Οι συνομιλίες σε καθοριστικό σημείο, του Τουμάζου Τσιελεπή

Η συνομολόγηση της Κοινής Διακήρυξης επέτρεψε την επανέναρξη της διαπραγματευτικής διαδικασίας που είναι ο μόνος προσφερόμενος τρόπος για λύση των εσωτερικών πτυχών του Κυπριακού. Πολλές ήταν οι συζητήσεις και απόψεις για το περιεχόμενο της Διακήρυξης. Όμως, είμαστε ήδη στην επόμενη μέρα και δεν ωφελεί η εσωστρέφεια. Η προσοχή πρέπει πλέον να επικεντρωθεί στη νέα προσπάθεια που μόλις αρχίζει. Ευχή και επιδίωξη μας είναι όπως αυτή τη φορά καταλήξουμε σε λύση που να οδηγεί σε απελευθέρωση και επανένωση,  γιατί το διχοτομικό στάτους κβο είναι απαράδεκτο και επικίνδυνο.

Σε αυτό το στάδιο βρισκόμαστε σε διαδικασία ανίχνευσης των εκατέρωθεν θέσεων. Πιστεύουμε ότι υπήρχε και καλύτερος τρόπος για να προχωρήσει η διαδικασία, αφού ήταν απολύτως αναμενόμενο ότι η μεθοδολογία που ακολουθείται αναπόφευκτα οδηγεί, αρχικά τουλάχιστον,  σε διεύρυνση του χάσματος μεταξύ των θέσεων των δύο πλευρών. Θα έπρεπε η διαδικασία να προχωρούσε από εκεί που είχε μείνει, όπως άλλωστε προβλέπεται στην Κοινή Διακήρυξη.

Αυτό το στάδιο σύντομα ολοκληρώνεται οπότε αναμένεται να αρχίσει η ουσιαστική διαπραγμάτευση. Έχει ήδη συσσωρευτεί αρκετή εμπειρία με την Κοινή Διακήρυξη και την ανίχνευση θέσεων, που πρέπει να αξιοποιηθεί προς αποφυγή λανθασμένων κινήσεων. Δεν μπορεί και δεν πρέπει η διαπραγμάτευση να αρχίσει από μηδενική βάση. Αυτό θα έδινε στην τουρκοκυπριακή πλευρά την ευκαιρία να απαλλαγεί οριστικά από τις επιτευχθείσες συγκλίσεις και να επαναφέρει απαράδεκτες θέσεις. Θα οδηγούμασταν έτσι σε μια ατέρμονη διαπραγμάτευση, με κίνδυνο είτε να επιχειρηθεί επιβολή λύσης από εξωτερικούς παράγοντες είτε να καταλήξουμε σε δυσμενέστερες για την ελληνοκυπριακή πλευρά ρυθμίσεις.

Ο πιο απλός, ασφαλής και αποδοτικός τρόπος για να προχωρήσει η διαπραγματευτική διαδικασία θα ήταν  να χρησιμοποιηθεί ως εργαλείο το έγγραφο συγκλίσεων 2008 – 2012 που δεν είναι έγγραφο του κ. Ντάουνερ, όπως λανθασμένα υποστηρίζεται, αλλά απλώς καταγραφή των συγκλίσεων μεταξύ των ηγετών των δύο κοινοτήτων. Εκείνο το έγγραφο, με τις παρατηρήσεις μας αναφορικά με την ορθότητα της καταγραφής, δείχνει ξεκάθαρα πώς θα έπρεπε να προχωρήσουμε: Οι συγκλίσεις, που είναι καταγραμμένες με μαύρα γράμματα, δεν χρειάζεται να συζητηθούν εκ νέου. Απομένει να συζητηθούν οι ελληνοκυπριακές και τουρκοκυπριακές θέσεις που είναι καταγραμμένες με μπλε και κόκκινα γράμματα αντίστοιχα.

Αυτό δεν το υποστηρίζουμε επειδή θεωρούμε ιδανικές τις συγκλίσεις αλλά απλούστατα επειδή γνωρίζουμε ότι ο Έρογλου, ανεξαρτήτως επικοινωνιακών τεχνασμάτων, προσπαθεί πάση θυσία να απαλλαγεί από αυτές και να επαναφέρει απαράδεκτες θέσεις. Αυτό ακριβώς επιχειρούσε ανεπιτυχώς κατά τη διετία 2010 – 2012, οπότε εγκατέλειψε την τράπεζα των διαπραγματεύσεων με πρόσχημα την κυπριακή προεδρία του Συμβουλίου της Ευρωπαϊκής Ένωσης.

Ασφαλώς δεν αμφισβητούμε το δικαίωμα του Προέδρου της Δημοκρατίας να ακολουθήσει τη δική του πολιτική στο Κυπριακό. Είναι αναφαίρετο δικαίωμα του να απορρίψει συγκλίσεις που δεν τον βρίσκουν σύμφωνο και σε τελευταία ανάλυση θα κριθεί από το αποτέλεσμα. Ωστόσο, ότι οι μέχρι στιγμής εξελίξεις καταδεικνύουν ότι η εξ υπαρχής διαπραγμάτευση μόνο ζημιά μπορεί να προκαλέσει.

 Άλλωστε το έγγραφο συγκλίσεων αποδεικνύει ότι τα περί απαράδεκτων υποχωρήσεων συνιστούν μύθο. Ενδεικτικά αναφέρoυμε τη θέση της πλευράς μας για μόνιμη ελληνοκυπριακή προεδρία εφόσον ο Έρογλου απορρίπτει τη διασταυρούμενη ψήφο, τη δήθεν δέσμευση για παραμονή 50,000 εποίκων που δεν υπάρχει πουθενά στο έγγραφο, τη σύγκλιση για άσκηση των βασικών ελευθεριών από όλους τους Κυπρίους χωρίς κανένα περιορισμό και τόσα άλλα.

Το αμέσως επόμενο διάστημα θα είναι καθοριστικό για την εξέλιξη της διαπραγματευτικής διαδικασίας. Αν γίνουν λανθασμένες κινήσεις δύσκολα θα υπάρξει πλέον δυνατότητα επανόρθωσης. Επιβάλλεται να αρθούμε όλοι στο ύψος των περιστάσεων και να πολιτευτούμε με γνώμονα όχι την παραταξιακή ή προσωπική δικαίωση αλλά το καλώς νοούμενο συμφέρον της πατρίδας και του λαού μας που δεν είναι άλλο από την ανατροπή του απαράδεκτου και επικίνδυνου στάτους κβο και τη λύση του Κυπριακού στη βάση αρχών.

 
*Μέλος Πολιτικού Γραφείου ΚΕ ΑΚΕΛ