Υγεία

Για να υπάρχει Υγεία πρέπει να υπάρχει σωματική, ψυχική ευεξία και κοινωνική υγεία η οποία δεν μπορεί να υπάρξει χωρίς τη Δημόσια Υγεία.

Τα συστήματα Υγείας απορροφούν όχι μόνο τη σωματική και ψυχική ασθένεια αλλά και τα κοινωνικά προβλήματα. Για την εξασφάλιση, ύπαρξη και παροχή ποιοτικής φροντίδας Υγείας επιβάλλεται η ύπαρξη ενός ισχυρού συστήματος Υγείας καθώς και παράλληλες πολιτικές πρόληψης και κοινωνικής πρόνοιας, στοιχεία που προϋποθέτουν/συνιστούν ένα ισχυρό κοινωνικό κράτος.

Η πρόληψη της ασθένειας και το κοινωνικό κράτος είναι στοιχεία αλληλένδετα με τη σωματική, ψυχική υγεία και την κοινωνική υγεία, στοιχεία ουσιώδη για τον άνθρωπο και την κοινωνία.  Οι κοινωνικές ανισότητες όπως και οι ανισότητες στο χώρο της υγείας δεν έχουν χώρο σε ένα κοινωνικό κράτος και η αποκατάσταση της μιας, αποκαθιστά την άλλη και συμβάλλουν στην ίαση και τον υγιή τρόπο ζωής των ανθρώπων

Η παρούσα υγειονομική κρίση όπως και οι συνθήκες  οικονομικής, κοινωνικής κρίσης και οικονομικής ανισότητας απάντησαν στο πολιτικό ερώτημα αν χρειαζόμαστε μεγαλύτερο κράτος. Πλούσιοι και φτωχοί έτρεξαν στο δημόσιο νοσοκομείο για θεραπεία της COVID κι αυτό απέδειξε ότι χρειαζόμαστε μεγαλύτερο κοινωνικό κράτος, ειδικά στον τομέα της Υγείας, του δημόσιου νοσοκομείου και των κοινωνικών υπηρεσιών. Η διαφύλαξη του δικαιώματος της Υγείας είναι περισσότερο από αναγκαία. Η Υγεία είναι δικαίωμα και αποτελεί κοινωνικό αγαθό το οποίο έχει υποχρέωση να παρέχει ένα κράτος στους πολίτες του. Είναι πέρα από ορατή πλέον η αναγκαιότητα ύπαρξης δυνατών δημόσιων νοσηλευτηρίων που θα είναι οι φύλακες της δημόσια υγείας.

Την 1^η Ιουνίου 2019 μέσα από συγκρούσεις, πολιτική ατολμία, αναποφαστικότητα, παλινδρομήσεις αλλά και τη συνειδητή υποβάθμιση του δημόσιου τομέα υγείας που επέβαλε η κυβέρνηση Αναστασιάδη – ΔΗΣΥ, άρχισε η εφαρμογή του μονοασφαλιστικού ΓεΣΥ. Το ΓεΣΥ άρχισε, γιατί το ΑΚΕΛ με πάλεψε με αποφασιστικότητα και υποστήριξε την εφαρμογή του εντός και εκτός βουλής.

Η μέχρι σήμερα πορεία του ΓεΣΥ επιβεβαιώνει τη μεγάλη ανάγκη που είχε η κυπριακή κοινωνία και ιδιαίτερα τα χαμηλά και μεσαία εισοδήματα για ένα καθολικό, ισότιμο, προσβάσιμο και αλληλέγγυο σύστημα Υγείας. Το ΓεΣΥ στην παρούσα φάση παρουσιάζει και προβλήματα. Επιβάλλεται να παρακολουθούμε συστηματικά την υλοποίηση και λειτουργία του και να παρεμβαίνουμε αποφασιστικά για την επίλυση προβλημάτων, τη βελτίωση του επιπέδου των παρεχόμενων υπηρεσιών και τη διαφύλαξη της φιλοσοφίας και των αρχών πάνω στις οποίες στηρίζεται το ΓεΣΥ.

