Ομιλία Ανδρέα Πασιουρτίδη, Βουλευτή ΑΚΕΛ, κατά τη συζήτηση του Κρατικού Προϋπολογισμού για το έτος 2022
Κυρία Πρόεδρε,
Κυρίες και κύριοι συνάδελφοι,
9ος προϋπολογισμός της Κυβέρνησης Αναστασιάδη – ΔΗΣΥ, 9η συνεχόμενη χρονιά που η Κύπρος κατρακυλά στους δείκτες διαφθοράς, σύμφωνα με τις εκθέσεις της Παγκόσμιας Τράπεζας.
Η πολυδιαφημιζόμενη ανάπτυξη συνοδεύεται από ποικιλία σκανδάλων, ταξίδια με ιδιωτικά jet, πότε Σαουδάραβων σεΐχηδων και πότε Ρώσων ολιγαρχών και πάντοτε με κραυγαλέα σύγκρουση συμφέροντος και πλουτισμό ημετέρων. Και το κερασάκι στην τούρτα, ένα ψήφισμα του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, που ειρήσθω εν παρόδω μόνο οι ευρωβουλευτές του ΔΗΣΥ καταψήφισαν, το οποίο εμπλέκει για πρώτη φορά το όνομα Προέδρου της Κυπριακής Δημοκρατίας σε υποθέσεις φοροδιαφυγής και ξεπλύματος παράνομου χρήματος, από πελάτη του δικηγορικού γραφείου που φέρει το όνομά του και ελέγχεται από τις θυγατέρες του.
Οδεύοντας στον τελευταίο χρόνο διακυβέρνησης του Νίκου Αναστασιάδη, η πεποίθηση ότι η παρακαταθήκη του τον Ιανουάριο του 2023 θα είναι ένας χαρακτηρισμός που θα μπορούσε κάλλιστα να αποτελέσει τίτλο κινηματογραφικής ταινίας ή τηλεοπτικής σειράς, γίνεται όλο και πιο έντονη. The Offshore President.
Παρόλα αυτά, ουδέν μεμπτό, κατά τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας. Καμία σύγκρουση συμφέροντος στο να εγκρίνει αιτήματα που έρχονται από το δικηγορικό του γραφείο. Έφτασε σε σημείο να βλέπει σκιές και σκοπιμότητες στο ψήφισμα του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου. Αλλά ποτέ δεν μας είπε ποιες είναι αυτές οι σκοπιμότητες και από πού προέρχονται; Η σύγκρουση συμφέροντος είναι δεδομένη, εξυπηρετεί το στενό οικογενειακό περιβάλλον, όπως είχε εξυπηρετήσει και τους συμπεθέρους και τους λίγους εκλεκτούς φίλους στον περίγυρό του.
Ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας είναι πολιτικά εκτεθειμένος. Εμείς θα επιμένουμε να ασκούμε τον κοινοβουλευτικό μας έλεγχο και να αναδεικνύουμε πρακτικές που αγγίζουν τα όρια του ηθικώς και πολιτικώς απαράδεκτου. Αν παρόλα αυτά κάποιοι επιδιώκουν την αποσιώπηση, εμείς δεν θα δεχτούμε καμία συγκάλυψη. Παράλληλα αναμένουμε και την έναρξη και ολοκλήρωση των ερευνών από όλες τις αρμόδιες αρχές, αναφορικά με τη νομική πτυχή του θέματος, αλλά και για να καταδειχθεί αν προκύπτουν κενά και αδυναμίες του νομοθετικού και κανονιστικού πλαισίου, οι οποίες χρήζουν ρύθμισης.
Το ΑΚΕΛ ποτέ όμως δεν έμεινε στην στείρα κριτική και αντιπολίτευση. Καθημερινά υποβάλλουμε προτάσεις για όλα τα θέματα που αφορούν την κοινωνία. Στις σημερινές συνθήκες, η απαίτηση για περαιτέρω εμπέδωση της αξιοκρατίας, της διαφάνειας και της λογοδοσίας όλων, αποτελεί υπαρκτή κοινωνική αναγκαιότητα. Ως εκ τούτου, έχουμε πρωτοστατήσει, εντός και εκτός Βουλής, στο πεδίο της καταπολέμησης της διαφθοράς. Μέχρι σήμερα υποβάλαμε αρκετές προτάσεις, αλλά και νομοθετικές τομές που αφορούν τη λειτουργία του κράτους και των θεσμών:
Υποχρεωτική δήμευση περιουσίας
Υποχρεωτική δήμευση περιουσίας πρώην και νυν πολιτειακών αξιωματούχων και δημόσιων λειτουργών, οι οποίοι καταδικάζονται για αδικήματα φοροδιαφυγής, δεκασμού και διασπάθισης δημόσιου χρήματος.
