Ομιλία Αντρέα Καυκαλιά, Βουλευτή ΑΚΕΛ, κατά τη συζήτηση του Κρατικού Προϋπολογισμού για το έτος 2023
Αβέρωφ Νεοφύτου, Πρόεδρος του ΔΗΣΥ και Υποψήφιος Προέδρος, χθες. Δέσμευση: «Aύξηση του κατά κεφαλήν εισοδήματος των νοικοκυριών κατά 50% την επόμενη πενταετία».
Έκθεση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για την Κύπρο 2022: «Ο ρυθμός αύξησης του κατά κεφαλήν πραγματικού ακαθάριστου διαθέσιμου εισοδήματος των νοικοκυριών στην Κύπρο ήταν μεταξύ των βραδύτερων στην ΕΕ και επιβραδύνθηκε περαιτέρω».
Αβέρωφ Νεοφύτου Δέσμευση: «Προσιτό ενοίκιο για όλους». Πραγματικότητα: Aνυπαρξία στεγαστικής πολιτικής, εκτόξευση του ύψους των ενοικίων με αποτέλεσμα, ένας μισθός εργαζόμενου, σε πολλές περιπτώσεις, να είναι χαμηλότερος από το ενοίκιο που πρέπει να πληρώσει κάθε μήνα. Φοιτητές να μην μπορούν ή να αναγκάζονται να διακόψουν τις σπουδές τους, λόγω των ψηλών ενοικίων. Λήπτες του ΕΕΕ να λαμβάνουν ποσό επιδότησης ενοικίου, πολύ χαμηλό, με αποτέλεσμα το μεγαλύτερο μέρος του ποσού που λαμβάνει ένα άτομο από το ΕΕΕ για βασικές ανάγκες να χρησιμοποιείται για κάλυψη του ενοικίου. Προσφυγικές οικογένειες με απελπιστικά χαμηλό επίδομα ενοικίου.
Αβέρωφ Νεοφύτου: «Όλα τα επιδόματα των δικαιούχων του αναπηρικού, του ΕΕΕ, θα καταβληθούν πριν το τέλος του μήνα». Πραγματικότητα: Καθυστερήσεις 8-10-12 μήνες και τερματισμός των επιδομάτων, χωρίς ενημέρωση των δικαιούχων.
Αβέρωφ Νεοφύτου: «Θα βάλουμε όλο το κράτος στο κινητό του πολίτη». Προφανώς αγνοεί ο κ. Νεοφύτου, ότι για να επικοινωνήσει, σήμερα, ένα πολίτης με μια υπηρεσία- για παράδειγμα την Υπηρεσία Διαχείρισης Επιδομάτων Πρόνοιας- υπόκειται σε μια τεράστια δοκιμασία, τις περισσότερες φορές, χωρίς αποτέλεσμα.
Τελικά, ο Κ.Αβέρωφ Νεοφύτου ακολουθεί πιστά τις συνταγές του Προέδρου Αναστασιάδη, οι οποίες περιλαμβάνουν τα γνωστά «Δεσμεύομαι».
Υπουργός Οικονομικών 24 Οκτωβρίου, 2022 κατά την παρουσίαση του Κρατικού Προϋπολογισμού στην Επιτροπή Οικονομικών. «Κατακόρυφη βελτίωση των δεικτών κοινωνικής συνοχής, κάθετη μείωση της ανισότητας στην Κύπρο».
Έκθεση για την Κύπρο, της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, Μάϊος 2022. «Την τελευταία δεκαετία, η Κύπρος δεν έχει επιτύχει σύγκλιση με την υπόλοιπη ΕΕ. Η ενεργειακή φτώχεια αποτελεί σοβαρό πρόβλημα στα νοικοκυριά, καθώς το 20,9% του συνολικού πληθυσμού —και το 41,6 % των ατόμων που αντιμετωπίζουν κίνδυνο φτώχειας— αδυνατούσε να εξασφαλίσει επαρκή θέρμανση για την κατοικία του, έναντι του μέσου όρου της ΕΕ του 7,4 % στον συνολικό πληθυσμό».
Κυρία Πρόεδρε,
Κυρίες και κύριοι συνάδελφοι,
Τα πιο πάνω στοιχεία, τα οποία περιλαμβάνει η Ευρωπαϊκή Επιτροπή στην Έκθεση της για την Κύπρο είναι σε ευθεία αντίθεση με τις δηλώσεις του Υπουργού Οικονομικών και της εικόνας που επιχειρεί να παρουσιάσει η Κυβέρνηση, πως όλα βαίνουν καλώς.
