Ομιλία Γενικού Γραμματέα ΑΚΕΛ, Στέφανου Στεφάνου, για τις μαύρες επετείους
Δευτέρα 14 Ιουλίου 2025 και ώρα 20:00, Αμφιθέατρο Λακατάμιας
Όπως κάθε χρόνο έτσι και φέτος το ΑΚΕΛ οργανώνει εκδήλωση καταδίκης του δίδυμου εγκλήματος που αιματοκύλησε τον λαό μας και κατάστρεψε τη χώρα μας. Του προδοτικού πραξικοπήματος της χούντας των Αθηνών και της ΕΟΚΑ Β’ και της βάρβαρης τουρκικής εισβολής.
Αυτή η ετήσια εκδήλωση συμπληρώνεται με τη συμβολική εκδήλωση που πραγματοποιούμε στον Τύμβο στις 20 Ιουλίου, τιμώντας τα παλικάρια που έδωσαν τη ζωή τους για την υπεράσπιση της εδαφικής ακεραιότητας και της ελευθερίας της πατρίδας μας.
Στις εκδηλώσεις μνήμης, τιμής και αγώνα περιλαμβάνεται κι αυτή που διοργανώνουμε ανήμερα της έναρξης του Β’ γύρου της εισβολής στο οδόφραγμα της Δερύνειας, απαιτώντας την εφαρμογή των σχετικών ψηφισμάτων του ΟΗΕ για την Αμμόχωστο.
Κάθε χρόνο πραγματοποιούμε εκδήλωση καταδίκης του ψευδοκράτους που γίνεται στο οδόφραγμα του Ορφέα. Αποκορύφωμα των εκδηλώσεων μας είναι η εκδήλωση προς τιμήν των δύο ηρωομαρτύρων της ελληνο-τουρκικής φιλίας, Μισιαούλη και Καβάζογλου, οι οποίοι με τη θυσία τους μάς άφησαν υποχρέωση και καθήκον να δικαιώσουμε την πατρίδα μας με την απαλλαγή της Κύπρου μας από την τουρκική κατοχή και την επανένωση του τόπου και του λαού μας.
Κοντά σε αυτές τις εκδηλώσεις το ΑΚΕΛ, μαζί με το Λαϊκό Κίνημα, πραγματοποιεί κι άλλες εκδηλώσεις αντικατοχικού αλλά και επαναπροσεγγιστικού χαρακτήρα μαζί με τουρκοκυπριακά κόμματα και οργανώσεις.
Ο λόγος που υπενθυμίζω τις εκδηλώσεις που κάθε χρόνο πραγματοποιούμε είναι για να υποδείξω ότι δεν υπάρχει άλλο κόμμα στην Κύπρο που πραγματοποιεί τόσες πολλές εκδηλώσεις καταδίκης του δίδυμου εγκλήματος, για την επίτευξη λύσης, αλλά και για υπεράσπιση της ιστορικής αλήθειας.
Κι αυτό γιατί το ΑΚΕΛ δεν ξεχνά. Γιατί το ΑΚΕΛ δεν συμβιβάζεται με την κατοχή και τη διχοτόμηση. Γιατί το ΑΚΕΛ δεν υποτάσσεται στην απαισιοδοξία και δεν παραιτείται των αγώνων ανεξαρτήτως των καταστάσεων.
Αυτό είναι το μήνυμα που βγαίνει από τις εκδηλώσεις μας. Αυτό είναι το μήνυμα και της αποψινής μας εκδήλωσης. Οι ΑΚΕΛιστές και οι ΑΚΕΛίστριες, οι Αριστεροί της Κύπρου, δεν ξεχνούν και αγωνίζονται στην πράξη. Με τις εκδηλώσεις και τις κινητοποιήσεις τους. Με τη δράση και τις πρωτοβουλίες τους. Με τις καθαρές και σταθερές θέσεις που διατυπώνουν στο Κυπριακό. Με την υπεράσπιση και τη διάδοση της ιστορικής αλήθειας.
Όλοι υποστηρίζουν ότι η ιστορία είναι οδοδείκτης για τους αγώνες μας. Αυτό όμως συμβαίνει μόνον όταν η ιστορία προσεγγίζεται με αντικειμενικότητα και αποδίδεται η πραγματικότητα. Η ιστορική αλήθεια για τα γεγονότα του 1974 είναι ενοχλητική για τη Δεξιά για αυτό και έκτοτε προσπαθεί να την παραχαράξει. Τα τελευταία χρόνια έχει εντατικοποιήσει αυτή την προσπάθειά της βρίσκοντας συνοδοιπόρο και συμπαραστάτη την ακροδεξιά. Μαζί παρουσιάζουν τους θύτες ως θύματα και τα θύματα ως τους υπαίτιους της καταστροφής. Αθωώνουν τους πρωταγωνιστές της κυπριακής τραγωδίας και φορτώνουν τις ευθύνες σε άλλους. Παραγράφουν τον ρόλο και τις ευθύνες του ΝΑΤΟ και εξαφανίζουν από την εικόνα τους κύπριους πρωταγωνιστές του πραξικοπήματος με σοφιστείες περί «βίας και αντιβίας» και περί «εμφύλιου σπαραγμού».
