Ομιλία Γενικού Γραμματέα ΚΕ ΑΚΕΛ Στ. Στεφάνου στην εκδήλωση για ονοματοδότηση πλατείας Γιάννη Σοφόκλη
Η αποψινή εκδήλωση είναι μια οφειλόμενη τιμή σε μια εξέχουσα προσωπικότητα της Αριστεράς και της Πάφου. Τον Γιάννη Σοφόκλη.
Ευχαριστούμε τον Δήμο Πάφου, τον Δήμαρχο και το Δημοτικό Συμβούλιο για την ομόφωνη απόφαση να δοθεί τ’ όνομα του Γιάννη Σοφόκλη σε αυτή την πλατεία, ως ένδειξη τιμής και αναγνώρισης σ’ έναν άνθρωπο που αγωνίστηκε όλη του τη ζωή, με όλες του τις δυνάμεις για να προσφέρει στους συνανθρώπους του, στην κοινωνία, στην Πάφο και στην Κύπρο ολόκληρη.
Ο Γιάννης Σοφόκλη υπήρξε Επαρχιακός Γραμματέας του ΑΚΕΛ Πάφου από το 1947 μέχρι το 1983, Γραμματέας της ΠΕΟ, της αγροτικής οργάνωσης, της οργάνωσης νεολαίας, ακόμη και της γυναικείας οργάνωσης του Κόμματος στην επαρχία της Πάφου!
Σε αυτά τ’ αξιώματα δεν αναρριχήθηκε, ούτε διορίστηκε. Αναδείχθηκε, ως ένα στέλεχος που δούλευε αδιάκοπα, με συνέπεια, εντιμότητα και πάντοτε προσανατολισμένο στο κοινό καλό, στα συμφέροντα των εργαζομένων, του κυπριακού λαού και της Κύπρου. Ο Γιάννης Σοφόκλη αξιώθηκε τ’ αξιώματα ως ένα πολιτικό στέλεχος που ξεπήδησε από τα σπλάχνα της κυπριακής αγροτιάς και εργατιάς και καταξιώθηκε στη συνείδηση του λαού ως ένας λαϊκός αγωνιστής που δεν έλειψε ποτέ από κανένα αγώνα, που δεν ξεχώριζε ποτέ τους ανθρώπους, που αγάπησε τον λαό και τον τόπο του και πρόσφερε με όλες του τις δυνάμεις στην προσπάθεια για πρόοδο και ευημερία.
Από παιδί ακόμα βγήκε στο μεροκάματο για να βοηθήσει την οικογένειά του. Μόλις στα 15 του χρόνια βρέθηκε να δουλεύει στο λιμάνι Αμμοχώστου, μαζί με πολλούς άλλους φτωχούς και ταλαιπωρημένους που για ψίχουλα έπρεπε να υπομένουν τις δυσκολίες, την εξαθλίωση και την καταπίεση. Τόσο από την αποικιοκρατία όσο και από τη στυγνή εργοδοσία. Εκεί στην Αμμόχωστο τον πήρε από το χέρι ένας τουρκοκύπριος συνάδελφός του και τον βοήθησε όχι μόνο ν’ αντέχει την σκληρή καθημερινότητα αλλά και να ανοίξει τους ορίζοντες και το πνεύμα του, να αντιληφθεί ότι οι προοπτικές για βελτίωση των όρων ζωής και δουλειάς, μπορούν να ανοίξουν με συγκεκριμένους στόχους, με συλλογικούς και οργανωμένους αγώνες. Από τα πρώτα σκιρτήματα ταξικής και συνδικαλιστικής συνειδητοποίησης, ο Γιάννης προχώρησε στη δράση εντασσόμενος στη συντεχνία των αχθοφόρων του λιμανιού και αργότερα, στο τότε Κομμουνιστικό Κόμμα Κύπρου.