Είναι σημαντική, παράλληλα, η ενίσχυση της ανεξαρτησίας του Οργανισμού Ασφάλισης Υγείας για να διασφαλίζεται η χρηστή διοίκηση, η διάκριση εξουσιών και η θωράκιση από πολιτικές παρεμβάσεις στη διαχείριση του ταμείου, καθώς και από φαινόμενα αδιαφάνειας και διαφθοράς.

Κεντρικός ο ρόλος του δημόσιου τομέα

Η πολιτική λιτότητας και η υπερφόρτωση –λόγω κυρίως της οικονομικής κρίσης- του δημόσιου τομέα αναπόφευκτα οδήγησαν στη δημιουργία λιστών αναμονής, στις ουρές, στην έλλειψη φαρμάκων και αναλωσίμων και σε άλλα σοβαρά καθημερινά λειτουργικά προβλήματα. Υπερβολικός φόρτος εργασίας, χαμηλό ηθικό, χαμηλότερα εισοδήματα και απογοήτευση οδηγούν γιατρούς και νοσηλευτές εκτός δημόσιων νοσοκομείων με αποτέλεσμα την περαιτέρω επιδείνωση της κατάστασης.

H κυβέρνηση ακολουθώντας παρελκυστική πολιτική οδήγησε τον δημόσιο τομέα στην απονεύρωση, την αυτοαποσύνθεση, την κοινωνική δυσφήμιση, στη συρρίκνωση και περιθωριοποίηση. Παράλληλα, η κυβέρνηση επέκτεινε το επικίνδυνο φαινόμενο μονοπώλησης και ξεπουλήματος των υπηρεσιών με την υποβάθμιση και διάλυση των αντίστοιχων κρατικών υπηρεσιών (υπηρεσίες καρκίνου κτλ). Έργα που προωθήθηκαν, π.χ. μεταμοσχευτικό, ακτινοθεραπευτικό οδηγήθηκαν στη διάλυση ή στον μαρασμό.

