Άντρος Κυπριανού: Καταστροφική η μη λύση του Κυπριακού
Συνέντευξη Γενικού Γραμματέα ΑΚΕΛ στην Εφημερίδα “Φιλελεύθερος”
Ο γενικός γραμματέας του ΑΚΕΛ δεν βιάζεται να προβεί σε απολογισμό της έως τώρα πορείας των διαπραγματεύσεων, γι’ αυτό και το ερώτημά μας για το πόσο αισιόδοξος είναι μετά τη Γενεύη. Ξεκαθαρίζει πως δεν πρόκειται να μπει σε μια τέτοια λογική. Για τον ίδιο τίποτε δεν έχει κριθεί και τα πάντα θα κριθούν στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων, αφού αυτή τη στιγμή εκείνο που υπάρχει είναι οι αρχικές θέσεις της κάθε πλευράς. Για τον Άντρο Κυπριανού και το ΑΚΕΛ σε καμιά περίπτωση δεν μπαίνει θέμα τερματισμού της διαδικασίας, παρά τις όποιες δυσκολίες υπάρχουν αυτή τη στιγμή. Τονίζει πως τερματισμός της διαδικασίας σημαίνει αποδοχή ότι το Κυπριακό δεν λύνεται. Κάτι τέτοιο, ανέφερε ο κ. Κυπριανού, το ΑΚΕΛ δεν πρόκειται να το αποδεχθεί. Προειδοποιεί ακόμα ότι σε περίπτωση μη λύσης η οριστική διχοτόμηση θα είναι το καλό σενάριο. Το χειρότερο σενάριο θα είναι η προσάρτηση των κατεχόμενων από την Τουρκία.
Μετά τη Γενεύη πόσο αισιόδοξος είσαστε για τη συνέχεια των διαπραγματεύσεων;
Νομίζω ότι τέτοια ερωτήματα θα πρέπει να αποφεύγουμε να τα απαντούμε με την έννοια ότι τα πάντα θα εξαρτηθούν από το τι θα κατατεθεί στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων. Είναι γεγονός ότι στη Γενεύη έγιναν μικρά βήματα προς τα εμπρός. Όμως αυτά τα μικρά βήματα καταρρίπτονται από δηλώσεις που γίνονται δημόσια στη συνέχεια. Γι’ αυτό δεν θα ήθελα να απαντήσω σ’ αυτό το ερώτημα. Εκείνο που θα πω είναι ότι χρειάζεται πάρα πολύ σκληρή προσπάθεια, επικέντρωση στα σημαντικά ζητήματα τα οποία θα πρέπει να διαπραγματευτούμε και θα φανεί στην εξέλιξη των πραγμάτων εάν υπάρχουν προϋποθέσεις ή όχι.
Είπατε ότι θα διαφανεί από τις θέσεις που θα κατατεθούν στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων. Έμεινε κάτι που δεν έχει κατατεθεί ακόμα;
Ξέρετε πως όταν ξεκινά μια διαπραγμάτευση η κάθε πλευρά βάζει κάτω τις μέγιστες θέσεις της. Αυτό έγινε στα θέματα της ασφάλειας, του εδαφικού και θα πρέπει να δούμε πώς θα εξελιχθούν οι συζητήσεις σ’ αυτά τα θέματα. Δεν έγινε ουσιαστική διαπραγμάτευση ούτε στο θέμα της ασφάλειας ούτε στο θέμα του εδαφικού για να γνωρίζουμε εάν υπάρχει δυνατότητα μετακίνησης των τουρκικών θέσεων. Ως εκ τούτου δεν μπορεί κάποιος να λέει ότι αυτά που υπάρχουν στο τραπέζι είναι οι τελικές προσεγγίσεις των διαφόρων πλευρών σ’ ό,τι αφορά στο Κυπριακό. Νομίζω ότι είναι πολύ λανθασμένη η προσέγγιση που λέει ότι «από τη στιγμή που αυτά λέει η Τουρκία δημόσια, αυτά κατέθεσε στο τραπέζι, αυτές θα είναι και οι τελικές της θέσεις». Θα περιμένουμε να δούμε όταν θα ξεκινήσουν οι διαπραγματεύσεις. Ούτε και στην πιο απλή διαπραγμάτευση ξεκινά οποιαδήποτε πλευρά με τις τελικές της θέσεις. Ξεκινά με τις μέγιστες θέσεις της.
