Χαιρετισμός Γενικού Γραμματέα της Κ.Ε. ΑΚΕΛ  Στέφανου Στεφάνου στο αφιέρωμα για τον Βλαδίμηρο Καυκαρίδη «40 χρόνια λείπεις…40 χρόνια ζεις»

Φίλες και φίλοι,

Αγαπητή οικογένεια του Βλαδίμηρου,

Πρώτα απ’ όλα θέλω από καρδιάς να ευχαριστήσω για την εξαιρετική τιμή που μου γίνεται να χαιρετίσω στην εκδήλωση που οργανώνεται για τον θεατράνθρωπο Βλαδίμηρο Καυκαρίδη.

Το τι ήταν ο Βλαδίμηρος Καυκαρίδης το απέδωσε με τον καλύτερο τρόπο ο  ποιητής και θεατρικός συγγραφέας Μιχάλης Πασιαρδής. Έγραψε ο Πασιαρδής:  «το μεγάλο ταλέντο του, ηφαιστιογενές, εκδηλώθηκε και βρήκε έκφραση στο μικρό αλώνι της Κύπρου. Οπουδήποτε αλλού θα ήταν μια διεθνής κατάθεση». Σ’ αυτή τη μικρή περιγραφή ο Πασιαρδής συμπυκνωμένα και πολύ εύστοχα αποδίδει αυτό που ήταν ο Βλαδίμηρος. Ένας από τους πιο παθιασμένους, πληθωρικούς, ταλαντούχους και δημιουργικούς ανθρώπους στον χώρο του θεάτρου και γενικότερα του πολιτισμού της Κύπρου.

Από το 1947 που ξεκίνησε τη θεατρική του πορεία ο Βλαδίμηρος Καυκαρίδης και για περισσότερο από 35 συνεχή χρόνια συνέδεσε τη ζωή του με το θέατρο και οτιδήποτε αφορούσε την αναντικατάστατη αυτή κοινωνική λειτουργία. Το έκανε αυτό και επί σκηνής ως ηθοποιός και σκηνοθέτης. Το έκανε αυτό και ως δημιουργός προωθώντας παντού την θεατρική τέχνη. Το έκανε αυτό και ως συνδικαλιστής διεκδικώντας τα δικαιώματα των απασχολούμενων στο θέατρο. Σε όλα αυτά δήλωνε πάντοτε «παρών» στην πρώτη τη γραμμή και πρώτος ανάμεσα στους πρώτους.

Υπήρξε ιδρυτής θεατρικών σχημάτων και θεατρικών σκηνών. Υπηρέτησε με την ερμηνεία και την σκηνοθετική του ματιά δεκάδες ρόλους και έργα αντίστοιχα. Ήταν πρωτοπόρος στην καθιέρωση στην Κύπρο της παγκόσμιας προοδευτικής δραματουργίας, του παιδικού θεάτρου  και  υπέρμαχος της ανάδειξης και προώθησης του κυπριακού συγγραφικού έργου. Μιλώντας για παιδικό θέατρο, με πολλή νοσταλγία αναπολώ τις αξέχαστες παιδικές παραστάσεις Κυριακή πρωί στο Δημοτικό Θέατρο. Ήταν αυτές οι παραστάσεις που μας έκαναν, παιδιά τότε, ν’ αγαπήσουμε το θέατρο.

Ο Βλαδίμηρος ήθελε το θέατρο να ξεκινά από τον λαό και να φτάνει στον λαό. Αγωνίστηκε να οργανώνονται μαθητικές παραστάσεις με πολύ φτηνό εισιτήριο καθώς και εργατικές παραστάσεις, επειδή όπως έλεγε «Πρέπει να γίνει φροντίδα να αγαπήσει ο λαός το θέατρό του γιατί θα είναι δικό του. Δεν πρέπει να αποξενώσουμε το θέατρο από την πλατιά μάζα, να το κάνουμε δηλαδή Θέατρο για τους λίγους μυημένους. Αυτό θα ήταν ολέθριο».

Πρωτοστάτησε στην ίδρυση και λειτουργία της συντεχνίας των ηθοποιών ως βασικό συστατικό στοιχείο στην αντιμετώπιση και επίλυση σοβαρών προβλημάτων τόσο των ηθοποιών όσο και ευρύτερα του θεάτρου που ούτε σεντ χορηγία δεν λάμβαναν τότε από την Πολιτεία.

