Η απροστάτευτη κύρια κατοικία!, του Παναγιώτης Κωνσταντίνου

Η εκποίηση ακίνητης ιδιοκτησίας είναι αυτή τη στιγμή ένας από τους μεγαλύτερους εφιάλτες για μεγάλο αριθμό κυπρίων. Πολλές χιλιάδες συμπολίτες μας, έχοντας περιέλθει σε δυσμενή οικονομική θέση εξαιτίας των συνεπειών της οικονομικής κρίσης, κινδυνεύουν να χάσουν τα σπίτια τους ένεκα της αδυναμίας τους να αποπληρώνουν τις δόσεις των δανείων τους. Αυτή είναι δυστυχώς
η σκληρή πραγματικότητα που καλείται να αντιμετωπίσει μια μεγάλη μάζα της κυπριακής κοινωνίας.

Μιλάμε όμως για την κύρια κατοικία. Την εστία μια οικογένειας, το καταφύγιο της για την απόκτηση του οποίου έχουν μοχθήσει τα κυπριακά νοικοκυριά. Γι’ αυτό λοιπόν, ανέμενε η κυπριακή κοινωνία, ότι η πολιτεία θα έπραττε ότι ήταν δυνατό για να προστατεύσει την κύρια κατοικία από τις εκποιήσεις. Αυτή άλλωστε, ήταν και η δέσμευση της κυβέρνησης. Πολλές είναι οι δηλώσεις που έγιναν και από τον ίδιο τον πρόεδρο Αναστασιάδη και από τον κυβερνητικό και αναπληρωτή κυβερνητικό εκπρόσωπο, αλλά και από τον πρόεδρο του ΔΗΣΥ, ότι η κύρια κατοικία δεν θα κινδυνεύσει.

Κυβέρνηση και κυβερνών κόμμα είχαν μάλιστα εμποδίσει, τη συζήτηση στην Ολομέλεια της πρότασης νόμου του ΑΚΕΛ (και της ΕΔΕΚ), για προστασία της κύριας κατοικίας, υποστηρίζοντας ότι επέρχονταν κυβερνητικά νομοσχέδια που θα ρύθμιζαν το θέμα με τον καλύτερο τρόπο. Μετά από εκείνη την εξέλιξη, όλοι αναμέναμε την κατάθεση των κυβερνητικών νομοσχεδίων για να δούμε επιτέλους με ποιο τρόπο προτίθετο να προστατεύσει την κύρια κατοικία η κυβέρνηση.

Περί τα μέσα Μαΐου λοιπόν, κατατέθηκε το κυβερνητικό νομοσχέδιο, το οποίο τροποποιούσε το ρόλο και τις αρμοδιότητες του χρηματοοικονομικού επιτρόπου, έτσι ώστε να διευκολύνεται η διαδικασία διαμεσολάβησης, σε σχέση με τη διαδικασία αναδιάρθρωσης δανείων. Καταρχήν πρέπει να αναφερθεί ότι το νομοσχέδιο αυτό αποτελεί μνημονιακή υποχρέωση για τη δημιουργία υπηρεσιών διαμεσολάβησης. Και αφού (σύμφωνα με την εισηγητική έκθεση του νομοσχεδίου) μελετήθηκαν οι άριστες πρακτικές άλλων χωρών της ευρωζώνης, κρίθηκε ότι, αυτός ήταν ο πιο ενδεδειγμένος τρόπος για τη δημιουργία υπηρεσιών διαμεσολάβησης.

Με απλά λόγια, αυτό που προβλέπει το κυβερνητικό νομοσχέδιο είναι να μπορεί ο χρεώστης να υποβάλει αίτηση στον Χρηματοοικονομικό Επίτροπο για διορισμό διαμεσολαβητή, ο οποίος θα διαμεσολαβεί μεταξύ του χρεώστη και της τράπεζας για την επίτευξη «δίκαιης και λογικής αναδιάρθρωσης, κοινά αποδεκτής». Αυτό το δικαίωμα θα το έχουν μόνο όσοι έχουν δάνειο κάτω των €350.000, το οποίο εξασφαλίστηκε με υποθήκη την κύρια κατοικία ή με την κατάθεση του αγοραπωλητήριου εγγράφου στο Κτηματολόγιο. Η διαδικασία θα αφορά  μόνο τους βιώσιμους χρεώστες και όχι περιπτώσεις για τις οποίες είτε είναι σε εξέλιξη δικαστική διαδικασία ή έχει ήδη εκδοθεί δικαστική απόφαση ή είναι σε διαδικασία πλειστηριασμού ή εκποίησης της κατοικίας.

Ο ρόλος του διαμεσολαβητή επίσης, περιορίζεται στο να φέρνει τα δυο μέρη κοντά σε μια προσπάθεια επίτευξης συμφωνίας για αναδιάρθρωση δανείου. Θα έχει το ρόλο κάποιου δηλαδή που θα φυσάει στο δανειζόμενο την ώρα που καίγεται!

Θα μπορεί με αυτή τη ρύθμιση να διασφαλιστεί η αποτροπή εκποιήσεων και η προστασία της κύριας κατοικίας; Σαφώς και όχι! Ο διαμεσολαβητής δεν θα είναι αρμόδιος να επιβάλει οτιδήποτε σε μια τράπεζα, η οποία ουσιαστικά θα αποφασίζει για τους όρους και τις προϋποθέσεις της αναδιάρθρωσης. Εξάλλου, ο ίδιος ο Χρ. Επίτροπος ήταν ξεκάθαρος κατά την πρώτη συζήτηση του νομοσχεδίου στην Επιτροπή Οικονομικών. Δεν πρέπει, είπε, να δημιουργούμε υπερβολικές προσδοκίες στον κόσμο για το ρόλο του ΧΕ. Δεν μπορεί να αποτρέψει εκποιήσεις ακινήτων. Από τεχνοκρατικής άποψης, οι εκποιήσεις είναι απαραίτητες και γι’ αυτό περιλαμβάνονται στο Μνημόνιο.

Αν λοιπόν, θεωρεί η κυβέρνηση ότι είναι με αυτή ή παρόμοια ρύθμιση που θα προστατεύσει την κύρια κατοικία, τότε οι χιλιάδες συμπολίτες μας οι οποίοι έχουν περιέλθει σε οικονομική δυσπραγία δεν θα πρέπει να νιώθουν καθόλου άνετα! Απαιτείται πραγματική βούληση εκ μέρους της κυβέρνησης για προστασία της κύριας κατοικίας και ας δοθεί και μια δεύτερη ευκαιρία στην πρόταση του ΑΚΕΛ για συζήτηση και ψήφιση από τη Βουλή.