Η ιστορική αλήθεια, όμως, στηριγμένη σε αδιαμφισβήτητα ιστορικά ντοκουμέντα, αποδεικνύει ότι είναι στο πλαίσιο του ΝΑΤΟ που οργανώθηκε και αποφασίστηκε το δίδυμο έγκλημα εναντίον της Κύπρου. Ακόμα και οι Συμφωνίες Ζυρίχης – Λονδίνου, που απέδωσαν ανεξαρτησία στην Κύπρο με επαχθείς δεσμεύσεις, έγινε στο πλαίσιο της δυτικής συμμαχίας και με γνώμονα όχι τα συμφέροντα του κυπριακού λαού, αλλά τα συμφέροντα του ΝΑΤΟ.
Σε ό,τι αφορά δε στη θεωρία περί «βίας και αντιβίας» και «εμφύλιου σπαραγμού», που ακούγεται ακόμα και από επίσημα χείλη τόσο επί προηγούμενης όσο και επί σημερινής κυβέρνησης, ένα έχω να πω: στο πραξικόπημα της χούντας και της ΕΟΚΑ Β’ δεν υπήρξαν «δύο βίες». Υπήρξε ωμή και βίαιη επιβολή πραξικοπήματος και κατάλυση της συνταγματικής τάξης. Από την άλλη, οργανώθηκε αντίσταση για την υπεράσπιση της νομιμότητας και της δημοκρατίας. Το 1974 δεν είχαμε εμφύλια διαμάχη, είχαμε πραξικόπημα που άνοιξε τον δρόμο στην Τουρκία να εισβάλει. Και απέναντί τους, έναν λαό που πλήρωσε βαρύ τίμημα για να μείνει όρθιος, περήφανος και ελεύθερος.
Η εξίσωση του θύματος με τον θύτη αποτελεί προσβολή στη μνήμη όσων αγωνίστηκαν για τη δημοκρατία κι την ελευθερία του τόπου. Είναι πράξη αθώωσης του εγκλήματος. Η Κύπρος δεν θα ζούσε τις τραγωδίες της αν δεν βρίσκονταν στη χουντική Ελλάδα, στην Τουρκία και στην Κύπρο άνθρωποι και δυνάμεις που υπηρετούσαν και εξυπηρετούσαν τα συμφέροντα του αγγλο-αμερικάνικου ιμπεριαλισμού.
Για την εξυπηρέτηση αυτών των συμφερόντων αξιοποιήθηκαν τα ιδεολογήματα της ένωσης και της διχοτόμησης, ο εθνικισμός, η μισαλλοδοξία, ο φασισμός και ο αντικομμουνισμός. Με αυτά τα εργαλεία υποσκάφθηκε το κυπριακό κράτος, υποδαυλίστηκαν τα εθνικά μίση και προκλήθηκαν οι διακοινοτικές συγκρούσεις οι οποίες οδήγησαν στον πρώτο ντε φάκτο διαχωρισμό με τη δημιουργία τουρκοκυπριακών θυλάκων. Το πραξικόπημα στην Ελλάδα και η ίδρυση της ΕΟΚΑ Β’ του Γρίβα κορύφωσαν την υπόσκαψη του κράτους και την πολεμική σε βάρος του προέδρου της Κυπριακής Δημοκρατίας Αρχιεπισκόπου Μακαρίου Γ’. Είναι έτσι που φτάσαμε στο προδοτικό πραξικόπημα και στην τουρκική εισβολή και κατοχή. Είναι έτσι που προδόθηκε η Κύπρος και από τότε ζούμε τις συνέπειες αυτής της κατάστασης, με τους χιλιάδες πρόσφυγες, νεκρούς, τραυματίες, παθόντες, τους αγνοούμενους.
Όσα χρόνια και αν περάσουν το ΑΚΕΛ θα συνεχίσει έμπρακτα να καταδικάζει την προδοσία και το έγκλημα σε βάρος της Κύπρου. Όσα χρόνια και αν περάσουν εμείς θα συνεχίσουμε να παλεύουμε για να δικαιώσουμε τις θυσίες των ηρώων μας. Τις θυσίες των Μισιαούλη και Καβάζογλου, του Ευαγόρου, του Φλουρέντζου, των αδελφών Παπαλαζάρου και Χριστοφή, του Κέστα, του Χαραλάμπους, του Κόμπου, του Θεοδοσίου, του Στυλιανού, του Λεοντίου, του Ιωαννίδη, του Καρασαμάνη, του Κουρτελλή, του Χατζηστεφανή, του Θεοδοσίου και τόσων άλλων.