Αυτή τη δημόσια ρητορική της τουρκικής πλευράς η οποία κινείται συνεχώς προς τα πάνω, εσείς πώς την κρίνετε;
Είναι τοποθετήσεις που προκαλούν προβλήματα στην όλη διαδικασία. Το ερώτημα είναι εμείς θα σηκώσουμε τα χέρια και να πούμε «δεν λύνεται το Κυπριακό»; Διότι εάν πούμε ότι δεν θα συνεχίσουμε την προσπάθεια είναι σαν να παραδεχόμαστε ότι δεν λύνεται το Κυπριακό. Δεν λύνεται το Κυπριακό τι σημαίνει; Εγώ δεν συμμερίζομαι την άποψη που λέει «η μη λύση είναι καλή λύση». Η μη λύση θα είναι καταστροφική. Θα υπάρχει σταδιακή επιδείνωση της κατάστασης, θα ολισθαίνουμε διαρκώς προς την οριστική διχοτόμηση. Κι αυτό είναι το καλό σενάριο. Γιατί υπάρχει και το χειρότερο σενάριο που είναι η προσάρτηση των κατεχομένων από την Τουρκία. Αυτό σημαίνει το τέλος των όποιων συζητήσεων και προοπτικών για την Κύπρο. Το ΑΚΕΛ δεν πρόκειται να αποδεχθεί ποτέ κάτι τέτοιο κι αυτό πρέπει να το κατανοήσουν οι πάντες.
Ένα από τα ζητήματα που θέτει η τουρκική πλευρά είναι ο φόβος και η ανησυχία να επαναληφθούν φαινόμενα του ’60, γι’ αυτό και επιμένει στην παρουσία της Τουρκίας στο νησί. Από την άλλη ακούμε Τ/κ να ζητούν τερματισμό της παρουσίας της Τουρκίας στο νησί. Αυτά τα δυο δεδομένα στέλνουν διαφορετικά μηνύματα.
Θα πρέπει να χαιρόμαστε γιατί υπάρχουν Τουρκοκύπριοι που δεν θέλουν τουρκική παρουσία στο νησί. Κι αυτούς τους ανθρώπους να τους αξιοποιήσουμε για την ορθότητα και των δικών μας θέσεων. Το θέμα της ασφάλειας είναι ένα σημαντικό ζήτημα. Δεν μπορεί να λυθεί με λογικές αναχρονιστικές. Επιμένω και επαναλαμβάνω ότι σ’ αυτό το ζήτημα δεν υπάρχει λογικός άνθρωπος στον ευρωπαϊκό χώρο ή ακόμα και στον χώρο του Συμβουλίου Ασφαλείας που θα δεχθεί ότι πρέπει να γίνει κάτι τέτοιο. Θεωρώ ότι οι πάντες θα θεωρήσουν ότι αυτές οι απαιτήσεις της Τουρκίας είναι απαράδεκτες και δεν μπορούν να γίνουν αποδεκτές. Με αυτό ως δεδομένο επιμένω ότι θα πρέπει να αναπτύξουμε την επιχειρηματολογία μας. Θα πρέπει προωθήσουμε την πρότασή μας και να είμαστε βέβαιοι ότι η Τουρκία θα στριμωχθεί σ’ αυτό το θέμα. Δεν πρόκειται η Τουρκία σ’ αυτό το θέμα να βγει κερδισμένη εάν επιμένει σε θέσεις που είναι απαράδεκτες και αναχρονιστικές.
Η τουρκοκυπριακή ηγεσία βοηθά προς αυτή την κατεύθυνση;
Η τουρκοκυπριακή ηγεσία είναι υποχρεωμένη να λαμβάνει υπόψη της και τη θέση της Τουρκίας καθώς επίσης και τη θέση της πλειοψηφίας της τουρκοκυπριακής κοινότητας. Όπως πράττει αναλόγως και η δική μας κυβέρνηση. Θα επιμένω ότι πρέπει να περιμένουμε να δούμε πώς θα τοποθετηθεί στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων η τουρκοκυπριακή πλευρά και η Τουρκία σ’ ό,τι αφορά στο ζήτημα της ασφάλειας. Το τι λέγεται δημόσια είναι απαράδεκτο, είναι προκλητικό. Αλλά να δούμε στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων. Και είναι πολύ απλή η θέση μας: Αν η Τουρκία επιμένει σ’ αυτές τις απαράδεκτες θέσεις, απλούστατα δεν θα υπάρξει κατάληξη στο Κυπριακό.
