Προτάσεις ΑΚΕΛ για αντιμετώπιση της ανεργίας
Δημοσιογραφική Διάσκεψη Γενικού Γραμματέα Κ.Ε. του ΑΚΕΛ, Άντρου Κυπριανού, στην Πάφο
Η ανεργία είναι από τις οδυνηρότερες συνέπειες της οικονομικής κρίσης. Σχεδόν το κάθε σπίτι στην Κύπρο σήμερα έχει τουλάχιστον ένα άνεργο. Πρόκειται για πρωτόγνωρη κατάσταση στη χώρα μας, αφού διαχρονικά διατηρούσε υψηλό ποσοστό απασχόλησης και σχετικά ήπια ποσοστά ανεργίας.
Το βέβαιο είναι πως η ανεργία δεν είναι μάστιγα μόνο για την Κύπρο. Οι νεοφιλελεύθερες πολιτικές που προωθήθηκαν στην Ευρωπαϊκή Ένωση τα τελευταία χρόνια και τα Μνημόνια της λιτότητας έχουν καταστήσει την Ευρώπη, Ευρώπη της φτώχειας, της λιτότητας και της ανεργίας.
Στην Ευρωζώνη, η μέση ανεργία φτάνει στο 12.1% και στην Ευρωπαϊκή Ένωση το 11%. Από τα 26,2 εκατομμύρια άνεργους στην Ένωση, τα 19.1 είναι στα κράτη-μέλη της Ευρωζώνης. Η δε νεανική ανεργία άγγιξε ήδη τα 5,6 εκατομμύρια νέους. Αυτό που είναι επίσης βέβαιο είναι πως οι στρατιές των εκατομμυρίων ανέργων δε δημιουργήθηκαν από τη μια μέρα στην άλλη. Ευθύνη γι΄αυτή την αρνητική πραγματικότητα φέρουν οι κυρίαρχες δυνάμεις εντός της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Το Ευρωπαϊκό Λαϊκό Κόμμα, η μεγάλη οικογένεια του ΔΗΣΥ, συνεπικουρούμενο από τους Σοσιαλιστές, έχουν επιβάλει τις πολιτικές τους σε ολόκληρη την Ευρωπαϊκή Ένωση. Είναι οι ίδιοι κύκλοι που μαζί με τον κ. Αναστασιάδη επέβαλαν στο λαό μας τις γνωστές αποφάσεις των δύο Eurogroup.
Στην Κύπρο, η ανεργία εκτινάχθηκε σε ψηλά επίπεδα μετά τη συμφωνία Αναστασιάδη-Eurogroup, λόγω των συνεπειών που επέφερε στην οικονομία. Ο αριθμός των ανέργων ήδη ξεπερνά τις 78 χιλιάδες. Καταγράφουμε σταθερά τους ψηλότερους ρυθμούς αύξησης της ανεργίας σε ευρωπαϊκό επίπεδο και ταυτόχρονα τους μεγαλύτερους ρυθμούς μείωσης του Εθνικού προϊόντος. Καταγράφουμε επίσης την πιο θεαματική και βίαιη μείωση του εργατικού κόστους λόγω μείωσης των μισθών η οποία φτάνει το 15%. Την ίδια ώρα η μείωση των μισθών και η πίεση σε βάρος των εργασιακών δικαιωμάτων μετατρέπεται σε αύξηση του περιθωρίου κερδοφορίας. Με άλλα λόγια, την ώρα που τα ωράρια γίνονται ωράρια μεσαίωνα και οι μισθοί γίνονται μισθοί πείνας, τα κέρδη των μεγάλων επιχειρήσεων παραμένουν σταθερά ή αυξάνονται.
Όλα αυτά οφείλονται στην εφαρμογή του Μνημονίου που με την πολιτική εσωτερικής υποτίμησης οδηγεί σε ακόμα μεγαλύτερη καταστροφή της παραγωγικής βάσης της οικονομίας. Οδηγεί στη μείωση των επενδύσεων και κατά συνέπεια στην αύξηση της ανεργίας και την υποβάθμιση των συνθηκών διαβίωσης του κάθε μισθοσυντήρητου. Βασική προϋπόθεση για να μπορέσει η χώρα να ξαναμπεί σε πορεία ανάπτυξης είναι η εξομάλυνση της κατάστασης στον τραπεζικό τομέα, η αποκατάσταση της κεφαλαιακής επάρκειας και της ρευστότητας. Μόνη διέξοδος από τα σημερινά προβλήματα είναι ο καταρτισμός στρατηγικής οικονομικής ανάκαμψης και ενίσχυσης της παραγωγής, με επανασχεδιασμό της οικονομίας και προώθηση συγκεκριμένων μέτρων ανάπτυξης, μακριά από τις πολιτικές λιτότητας που ακολουθούνται στο μνημόνιο.
