Σκεπτικό Βράβευσης HASDER

 

Ο μη κερδοσκοπικός και μη κυβερνητικός Σύνδεσμος Λαϊκών Τεχνών HASDER, μέσα από τη μακρόχρονη πορεία του, διαδραματίζει σημαντικό ρόλο στη διάσωση και στον εμπλουτισμό της κυπριακής πολιτιστικής κληρονομιάς, καταγράφοντας τον κυπριακό λαϊκό πολιτισμό σε όλες του τις εκφάνσεις, όπως αυτός αναπτύχθηκε ιδιαίτερα στην τουρκοκυπριακή κοινότητα.

Έχοντας ως κύριο άξονα των δραστηριοτήτων του τη διατήρηση, διάδοση και προβολή του κυπριακού λαϊκού πολιτισμού  σ’  όλες του τις  πτυχές, πραγματοποίησε σημαντικές λαογραφικές έρευνες και μελέτες σε πρωτογενής πηγές. Αποτέλεσμα αυτών των μακρόχρονων και επίπονων ερευνών ήταν η καταγραφή και διάσωση αυθεντικών κυπριακών παραδοσιακών χορών και λαϊκής μουσικής.

Στην πολύχρονη διαδρομή του διακρίνεται, επίσης, για την πλούσια και πολύ σημαντική προσφορά του όπως:                                                                          Η δημιουργία  του μεγαλύτερου Αρχείου Λαϊκού Χορού στην τουρκοκυπριακή κοινότητα και η συμβολή του στην ίδρυση και ανάπτυξη διάφορων άλλων συλλόγων πολιτιστικής τέχνης και λαϊκού χορού.                           Η ίδρυση του Κέντρου Χειροτεχνίας HASDER, όπου κυπριακά αντικείμενα, παράγονται ή ανακαινίζονται με παραδοσιακές κυπριακές μεθόδους. Η δημιουργία του Αρχείου και της Βιβλιοθήκης της Λαογραφικής Κύπρου, όπου διατίθενται για δημόσια χρήση, χιλιάδες βιβλία, έγγραφα φωτογραφίες και βίντεο.

Η έκδοση του περιοδικού «Χαλκβιλίμι», που σημαίνει «Λαογραφία», το οποίο  περιλαμβάνει κυρίως ερευνητικά δοκίμια και πλούσιο άλλο υλικό για την κυπριακή λαογραφία. Η διοργάνωση, λαογραφικών συμποσίων και εκθέσεων, από τη δεκαετία του 1980, και ποιοτικών εκπαιδευτικών  προγραμμάτων για παιδιά και νέους.

Επιστέγασμα της πλούσιας δράσης και προσφοράς του HASDER είναι το Ψηφιακό Αρχείο με πολιτιστικό και λαογραφικό υλικό, το οποίο είναι διαθέσιμο στο διαδίκτυο.

Παράλληλα με την έντονη δημιουργική δραστηριότητά του στον χώρο του κυπριακού λαϊκού πολιτισμού, ο HASDER, συμβάλλει σημαντικά στον αγώνα για επανένωση της πατρίδας μας. Δεν τον εμπόδισαν οι διαχωριστικές γραμμές και τα συρματοπλέγματα, να συμμετέχει, από το 1980, σε δικοινοτικές δραστηριότητες στην Κύπρο και στο εξωτερικό. Συνεργάστηκε με ελληνοκυπριακούς πολιτιστικούς και λαογραφικούς ομίλους, ιδιαίτερα μα τον ΣΥΚΑΛΥ και με διάφορες άλλες ομάδες, στήνοντας γέφυρες επικοινωνίας και αναδεικνύοντας την αναγκαιότητα για επαναπροσέγγιση των δύο κοινοτήτων και την επανένωση του λαού μας.

Στην πολύχρονη πορεία του ο Σύνδεσμος Λαϊκών Τεχνών HASDER, απέδειξε ότι αντιμετωπίζει και υπηρετεί με πραγματικό σεβασμό τον κυπριακό λαϊκό πολιτισμό και τις προσπάθειες για επανένωση της Κύπρου.