Μήπως είναι αυτό που επιδιώκει;
Η Τουρκία μπορεί να έχει στόχους. Το ερώτημα είναι, εμείς πώς συμπεριφερόμαστε για να μην επιτρέπουμε στην Τουρκία να υλοποιεί τους στόχους, πώς τα πολιτικά πρόσωπα συμπεριφέρονται σ’ αυτό το ενδεχόμενο και πώς τα μέσα ενημέρωσης συμπεριφέρονται.
Εμείς αναπαράγουμε αυτά τα ζητήματα και διευκολύνουμε την Τουρκία στο να επιθυμεί να προωθεί αυτούς τους στόχους; Είναι κάτι για το οποίο θα πρέπει να διερωτηθούμε όλοι. Εμείς όμως δεν πρόκειται να μπούμε στη λογική να αναπαράγουμε τους φόβους και τις ανησυχίες που επιχειρεί η Τουρκία να προωθήσει στην κοινωνία. Εμάς ο δικός μας ο ρόλος, με όλες τις δυσκολίες που ξέρουμε πολύ καλά ποιες είναι, με την Τουρκία να παρουσιάζεται ως αδιάλλακτη, είναι να ψάχνουμε συνεχώς να βρίσκουμε τρόπο, δίχως να ξεφεύγουμε από τις αρχές, για το πώς θα προχωρήσουμε τα πράγματα προς την κατεύθυνση της λύσης. Και αν δεν καταφέρουμε να πετύχουμε τη λύση τότε να μείνει εκτεθειμένη η Τουρκία, αφού θα διαφανεί ξεκάθαρα ότι είναι η πλευρά που δεν την επιθυμεί και δεν την επιδιώκει τη λύση.
Το ΑΚΕΛ δέχεται συχνά-πυκνά πάμπολλες επικρίσεις γι’ αυτές του τις θέσεις.
Μα δεν είναι νέο φαινόμενο. Διαχρονικά, ακόμα και πριν από το 1974 το ΑΚΕΛ δεχόταν επιθέσεις για τις θέσεις που υποστήριζε. Δυστυχώς αποδείχθηκε από τις ίδιες τις εξελίξεις ότι οι θέσεις του ΑΚΕΛ ήταν πάρα πολύ σωστές και ότι εκείνοι οι οποίοι κατάστρεψαν την Κύπρο ήταν εκείνοι που κυνηγούσαν χίμαιρες. Το ΑΚΕΛ κατηγορείται και σήμερα γιατί έχει θέσεις και απόψεις οι οποίες είναι σωστές και εφικτές. Θέσεις και απόψεις που υποστηρίζουν ότι οι Τουρκοκύπριοι είναι παιδιά της μάνας γης που ονομάζεται Κύπρος. Όπως και οι Ελληνοκύπριοι. Έχουμε κοινό μέλλον. Κάποιοι διαφωνούν και μας επιτίθενται. Δεν μας ξενίζει.
Είναι μια διαχρονική στάση και συμπεριφορά ανθρώπων οι οποίοι ζήμιωσαν την Κύπρο μέχρι σήμερα σε πάρα πολύ μεγάλο βαθμό και δεν έχω καμιά αμφιβολία πως αν προωθηθούν οι δικές τους προσεγγίσεις σήμερα κι αν καταστούν επίσημη πολιτική της δική μας πλευράς θα οδηγήσουν τον τόπο στην καταστροφή. Διαχωρίζω αυτούς τους ανθρώπους από εκείνους που έχουν γνήσιες έγνοιες και ανησυχίες για τη διαδικασία που βρίσκεται σε εξέλιξη, για την οποία θα πρέπει να προσέξουμε πάρα πολλά πράγματα. Συμφωνούμε ότι υπάρχουν πάρα πολλοί κίνδυνοι, συμφωνούμε ότι πρέπει είμαστε ιδιαίτερα προσεκτικοί.