Ενίσχυση του πόθεν έσχες
Διεύρυνση του καταλόγου των ελεγχόμενων προσώπων για σκοπούς υποβολής δήλωσης «πόθεν έσχες», η οποία να περιλαμβάνει μεταξύ άλλων, τις τρεις εξουσίες (εκτελεστική, νομοθετική, δικαστική) και γενικά όλους όσοι διαχειρίζονται δημόσιο χρήμα ασκώντας δημόσια εξουσία ή ως εκ της θέσεως τους λαμβάνουν σημαντικές αποφάσεις που επηρεάζουν τα δημόσια οικονομικά ή τη δημόσια διοίκηση.
Διαφάνεια στο ιδιοκτησιακό καθεστώς ΜΜΕ
Δημοσιοποίηση των εξελεγμένων λογαριασμών των ΜΜΕ με ταυτόχρονη πληροφόρηση της κοινής γνώμης για τους πραγματικούς ιδιοκτήτες (beneficial owners), περιλαμβανομένων θυγατρικών και συνδεδεμένων εταιρειών.
Ασυμβίβαστο παροχής υπηρεσιών προς το κράτος από επιχειρήσεις που συνδέονται με πολιτειακούς αξιωματούχους
Πλήρης απαγόρευση ανάληψης εργασίας ή παροχή υπηρεσίας προς το Κεντρικό Κράτος και τον ευρύτερο Δημόσιο Τομέα από εν ενεργεία Πολιτειακούς Αξιωματούχους και/ή από επιχειρήσεις που άμεσα ή έμμεσα συνδέονται ή παραπέμπουν σε αυτούς.
Αποκάλυψη συμφερόντων πολιτικών προσώπων πίσω από αχυράνθρωπους
Υποχρέωση των ελεγχόμενων προσώπων, καθώς και των συζύγων, συντρόφων και τέκνων τους, να αποκαλύπτουν συμφέρον που κατέχουν σε νομικά πρόσωπα στη Δημοκρατία ή στο εξωτερικό είτε μέσω καταπιστευματοδόχου ή φαινόμενου μετόχου, είτε υπό την ιδιότητα του πραγματικού δικαιούχου. Σκοπός είναι ο τερματισμός της απόκρυψης τέτοιων συμφερόντων από αξιωματούχους που κρύβονται πίσω από αχυράνθρωπους, ενώ στην ουσία αυτοί είναι οι ιδιοκτήτες εταιρειών ή οι κάτοχοι συμφερόντων.
Δύσκολα μπορεί να μειωθεί η διαφθορά αν δεν το απαιτήσει και αν δεν το διεκδικήσει η ίδια η κοινωνία. Εμείς αφουγκραζόμενοι την κοινωνία, ενεργούμε προς αυτή την κατεύθυνση. Ο πιο αποτελεσματικός τρόπος ελέγχου και μείωσης της διαφθοράς είναι η ενεργός συμμετοχή των πολιτών στα κοινά. Η Δημοκρατία ασφυκτιά όταν της γυρίζουμε την πλάτη.
Κυρία Πρόεδρε,
Αγαπητοί συνάδελφοι,
Η καθημερινή μας επαφή με τους πολίτες, έχει αναδείξει και άλλα ζητήματα που χρήζουν ρύθμισης. Το ΑΚΕΛ αναλαμβάνει πρωτοβουλίες για επίλυση θεμάτων που απασχολούν την κοινωνία. Τρανό παράδειγμα η προσπάθεια διαμόρφωσης μιας νέας σύγχρονης, ολοκληρωμένης και αποτελεσματικής νομοθεσίας για το φαινόμενο του εκφοβισμού (bullying) που πλήττει με ανησυχητικά αυξανόμενη συχνότητα εκατοντάδες ανθρώπους -και ιδιαίτερα παιδιά και νέους- σε διάφορους κοινωνικούς χώρους. Στόχος μας είναι μια πλατιά διαβούλευση με κρατικούς και κοινωνικούς φορείς, την επιστημονική κοινότητα και άλλους επαγγελματίες, καθώς και άντληση εμπειριών από τη διεθνή νομοθεσία και πρακτική, ούτως ώστε να καταλήξει αυτή η διεργασία στην εκπόνηση μιας ολοκληρωμένης νομοθεσίας για τον εκφοβισμό, την στήριξη των θυμάτων, το χειρισμό των θυτών, τις ευθύνες των μαρτύρων κ.ο.κ.