Πολύ περισσότερο όμως, σε ευθεία αντίθεση με την εικόνα που παρουσιάζει η Κυβέρνηση, είναι οι πραγματικότητες που βιώνει η κοινωνία. Και οι πραγματικότητες φανερώνουν, πως στην Κύπρο η ακρίβεια σε συνδυασμό με την απροθυμία της Κυβέρνησης να πάρει μέτρα για την αναχαίτηση της και η ανεπαρκής στήριξη από το κράτος των ευάλωτων ομάδων του πληθυσμού, έχει ως αποτέλεσμα, την υποβάθμιση του βιοτικού επιπέδου της κοινωνίας.
Ας δούμε όμως και τους δείκτες τους οποίους επικαλείται η Κυβέρνηση για να στηρίξει τις αναφορές της «περί κατακόρυφης βελτίωσης της κοινωνικής συνοχής». Οι δείκτες αυτοί σημειώνουν πως το Χρηματικό Όριο Κινδύνου Φτώχειας το 2021 για νοικοκυριό ενός ατόμου ήταν 770 ευρώ και για νοικοκυριά με 2 ενήλικες και 2 εξαρτώμενα 1617. Με άλλα λόγια για τους κυβερνώντες νοικοκυριό του ενός ατόμου με εισόδημα 771 ευρώ ή νοικοκυριό των 4 ατόμων με εισόδημα 1618 δεν αντιμετωπίζει κίνδυνο φτώχειας!
Κυρία Πρόεδρε,
Κυρίες και κύριοι συνάδελφοι,
Μέσα στις σημερινές σκληρές συνθήκες για τους εργαζόμενους σε μια περίοδο, όπου η δραματική συρρίκνωση των μισθών και όρων απασχόλησης, η υπόσκαψη των συλλογικών συμβάσεων και η φθηνή εργασία έχουν γίνει η κανονικότητα που έχει διαλύσει τους εργαζόμενους, η ίδια η Κυβέρνηση επιλέγει να νομιμοποιεί την απορρύθμιση των εργασιακών σχέσεων. Κραυγαλέο παράδειγμα απορρύθμισης εργασιακών σχέσεων, απόκρυψης της σχέσης εργοδότη-εργοδοτούμενου, με πρωταγωνιστή το ίδιο το κράτος, ως ο εργοδότης, είναι το παράδειγμα των εκπαιδευτικών που εργοδοτούνται με αγορά υπηρεσιών από το Υπουργείο Παιδείας. Η Κυβέρνηση σαν κοινός παραβάτης, προκλητικά, αγνοεί και παραβιάζει αποφάσεις των Δικαστηρίων, οι οποίες, δικαιώνουν πλήρως τους εκπαιδευτικούς που προσέφυγαν στη δικαιοσύνη. Δικαιωματικά, λοιπόν, κερδίζει τον τίτλο της κυβέρνησης-πρωταθλήτριας στην απορρύθμιση των εργασιακών σχέσεων και στην εργασία με το κομμάτι.
Πολύ κατώτερο των προσδοκιών των εργαζομένων και το Διάταγμα για τον Κατώτατο Μισθό, το οποίο νομιμοποιεί την απορρύθμιση των εργασιακών σχέσεων, διαβρώνει τις συλλογικές συμβάσεις και αφήνει εκτός, ομάδες εργαζομένων. Ένα διάταγμα που θεσμοθετεί τη φτηνή εργασία, αφού καθορίζει το ύψος του κατώτατου μισθού σε 885 ευρώ ή μετά από 6 μήνες εργασία σε 940 ευρώ! Την ώρα που υπάρχει 30% αύξηση στο κόστος στέγασης, ύδρευσης και στον ηλεκτρισμό, 19% στο ψωμί και 12% στο γάλα. Την ώρα που ο πληθωρισμός καλπάζει και κατατρώει το 1/10 του εισοδήματος των εργαζομένων. Την ώρα που η Κυβέρνηση θα έχει απροσδόκητα έσοδα, μέχρι το τέλος του χρόνου, πέραν του 1 δις από τα αυξημένα έσοδα από τους φόρους. Την ώρα που στην δεκαετία της κυβέρνησης Νίκου Αναστασιάδη-ΔΗΣΥ κλάπηκαν εισοδήματα από τους εργαζόμενους, ύψους 7.5 δις και δόθηκαν σε κέρδη στο κεφάλαιο. Αλήθεια πόση πρόκληση, θυμό και απογοήτευση, προκαλούν οι αναφορές του Υπουργού Οικονομικών, ο οποίος επιχειρώντας να αναποδογυρίσει την πραγματικότητα, κατά την κατάθεση της ομιλίας του για τους προϋπολογισμούς, από το βήμα αυτό, έκανε λόγο «για πολιτικές της Κυβέρνησης που αυξάνουν τα εισοδήματα, την αγοραστική δύναμη και την ευημερία κυρίως, των φτωχών»! Αγνοώντας πως το 2021 η Κύπρος κατείχε το μεγαλύτερο ποσοστό εργαζομένων που υπέστησαν μείωση απολαβών από όλες τι ώρες της Ε.Ε! Αγνοώντας πως στην Κύπρο τα τελευταία χρόνια το φαινόμενο των εργαζόμενων-φτωχών, δυστυχώς, όλο και μεγαλώνει. Αγνοώντας πως τα ποσοστά ανεργίας ανάμεσα στους νέους αυξήθηκαν στο 17.6%, ένα ποσοστό στο οποίο δεν προσμετρούνται οι νέοι επιστήμονες που εργάζονται στο εξωτερικό.