Εισηγήσεις

1. Στηρίζουμε τον εκσυγχρονισμό και την αναδιοργάνωση των κρατικών νοσηλευτηρίων για να καταστούν πιο αποδοτικά και ανταγωνιστικά διατηρώντας τον κοινωνικό τους ρόλο και χαρακτήρα. Τα νοσηλευτήρια θα πρέπει να είναι οργανισμοί μη κερδοσκοπικοί, κοινωνικά ωφέλιμοι, με αυτονομία στη λήψη αποφάσεων, οικονομικά αυτοεξαρτώμενοι και αυτοσυντήρητοι. Βασική παράμετρος της λειτουργίας τους είναι η καθιέρωση μηχανισμού εσωτερικού και εξωτερικού ελέγχου και η άσκηση ετήσιου οικονομικού ελέγχου από ανεξάρτητο μηχανισμό του κράτους, καθώς και ο συστηματικός ποιοτικός έλεγχος.
2. Επίτευξη συμφωνίας για την οργανωτική δομή, συγκρότηση και στελέχωση των Νοσηλευτηρίων και Ιατρικών Κέντρων.
3. Eισαγωγή σύγχρονων, επιστημονικά ορθών κλινικών πρωτοκόλλων, κατευθυντήριων γραμμών και συστηματικού ποιοτικού ελέγχου σε όλα τα νοσηλευτικά ιδρύματα για την προστασία τόσο των ασθενών, όσο και των εργαζομένων.
4. Ουσιαστικός και αναπόσπαστος παράγοντας αναβάθμισης του υγειονομικού συστήματος είναι η συνολική βελτίωση της θέσης των Επαγγελματιών Υγείας και των εργαζομένων στον χώρο, από άποψη επιστημονική, επαγγελματική, συνθηκών δουλειάς, αμοιβής, συντάξεων και συνομολόγησης συμβάσεων εργασίας. Επιμένουμε στον θεσμό πλήρους και αποκλειστικής απασχόλησης των γιατρών στα δημόσια νοσηλευτήρια.
5. Ενίσχυση των δημόσιων νοσηλευτηρίων με όλες τις αναγκαίες κλινικές και εξειδικευμένες μονάδες και αναβάθμιση της υποδομής τους.
6. Δημιουργία και ενίσχυση, εκεί και όπου χρειάζεται, Κέντρων Υγείας για πλήρη κάλυψη όλου του πληθυσμού.
7. Ολοκληρωμένη εκπαιδευτική πολιτική για τους επαγγελματίες υγείας.
8. Πλήρη μηχανογράφηση των νοσηλευτηρίων, εισαγωγή του ehealth.
9. Οργάνωση και λειτουργία οργανισμού συλλογής και αξιόπιστης ανάλυσης στατιστικών δεδομένων για σκοπούς έρευνας και βελτίωσης της παρεχόμενης ιατροφαρμακευτικής περίθαλψης.
10. Αλλαγή στην οργανωτική δομή του Υπουργείου Υγείας ώστε να συνάδει με τις απαιτήσεις του ΓεΣΥ, που επιφυλάσσει στο Υπουργείο επιτελικό και στρατηγικό ρόλο.
11. Εισαγωγή και επέκταση της πρόληψης σε οργανωμένη βάση έτσι που να μειωθεί η νοσηρότητα.
12. Αναβάθμιση στις παρεχόμενες υπηρεσίες αντιμετώπισης ατόμων με ειδικές ανάγκες και των παραπληγικών.
13. Περαιτέρω επέκταση και ενίσχυση της κοινοτικής νοσηλευτικής.
14. Δημιουργία ανεξάρτητου Ινστιτούτου Δικανικών Επιστημών (ΙΔΕ), το οποίο θα περιλαμβάνει τα τμήματα που μέχρι στιγμής είναι διασκορπισμένα κάτω από διαφορετικά Υπουργεία και Υπηρεσίες
15. Δημιουργία Επιμελητηρίου Προώθησης του Ιατρικού Τουρισμού στην Κύπρο και της δημιουργίας συνεργιών με στόχο τη προσέλκυση επενδύσεων για εξειδικευμένες μονάδες υγείας (health farms) σε αγροτικές και ορεινές περιοχές.
16. Δημιουργία Εθνικού Οργανισμού Φαρμάκων, ο οποίος να έχει την ευθύνη της αδειοδότησης ασφαλών, αποτελεσματικών και ποιοτικών φαρμάκων και της παρακολούθησής τους μετά την κυκλοφορία.
17. Δημιουργία κινήτρων για περαιτέρω ανάπτυξη της φαρμακευτικής έρευνας, καινοτομίας και βιομηχανίας στην Κύπρο.
18. Δημιουργία Κέντρου Πληροφόρησης για τα φάρμακα και εισαγωγή του θεσμού του κλινικού Φαρμακοποιού στο περιβάλλον των αυτονομημένων νοσηλευτηρίων.
19. Δημιουργία κέντρων αναφοράς (reference centres) και εκπόνηση εθνικής στρατηγικής για κάθε ομάδα ασθενών.