Σε ό, τι αφορά την ανεργία, χρειάζεται ολοκληρωμένη πολιτική και στρατηγικό σχέδιο. Χρειάζονται μέτρα ανακούφισης και απάμβλυνσης του προβλήματος αλλά και αντιμετώπισης της ουσίας του. Χρειάζεται δηλαδή επάνοδος ολόκληρης της οικονομίας σε ανάπτυξη και έξοδος από τον φαύλο κύκλο ύφεσης – λιτότητας.
Η αντιμετώπιση της ανεργίας στις συνθήκες που ζούμε σήμερα, δεν είναι καθόλου εύκολη υπόθεση. Οι τομεακές πολιτικές και τα προσωρινά μέτρα δεν μπορούν να αντιμετωπίσουν ριζικά το πρόβλημα. Όμως αυτά δεν μπορούν να είναι άλλοθι για να μην προωθηθεί η αντιμετώπιση της ανεργίας, η προστασία των όρων εργασίας και η ενίσχυση της στήριξης των ανέργων.
Το πρόβλημα της ανεργίας αγγίζει πλέον κάθε σπίτι στη χώρα μας. Για αυτό και δεν μπορεί να περιορίζεται μόνο σε διαπιστώσεις για τα αίτια. Απαιτείται συγκροτημένη στρατηγική από πλευράς Κυβέρνησης. Στρατηγική που να υπερβαίνει την εκπόνηση σχεδίων για προσωρινό περιορισμό της αύξησης της ανεργίας και να επικεντρώνεται στη συγκροτημένη αντιμετώπιση του προβλήματος.
Θεωρούμε ότι, η στρατηγική αντιμετώπιση της ανεργίας χρειάζεται να επικεντρωθεί σε πέντε τομείς δράσης:
• Πολιτικές και μέτρα για δημιουργία νέων θέσεων εργασίας
• Επένδυση στη γνώση, στην απόκτηση προσόντων και την κατάρτιση του εργατικού δυναμικού
• Προστασία της εργασίας
• Περιορισμός της ανεργίας και ενσωμάτωση στην εργασία των ασθενέστερων ομάδων του πληθυσμού
• Κοινωνική προστασία των ανέργων
Όλο αυτό το διάστημα που είμαστε σε καθημερινή επαφή με τον κόσμο στην κάθε επαρχία, στην κάθε συνοικία, στην κάθε γειτονιά βιώνουμε καθημερινά τον εφιάλτη της ανεργίας. Όποιος ισχυρίζεται πως δεν συγκλονίζεται από το δράμα ενός πατέρα που δεν μπορεί να προσφέρει στα παιδιά του τα βασικά επειδή είναι άνεργος, τότε λέει ψέματα. Πόσο όμως λέει αλήθεια το τάδε ή το δείνα πολιτικό πρόσωπο ή κόμμα την ώρα που δηλώνει συγκλονισμό για το προσωπικό δράμα του κάθε άνεργου, αλλά μένει στα λόγια; Πόσο λέει αλήθεια ο καθένας από εμάς όταν πέραν από τα μεγάλα λόγια και την ανάλυση της ανεργίας με δηλώσεις σαν εκθέσεις ιδεών, μένει στην απραξία; Ακόμα χειρότερα, πόσο λέει την αλήθεια όταν αντί να περάσει από τα λόγια στις πράξεις, στηρίζει συνειδητά πολιτικές που αυξάνουν κάθε μέρα και πιο πολύ την ανεργία;
Ως ΑΚΕΛ καταθέσαμε σειρά προτάσεων προς την Κυβέρνηση με στόχο την όσο το δυνατό μεγαλύτερη αντιμετώπιση του φαινομένου στα πλαίσια του Μνημονίου. Αναφέρω ενδεικτικά κάποιες:
1. Καθορισμός ετήσιου στόχου δημόσιων δαπανών σε προγράμματα απασχόλησης – κατάρτισης στο 10% του ετήσιου αναπτυξιακού προϋπολογισμού. Για το 2014 αυτό θα σήμαινε επένδυση που θα ξεπερνά τα €70 εκ. για τη δημιουργία νέων θέσεων απασχόλησης ενώ μέχρι το 2016 η συνολική δαπάνη θα ανέλθει στα €200 εκ.