Ήταν τότε που ο Γιάννης, έφηβος ακόμα, αχθοφόρος του λιμανιού, είδε ν’ ανοίγει μπροστά του ένας ολόκληρος κόσμος, γνώσης και αγώνα. Τα βιβλία έγιναν το εισιτήριό του, φάρος και πυξίδα στην πορεία του. Κοινώνησε το νάμα της παγκόσμιας λογοτεχνίας και φιλοσοφίας στις βιβλιοθήκες των συλλόγων της Αριστεράς και έφτασε αυτός που δεν είχε τελειώσει το δημοτικό να δίνει διαλέξεις για τη λογοτεχνία, να μιλά ξένες γλώσσες με άνεση, να μελετά και να γράφει χωρίς σταματημό.
Ο Γιάννης Σοφόκλη όμως δεν ήταν άνθρωπος μόνο της θεωρίας.
Ήταν άνθρωπος της πράξης.
Γι’ αυτό και σε κάθε κρίσιμη και δύσκολη στιγμή δεν κρυβόταν στα τετραγωνικά του γραφείου του, ούτε εξαντλούσε την παρέμβασή του με τα γραφτά του. Ανάλαβε πολιτικές κι άλλες πρωτοβουλίες και με το προσωπικό του παράδειγμα τραβούσε μπροστά και έδειχνε τον δρόμο.
Από τις φυλακές και τα στρατόπεδα συγκέντρωσης της αποικιοκρατίας εξαιτίας της πολιτικής και κομματικής του δράσης, στην πρώτη γραμμή της Αντίστασης ενάντια στην τρομοκρατία της ΕΟΚΑ Β’ και έπειτα ενάντια στον Αττίλα. Από την Αμμόχωστο μέχρι το τελευταίο χωριό της επαρχίας Πάφου, που την όργωνε μ’ ένα ποδήλατο για να δει τους εργαζόμενους και τους αγρότες, να τους ενημερώσει, ν’ ακούσει τα προβλήματα, να βοηθήσει όσους είχαν ανάγκη. Μ’ ένα φτυάρι στο χέρι να εργάζεται εθελοντικά για να χτίσει το σπίτι του φτωχού γείτονα. Μέρες και νύχτες να τρέχει για να βοηθήσει όσους είχαν πληγεί από τον μεγάλο σεισμό του 1953. Να στέκεται μόνος του αλλά αποφασισμένος μπροστά από το σπίτι της Εμινέ που ελληνοκύπριοι ακροδεξιοί απειλούσαν να κάψουν ζωντανή μαζί με τα τέσσερα παιδιά της, για να τους σώσει.
Ο Γιάννης Σοφόκλη ήταν λοιπόν ένας άνθρωπος που είχε συνειδητοποιήσει πολύ καλά ότι «ένα γραμμάριο δράσης ισούται μ’ ένα τόνο θεωρίας». Όσο πιο πολύ διάβαζε, όσο πιο πολύ διεύρυνε τους ορίζοντές του στο Ινστιτούτο Κοινωνικών Επιστημών της Μόσχας ή στις διαλέξεις στο Λονδίνο που έδινε πια ο ίδιος, τόσο δυνάμωνε την πολιτική και κοινωνική του δράση. Πάντοτε δημιουργικός και μπροστάρης στο πεδίο της δράσης αλλά και πάντοτε συνεπής στη μελέτη της θεωρίας. Πάντοτε αφοσιωμένος στην ιδεολογία, τις αρχές και τα ιδανικά του ΑΚΕΛ, αλλά και πάντοτε έτοιμος να χτίσει πολιτική για το κοινό καλό πάνω στη συναίνεση. Δεινός ρήτορας, αλλά και καλός ακροατής. Ήπιος και ευγενικός χαρακτήρας αλλά και δυναμικός υπερασπιστής των αδυνάτων και των λαϊκών συμφερόντων. Έτσι κατάφερε ο Γιάννης Σοφόκλη να χαίρει εκτίμησης απ’ όλους, ανεξαρτήτως κομματικών πεποιθήσεων. Έτσι εξηγείται και το ομόφωνο της απόφασης που υλοποιείται απόψε. Γιατί ο Γιάννης Σοφόκλη εργαζόταν και δρούσε για μια καλύτερη ζωή και την ήθελε για όλους. Δεν ρωτούσε ποιος είναι και τι πιστεύει αυτός που χρειάζεται βοήθεια. Δεν τον απασχολούσε αν το ένα ή το άλλο αίτημα προερχόταν από τα δεξιά ή τ’ αριστερά, αλλά αν ήταν κάτι που θα εξυπηρετούσε το κοινό καλό, το συλλογικό συμφέρον.