ΟΣΟΙ ΥΠΟΣΚΑΠΤΟΥΝ ΤΟΝ ΑΝΑΣΤΑΣΙΑΔΗ ΥΠΟΣΚΑΠΤΟΥΝ ΤΗ ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΑ
Επικρίσεις υπάρχουν και γιατί εκφράζεστε υποστηρικτικά προς τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας όσον αφορά στη διαδικασία.
Εκφραζόμαστε υποστηρικτικά στη διαδικασία. Ο κ. Αναστασιάδης τυγχάνει να είναι ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας. Δεν πρόκειται να τον αποδυναμώσουμε ούτε να τον υποσκάψουμε δημόσια εμείς. Για εμάς έχει τεράστια σημασία εκείνος ο οποίος διαπραγματεύεται από μέρους της Κυπριακής Δημοκρατίας, από μέρους της ελληνοκυπριακής κοινότητας, να είναι όσο το δυνατόν πιο ισχυρός. Επιχειρούμε λοιπόν να διαδραματίσουμε ρόλο εποικοδομητικό. Καταθέσουμε απόψεις, σκέψεις, επιχειρούμε να βοηθήσουμε με τις ιδέες μας τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας και θα κρίνουμε τα αποτελέσματα με βάση του τι θα είναι το περιεχόμενο που θα τεθεί ενώπιόν μας. Δεν δώσαμε λευκή επιταγή σε κανένα.
Εκείνοι οι οποίοι επιχειρούν να υποσκάψουν τον κ. Αναστασιάδη, να τον αποδυναμώσουν, δεν υποσκάπτουν το πρόσωπο του κ. Αναστασιάδη. Υποσκάπτουν την όλη προσπάθεια που καταβάλλεται από την ελληνοκυπριακή πλευρά. Είναι κατανοητές οι διαφορές και οι διαφωνίες που υπάρχουν. Μπορούν να εκφράζονται μέσα σε τέσσερις τοίχους, με έναν τρόπο πολιτισμένο που να ανταποκρίνεται στις ανάγκες της φάσης την οποία διερχόμαστε και να μην προκαλείται όλη αυτή η αναστάτωση στο εσωτερικό μέτωπο.
ΟΡΟΣΗΜΟ Ο ΜΑΙΟΣ ΓΙΑ ΤΙΣ ΠΡΟΕΔΡΙΚΕΣ ΕΚΛΟΓΕΣ
Απαντώντας πρόσφατα σε ερώτημα βάλατε ως ορόσημο τον Μάη για να υπάρξει κάποιο αποτέλεσμα, γιατί μετά μπαίνουμε σε μια περίοδο όπου το επίκεντρο θα στραφεί προς τις Προεδρικές.
Δεν έθεσα χρονοδιάγραμμα. Απλώς είπα ότι εξ αντικειμένου το κάθε πολιτικό κόμμα θα ξεκινήσει τους σχεδιασμούς του. Ο ίδιος ο κ. Αναστασιάδης θα πάρει τις αποφάσεις του, αν δεν τις έχει πάρει μέχρι τότε. Ως εκ τούτου όλα αυτά θα δυσκολέψουν την προσπάθεια λύσης του Κυπριακού. Είναι με αυτή την έννοια που ανέφερα τη συγκεκριμένη ημερομηνία και όχι ως χρονοδιάγραμμα.
Βλέπετε μετά τον Μάη να μην συνεχίζεται η διαδικασία; Γιατί θυμόμαστε στο παρελθόν, π.χ. το 2002, λίγους μήνες πριν τις Προεδρικές είχαμε την κατάθεση του σχεδίου Ανάν.
Τότε επιχειρήθηκε η κατάθεση του σχεδίου Ανάν για να βοηθήσει τον κ. Κληρίδη να επανεκλεγεί ακόμα 16 μήνες, όπως ο ίδιος το ζητούσε. Ήταν η κατάθεση του σχεδίου ένας τρόπος για να βοηθηθεί μια υποψηφιότητα. Δεν μπορεί να συμβαίνει πάντα αυτό το πράγμα.