Γι αυτή τη συνολική και πολύ σημαντική  προσφορά του, η Επιτροπή Βραβείου Πολιτιστικής Προσφοράς «Τεύκρος Ανθίας και Θοδόσης Πιερίδης», της Κεντρικής Επιτροπής του ΑΚΕΛ, αποφάσισε να του απονείμει την τιμητική αυτή διάκριση για το 2021.

 

ΒΙΟΓΡΑΦΙΚΟ ΣΥΝΔΕΣΜΟΥ ΛΑΪΚΩΝ ΤΕΧΝΩΝ HASDER

Ο Σύνδεσμος Λαϊκών Τεχνών HASDER ιδρύθηκε από Τουρκοκύπριους στην Κύπρο το 1977 ως ο πρώτος λαογραφικός οργανισμός με στόχο την έρευνα, τη διάδοση και τον εμπλουτισμό της Κυπριακής λαογραφίας γενικά και με ιδιαίτερη έμφαση στην Τουρκοκυπριακή λαογραφία. Τα μέλη του HASDER δραστηριοποιούνται εθελοντικά ως χορευτές, μουσικοί, ερευνητές και εθελοντές διαχειριστές εδώ και χρόνια και η οργάνωση διατηρείται ζωντανή και ενεργή όλο αυτό το διάστημα χάρη στις προσπάθειες των εθελοντών της. 

 

Ο HASDER έχει ερευνήσει, συλλέξει, συγκεντρώσει και ανεβάσει περισσότερους από είκοσι λαϊκούς χορούς και λαϊκή μουσική ως αποτέλεσμα της επιτόπιας έρευνας που διεξήγαγε. Πάνω από εκατό έρευνες επιτόπου που πραγματοποιήθηκαν από το HASDER θεωρούνται ως οι πρώτες επιστημονικές λαογραφικές μελέτες, που πραγματοποιήθηκαν από τους Τουρκοκύπριους με οργανωμένο τρόπο.

 Η πρώτη δραστηριότητα του HASDER ως λαογραφική οργάνωση ήταν να επισκέπτεται χωριά, να παίρνει συνεντεύξεις από τους κάτοικους και να καταγράφει τη μουσική και τους χορούς τους. Αυτά τα πλάνα αποτέλεσαν τη βάση των Τουρκοκυπριακών παραδοσιακών χορών και μουσικής και χρησιμοποιούνται μέχρι σήμερα. Ο HASDER διαθέτει πλέον το μεγαλύτερο αρχείο υλικού από λαϊκούς χορούς στη βόρεια Κύπρο. 

-Χρησιμοποιώντας αυτά τα πλάνα, με την πάροδο των χρόνων, ο Σύνδεσμος έχει δουλέψει πάνω στις δικές της χορογραφίες, κάνοντας την Κυπριακή αυθεντική λαϊκή μουσική και τους Κυπριακούς παραδοσιακούς χορούς.- Ως πολιτιστικός οργανισμός, από το 1980, προωθεί την ειρήνη για την επανένωση του διαιρεμένου νησιού μας και αγωνίζεται για τους Κύπριους που ζουν και παράγουν σε αυτό το νησί εδώ και χρόνια για να ζήσουν ξανά ελεύθερα και ειρηνικά μαζί. Είναι ο πρώτος μεταξύ των Τουρκοκυπριακών λαογραφικών και πολιτιστικών συλλόγων που συμμετέχει με θάρρος σε δικοινοτικές δραστηριότητες.. 

Στις 19 Φεβρουαρίου 1994, μετά από μεγάλες προσπάθειες, η μελλοντική αδελφή οργάνωση, το ΣΥΚΑΛΥ, πέρασε τα οδοφράγματα/σημεία διέλευσης με μια πολυπληθή ομάδα για πρώτη φορά με ειδική άδεια μέσω του σημείου διέλευσης του ξενοδοχείου Λήδρας ως προσκεκλημένη του HASDER. Αργότερα, στις 24 Απριλίου 1994, ο HASDER διέσχισε τα οδοφράγματα ως προσκεκλημένoς του ΣΥΚΑΛΥ. Μεταξύ 11-15 Αυγούστου 1994, ο HASDER και το ΣΥΚΑΛΥ ολοκλήρωσαν την πρώτη τους συνεργασία στο εξωτερικό και συμμετείχαν σε ένα εργαστήριο στη Γερμανία. Πρωτοστάτησε επίσης στα πρώτα δικοινοτικά εργαστήρια παραδοσιακών χορών στην Πύλα το 2003. 