Κυρία Πρόεδρε,
Κυρίες και κύριοι συνάδελφοι,
Οι δραματικές αυξήσεις που καταγράφονται σε συνδυασμό με την ανοδική πορεία του πληθωρισμού έχουν μειώσει σημαντικά την αγοραστική αξία των μισθών και οδηγούν τους συμπολίτες μας σε απόγνωση. Είναι για αυτό που σήμερα πρέπει να αποκατασταθεί πλήρως η Αυτόματη Τιμαριθμική Προσαρμογή και να διευρυνθεί, ώστε να καλύψει όλους τους εργαζόμενους. Είναι για αυτό που επιβάλλεται να τεθεί εκείνο το πλαίσιο το οποίο θα υποχρεώνει όλους τους εργοδότες σε κλάδους που υπάρχουν συλλογικές συμβάσεις να τις εφαρμόζουν. Ταυτόχρονα, επιβάλλεται η νομοθετική κατοχύρωση ενός ελάχιστου πλαισίου εργασιακών δικαιωμάτων για εκείνους τους εργαζόμενους, των οποίων οι όροι εργοδότησης δεν καλύπτονται από συλλογική σύμβαση.
Σε ότι αφορά στο συνταξιοδοτικό και την επιβολή του πέναλτι του 12% σε όσους συνταξιοδοτούνται στο 63ο της ηλικίας τους. Εμπαιγμός, άρνηση, ροκάνισμα χρόνου από τους κυβερνώντες. Προς επιβεβαίωση παραθέτω τα πιο κάτω:
«Όπως καλά γνωρίζετε μια εξίσου σημαντική μεταρρύθμιση βρίσκεται στο τελικό στάδιο των διαβουλεύσεων, βεβαίως, αναφέρομαι στην μεταρρύθμιση του συνταξιοδοτικού. Γίνονται αναλογιστικές μελέτες ώστε να υπάρξει αντιμετώπιση αυτής της στρέβλωσης». Πρόεδρος της Κυπριακής Δημοκρατίας, 13 Σεπτεμβρίου 2022.
«Μέχρι το τέλος του Οκτωβρίου θα είναι έτοιμη η αναλογιστική μελέτη για ανασχεδιασμό του συνταξιοδοτικού συστήματος, ώστε να διορθωθεί η στρέβλωση. Η αποκατάσταση της στρέβλωσης στη σύνταξη του δικαιούχου θα γίνεται στο 81ο έτος της ηλικίας του».
Υπουργός Εργασίας, 4 Οκτωβρίου 2022.
«Στην επόμενη κυβέρνηση οι τελικές αποφάσεις για μεταρρύθμιση του συνταξιοδοτικού».
Υπουργός Εργασίας 11 Νοεμβρίου 2022.
Yπογραμμίζω την αναφορά του Υπουργού Εργασίας ότι “η αποκατάσταση της στρέβλωσης στη σύνταξη θα γίνεται στο 81ο έτος”. Δηλαδή, 18 χρόνια μετά τη συνταξιοδότηση και ενώ το προσδόκιμο ζωής είναι 80,5 χρόνια για τους άνδρες και 84,5 για τις γυναίκες.
Αγαπητοί συνάδελφοι,
Τελικά αυτή η κυβέρνηση ούτε θέλει, ούτε μπορεί να στηρίξει την κοινωνία. Καθυστερεί εσκεμμένα για να ροκανίσει το χρόνο που της έχει απομείνει στην εξουσία.