20. Η Ιατρική Σχολή στο Πανεπιστήμιο Κύπρου, που ιδρύθηκε από την Κυβέρνηση Χριστόφια, πρέπει να ολοκληρωθεί χωρίς αχρείαστες συγκρούσεις, μέσα από δημοκρατικές και διαφανείς διαδικασίες δημιουργώντας συνέργειες με τους κλινικούς ιατρούς για να φτάσουμε στην πλήρη λειτουργία και ανάπτυξή της. Η Ιατρική Σχολή και η ακαδημαϊκή Ιατρική θα πρέπει να αποτελούν βασικό παράγοντα συνεχούς εκσυγχρονισμού της υγείας, έρευνας και ανάπτυξης, αλλά και συνεχούς αναβάθμισης της Ιατρικής.
21. Υιοθέτηση πολιτικών ολιστικής αντιμετώπισης των σπάνιων νοσημάτων.
22. Σύγκληση ομάδας στρατηγικού σχεδιασμού και ανάπτυξης ολοκληρωμένου σχεδιασμού των δημόσιων νοσηλευτηρίων από εμπειρογνώμονες, με συγκεκριμένο χρονοδιάγραμμα.
23. Αναθεωρημένο κοινωνικό συμβόλαιο με τους επαγγελματίες υγείας. Ελκυστικά πακέτα εργοδότησης και βελτίωσης των εργασιακών συνθήκων μέσα από τις συλλογικές συμβάσεις.
24. Ουσιαστική γραμματειακή στήριξη του επιστημονικού προσωπικού.
25. Ολοκλήρωση σχεδιασμών και καταγραφή όλων των διαδικασιών σε εγχειρίδιο αντιμετώπισης αντίστοιχων καταστροφών τόσο σε επίπεδο υπουργείου όσο και σε επίπεδο εκάστου νοσηλευτηρίου.
26. Δημιουργία ΜΕΘ σε όλα τα νοσοκομεία. Αύξηση κλινών Μονάδων Εντατικής Θεραπείας και Μονάδας Αυξημένης Φροντίδας ταυτόχρονα με πρόσληψη του απαραίτητου ιατρικού/ νοσηλευτικού/άλλου προσωπικού.
27. Άμεση δημιουργία κέντρου τραύματος
28. Δημιουργία πτέρυγας λοιμωδών νοσημάτων.
29. Επέκταση ή δημιουργία νέων δημόσιων νοσηλευτηρίων
30. Ολοκλήρωση του «στρατιωτικού» νοσοκομείου στο υπόγειο του Γ.Ν Λευκωσίας
31. Τάχιστη και άμεση ολοκλήρωση των κτιρίων στο νοσοκομείο ψυχικών νοσημάτων της Αθαλάσσας για εκσυγχρονισμό της θεραπείας των συνανθρώπων μας με ψυχικά νοσήματα
32. Δημιουργία κέντρου αποκατάστασης με επαρκή αριθμό κλινών ώστε να μπορούν να παραπέμπονται αυθημερόν τα εξιτήρια των νοσοκομείων
33. Δημιουργία Ακτινοθεραπευτικών κέντρων στα δημόσια νοσηλευτήρια
34. Αξιοποίηση του στρατιωτικού νοσοκομείου στο BMH
35. Δημιουργία μονάδας επιδημιολογικής επιτήρησης και εργαστηρίου δημόσιας υγείας και λοιμωδών νοσημάτων με δική τους ξεχωριστή δομή και προσωπικό.
36. Νομοθετική ρύθμιση για επέκταση της στήριξης των δημόσιων νοσηλευτηρίων πέρα του 2024 και ετήσια κρατική ενίσχυση των δημόσιων νοσηλευτηρίων για τη διατήρηση της ετοιμότητας για όσα θα απαιτηθούν σε αντίστοιχη κατάσταση κρίσης, για την συγκέντρωση όλων των ακριβών υπηρεσιών που ενδέχεται να εκτινάξουν το προϋπολογισμό του ΓΕΣΥ στα δημόσια νοσηλευτήρια και για υπηρεσίες που δεν θα ενταχθούν στο ΓΕΣΥ και παραμένουν στα Δημόσια Νοσηλευτήρια
37. Αύξηση των πόρων για την ψυχική υγεία του πληθυσμού. Είσχυση της στελέχωσης και βελτίωση και ανάπτυξη των υποδομών του ψυχιατρικού νοσοκομείου.
38. Ανάπτυξη δομών φιλοξενίας και αποκατάστασης ασθενών που απολύονται από το ψυχιατρικό νοσοκομείο αλλά δε μπορούν ακόμα να σταθούν μόνοι τους στην κοινότητα.
39. Κανένας μη-δικαιούχος ψυχικά ασθενής, κανένας άνθρωπος αόρατος για το κοινωνικό κράτος.

Μοναδική μας έγνοια η υγεία των πολιτών. Η παρούσα τραγική κατάσταση υπενθυμίζει ότι η κοινωνία μας πρέπει να είναι κοινωνία αλληλεγγύης και ενισχύει  την πάγια θέση του ΑΚΕΛ ότι η υγεία δεν μπορεί και δεν πρέπει να είναι εμπόρευμα. Η υγεία και το δικαίωμα στην ζωή είναι αδιαπραγμάτευτα και για αυτά θα συνεχίσουμε να παλεύουμε.