Σε μια εποχή που απασχολεί το δημόσιο διάλογο το πώς οι πολιτικές δυνάμεις και τα πολιτικά πρόσωπα θα επανακτήσουν την αξιοπιστία τους, πώς θα δώσουν απάντηση στην απαξίωση και την ισοπέδωση, το παράδειγμα του Γιάννη Σοφόκλη είναι μιας πρώτης τάξεως απάντηση.
Ο Γιάννης Σοφόκλη δεν μπήκε στην πολιτική για να πάρει, αλλά για να δώσει. Και έδωσε πολλά, εργαζόμενος σκληρά για να βελτιώσει τη θέση των εργαζομένων και του λαού μέσα σε εποχές δύσκολες και αντίξοες. Δεν ξέχασε κάτω από τα καθήκοντα και τ’ αξιώματα την ανθρωπιά του, αντίθετα έκανε την αλληλεγγύη βασικό συστατικό της πολιτικής του δράσης. Ίσως το πιο σημαντικό, δεν ξέχασε ποτέ ότι η δύναμη βρίσκεται στη συλλογικότητα, στην οργάνωση, στην προσπάθεια, στον αγώνα. Και για να πείσει γι’ αυτό στάθηκε ο ίδιος μπροστά, οργανωτής και πρωτοπόρος, πρώτος μεταξύ ίσων, απτό παράδειγμα ότι τα λόγια πρέπει να συνάδουν με τις πράξεις.
Εδώ βρίσκονται λοιπόν οι απαντήσεις. Εδώ είναι οι μεγάλες προκλήσεις για το σήμερα. Στην εντιμότητα, την ειλικρίνεια, τη συνέπεια, την αξιοπιστία, την παραγωγή πολιτικής για τους πολλούς, τους αγώνες για το καλώς νοούμενο συμφέρον του τόπου.
Ο Γιάννης Σοφόκλη αναγκάστηκε ν’ αποχωρήσει από την ενεργό δράση πολύ νωρίς, εξαιτίας των προβλημάτων υγείας που αντιμετώπιζε. Έφυγε από τη ζωή μόλις στα 66 του χρόνια. Έμειναν πίσω να τον θυμούνται με αγάπη η λατρευτή του σύζυγος Μαρούλα και τα παιδιά του Σοφόκλης, Στέλιος, Γιώτα και Νικήτας, ο κόσμος της Αριστεράς και του Λαϊκού Κινήματος αλλά ευρύτερα ο κόσμος της πόλης και της επαρχίας Πάφου, για την πλούσια δράση και το σημαντικό έργο που άφησε πίσω του.
Από σήμερα η μνήμη της πλούσιας πορείας και προσφοράς του θα βρίσκεται και εδώ, σε αυτή την πλατεία, για να θυμούνται οι παλαιότεροι και να μαθαίνουν οι νέοι ότι όλα τα σπουδαία και μεγάλα, δημοκρατία-πρόοδος-ελευθερία-κατακτήθηκαν με αγώνες, αίμα και θυσίες από τους αγνούς αγωνιστές αυτού του τόπου, ανάμεσά στους οποίους περίοπτη θέσει έχει ο Γιάννης Σοφόκλη.