Δεν βοηθήθηκε όμως από αυτό το γεγονός.
Δεν βοηθήθηκε γιατί αντικειμενικά δεν υπήρχαν οι προϋποθέσεις για να βοηθηθεί. Διότι ξεγέλασε μια φορά με τον ενταφιασμό των Ιδεών Γκάλι. Ξεγέλασε δεύτερη φορά με την ηφαιστειολογία. Δεν μπορούσε να ξεγελάσει και τρίτη φορά κάποιος το εκλογικό σώμα.
ΒΟΗΘΗΣΕ Η ΠΑΡΟΥΣΙΑ ΜΑΣ ΣΤΗ ΓΕΝΕΥΗ
Η παρουσία της πολιτικής ηγεσίας στη Γενεύη πόσο βοήθησε;
Θεωρώ ότι βοήθησε, όσο κι αν κάποιοι προσπαθούν να τη χλευάσουν. Μπορεί να είχαμε πολλές αδυναμίες, μπορεί να μην δώσαμε την καλύτερη εικόνα με την εκεί παρουσία μας ως σώμα, ως μέλη του Εθνικού Συμβουλίου. Αλλά θεωρώ ότι η παρουσία μας εκεί βοήθησε. Με το να ανταλλάσσονται απόψεις την ώρα που βρίσκεται σε εξέλιξη μια διαδικασία συζήτησης, θεωρώ ότι μπορεί να βοηθήσει τον Πρόεδρο να είναι πιο ολοκληρωμένος στις τοποθετήσεις του.
Αυτή η συνταγή μπορεί να χρησιμοποιηθεί και στην Κύπρο;
Δεν ξέρω, η κάθε συνάντηση έχει τα δικά της δεδομένα. Δεν μπορείς να αντιγράφεις συνταγές σε τέτοιου είδους διαπραγματεύσεις.
ΤΟ ΑΚΕΛ ΔΕΝ ΘΑ ΕΚΒΙΑΣΤΕΙ ΑΠΟ ΚΑΝΕΝΑ ΓΙΑ ΤΙΣ ΠΡΟΕΔΡΙΚΕΣ
Είπατε ότι το ΑΚΕΛ θα ψάξει να βρει συνεργασίες. Το ερώτημα είναι με ποιους;
Είναι ένα ζήτημα που θα δούμε στην εξέλιξη των πραγμάτων. Το προγραμματικό συνέδριο που διοργανώσαμε τον Φεβράρη του 2014 ήταν ξεκάθαρο σ’ αυτά τα ζητήματα: Ότι οι συνεργασίες πρέπει να βασίζονται πλέον σε αρχές. Αρχές, οι οποίες θα αφορούν στο Κυπριακό αλλά και σε όλα τα ζητήματα της εσωτερικής διακυβέρνησης. Δεν απαιτούμε βέβαια να υπάρχει πλήρης ταύτιση, αλλά πρέπει να υπάρχει συναντίληψη στα μεγάλα ζητήματα. Απ’ εκεί και πέρα είναι αποδεκτές οι διαφωνίες που μπορεί να υπάρχουν μεταξύ μας. Θα επιχειρήσουμε να δούμε εάν υπάρχει πραγματικό έδαφος, όχι φτιαχτό για τις ανάγκες της προεκλογικής εκστρατείας ή των εκλογών. Να υπάρχει αρκετή συνεννόηση στο Κυπριακό και στα υπόλοιπα ζητήματα. Αν ναι, τότε θα δούμε πώς συνεργαζόμαστε. Είναι δύσκολα, εξ αντικειμένου, τα πράγματα.
Όπως τα βλέπουμε εμείς σήμερα, το ΑΚΕΛ στο Κυπριακό (όπως και κατηγορείται γι’ αυτό) κινείται σε μια γραμμή κοντά στον Συναγερμό, στα θέματα εσωτερικής διακυβέρνησης κινείται κοντά στα κόμματα εκείνα που κατηγορούν το ΑΚΕΛ για τη σύμπλευσή του με τον κ. Αναστασιάδη.
