Το μεταβαλλόμενο διεθνές σύστημα, το Κυπριακό, η Κυπριακή εξωτερική πολιτική και η θέση του ΑΚΕΛ
Το διεθνές σύστημα είναι σε κατάσταση σταδιακής μεταβολής τουλάχιστον από την οικονομικής κρίση του 2008. Η διαδικασία όμως αυτή έχει επιταχυνθεί τα τελευταία χρόνια λόγω της Ρωσικής εισβολής στην Ουκρανία και της επανεκλογής του Τράμπ. Το διεθνές σύστημα είναι πλέον πολυπολικό σε αντιπαραβολή με το διπολικό σύστημα του Ψυχρού Πολέμου και του μονοπολικού συστήματος που ακολούθησε. Ο τρόπος με τον οποίο η Δύση δρούσε ως ένας συνεκτικός συνασπισμός έχει αρχίσει να φθίνει. Ήδη οι ΗΠΑ έχουν διαμηνύσει πως το ΝΑΤΟ δεν αποτελεί προτεραιότητα ενώ η Ευρωπαϊκή άμυνα και ασφάλεια θα πρέπει να την επωμιστούν εξ ολοκλήρου οι Ευρωπαίοι. Δυστυχώς, με μαθηματική ακρίβεια οδηγούμαστε σε μια νέα κούρσα εξοπλισμών στην Ευρώπη. Παράλληλα, οι απειλές και παλινδρομήσεις του Προέδρου Τράμπ στο θέμα των δασμών διευρύνουν το χάσμα. Το ΑΚΕΛ οφείλει να διαγνώσει την κατάσταση με ορθολογισμό. Η γεωπολιτική ανάλυση ενός δυτικού και αντιδυτικού στρατοπέδου η οποία ίσχυε σε μεγαλύτερο βαθμό στον Ψυχρό Πόλεμο και εν μέρη στην μετα-Ψυχροπολεμική εποχή δεν επαρκεί.
Χρειάζεται οξυδέρκεια και δυνατότητα διατύπωσης στρατηγικής και πολιτικών με στόχο να την επίλυση του Κυπριακού. Η στρατηγική αυτή πρέπει να στηριχτεί στη βάση τριών δεδομένων. Πρώτον, η Κύπρος όπως και κάθε μικρό κράτος χρειάζεται να έχει οικονομικά, πολιτικά, και διπλωματικά «καταφύγια»(shelters), χρησιμοποιώντας την ακαδημαϊκή ορολογία των Διεθνών Σχέσεων, να έχει δηλαδή την κάλυψη είτε μεγαλύτερων δυνάμεων είτε ισχυρών διεθνών οργανισμών σε αυτούς του τομείς. Δεύτερον, με βάση το πρώτο, ο Ρώσο-Ουκρανικός πόλεμος έχει αφαιρέσει την επιλογή της Ρωσίας, της οποίας τα οπλικά συστήματα αποτελούσαν τη ραχοκοκαλιά της Εθνικής Φρουράς, ως τέτοιο καταφύγιο. Τρίτον, με βάση τα πιο πάνω η Κύπρος έχει δύο επιλογές καταφυγίων. Η πρώτη είναι η ΕΕ της οποίας είναι μέλος ενώ η δεύτερη είναι η πλήρης συμπόρευση με τον άξονα ΗΠΑ-Ισραήλ που είναι και η επιλογή του Νίκου Χριστοδουλίδη. Οι πρόσφατες ενέργειες της κυβέρνησης Χριστοδουλίδη για παρεμπόδιση της όποια πίεσης της ΕΕ προς το Ισραήλ για τερματισμό της γενοκτονίας στη Γάζα στο πρόσφατο Συμβούλιο Εξωτερικών Υποθέσεων, παρα την πλειοψηφία που υπήρχε υπέρ της αναθεώρησης των σχέσεων ΕΕ-Ισραήλ, είναι ενδεικτική.
Το ΑΚΕΛ, χωρίς να παραβλέπει τις ιδεολογικές διαφορές που έχει με Ευρωπαϊκές κυβερνήσεις και με την ΕΕ, θα πρέπει να λάβει ξεκάθαρη θέση πως η ΕΕ αποτελεί το «καταφύγιο» της Κυπριακής Δημοκρατίας σε αυτό το χαοτικό διεθνές περιβάλλον. Χρησιμοποιώντας τον ρόλο μας ως κράτους μέλους, το ΑΚΕΛ θα πρέπει να ενισχύσει την υφιστάμενη μας πρόταση για εκμετάλλευση της ενέργειας στις διαπραγματεύσεις για λύση του Κυπριακού προσφέροντας και το δέλεαρ της άρσης των όποιων εμποδίων θέτει η Κυπριακή Δημοκρατία στα θέματα τελωνειακής ένωσης και συμμετοχής της Τουρκίας στην ευρωπαϊκή άμυνα και ασφάλεια.
Τόσο για το ένα όσο και για το άλλο ήδη παραπλεύρως η Τουρκία επωφελείται και τα πλείστα κράτη μέλη θεωρούν την Τουρκία απαραίτητη. Άρα το ζήτημα είναι κατά πόσον η Κυπριακή Δημοκρατία είναι διατεθειμένη να χρησιμοποιήσει τη συγκυρία προς όφελος του Κυπριακού. Το ΑΚΕΛ οφείλει να πάρει θέση, αναγνωρίζοντας τα δεδομένα και να δείξει το δρόμο. Μόνο μέσα από τα διαπραγματευτικά χαρτιά που μας δίνει η ΕΕ μπορεί η Κύπρος να ελπίζει σε ουσιαστική διαπραγμάτευση για λύση διζωνικής δικοινοτικής ομοσπονδίας με πολιτική ισότητα, θέτοντας τη βάση ένα σύστημα συλλογικής ασφάλειας στην Ανατολική Μεσόγειο. Ακόμα και αν η Τουρκία εμείνει στις πάγιες θέσεις της, θα έχουμε αποδείξει στη διεθνή κοινότητα και στους εταίρους μας τη θέληση μας για λύση αποτάσσοντας το στίγμα που άφησε ο Νίκος Αναστασιάδης στο Κράνς Μοντάνα.
Δρ. Αλέξανδρος Ζαχαριάδης.
Κομματική Ομάδα Βάσης Παλιό Κτήμα
Πάφος