Δυστυχώς όμως, όσες νομοθετικές ρυθμίσεις και να υπάρξουν, θα πρέπει να συνοδεύονται και από την απαραίτητη πολιτική βούληση της εκτελεστικής εξουσίας για την αποτελεσματική εφαρμογή τους. Δεν μπορεί από τον Απρίλιο του 2021 να έχει ψηφιστεί ειδικός νόμος για τους ανήλικους παραβάτες, αλλά μέχρι σήμερα να μην έχουν δημιουργηθεί οι απαραίτητες εξειδικευμένες δομές.
Άρρηκτα συνδεδεμένη είναι και η ανάγκη εκσυγχρονισμού και ποιοτικής αναβάθμισης του αστυνομικού σώματος, ώστε να ανταποκρίνεται στις σύγχρονες απαιτήσεις της κοινωνίας. Αν και δεν αποτελεί στόχο μας ένα αστυνομοκρατούμενο κράτος, η υποστελέχωση της Αστυνομίας έχει φτάσει σε επικίνδυνα επίπεδα. Μόλις πρόσφατα ζήσαμε το φιάσκο με τις προσλήψεις αστυνομικών και την ανικανότητα των αρμοδίων, παρόλες τις προειδοποιήσεις και επισημάνσεις μας για τα κενά στη διαδικασία. Η αλαζονεία και ο ετσιθελισμός σας προκαλούν περισσότερα προβλήματα.
Αγαπητοί συνάδελφοι,
Ο κόσμος έχει φτάσει στα όρια του. Η καθημερινότητα όλων μας έχει αλλάξει. Στόχος όλων μας και πρωτίστως της Κυβέρνησης θα πρέπει να είναι η διασφάλιση της δημόσιας υγείας. Ο δημόσιος τομέας υγείας έχει αφεθεί στο έλεος του, χωρίς καμία ουσιαστική στήριξη. Καλούμε τον κόσμο να εμβολιαστεί, αλλά το αρμόδιο Υπουργείο αδυνατεί να παρέχει εκείνες τις συνθήκες για να κάνει τη διαδικασία ομαλή και εύκολη. Οι πολίτες βρίσκονται αντιμέτωποι με μεγάλο συνωστισμό, καθυστερήσεις και τεράστια ταλαιπωρία, με αποτέλεσμα τη δημιουργία εντάσεων. Επιτέλους λειτουργήστε τα εμβολιαστικά κέντρα, με τρόπο ώστε να μην προκαλείται άσκοπη και αχρείαστη ταλαιπωρία.
Ταλαιπωρία όμως υφίστανται, σε αυτές τις δύσκολες οικονομικές συνθήκες που προκάλεσε η πανδημία, και πολίτες που εκλιπαρούν να δραστηριοποιηθούν επαγγελματικά. Ο πρόεδρος του κυβερνώντος κόμματος, δημόσια επικαλείται συνεχώς την ανάπτυξη. Το αρμόδιο υπουργείο των οικονομικών όμως έχει αντίθετη άποψη. 88 νέοι βιοτέχνες και επαγγελματίες αναμένουν την διάθεση κονδυλίου ύψους 1,5 εκατομμυρίου, που αφορά την επέκταση των βιοτεχνικών περιοχών Κιτίου και Ξυλοτύμπου, για να μπορέσουν να δραστηριοποιηθούν, αλλά τους λέμε να περιμένουν μετά το 2024. Αυτή είναι η οικονομική ανάπτυξη που οραματίζονται.
Η κυβερνητική αναλγησία όμως αντικατοπτρίζεται και σε άλλα ζητήματα που απασχολούν την πόλη και επαρχία Λάρνακας.