Η υλοποίηση των προγραμμάτων να γίνει σε συνδυασμό με την αξιοποίηση των διαρθρωτικών ταμείων ώστε να απορροφηθούν οι πιστώσεις συνοχής €726 εκ που προορίζονται για την Κύπρο στα πλαίσια τις προγραμματικής περιόδου 2014 – 2020.
2. Στήριξη της απασχόλησης στις πολύ μικρές επιχειρήσεις, μέσω της δημιουργίας προγραμμάτων στήριξης της απασχόλησης για τις πολύ μικρές επιχειρήσεις μέχρι και 5 εργαζομένους. Παροχή φορολογικών κινήτρων μη μισθολογικού χαρακτήρα σε επιχειρήσεις με λιγότερους από 5 εργαζόμενους για την πρόσληψη νέων εργαζομένων, μακροχρόνια άνεργων και άνεργων πέραν της ηλικίας των 50 ετών. Σε αυτό το πλαίσιο θα μπορούσε να μελετηθεί η δυνατότητα παροχής κάποιας μορφής πίστωσης στον εταιρικό φόρο ή στη φορολογία άμυνας επί των μερισμάτων.
3. Επέκταση των προγραμμάτων κοινωνικής μέριμνας για δημιουργία νέων θέσεων εργασίας με τη συμμετοχή και την εμπλοκή οργανισμών όπως είναι η Τοπική Αυτοδιοίκηση, ο Συνεργατισμός, οι Ημικρατικοί Οργανισμοί και Μη Κυβερνητικές Οργανώσεις. Τέτοια προγράμματα θα μπορούσαν να είναι η ενίσχυση του δικτύου παιδικών και βρεφονηπιακών σταθμών, ανάπτυξη κέντρων δημιουργικής απασχόλησης παιδιών το απόγευμα, υποδομές κοινωνικής φροντίδας για ηλικιωμένους, παιδιά και πολίτες με αναπηρίες κλπ.
4. Προετοιμασία του εργατικού δυναμικού Κυπρίων για την έλευση του φυσικού αερίου. Με κατάρτιση εθνικής στρατηγικής για τις ανάγκες σε εργατικό δυναμικό και για την ανάπτυξη των απαιτούμενων γνώσεων και προσόντων. Στρατηγική για μεταφορά τεχνογνωσίας από το εξωτερικό για τη δημιουργία στην Κύπρο ερευνητικής και επιστημονικής Κοινότητας στον τομέα του Φυσικού Αερίου.
5. Άμεση επανακατάθεση των δύο Νομοσχεδίων που ετοιμάστηκαν από την προηγούμενη Κυβέρνηση και τα οποία δυστυχώς αποσύρθηκαν από την παρούσα Κυβέρνηση. Το πρώτο αφορά την παροχή του δικαιώματος στον εκάστοτε Υπουργό Εργασίας, κατόπιν διαβούλευσης να παρεμβαίνει και με διάταγμα να επεκτείνει την εφαρμογή της συλλογικής σύμβασης σε ολόκληρο το κλάδο και να την καθιστά υποχρεωτική για όλους τους εργοδότες. Το δεύτερο αφορά εφαρμοστικές διατάξεις για την οδηγία η οποία κατοχυρώνει την ίση μεταχείριση στα εργασιακά δικαιώματα όλων των εργαζομένων στην Ευρωπαϊκή Ένωση, ώστε να αποφεύγεται η καταχρηστική εκμετάλλευση φτηνής εργατικής δύναμης με ποινικές συνέπειες έναντι όσων την αντιβαίνουν.
6. Εισαγωγή έκθεσης για τον αντίκτυπο στην ανεργία από κάθε πρόταση νόμου ή νομοσχέδιο που θα κατατίθεται στην Βουλή, ώστε να λαμβάνεται υπόψη ο αντίκτυπος στην αγορά εργασίας κατά την έγκριση νομοθετικών πράξεων.