Ο Βλαδίμηρος Καυκαρίδης ήταν ταυτόχρονα και ένας φλογερός πατριώτης και  αγωνιστής που σε καιρούς δίσεκτους και επικίνδυνους δεν δείλιασε να βγει μπροστά υπερασπιζόμενος τη Δημοκρατία.  Ήταν από τους πιο συνειδητοποιημένους αντιπρόσωπους του πολιτικού θεάτρου στην Κύπρο.

Ανάμεσα σε πολλά άλλα πολιτικά έργα, το 1973, σκηνοθέτησε το έργο του Στρατή Καρρά «Οι Παλαιστές», ένα έργο καταδίκης της Χούντας και της δικτατορίας. Στο τέλος κάθε παράστασης οι θεατές, που κατέκλυζαν στην κυριολεξία το θέατρο, μετέτρεπαν την παράσταση σε παλλαϊκά συλλαλητήρια κατά της Χούντας, ζητωκραύγαζαν συνθήματα με υψωμένες γροθιές της οργής, του αγώνα και της αντίστασης.

Στην Ιστορία θα μείνει επίσης η παράσταση «Το Παραμύθι Χωρίς Όνομα», το εμβληματικό αντιπολεμικό έργο του Ιάκωβου Καμπανέλλη. Η πρεμιέρα του έργου δόθηκε στη Σχολή Τυφλών τρεις ημέρες πριν το πραξικόπημα, στις 12 Ιουλίου του 1974, με πολλά από τα μηνύματα του έργου ν’ αποδεικνύονται προφητικά με τραγικό τρόπο. Μετά την προδοσία του 1974 ο ΘΟΚ περιόδευσε στην Ελλάδα με δύο έργα σκηνοθεσίας Καυκαρίδη, «Το Νερόν του Δρόπη» του Πασιαρδή και τους «Όμηρους» του Λουκή Ακρίτα. Οι παραστάσεις σημείωσαν μεγάλη επιτυχία  και τα έσοδα δόθηκαν εξ ολοκλήρου για την ανακούφιση των προσφύγων.

Ειδική αναφορά θέλω να κάνω για την παράσταση «Ο καυκασιανός κύκλος με την Κιμωλία» με τον Καυκαρίδη στον ρόλο του Δικαστή Άζντακ, τη Μόνικα Βασιλείου στον ρόλο της Ναταλίας Αμπασβίλι και τη Δέσποινα Μπεμπεδέλη στο ρόλο της Γκρούσια, σε σκηνοθεσία του Χάιντζ Ούβε Χάους. Μια παράσταση που δεν έμεινε απλά στην Ιστορία, αλλά μια παράσταση που έγραψε ολόκληρη ιστορία.

Είχα την τύχη ως μαθητής να την παρακολουθήσω. Σαν να ήταν χτες που θυμάμαι τις συγκλονιστικές ερμηνείες, την καθηλωτική εμπειρία ενός θεάτρου αλλιώτικου, πηγαίου, μοναδικού.

Η αναφορά μου στον Βλαδίμηρο Καυκαρίδη δεν μπορεί να μην συμπεριλάβει τη σχέση του με το Ανορθωτικό Κόμμα Εργαζόμενου Λαού  του οποίου ο κορυφαίος δημιουργός υπήρξε ενεργό μέλος. Γεγονός που ποτέ δεν έκρυψε, εκπροσωπώντας  το ΑΚΕΛ  και το Λαϊκό Κίνημα της Κύπρου σε διεθνείς συναντήσεις, συνέδρια και Φεστιβάλ αλλά και αναλαμβάνοντας την ευθύνη διοργάνωσης σημαντικών πολιτιστικών δρώμενων για το Κίνημά μας. Πολύ σημαντική ήταν και η κατάθεση εισηγήσεων του το 1979 για ίδρυση και λειτουργία από το ΑΚΕΛ Πολιτιστικού Γραφείου, όπως και έγινε τα αμέσως επόμενα χρόνια.

Η  πρώτη επαφή του Βλαδίμηρου Καυκαρίδη με το θέατρο ξεκίνησε το 1947 στον Μορφωτικό Σύλλογο Αναγέννησης Παλλουριώτισσας ως αποτέλεσμα της έντονης πολιτιστικής δραστηριότητας της Αριστεράς.

Αυτή η δραστηριότητα οδήγησε στην ίδρυση και λειτουργία δεκάδων θεατρικών ομίλων σε ολόκληρη την Κύπρο.