Το ΑΚΕΛ έχει σταθερή γραμμή και στο Κυπριακό και στα θέματα εσωτερικής διακυβέρνησης. Άλλα κόμματα είναι που μετακινούνται ανάλογα με τις περιστάσεις. Σ’ αυτή τη συγκυρία τα πράγματα είναι όπως τα έχετε περιγράψει. Λέω ότι εξ αντικειμένου είναι δύσκολα τα πράγματα, αλλά αυτό δεν πρέπει να το μεταφράσει ο οποιοσδήποτε σε αδυναμία του ΑΚΕΛ και να επιχειρήσει να το εκβιάσει. Κι επειδή ακούω διάφορες τέτοιες σκέψεις, λέω από τώρα ότι το ΑΚΕΛ δεν πρόκειται να εκβιαστεί από κανένα και από καμιά υποψηφιότητα. Πρέπει να υπάρχει μια σχέση σεβασμού και αμοιβαιότητας για να συνεργαστείς με κάποιον. Εάν επιχειρείς να τον εκβιάσεις τότε θα χάσεις.
Παθήματα του παρελθόντος έχουν γίνει μαθήματα για το ΑΚΕΛ;
Νομίζω και ελπίζω πως ναι.
ΠΟΛΙΤΙΚΕΣ ΔΙΑΦΟΡΕΣ ΠΙΣΩ ΑΠΟ ΤΙΣ ΚΑΤΑΓΓΕΛΙΕΣ…
Τα παθήματα εντός του κόμματος, γιατί βλέπουμε να έρχονται συνεχώς στην επιφάνεια διαφωνίες και καταγγελίες στελεχών, πώς τα αντιμετωπίζετε;
Είναι διαφόρων ειδών τα προβλήματα που υπάρχουν. Το ένα αφορά καταγγελίες. Από τη στιγμή που έγινε μια καταγγελία η άποψή μου είναι πως πρέπει να διερευνηθεί και θα πάρει τον δρόμο της Δικαιοσύνης. Η Αστυνομία θα πει εάν υπάρχει υπόθεση, η Νομική Υπηρεσία θα αποφασίσει για τα περαιτέρω. Και θα πάρει τον δρόμο της. Δεν έχω να πω τίποτε σ’ αυτά τα ζητήματα.
Δεν σας ενοχλεί που στελέχη ή πρώην στελέχη προβαίνουν σε καταγγελίες στην Αστυνομία;
Με ενοχλεί βεβαίως. Αλλά να περιμένουμε να δούμε εάν είναι τεκμηριωμένες αυτές οι καταγγελίες ή όχι. Αν είναι τεκμηριωμένες θα μας προβληματίσει και θα πρέπει να δούμε τι δεν πήγαινε σωστά. Αν είναι ατεκμηρίωτες θα πρέπει να προβληματιστούν οι πάντες γιατί αυτά τα στελέχη πηγαίνουν και καταγγέλλουν στην Αστυνομία διάφορες υποθέσεις.
Το δεύτερο που θέλω να πω και δεν θα κρυφτώ πίσω από το δάκτυλό μου είναι πως κάποιοι έχουν πολιτικές διαφορές με το ΑΚΕΛ και αυτές τις πολιτικές διαφορές προσπαθούν να τις εκφράσουν με τον ένα ή τον άλλο τρόπο. Να δούμε και ποιες θα είναι οι επόμενες κινήσεις τους. Γιατί αναμένω διάφορες εξελίξεις σε διάφορα ζητήματα. Δεν πρόκειται, όμως, να μας αποπροσανατολίσουν με τέτοιου είδους κριτική από την κύρια γραμμή που έχουμε σ’ ό,τι αφορά στο Κυπριακό και σ’ ό,τι αφορά στα ζητήματα εσωτερικής διακυβέρνησης. Έχουμε θέσεις αρχών και δεν πρόκειται να εγκαταλείπουμε αυτές τις θέσεις αρχών όταν ασκείται κάποια σκόπιμη πίεση πάνω μας. Αυτό θέλω να το καταστήσω ξεκάθαρο προς όλους όσοι κινούνται προς αυτή την κατεύθυνση.
Βλέπετε κάποιους να κινούνται με συγκεκριμένο στόχο;
Θα μείνω ώς εδώ…
Συνέντευξη: Ανδρέας Πιμπίσιης