Ως βουλευτής της επαρχίας Λάρνακας, όπως και ολόκληρη η πόλη, δεν ανεχόμαστε πλέον τον κυβερνητικό εμπαιγμό. Διότι πώς αλλιώς μπορούν να χαρακτηριστούν οι επανειλημμένες δεσμεύσεις του Προέδρου της Δημοκρατίας και η σχετική απόφαση του Υπουργικού Συμβουλίου για δημιουργία και λειτουργία πανεπιστημιακής σχολής στη Λάρνακα και οι ταυτάριθμες υπαναχωρήσεις από αυτές; Η Λάρνακα είναι η μοναδική επαρχία στην οποία δεν λειτουργεί κάποια πανεπιστημιακή σχολή. Ο ενταφιασμός και η ακύρωση αυτής της, κατά τα άλλα ειλημμένης απόφασης, αποτελεί τροχοπέδη στην ανάπτυξη μιας ολόκληρης επαρχίας. Απαιτούμε, όπως και όλοι οι τοπικοί φορείς, την άμεση υλοποίηση ενός έργου που η Λάρνακα δικαιούται και έχει ανάγκη.
Ακόμα ένα θέμα που χρονολογείται είναι η αξιοποίηση του χώρου του Διανελλείου γυμνασίου και ορφανοτροφείου. Επιτέλους ο χώρος έχει διατεθεί στο κράτος, όμως η αναβλητικότητα και οι καθυστερήσεις του Υπουργείου Παιδείας, παρά τις συνεχείς μας παραστάσεις για ανέγερση σχολικής μονάδας, κρατούν το θέμα στάσιμο. Ζητούμε επιτακτικά όπως δρομολογηθεί το έργο δίνοντας λύση στις εκπαιδευτικές ανάγκες της επαρχίας Λάρνακας.
Από το 2014, ως Λαρνακείς ακόμη αναμένουμε την έναρξη των εργασιών για θωράκιση και προστασία των πολιτών και των περιουσιών τους από φυσικές καταστροφές, ώστε να μην είναι έρμαιο των καιρικών φαινομένων. Ακόμα ένα έργο που έχει εξαγγελθεί από τον ίδιο τον Πρόεδρο Αναστασιάδη, αλλά δυστυχώς μέχρι σήμερα δεν έχουν καν διενεργηθεί οι απαραίτητες μελέτες.
Κυρίες και κύριοι συνάδελφοι,
Το 2021 ήταν η χρονιά που πλήγηκε η χώρα μας από μια τεράστια φυσική και οικολογική καταστροφή. Οι φονικές πυρκαγιές που έπληξαν την Ορεινή Λάρνακας και Λεμεσού έχουν προκαλέσει αλυσιδωτές επιπτώσεις στον πρωτογενή τομέα της γεωργίας, αλλά και στην ποιότητα ζωής των κατοίκων, που είδαν τις περιουσίες τους και τους κόπους μιας ολόκληρης ζωής να χάνονται. Το κράτος θα πρέπει, μακριά από χρονοβόρες και γραφειοκρατικές διαδικασίες και αγκυλώσεις, να σταθεί αρωγός αυτών των ανθρώπων, στηρίζοντας τους τόσο οικονομικά, όσο και επαγγελματικά στην προσπάθεια επαναδραστηριοποίησης τους. Αναμένουμε επίσης την τάχιστη αποκατάσταση του φυσικού περιβάλλοντος, καθώς και όλες τις απαραίτητες ενέργειες για επαρκή στελέχωση των αρμόδιων τμημάτων, ούτως ώστε να μην ζήσουμε ξανά παρόμοια φαινόμενα.
Κλείνοντας, πλέον είναι συγκλίνουσα η άποψη ότι υπό την παρούσα Κυβέρνηση, βιώνουμε τον απόλυτο εξευτελισμό θεσμών και αξίων. Οι επικοινωνιακές μεγαλοστομίες της κυβέρνησης ξεφουσκώνουν η μία μετά την άλλη. Οι πολίτες αντιδρούν. Δεν ανέχονται.
Απευθυνόμαστε στους κυβερνώντες. Κυβερνάτε για 10 χρόνια και δεν καταφέρατε να δώσετε ούτε όραμα, ούτε προοπτική για το μέλλον. Σας καλούμε να αντιληφθείτε ότι η καθημερινή σας ανάλωση στην προστασία της επικοινωνιακής εικόνας του Προέδρου δεν επιλύει τα τεράστια προβλήματα που αντιμετωπίζει ο τόπος. Το καλύτερο που έχετε να κάνετε είναι να παραδώσετε την εξουσία όσο το δυνατόν πιο σύντομα.