Οι ήρωές μας είναι η τιμή και η περηφάνια μας. Είναι η ανεξίτηλη υπογραφή μας στους αγώνες για υπεράσπιση των πανανθρώπινων αξιών της δημοκρατίας, της ελευθερίας και της ειρήνης.
Τις θυσίες των ηρώων μας δεν πρόκειται να τις προδώσουμε. Ούτε και να αφήσουμε αιωρούμενο το μέλλον των παιδιών μας σηκώνοντας τα χέρια ψηλά μπροστά στην τουρκική κατοχή. Δεν πρόκειται ποτέ να παραδοθούμε στην υποταγή και τη μοιρολατρία, στον σιωπηλό συμβιβασμό με το στάτους κβο και τη διχοτόμηση. Θα συνεχίσουμε να τραβάμε μπροστά για τη δικαίωση με την επίτευξη ειρηνικής λύσης στο Κυπριακό.
Η κατάσταση στην οποία βρισκόμαστε από το 1974 δεν μπορεί να διασφαλίσει μόνιμη ειρήνη και ασφάλεια στον τόπο. Η παράνομη παρουσία των τουρκικών κατοχικών στρατευμάτων είναι μια συνεχής απειλή. Η προσωρινότητα της κατάπαυσης του πυρός δεν πρέπει να δημιουργεί ψευδαισθήσεις. Άλλωστε, οι πρόσφατες διεθνείς εξελίξεις, οι πόλεμοι και οι συγκρούσεις που έχουν ξεσπάσει ή ενταθεί σε ολόκληρο τον κόσμο -και εδώ στη γειτονιά μας- υπενθυμίζουν ότι πάντοτε ενέχει ο κίνδυνος παγωμένες συγκρούσεις να μετατραπούν σε θερμές. Πρέπει, επίσης, να λάβουμε επιτέλους υπόψη ότι η Τουρκία εκμεταλλεύεται την παρέλευση του χρόνου για να παγιώνει επί του εδάφους τη διχοτόμηση και για να εντείνει την πολιτική αλλοίωσης της ταυτότητας της τουρκοκυπριακής κοινότητας και τη σταδιακή εξαφάνισή της ως ξεχωριστής οντότητας.
Πέραν από τους κινδύνους, η ντε φάκτο κατάσταση αποστερεί από τη χώρα μας ευκαιρίες, δυνατότητες και προοπτικές. Αν δεν είχαμε να αντιμετωπίσουμε την κατοχή και τις εχθρικές διαθέσεις της Τουρκίας, τα δεδομένα σε μια σειρά ζητήματα που σήμερα μας προβληματίζουν, όπως είναι το ενεργειακό και το υδατικό, θα ήταν εντελώς διαφορετικά.
Επιβάλλεται, λοιπόν, να συνεχίσουμε την τιτάνια προσπάθεια για να πετύχουμε λύση η οποία να αποκαθιστά τα ανθρώπινα δικαιώματα και τις βασικές ελευθερίες του λαού μας με τον τερματισμό της κατοχής και την επανένωση. Η βάση και το πλαίσιο αυτής της προσπάθειας έχουν από καιρό συμφωνηθεί και βρίσκονται σε πολλά ψηφίσματα του ΟΗΕ. Η βάση λύσης είναι η διζωνική, δικοινοτική ομοσπονδία με πολιτική ισότητα η οποία όχι μόνο περιγράφεται σε ψηφίσματα του Διεθνούς Οργανισμού, αλλά το περιεχόμενό της έχει συμφωνηθεί στις διαπραγματεύσεις μεταξύ των δύο κοινοτήτων. Είναι μέρος του διαπραγματευτικού κεκτημένου το οποίο ως ΑΚΕΛ επιμένουμε ότι πρέπει να διαφυλαχθεί και να αξιοποιηθεί για τη συνέχιση και την ολοκλήρωση των διαπραγματεύσεων με στόχο την επίτευξη συνολικής λύσης.
