Απαραίτητη η αποτελεσματική προστασία των πληροφοριοδοτών για την πάταξη της διαφθοράς
Δήλωση Ειρήνης Χαραλαμπίδου μετά την συνεδρία της Επιτροπής Νομικών
Από το 2016, έχω καταθέσει εκ μέρους του ΑΚΕΛ πρόταση νόμου για προστασία των πληροφοριοδοτών δημοσίου συμφέροντος. Πρέπει να πούμε ότι, αν πραγματικά εννοούμε πάταξη της διαφθοράς σε αυτό τον τόπο, πρέπει να προστατευτεί ο πληροφοριοδότης και η πληροφόρηση. Αυτός ήταν ο στόχος της πρότασης νόμου που καταθέσαμε πριν 3 χρόνια.
Το 2017 κατατέθηκε το κυβερνητικό νομοσχέδιο και παρά το γεγονός ότι θα έπρεπε να συζητούνται παράλληλα το νομοσχέδιο και η πρόταση νόμου, όπως έγινε και με τη συζήτηση της νομοθεσίας για την Πρόληψη και την Καταπολέμηση της Σεξουαλικής Κακοποίησης, της Σεξουαλικής Εκμετάλλευσης Παιδιών και της Παιδικής Πορνογραφίας, όπου τότε η δική μας πρόταση νόμου εμπεριείχε και τη δημιουργία της Αρχής Εποπτείας, πρόνοια που απουσίαζε από το κυβερνητικό νομοσχέδιο και ενσωματώθηκε κατά τη συζήτηση, αυτό δεν έγινε.
Θα έπρεπε να γίνεται παράλληλη συζήτηση, ούτως ώστε να ενσωματωθούν πρόνοιες της πρότασης νόμου, κυρίως σε ότι αφορά τις δικλείδες και τους μηχανισμούς ασφαλείας που αφορούν στην προστασία του πληροφοριοδότη, που είναι ατελείς στο νομοσχέδιο. Αυτή ήταν και διαπίστωση και από την Επίτροπο Προστασίας Προσωπικών Δεδομένων, η οποία το υπέδειξε από τον Ιανουάριο του 2019 με σχετικό σημείωμα προς το Υπουργείο Δικαιοσύνης.
Συγκεκριμένο παράδειγμα, αν σε μια τράπεζα διαπιστώνει ένας τραπεζικός υπάλληλος ότι γίνεται ξέπλυμα βρώμικου χρήματος, ή εμβάζονται αδήλωτα ποσά σε λογαριασμούς στο εξωτερικό προς αποφυγή φορολόγησης, να μπορεί να δώσει την πληροφόρηση χωρίς να διωχθεί και να υποστεί συνέπειες, ακόμα και απόλυσης. Αν δεν εγκριθούν αυτοί οι μηχανισμοί και αυτές οι δικλείδες ασφαλείας για τον πληροφοριοδότη και την πληροφόρηση, τότε δεν θα μπορούμε να μιλούμε για πραγματική προστασία των λεγόμενων whistleblowers.
Η εισήγηση από πλευράς Υπουργείου Δικαιοσύνης να περιμένουμε την ευρωπαϊκή οδηγία για να συμπληρώσουμε τα κενά του νομοσχεδίου είναι προβληματική, καθότι εύλογα εγείρεται το ερώτημα, πως θα προστατεύεται ο πληροφοριοδότης δημοσίου συμφέροντος μέχρι τότε;
Όλες οι ευρωπαϊκές χώρες που εννοούν την πάταξη της διαφθοράς υιοθετούν αυστηρότατες νομοθεσίες προστασίας των πληροφοριοδοτών γιατί είναι ο μόνος τρόπος να παταχθεί η διαφθορά.
Θέλουμε να πατάξουμε τη διαφθορά ή απλώς θέλουμε να λέμε ότι επιθυμούμε την πάταξη της διαφθοράς; Υπάρχει ή δεν υπάρχει πολιτική βούληση για την πάταξη της; Θα πρέπει αυτό να το αποδείξουμε και το πρώτο βήμα θα είναι η αποτελεσματική προστασία των πληροφοριοδοτών με την υιοθέτηση όλων των απαραίτητων δικλείδων ασφαλείας για την προστασία τους. Θα πρέπει να δημιουργηθεί μια τόσο ισχυρή νομοθεσία που να μην φοβάται ο πληροφοριοδότης να βρεθεί αντιμέτωπος με την εξουσία, όπως έγινε και με άλλες ευρωπαϊκές χώρες που προστατεύουν αποτελεσματικά τους πολίτες τους από την πιθανότητα μιας ισχυρής ή και διεφθαρμένης εξουσίας σε οποιαδήποτε μορφή της.