Ο HASDER είναι ένας χώρος πολιτιστικής εκπαίδευσης με περισσότερα από 150 μέλη που αποτελείται από χορευτές όλων των ηλικιών από 3 έως 70 ετών. Οι ομάδες παραδοσιακών χορών του Συνδέσμου συμμετέχουν σε διάφορα τοπικά και διεθνή φεστιβάλ. Συμμετείχε σε εκδηλώσεις και Φεστιβάλ σε διάφορες χώρες του εξωτερικού, όπως η Τουρκία, η Γαλλία, η Ιταλία, η Δανία, η Τσεχία, η Πολωνία και η Ρουμανία, και έχει κερδίσει αρκετά βραβεία στον τομέα του λαϊκού χορού

Ο “Διαγωνισμός Παιδικών και Λαϊκών Παραμυθιών” είναι μια άλλη παραδοσιακή δραστηριότητα που διοργανώνεται κάθε χρόνο από το 1987, όπου παιδιά ηλικίας 7 έως 11 ετών διαγωνίζονται στη σκηνή λέγοντας παραμύθια. 

Διοργανώνει επίσης κάθε χρόνο από το 1983 λαογραφικά συμπόσια, όπου επαγγελματίες και εμπειρογνώμονες από διάφορους χώρους, παρουσιάζουν τις μελέτες τους πάνω σε διάφορα πολιτιστικά θέματα, όπως τα Κυπριακά έθιμα, τις δοξασίες, τις παραδόσεις, τα τρόφιμα, τα παραμύθια, τους θρύλους κ.λπ. Εκατοντάδες εργασίες που παρουσιάστηκαν σε αυτά τα συμπόσια έχουν δημοσιευτεί σε τέσσερις τόμους

 Το 2000, με τη συνεργασία του UNDP (Πρόγραμμα Ανάπτυξης των Ηνωμένων Εθνών)-UNOPS (Γραφείο Υπηρεσιών Έργων των Ηνωμένων Εθνών), το HASDER ίδρυσε το Ινστιτούτο Λαϊκών Τεχνών, όπου Κυπριακά αντικείμενα, όπως λαϊκές φορεσιές, χειροποίητα ρούχα, ξυλόγλυπτα χειροποίητα έπιπλα και κουτιά, καλάθια, αξεσουάρ, διακοσμητικά και χειροτεχνήματα με χρώματα, σχέδια και μοτίβα αυθεντικά της Κύπρου παράγονται με παραδοσιακές Κυπριακές μεθόδους, ανακαινίζονται, εκτίθενται και πωλούνται. 

Το HASDER ίδρυσε το Κυπριακό Λαογραφικό Αρχείο και Βιβλιοθήκη. Από το 2002, περίπου 5.000 βιβλία, περίπου 10.000 έγγραφα και φωτογραφίες και 500 αρχεία ήχου-βίντεο από επιτόπιες επισκέψεις που πραγματοποίησαν τα μέλη του Συνδέσμου σε Τουρκοκυπριακά χωριά τη δεκαετία του 1980 διατίθενται για δημόσια χρήση. Ο HASDER ολοκλήρωσε πρόσφατα το έργο της ψηφιοποιήσεις του αρχείου της, όπου όλα τα λαογραφικά και πολιτιστικά της πλάνα, φωτογραφίες, ηχητικά, βιβλία, αποκόμματα εφημερίδων και περιοδικών είναι διαθέσιμα στο διαδίκτυο. 

“Ημέρες Νεολαίας Λευκωσίας”, είναι μια ετήσια δραστηριότητα που διοργανώνεται από τη Λέσχη Νέων HASDER για τον εορτασμό της Διεθνούς Ημέρας Νεολαίας των Ηνωμένων Εθνών με μια σειρά εκδηλώσεων, όπως “Συζήτηση στρογγυλής τραπέζης” γύρω από το θέμα της χρονιάς του ΟΗΕ, ποδηλατική περιήγηση στην εντός των τειχών πόλη της Λευκωσίας, τουρνουά ποδοσφαίρου κοριτσιών, συναυλίες για νεανικά μουσικά συγκροτήματα και πολιτιστικές βραδιές.