Προστασία πολιτών που με τις πληροφορίες τους οδηγούν σε διελεύκανση υποθέσεων διαφθοράς

Ανακοίνωση Ειρήνης Χαραλαμπίδου, αναφορικά με την πρόταση Νόμου που τιτλοφορείται «ο περί Αποκάλυψης Πληροφοριών προς Όφελος του Δημοσίου Συμφέροντος Νόμος του 2016»

Άρχισε σήμερα στην Επιτροπή Νομικών η κατ’ άρθρον συζήτηση της πρότασης νόμου για τους Whistleblowers ,η οποία αναμένεται να αποτελέσει αιχμή του δόρατος για την πάταξη της διαφθοράς. Πρόκειται για νομοθετικό πλαίσιο το οποίο προστατεύει πολίτες με σημαντικές πληροφορίες, η κατάθεση των οποίων συμβάλλει στη διαλεύκανση φαινομένων διαφθοράς. Ξεκινήσαμε τη  μελέτη για προετοιμασία της πρότασης νόμου το 2014 και διαμορφώθηκε στη βάση θεσμικών πλαισίων που έχουν άλλες ευρωπαϊκές χώρες.

Κρίνεται ως υψίστης σημασίας η θεσμοθέτηση ενός τέτοιου προστατευτικού πλαισίου αφού ολοένα και περισσότεροι πολίτες μη ανεχόμενοι φαινόμενα διαφθοράς μας δίνουν πληροφορίες και έγγραφα. Να πω ότι κάποιοι εξ αυτών έχουν διωχθεί εντός των υπηρεσιών τους απλά και μόνο γιατί δεν ανέχθηκαν τη συγκάλυψη.

Η ανάγκη να τους προστατεύσω με οδήγησε στο να ετοιμάσω και να εισηγηθώ στη συνέχεια την κατάθεση της συγκεκριμένης πρότασης νόμου εκ μέρους της κοινοβουλευτικής μου ομάδας.

Να σημειώσω ότι στην πρόταση περιλαμβάνεται πρόνοια για τις περιπτώσεις εκείνες όπου οι καταγγελίες γίνονται με στόχο την εξυπηρέτηση ιδιοτελών συμφερόντων και όχι την εξυπηρέτηση του δημόσιου συμφέροντος.

Συγκεκριμένα:

Σκοπός του νόμου που προτείνεται, είναι η θέσπιση νομοθετικού πλαισίου που προνοεί για την προστασία πολιτών, οι οποίοι κατέχουν πληροφορίες κακών πρακτικών ή διαφθοράς στο χώρο εργασίας τους και αποφεύγουν να δώσουν τις πληροφορίες αυτές σε θεσμικά όργανα, φοβούμενοι δυσμενείς συνέπειες προς τους ιδίους. Η δημιουργία ενός πλέγματος προστασίας των προσώπων αυτών ενδέχεται να ενθαρρύνει τους πολίτες να αντιδράσουν σε φαινόμενα διαφθοράς που παρατηρούν ή υποψιάζονται στους χώρους εργασίας τους. Με τον τρόπο αυτό θα αποκτήσει η πολιτεία ένα πολύτιμο εργαλείο στην καταπολέμηση της διαφθοράς και την προαγωγή της διαφάνειας και θα δημιουργηθεί μια υποδομή που θα προωθεί μια εργασιακή κουλτούρα η οποία σκοπό θα έχει την αποτροπή τέτοιων φαινομένων.

Ειδικότερα, προς το σκοπό αυτό, η πρόταση νόμου:

1. καθορίζει τις αποκαλύψεις πληροφοριών οι οποίες τυγχάνουν προστασίας δυνάμει των προνοιών αυτής, θέτοντας προϋποθέσεις και καθορίζοντας τα πρόσωπα στα οποία δυνατό να γίνονται οι εν λόγω αποκαλύψεις,
2. θεσπίζει δικαιώματα πληροφοριοδοτών αναφορικά με προστασία από δυσμενή διάκριση, μονομερή βλαπτική μεταβολή των συνθηκών εργασίας τους, παρενόχληση ή δυσμενή μεταχείριση, με την ποινικοποίηση των πιο πάνω πράξεων,
3. προσφέρει δικαστική προστασία στους πληροφοριοδότες τόσο με την ποινικοποίηση πράξεων δυσμενής διάκρισης, μονομερής βλαπτικής μεταβολής των συνθηκών εργασίας, παρενόχλησης ή δυσμενής μεταχείρισης πληροφοριοδοτών, όσο και με την παροχή δικαιώματος προσφυγής στο αρμόδιο δικαστήριο,
4. προσφέρει εξωδικαστική προστασία στους πληροφοριοδότες με τη δημιουργία του θεσμού του Αρχιεπιθεωρητή και Επιθεωρητών οι οποίοι θα διασφαλίζουν τη σωστή εφαρμογή των προνοιών της πρότασης νόμου και στους οποίους δύναται κάθε πληροφοριοδότης να υποβάλει καταγγελία.

15 Μαρτίου 2017