- Αρνείται να παραχωρήσει ανεργιακό επίδομα σε όσους θεμελιώνουν δικαίωμα σε σύνταξη αλλά δεν επιλέγουν να συνταξιοδοτηθούν στο 63ο έτος.
- Αποστερεί το δικαίωμα σε σύνταξη ανικανότητας σε άτομα τα οποία είναι ανίκανα για εργασία, εάν τα τελευταία 2 χρόνια δεν εργάζονταν και δεν είχαν τις απαιτούμενες ασφαλιστέες εισφορές.
- Δεν καθιστά υποχρεωτική την καταβολή ταμείου προνοίας εκεί και όπου λειτουργεί.
- Βολεύει και βολεύεται. Επέβαλε την κατάργηση της αργίας της Κυριακής στο λιανικό εμπόριο, γεγονός που επέφερε καίριο πλήγμα σε εκατοντάδες μικρομεσαίες επιχειρήσεις και χιλιάδες εργαζόμενους. Ο Υπουργός Εργασίας ξεκαθάρισε πως δεν πρόκειται να πράξει κάτι για το θέμα αυτό.
- Αδυνατεί να δώσει λύσεις στις τεράστιες καθυστερήσεις για παροχή των επιδομάτων από το Ταμείο των Κοινωνικών Ασφαλίσεων.
- Δεν έχει αντιμετωπίσει σημαντικά ζητήματα, όπως η νομοθετική ρύθμιση της τηλεργασίας, και της επ’ αμοιβή πρακτικής άσκησης των νέων.
- Υποστελέχωσε το Τμήμα Επιθεώρησης Εργασίας με αποτέλεσμα να αδυνατεί να ασκεί τον εποπτικό του ρόλο.
Κυρία Πρόεδρε,
Κυρίες και κύριοι συνάδελφοι,
Παραμένει, ακόμα, ζητούμενο και όχι πραγματικότητα για την Κυβέρνηση η πλήρης εφαρμογή της Σύμβασης του ΟΗΕ για τα Άτομα με Αναπηρίες. Ο ΟΗΕ προέβη σε δεκάδες αρνητικές παρατηρήσεις προς την Κύπρο για την πορεία εφαρμογής της Σύμβασης των Δικαιωμάτων των Ατόμων με Αναπηρίες. Την ίδια ώρα, η χώρα μας δεν έχει ξεχωριστή νομοθεσία για τα ΑμεΑ, ενώ η παρούσα κυβέρνηση συστηματικά αγνοεί τις θέσεις και τις ανησυχίες των ίδιων των ΑμεΑ και του οργανωμένου αναπηρικού κινήματος.
Στη δική μας αντίληψη, η προώθηση της βελτίωσης της ποιότητας ζωής των ΑμεΑ αποτελεί υποχρέωση του κράτους. Όχι, όμως, μόνο με τη παραχώρηση επιδομάτων, ούτε μόνο με την ισοπεδωτική φιλοσοφία του ΕΕΕ. Είναι αποδεδειγμένο ότι το ΕΕΕ δεν μπορεί να καλύψει τις ξεχωριστές ανάγκες των ΑμεΑ, με αποτέλεσμα σήμερα, όπως καταδεικνύει και η Eurostat, ένα στα δύο ΑμεΑ στην Κύπρο να αδυνατούν να καλύψουν τα έξοδα τους.
Απαιτείται στρατηγικός σχεδιασμός και εφαρμογή προγραμμάτων κοινωνικής προστασίας, ανεξάρτητης διαβίωσης, διασφάλισης της πρόσβασης στην απασχόληση, στην εκπαίδευση, σε υπηρεσίες θεραπευτικής και παιδαγωγικής υποστήριξης, φροντίδας, αποκατάστασης και ενσωμάτωσης.
Κυρίες και κύριοι συνάδελφοι,
Δέκα χρόνια διακυβέρνησης. Δέκα χρόνια ανεκπλήρωτων δεσμεύσεων. Οι κυβερνώντες, όλα αυτά τα χρόνια περιορίστηκαν στα ελάχιστα των Ευρωπαϊκών Οδηγιών για στήριξη συγκεκριμένων ομάδων του πληθυσμού. Σχεδόν 10 χρόνια μετά και δεν αφήνουν κανένα στοιχείο εκσυγχρονισμού των Υπηρεσιών Κοινωνικής Ευημερίας. Τίποτε ουσιαστικό υλοποιήθηκε εδώ και 10 χρόνια για την ελλιπή στελέχωση των ΥΚΕ, για την ενίσχυση τους με λειτουργούς συγκεκριμένων ειδικοτήτων, για τη δημιουργία επαρκών και ικανοποιητικών δομών παιδικής προστασίας και φροντίδας.
