Μπορεί η Ευρώπη; Του Χρίστου Χριστοφίδη
Το λεγόμενο «ελληνικό ζήτημα» είναι πρώτιστα πρόβλημα της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Αυτό που απέτυχε στην Ελλάδα δεν ήταν η απουσία «μεταρρυθμίσεων» όπως σήμερα όψιμα ισχυρίζονται οι δανειστές. Απέτυχε η συνταγή που οι λεγόμενοι θεσμοί- Ευρωπαϊκή Ένωση, Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα και Διεθνές Νομισματικό Ταμείο- επέβαλαν στην Ελλάδα. Άλλωστε τα τελευταία πέντε χρόνια υπάρχουν σωρεία καταγεγραμμένων δηλώσεων της κας Λαγκάρτ, του κ. Σόιμπλε και άλλων εκπροσώπων των θεσμών, για το πόσο σημαντική και θετική ήταν η πρόοδος της Ελλάδας στην εφαρμογή των προγραμμάτων. Γι’ αυτό άλλωστε επιτυχώς περνούσε τις αξιολογήσεις και λάμβανε περαιτέρω οικονομική ενίσχυση. Δεν φταίει δηλαδή ο τρόπος που ο «ασθενής» λάμβανε το «χάπι», αλλά το «χάπι» το ίδιο. Όχι η εφαρμογή της «κούρας», αλλά η «κούρα» η ίδια.
Απέτυχε δηλαδή η πολιτική της λιτότητας. Η πολιτική του «κόψε- κόψε». Η πολιτική που φορτώνει τα βάρη στη μεγάλη πλειοψηφούσα ομάδα των λαϊκών στρωμάτων. Της ιδιωτικοποίησης των πάντων. Της τραπεζοκεντρικής οικονομική πολιτικής. Μια πολιτική που αφαίμαξε την ελληνική οικονομία και την οδήγησε σε φαύλο κύκλο ύφεσης. Όχι μόνο στην Ελλάδα αλλά και σε όλες τις χώρες όπου εφαρμόζονται οι πολιτικές των μνημονίων. Απέτυχαν οι δανειστές που επέβαλλαν τους όρους. Απέτυχε και εκείνη η φιλοσοφία του «Ναι σε όλα» από τους δανειζόμενους, τις ντόπιες κυβερνήσεις, που απλά μετέθετε το πρόβλημα λίγο παρακάτω και το διόγκωνε.
Την ίδια στιγμή οι δανειστές και ιδιαίτερα η Γερμανία, αποδεικνύεται πλέον ότι πρώτιστα προσπάθησαν να περιφρουρήσουν τα δικά τους συμφέροντα. Όπως έγραψε στο Αμερικάνικο Foreign Affairs ο Mark Blyth στις 7 Ιουλίου, από τα 230 δισεκατομμύρια ευρώ που δόθηκαν στην Ελλάδα, μόνο περίπου 27 δις κατέληξαν ευθέως στο ελληνικό κράτος για τη λειτουργία του. Ένα μεγάλο ποσοστό του ποσού αυτού δόθηκε σε τόκους, ή σε τράπεζες δανειστές του ελληνικού κράτους, κυρίως Γερμανικές και Γαλλικές τράπεζες. Αν αυτά τα 230 δις έφταναν ευθέως στον ελληνικό λαό, υπολογίζεται ότι περίπου θα αντιστοιχούσαν 21.000 ευρώ σε κάθε έλληνα πολίτη. Την πιο πάνω ανάλυση δεν την έκανε κάποιο αριστερό έντυπο. Δημοσιεύτηκε στο Foreign Affairs. Αυτό βέβαια δεν θα οδηγούσε σε μαζική μετανάστευση εκτός Ελλάδας. Αντίθετα σε αυτά τα χρόνια το Ακαθάριστο Εθνικό Προϊόν (ΑΕΠ) μειώθηκε κατά 25%. Η ανεργία σκαρφάλωσε στο 27%. Η κοινωνική βάση διαλύθηκε. 300,000 οικογένειες είναι σήμερα χωρίς ρεύμα.
Μπροστά σε αυτά τα τραγικά αδιέξοδα οι λαοί της Ευρώπης σηκώνουν ανάστημα. Με μπροστάρη τον ελληνικό λαό. Επαναβεβαίωσε με τον πλέον ηχηρό τρόπο την πολιτική του βούληση στο δημοψήφισμα της προηγούμενης εβδομάδας με το ηχηρό «Όχι» του 61.4%. Μέσα μάλιστα σε ένα όργιο τρομοκράτησης του ελληνικού λαού μέσα από απειλές και επιθέσεις από τους θεσμούς- δανειστές. Η αντίδραση των δανειστών εγείρει σοβαρά ζητήματα. Σοβαρά ζητήματα για τη δημοκρατική λειτουργία της Ευρώπης. Για το σεβασμό της λαϊκής κυριαρχίας. Για το σεβασμό της εθνικής ανεξαρτησίας.
Όλα αυτά δεν είναι λόγια. Δεν είναι έπεα πτερόεντα. Είναι βασικές αρχές που στηρίζονται το διεθνές δίκαιο. Που θεωρητικά αποτελούν «βάσεις» του ευρωπαϊκού οικοδομήματος. Θα έπρεπε να είναι η πολιτική καρδιά της όλης προσπάθειας για ενοποίηση της Ευρώπης. Μαζί με την ευημερία των λαών της Ευρώπης. Αντίθετα, οι αρχές αυτές θυσιάζονται στο βωμό του νεοφιλελευθερισμού. Στο βωμό της εξυπηρέτησης του τραπεζιτικού και πολυεθνικού κεφαλαίου. Στο βωμό της εξυπηρέτησης των τεράστιων συμφερόντων των μεγάλων, εξαγωγικών χωρών σε βάρος των μικρών, εισαγωγικών χωρών.
Η ελλαδική κρίση, είναι η κορυφή του παγόβουνου στην Ευρώπη. Οι απαντήσεις στην ευρωπαϊκή κρίση θα πρέπει να είναι πολιτικές. Όχι λογιστικές. Μπορεί η Ευρώπη να απαντήσει στην κρίση; Προς το παρών δίνει όλες τις λάθος απαντήσεις. Και οι λάθος απαντήσεις, οι νεοφιλελεύθερες απαντήσεις, δυναμιτίζουν τα πολιτικά θεμέλια της Ευρώπης. Οδηγούν σε ένα πλήρες αδιέξοδο τους λαούς της Ευρώπης.