια με ευθύνη του αείμνηστου μας συντρόφου και ιστορικού, Ρολάνδου Κατσιαούνη. Σε αυτό το σημείο θα ήθελα να ευχαριστήσω δημόσια την οικογένεια του Ρολάνδου και ιδιαίτερα τη μητέρα του, την αγαπητή μας Κούλλα Κατσιαούνη, για τη δωρεά του αρχείου του Ρολάνδου στο Κόμμα. Μια προσφορά, την οποία εκτιμούμε αφάνταστα και την οποία θα τιμήσουμε ανάλογα. Ήδη, όπως έχει ανακοινωθεί και θα παρουσιαστεί σήμερα, το ψηφιοποιημένο αρχείο που επιμελήθηκε ο Προμηθέας και το οποίο περιέχει πλειάδα αρχείων του Κόμματος, θα έχει το όνομα του Ρολάνδου Κατσιαούνη. Παράλληλα, μέρος της βιβλιοθήκης του Κόμματος θα πάρει το όνομα του Ρολάνδου ως μέρος μιας σειράς δράσεων που θα γίνουν σε μνήμη του αείμνηστου μας συντρόφου.

Να μου επιτρέψετε, επίσης, στο σημείο αυτό να πω ότι μετά την παρουσίαση του Μιχάλη και του Αρχείου, θα ακολουθήσει μια μικρή, σεμνή, τελετή αποτίμησης φόρου τιμής στον εκλιπόντα μας σύντροφο.

Τι προκύπτει, λοιπόν, από αυτή την έκδοση και τον όγκο των πληροφοριών και αναλύσεων που εμπερικλείει; Κυρίως, η ανάγκη για περαιτέρω και πιο επισταμένη μελέτη της ιστορίας του Κόμματος. Ευελπιστούμε ότι η έκδοση αυτή θα αποτελέσει την απαρχή σε σειρά από παρόμοιας φύσης δραστηριότητες που θα θέσουν υπό επιστημονική διερεύνηση την εξέλιξη του αριστερού κινήματος στην Κύπρο μέχρι και τις μέρες μας. Ο τόμος αυτός συμπυκνώνει την ιστορική δράση και πορεία του μακροβιότερου κυπριακού Κόμματος και αποτελεί απαραίτητο εφόδιο για την προσωπική βιβλιοθήκη του κάθε μέλους του ΑΚΕΛ, του ερευνητή, του ακαδημαϊκού, του κάθε πολίτη.

Είναι αλήθεια ότι υπήρξαν και αρκετές σημαντικές αποφάσεις του Κόμματος που δεν πάρθηκαν σε συνέδρια, αλλά σε ολομέλειες της Κεντρικής Επιτροπής. Επόμενος μας στόχος είναι η έκδοση των αποφάσεων των ολομελειών της Κεντρικής Επιτροπής, τουλάχιστον όσες έχουν διασωθεί στο πέρασμα των χρόνων.

Με αυτά τα λόγια θα ήθελα ακόμα μια φορά να ευχαριστήσω όλους για την εδώ παρουσία σας και τον Προμηθέα για την επιμέλεια της έκδοσης.