Παγκόσμια Ημέρα κατά των Ναρκωτικών

Η 26η Ιουνίου έχει επιλεγεί από τον Οργανισμό Ηνωμένων Εθνών ως η Παγκόσμια Ημέρα κατά των Ναρκωτικών για να φέρνει στο προσκήνιο τις επιπτώσεις που έχει η χρήση ουσιών στο ίδιο το άτομο, στους τομείς της δημόσιας υγείας και της ασφάλειας, αλλά και στην κοινωνία ευρύτερα με σκοπό την κοινωνική ευαισθητοποίηση και την ενδυνάμωση των κοινωνικοπολιτικών δράσεων και συνεργασιών για ένα κόσμο χωρίς ναρκωτικά.

Φέτος το μήνυμα της ημέρας είναι η εστίαση στις προκλήσεις από τη κατάχρηση και  παράνομη διακίνηση ναρκωτικών στο πλαίσιο της παγκόσμιας υγειονομικής και ανθρωπιστικής κρίσης. Τη χρονιά που διανύουμε, ο συνδυασμός της υγειονομικής κρίσης από την πανδημία COVID-19  και τις προσφυγικής κρίσης, ως αποτέλεσμα πολέμων και φτώχειας, οδήγησε σε επιδείνωση και ανάδυση των προβλημάτων που αντιμετωπίζουν  τα άτομα με πρόβλημα χρήσης ναρκωτικών. Στο ιδιαίτερα τοξικό πλαίσιο υγειονομικής και προσφυγικής κρίσης τα άτομα με πρόβλημα χρήσης ναρκωτικών, και ιδιαίτερα οι φτωχοί, οι πρόσφυγες και οι οικονομικοί μετανάστες, βρέθηκαν τώρα σε ακόμα πιο μειονεκτική δυσχερή θέση.

Το πρόβλημα εξακολουθεί να επηρεάζει πολλούς συνανθρώπους μας και κατά συνέπεια το σύνολο της κοινωνίας. Το παρών κοινωνικό – οικονομικό σύστημα, με την καταναλωτική μανία και τις τεράστιες ανισότητες που δημιουργεί, με ένα τρομακτικό πλέον ποσοστό της κυπριακής κοινωνίας να ζει κάτω από τα όρια της φτώχιας, έχει συνέπειες που συντείνουν ώστε κάποια παιδιά και νέοι να καταφεύγουν στις ουσίες. Η φθορά των αξιών, η αμφισβήτηση των υπαρχουσών δομών του κοινωνικού κατεστημένου, ο κλονισμός των θεμελίων του κοινωνικού συστήματος, όπως είναι η οικογένεια, το κράτος και το σχολείο, η ανασφάλεια και η ανταγωνιστικότητα για το επαγγελματικό μέλλον, αναγκάζουν τους νέους να αντιδρούν με άγχος, απογοήτευση ακόμη και επιθετικότητα.

Το φαινόμενο των εξαρτήσεων είναι ένα Βιοψυχοκοινωνικό, πολυδιάστατο και πολυπαραγοντικό πρόβλημα, που χρήζει αντιμετώπισης μέσα από ένα πλέγμα μέτρων στους τομείς της πρόληψης, της θεραπείας, μείωσης της βλάβης, της κοινωνικής επανένταξης και της μείωσης της προσφοράς.

Κύρια προτεραιότητα πρέπει να είναι η πρόληψη της χρήσης ουσιών και των εξαρτητικών συμπεριφορών. Πάγιο αίτημα μας είναι να επενδύονται περισσότερα κονδύλια στην πρόληψη και στη θεραπεία, σε σχέση με την καταστολή, πράγμα που δεν υφίσταται σήμερα. Η τέχνη, ο πολιτισμός και ο αθλητισμός, η ενεργή εμπλοκή τους στα κοινωνικά δρώμενα είναι πολύτιμα εργαλεία για τη θωράκιση των παιδιών και των νέων. Στα προληπτικά μέτρα που προωθούνται θα πρέπει να υπάρχει ισότιμη πρόσβαση από όλα τα παιδιά, με ιδιαίτερη έμφαση και προσοχή στα παιδιά που ανήκουν σε ευάλωτες ομάδες ή διαμένουν σε ευάλωτες περιοχές.

Ταυτόχρονα, η θεραπεία πρέπει να είναι προσβάσιμη από όλους όσοι την έχουν ανάγκη, ενώ θα πρέπει να υπάρχει ένα ευρύ φάσμα επιλογών από θεραπευτικά προγράμματα τα οποία να παρέχουν ευκαιρίες πλήρους απεξάρτησης, όταν το άτομο είναι έτοιμο και το ζητήσει. Καταλυτικό ρόλο στις προσπάθειες για απεξάρτηση θα διαδραματίσει η άρση του στιγματισμού και του κοινωνικού αποκλεισμού των χρηστών και εξαρτημένων ατόμων, όταν πάψει πλέον να θεωρείται το άτομο με πρόβλημα χρήτη εγκληματίας και να αντιμετωπίζεται ως άνθρωπος που χρειάζεται βοήθεια. Η πολιτεία θα πρέπει να επενδύσει στη δημιουργία ενός εξειδικευμένου προγράμματος θεραπείας για διεγερτικές ουσίες. Επίσης,  θα πρέπει να καλυφθεί το κενό που υπάρχει στην Κύπρο με την δημιουργία ενός θεραπευτικού προγράμματος που να απευθύνεται σε άτομα που παράλληλα με τη χρήση ουσιών/ εξάρτηση, έχουν και κάποια ψυχική ασθένεια καθώς και πλήρες πρόγραμμα μεθαδόνης. Διεκδικούμε πλήρες θεραπευτικό πλαίσιο εντός των φυλακών. Όλοι δικαιούνται ισότιμη πρόσβαση στην θεραπεία.