Είναι γνωστό ότι υπάρχουν πολιτικές δυνάμεις στον τόπο μας που είτε ανοικτά είτε κεκαλυμμένα απορρίπτουν τη διζωνική, δικοινοτική ομοσπονδία και επιμένουν σε μια διαφορετική λύση. Σ’ αυτούς που μονίμως διαφωνούν έχουν προστεθεί κι αυτοί που ενδύουν την απόρριψη της ΔΔΟ με ψευδο-επαναστατική φρασεολογία. Ανεξαρτήτως, όμως, φρασεολογίας και συνθημάτων η απόρριψη της ΔΔΟ δεν οδηγεί πουθενά αλλού παρά στην οριστικοποίηση της διχοτόμησης. Όσοι απορρίπτουν τη συμφωνημένη λύση της ΔΔΟ δεν έχουν καταφέρει και δεν πρόκειται ποτέ να καταφέρουν να υποδείξουν άλλο ρεαλιστικό δρόμο που να λυτρώνει από την κατοχή, γιατί απλά δεν υπάρχει. Τα λόγια είναι εύκολα και ενίοτε γοητευτικά η πραγματικότητα όμως είναι σκληρή και αμείλιχτη.
Εμείς θα συνεχίσουμε να παλεύουμε για τη λύση του Κυπριακού με συνέπεια στη συμφωνημένη λύση. Αυτό είναι δύο φορές αναγκαίο από την ώρα που η τουρκική πλευρά προτάσσει επίσημα πλέον τη θέση για λύση δύο κρατών. Με φόντο αυτό το σκηνικό επιβάλλεται η ανάληψη συγκεκριμένων πρωτοβουλιών στη βάση μιας θετικής ατζέντας με στόχο τη δημιουργία δυναμικής για διάρρηξη του αδιεξόδου και για συνέχιση των διαπραγματεύσεων στη βάση του Πλαισίου Γκουτέρες από το σημείο που διακόπηκαν.
Ενόψει της πολυμερούς συνάντησης της Νέας Υόρκης, και ανεξαρτήτως αν οι προσδοκίες είναι χαμηλές, η πλευρά μας πρέπει να προσέλθει με καλή θέληση και έτοιμοι για διαπραγμάτευση με συγκεκριμένες θέσεις. Ακόμα και το ζήτημα των ΜΟΕ, που φαίνεται ότι θα είναι το βασικό αντικείμενο της συνάντησης, επιβάλλουν επικέντρωση στον στόχο για συντήρηση της κινητικότητας στο Κυπριακό και για τη διαμόρφωση καλύτερων δεδομένων που θα επιτρέψουν την επανέναρξη των διαπραγματεύσεων από το σημείο που διακόπηκαν διαφυλάσσοντας ταυτόχρονα όσα μέχρι τώρα συμφωνήσαμε. Εμείς, όπως πάντοτε, είμαστε πανέτοιμοι να προσφέρουμε τις υπηρεσίες μας για τον τόπο και τη λύση.
Πενήντα ένα χρόνια πριν, μια μέρα σαν την αυριανή που ξημερώνει, την Κύπρο τη σκέπασε το σκοτάδι του φασισμού.
Οι φασίστες πάνοπλοι φώναζαν μες στις γειτονιές «κομμουνιστές θα πεθάνετε». Τελικά παρέδωσαν την Κύπρο ανοχύρωτη στον Αττίλα και έτρεξαν να κρυφτούν στο Τρόοδος.
«Κομμουνιστές θα πεθάνετε», φώναζαν οι ακροδεξιοί πολιτικοί απόγονοι του πραξικοπήματος πριν λίγες βδομάδες στη δολοφονική επίθεσή τους στο οίκημα των Λαϊκών Οργανώσεων εδώ στη Λακατάμια.
Πενήντα ένα χρόνια μετά ο φασισμός πάει να σηκώσει ξανά κεφάλι. Η ακροδεξιά προσπαθεί να βγει στο προσκήνιο τούτη τη φορά φτιασιδωμένη, κουστουμαρισμένη, χαμογελαστή. Μα όταν πέσει το σκοτάδι γίνεται ξανά ο εαυτός της, ένα τάγμα βίας που χτυπά στο ψαχνό σε πογκρόμ, σε συλλόγους, σε σωματεία, όποιον βαφτίσει «εχθρό». Τους ζήσαμε, τους ξέρουμε και δεν θα τους αφήσουμε αυτή τη φορά να ρίξουν την Κύπρο στο γκρεμό.
Ο φασισμός δεν πέρασε τότε, δεν θα περάσει ούτε τώρα!
Θα είμαστε πάντα απέναντι και δεν θα κάνουμε ούτε ένα βήμα πίσω!
Ενωμένοι και αποφασισμένοι θα συνεχίσουμε ν’ αγωνιζόμαστε για τη Δημοκρατία, για την ελευθερία και την επανένωση του τόπου μας, για την πρόοδο και την προκοπή του λαού μας.
Ενωμένοι και αποφασισμένοι θα συνεχίσουμε τον αγώνα για τη δικαίωση του λαού μας, Ελληνοκυπρίων και Τουρκοκυπρίων για τη σωτηρία της πατρίδας μας!
Τιμή και Δόξα στους ήρωές μας!
Ζήτω η Κύπρος μας!