7. Όσον αφορά τις επενδύσεις στο τομέα του Φυσικού Αερίου, να εισαχθεί ως προϋπόθεση για ανάληψη ενός έργου η δημιουργία νέων θέσεων εργασίας, που θα καλύπτονται από εργατικό δυναμικό που είναι εγγεγραμμένο στη Δημόσια Υπηρεσία Απασχόλησης.
8. Εφαρμογή της πρότασης για μη αναστολή των εργασιών των Ξενοδοχείων τη χειμερινή περίοδο και καταβολή ανεργιακού και αντικατάσταση του με επιδότηση του μισθολογικού κόστους υπό προϋποθέσεις.
9. Επέκταση του επιδόματος ανεργίας πέραν των 6 μηνών.
10. Προστασία όσων δεν είναι σε θέση να εξυπηρετήσουν τα χρέη τους προς τις τράπεζες για αποκλεισμό του ενδεχομένου εκποίησης της κύριας κατοικίας.
11. Ενίσχυση της κοινωνικής πολιτικής με παροχή δωρεάν ιατροφαρμακευτικής περίθαλψης και δωρεάν χρήση των δημοσίων συγκοινωνιών για τους άνεργους. Επίσης θα πρέπει να μελετηθεί η δυνατότητα απαγόρευση διακοπής ρεύματος και νερού σε οικογένειες με 2 γονείς άνεργους.
12. Οικονομική στήριξη των ανέργων στο τομέα της εκπαίδευσης με:
• Παροχή δωρεάν διαμονής στις φοιτητικές εστίες σε περιπτώσεις οικογενειών με άνεργους γονείς.
• Δημιουργία φορέα παροχής φοιτητικών δανείων σε οικογένειες με γονείς άνεργους.
• Μετεγγραφές φοιτητών που αντιμετωπίζουν οικονομικά προβλήματα σε δημόσια πανεπιστήμια της Κύπρου οπουδήποτε και αν σπουδάζουν σήμερα.
• Απάλειψη του τέλους των παγκύπριων εξετάσεων σε περιπτώσεις οικογενειών με άνεργους γονείς.
Αυτές είναι μόνο ορισμένες από τις προτάσεις μας. Αναγνωρίζοντας πως η συλλογική σοφία είναι πάντοτε καλύτερη από τη σοφία του ενός, απευθύναμε έκκληση στην Κυβέρνηση να καλέσει άμεσα όλα τα πολιτικά κόμματα για να συζητήσουμε αυτές τις προτάσεις. Για να διαβουλευθούμε όλοι μαζί. Δυστυχώς από το Φλεβάρη του 2014 που θέσαμε επίσημα τις προτάσεις μας ενώπιον του Υπουργείου Εργασίας μέχρι σήμερα, δε λάβαμε καμία απάντηση. Δεν υπήρξε καμία ανταπόκριση. Επαναλαμβάνω σήμερα την έκκληση μας προς την Κυβέρνηση για διαβούλευση με στόχο την αντιμετώπιση της ανεργίας.
Θέλω επίσης να στείλω ένα μήνυμα προς τους άνεργους συμπατριώτες μας. Αναγνωρίζουμε πως η ανεργία δεν έχει κομματική ταυτότητα. Ταυτόχρονα ξέρουμε πως η συντριπτική πλειοψηφία των μισθοσυντήρητων, των βιοπαλαιστών, όπου και αν ανήκουν πολιτικά, αναμένει από την Αριστερά να ακούσει προτάσεις που να αντιμετωπίζουν τα δικά τους προβλήματα. Γι΄ αυτό εξακολουθούμε να καλούμε σε διάλογο την Κυβέρνηση πάνω σε συγκεκριμένες, εφικτές προτάσεις.
Γι΄ αυτό καλούμε το λαό να στηρίξει με όλες του τις δυνάμεις το συνδυασμό του ΑΚΕΛ σε αυτή την εκλογική αναμέτρηση. Για να μην εκληφθεί η αποχή του ως σιωπηρή αποδοχή των αντιλαϊκών πολιτικών. Για να μη δυναμώσει με την ανοχή ή τη ψήφο του αυτούς που καθημερινά σφίγγουν το ζωνάρι του εργαζόμενου, σκοτώνουν την ελπίδα του άνεργου και μιλούν για τους αριθμούς, ξεχνώντας τους ανθρώπους. Για να ενισχυθεί η δύναμη εκείνη που μπορεί να υπερασπιστεί το λαό και την Κύπρο.