Τελικά ποιος αναλαμβάνει την ευθύνη όταν οι Υπηρεσίες Κοινωνικής Ευημερίας αδυνατούν να στηρίξουν αυτούς που έχουν ανάγκη; Ποιος έχει την ευθύνη όταν στις Στέγες Ηλικιωμένων καταχωνίαζουν, ηλικιωμένους, άτομα με αναπηρίες, ψυχικά ασθενείς; Ποιος ευθύνεται που το Συμβουλευτικό Σώμα, του οποίου ο ρόλος είναι η αποτελεσματική εποπτεία και παρακολούθηση των συνθηκών διαβίωσης των ανθρώπων που διαμένουν στις Στέγες, δεν λειτουργεί τουλάχιστον τα τρία τελευταία χρόνια;
Το γεγονός και μόνο ότι μετά από 10 χρόνια διακυβέρνησης εναποθέτουν τις ελπίδες τους στο Σχέδιο Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας είναι ενδεικτικό της αδυναμίας των κυβερνώντων να δώσουν λύσεις σε υπαρκτά κοινωνικά ελλείμματα.
Σε λάθος κατεύθυνση και η προσέγγιση των κυβερνώντων να περιορίσουν το ρόλο των δημόσιων Υπηρεσιών Κοινωνικής Ευημερίας σε ένα επιτελικό επίπεδο και ανάθεσης του ρόλου των παρεμβάσεων και της εφαρμογής κοινωνικών προγραμμάτων στον ιδιωτικό τομέα.
Κυρίες και κύριοι συνάδελφοι,
Οι τεράστιες καθυστερήσεις, η προβληματική διαδικασία που ακολουθείται στην εξέταση των αιτήσεων, η δυσκολία επικοινωνίας των αιτητών με την αρμόδια υπηρεσία, διαμορφώνουν τη σκληρή πραγματικότητα που συνοδεύει κάθε αίτηση του ΕΕΕ. Οι συμπολίτες μας, οι οποίοι ανήκουν στις πιο ευάλωτες ομάδες του πληθυσμού έχουν ανάγκη την άμεση και ουσιαστική στήριξη του κράτους. Είναι αδιανόητο να αιτούνται βοήθειας και να την λαμβάνουν μετά από 12 μήνες ή και περισσότερο.
Η παραδοχή από πλευράς της Κυβέρνησης, διά της Υφυπουργού Κοινωνικής Πρόνοιας ότι «δυστυχώς δεν βρισκόμαστε στο σημείο που θα θέλαμε να είμαστε», δεν επιλύει τα προβλήματα.
Για το 2023 μέσα στις δύσκολες αυτές οικονομικές συνθήκες και την ακρίβεια, η κυβέρνηση του Νίκου Αναστασιάδη-ΔΗΣΥ αποφασίζει να μειώσει το ποσό του ΕΕΕ κατά €15εκ. Αρνείται, επίσης, να συζητήσει αύξηση του ύψους του ΕΕΕ, το οποίο καθορίστηκε το 2014 στα €480. Εάν τα 480 ευρώ, για ένα άτομο, το 2014, ήταν υποφερτά, σήμερα είναι ανεπαρκέστατα.
Αναθεώρησης του ύψους των επιδομάτων χρήζουν και τα επιδόματα τέκνου, μονογονιού και χαμηλοσυνταξιούχου.
Αγαπητοί συνάδελφοι,
Είναι προφανές ότι, η χώρα μας χρειάζεται μια νέα κοινωνική πολιτική. Ένα κοινωνικό κράτος, του οποίου οι πολιτικές να μην περιορίζονται μόνο στην αντιμετώπιση της ακραίας φτώχειας.
Ζητούμενο, λοιπόν, είναι η αλλαγή και απαλλαγή από αυτές τις πολιτικές και η δημιουργία ενός κράτους που να κατανέμει δικαιότερα τον παραγόμενο πλούτο και να δημιουργεί συνθήκες για εργασία με αξιοπρεπείς μισθούς και δικαιώματα και επαρκές δίκτυ προστασίας για τις ευάλωτες ομάδες. Eγγύηση για αυτή την αλλαγή, η ανεξάρτητη υποψηφιότητα Ανδρέα Μαυρογιάννη, ο οποίος και θέλει και μπορεί να στηρίξει την κοινωνία και να ξαναδώσει ελπίδα στον τόπο.