Πολλές ήταν οι παραστάσεις που πήρε μέρος ο Βλαδίμηρος, ο οποίος στη συνέχεια συνεργάστηκε με τον θεατρικό όμιλο της Ομόνοιας Λευκωσίας καθώς και με θεατρικούς Ομίλους των Συντεχνιών της Αριστεράς. Άρχισε ν’ ασχολείται αποκλειστικά με το επαγγελματικό θέατρο και αυτό τον οδήγησε στις σπουδές του στο κορυφαίο για το θέατρο πανεπιστήμιο της Μόσχας, το Κρατικό Ινστιτούτο θεατρικής Τέχνης «Λουνατσιάρσκι». Μια από τις τελευταίες παραστάσεις του δόθηκε στις 5 Οκτωβρίου του 1983  στο Οίκημα των Λαϊκών Οργανώσεων στον Συνοικισμό στο Τσακιλλερό, με το έργο « Η Αγάπη Νικητής», με τον Βλαδίμηρο Καυκαρίδη να δίνει όλα τα έσοδα στον συγγραφέα του έργου, ποιητή  Παύλου Λιασίδη.

Το ΑΚΕΛ νιώθοντας το χρέος να τιμήσει τη μνήμη του προχώρησε μετά τον θάνατό του σε διάφορες πρωτοβουλίες, με κορυφαία την ανέγερση προτομής του στο κέντρο της Λευκωσίας την οποία φιλοτέχνησε ο Λεωνίδας Σπανός. Τιμούμε ταυτόχρονα τη μνήμη του στην πράξη με την στήριξη εκδηλώσεων όπως η σημερινή αλλά και με την καθημερινή πολιτιστική δράση που αναπτύσσουν οι Σύλλογοι της Αριστεράς σε κάθε γωνιά της Κύπρου. Δράση στην οποία τ’ όνομα Βλαδίμηρος Καυκαρίδης είναι και θα είναι πάντα σημείο αναφοράς.

Η φλογερή μορφή του Βλαδίμηρου Καυκαρίδη παραμένει ζωντανή, κυκλοφορεί ακόμα αδάμαστη σ’ αυτόν εδώ τον χώρο, στο Σατιρικό Θέατρο. Ένα θέατρο παιδί δικό του, που μέχρι σήμερα το ανατρέφουν σεμνοί μα και λαμπροί υπηρέτες της υψηλής Τέχνης του Θεάτρου. Αυτό φτάνει και περισσεύει για να μην σβήσει ποτέ η μνήμη του.

Αυτό όμως δεν παραγράφει την υποχρέωση της Πολιτείας να τιμήσει τον Άνθρωπο και Ηθοποιό, την προσωπικότητα και τον καλλιτέχνη, Βλαδίμηρο Καυκαρίδη. Υπάρχει κάπου στα συρτάρια του ΘΟΚ μια σκονισμένη απόφαση. Μετά τον θάνατό του το Διοικητικό Συμβούλιο είχε αποφασίσει να τιμήσει τη μνήμη του με την απόδοση Βραβείου για τη συγγραφή έργου της Παιδικής Σκηνής. Η απόφαση αυτή ξεχάστηκε. Είναι χρέος της Πολιτείας να υλοποιήσει αυτή την απόφαση, καθιερώνοντας ανάμεσα σε άλλα ένα Βραβείο Βλαδίμηρου Καυκαρίδη για τους ανθρώπους του θεάτρου.

«Τι ωραίος που ήσουν Βλαδίμηρε», έγραψε κάποτε ο Ιάκωβος Καμπανέλλης.

Ένας Σεβάχ που έπιανε τα όνειρα, το γέλιο και το δάκρυ του ανθρώπου και τα έκανε ήθος, λόγο και όραμα, έργο πάνω από τα σύννεφα, πάνω από τον χρόνο. Ένας άνθρωπος αληθινά μεγάλος. Τέτοιοι άνθρωποι μπορεί να φεύγουν, μα δεν λείπουν. Παραμένουν πάντα εδώ.

Βλαδίμηρε Καυκαρίδη, ζεις στις καρδιές μας και τη σκέψη μας.

Αγαπητή μου Δέσποινα

Αγαπητοί φίλοι του Σατιρικού Θεάτρου

Σας συγχαίρω για την πρωτοβουλία σας να τιμήσετε τον Βλαδίμηρο.

14.12.2023