Σημαντική εξέλιξη είναι η νομοθεσία που εφαρμόζεται πλέον και στην Κύπρο για την παραπομπή των ατόμων με πρόβλημα χρήσης που συλλαμβάνονται, λαμβάνοντας υπόψη κάποιες προϋποθέσεις, στη θεραπεία αντί στη φυλακή. Παράλληλα, θα πρέπει οι αρχές καταστολής να εντατικοποιήσουν τις δράσεις τους ώστε οι παράνομες ουσίες να μην είναι εύκολα προσβάσιμες από τα παιδιά και τους νέους, αλλά και να συλλαμβάνονται και να τιμωρούνται αυτοί που βρίσκονται σε υψηλές θέσεις στα κυκλώματα διακίνησης παράνομων ουσιών και στο οργανωμένο έγκλημα.

Εξάρτηση όμως δεν προκαλούν μόνο οι παράνομες ουσίες, αλλά και οι νόμιμες ουσίες, όπως το αλκοόλ και το τσιγάρο. Σημαντικό είναι να εφαρμόζονται οι νομοθεσίες για να μην είναι προσβάσιμες οι νόμιμες ουσίες από τα ανήλικα παιδιά, αλλά και να βελτιωθούν ώστε οι ποινές σε όσους πωλούν τέτοια προϊόντα σε παιδιά να είναι όντως αποτρεπτικές.

Άλλη μεγάλη πρόκληση των τελευταίων χρόνων, είναι οι ανησυχητικές διαστάσεις που λαμβάνουν άλλες εξαρτητικές συμπεριφορές, όπως η εξάρτηση στα τυχερά παιχνίδια, στο διαδίκτυο και στα ηλεκτρονικά παιχνίδια, συνεπώς επείγει να διαμορφωθεί πολιτική ολιστικής διαχείρισης και αυτών των θεμάτων, η οποία να απαντά σε όλα τα προβλήματα που αντιμετωπίζουν τα παιδιά μας, πέραν της χρήσης εξαρτησιογόνων ουσιών.

Η Πολιτεία και οι πολίτες του τόπου, οι γονείς, οι επαγγελματίες, οι εκπαιδευτικοί έχουμε συλλογικό χρέος να προστατεύσουμε τη νέα γενιά και να την εμπνεύσουμε, με τη δική μας στάση ζωή. Σήμερα περισσότερο από ποτέ, είναι ζωτικής σημασίας η προστασία και η προαγωγή της υγείας, των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και της ευημερίας της ανθρωπότητας. Χρειάζεται να κρατηθεί ζωντανό το δικαίωμα και η ελπίδα των ανθρώπων να αλλάξουν και τη ζωή τους και την κοινωνία.

Δημιουργείται έτσι επιτακτική ανάγκη για κοινωνική αλληλεγγύη και συνεργατική πολιτική δράση για την προστασία της ήδη υγειονομικά, οικονομικά και κοινωνικά ευάλωτης κοινωνικής ομάδας των ατόμων με πρόβλημα χρήσης ναρκωτικών.

Ανάπτυξη προγραμμάτων πρόληψης, θεραπείας, μείωσης βλάβης, κοινωνικής ένταξης, σε συνδυασμό με προγράμματα στέγασης, επιμόρφωσης και εργασίας από τις υπηρεσίες υγείας και πρόνοιας και από το ευρύτερο κοινωνικό κράτος, σε συνεργασία με μη-κυβερνητικές οργανώσεις και συλλογικές δράσεις αλληλεγγύης πολιτών, είναι η απάντηση στην πρόκληση των αυξημένων αναγκών των ατόμων με πρόβλημα χρήσης ναρκωτικών στην εποχή της παγκόσμιας υγειονομικής και οικονομικής κρίσης.

Το ΑΚΕΛ θα συνεχίσει να στηρίζει με κάθε τρόπο την Αρχή Αντιμετώπισης Εξαρτήσεων Κύπρου για να εφαρμόσει την Εθνική Στρατηγική, βασιζόμενοι στον σεβασμό των ανθρωπίνων δικαιωμάτων ώστε να μπορεί να διεκπεραιώνει στο μέγιστο δυνατό το ρόλο της ως ο ανώτατος συντονιστικός φορέας για τις εξαρτήσεις.

Τομέας Υγείας ΚΕ ΑΚΕΛ