Ομιλία Γενικού Γραμματέα ΚΕ ΑΚΕΛ Στέφανου Στεφάνου στην εκδήλωση καταδίκης του Ψευδοκράτους
Συμπληρώνονται φέτος τέσσερις δεκαετίες από την ανακήρυξη του ψευδοκράτους. Και για ακόμα μια φορά, όπως κάνουμε κάθε χρόνο, είμαστε και πάλι εδώ στο οδόφραγμα του Ορφέα για να καταδικάσουμε την εισβολή και την κατοχή και κάθε προσπάθεια της Άγκυρας να μονιμοποιήσει τη διχοτόμηση του τόπου μας. Για να βροντοφωνάξουμε ξανά ότι η Κύπρος ανήκει στον λαό της γι’ αυτό και δεν θα πάψουμε ποτέ να αγωνιζόμαστε για την ελευθερία και την επανένωση του τόπου μας.
Η φετινή εκδήλωση καταδίκης της παράνομης ανακήρυξης του ψευδοκράτους πραγματοποιείται με φόντο τον πόλεμο που μαίνεται δίπλα μας στη Μέση Ανατολή. Με το κράτος του Ισραήλ να επιχειρεί γενοκτονία σε βάρος του Παλαιστινιακού λαού παραβιάζοντας κάθε αρχή του διεθνούς δικαίου, κάθε έννοια πολιτισμού. Το κράτος του Ισραήλ προκλητικά αγνοεί τις εκκλήσεις της διεθνούς κοινότητας για ανθρωπιστική εκεχειρία και σκοτώνει βρέφη και παιδιά, μητέρες, γυναίκες και αμάχους. Αυτό αποτελεί ντροπή και όνειδος για ολόκληρη την ανθρωπότητα. Εκφράζουμε την καταδίκη μας και τον αποτροπιασμό μας για την εγκληματική πολιτική του κράτους του Ισραήλ.
Η κατάσταση στη Μέση Ανατολή κι ο πόλεμος στη Λωρίδα της Γάζας αναδεικνύουν μια πραγματικότητα: πόσο επίπλαστη, πόσο ευάλωτη είναι η κατάσταση στην οποία εμείς ζούμε εδώ στην Κύπρο. Αναδεικνύουν πόσο επικίνδυνη είναι η ντε φάκτο κατάσταση της κατοχής και της ντε φάκτο διαίρεσης. Αναδεικνύουν πόσο αναγκαίο είναι να διασφαλιστεί η μόνιμη ειρήνη για τον τόπο μας με την επίλυση του Κυπριακού.
Μπορεί μια σύγκρουση παγωμένη για χρόνια να ξυπνήσει ξανά; Μπορεί. Μπορεί η καταστροφή να προκύψει ως αποτέλεσμα της άγονης παρέλευσης του χρόνου χωρίς λύση; Μπορεί. Δεν υπάρχουν λοιπόν εσαεί παγωμένες συγκρούσεις. Κάποια στιγμή ο εφιάλτης είναι πάντοτε πιθανόν να επανέλθει δριμύτερος αν δεν εξαλειφθούν τα αίτια που τις προκάλεσαν. Ο εφιάλτης είναι η οριστικοποίηση, η μονιμοποίηση της διχοτόμησης. Αυτή είναι που παλεύουμε ν’ αποτρέψουμε, γιατί η διχοτόμηση είναι πηγή πολλών κινδύνων και περιπετειών.
Οφείλουμε να λέμε στον κυπριακό λαό την αλήθεια για το πού ακριβώς βρισκόμαστε και ποιοι είναι οι κίνδυνοι που ελλοχεύουν. Κι αυτό χρειάζεται να το κάνουμε γιατί η προσωρινότητα που ζούμε από το 1974 δημιουργεί την ψευδαίσθηση της σιγουριάς και της μόνιμης ασφάλειας, που στην πραγματικότητα δεν υπάρχουν. Η κατάσταση στο Κυπριακό δεν είναι απλώς κρίσιμη, είναι επικίνδυνη.
Τίποτε απ’ όσα έκτισε και κατέκτησε ο λαός μας όλα αυτά τα χρόνια δεν είναι διασφαλισμένο όσο διαρκεί η τουρκική κατοχή. Δίχως επίλυση του Κυπριακού, δίχως επανένωση της πατρίδας μας, τίποτε δεν μπορεί να θεωρηθεί δεδομένο. Αντίθετα, όσο περνά ο καιρός με το κυπριακό άλυτο, η Τουρκία φέρνει όλο και πιο κοντά τον στόχο της να εδραιώσει την παράνομη παρουσία της.
Όσο το Κυπριακό παραμένει άλυτο, τόσο μεγαλύτερος γίνεται ο κίνδυνος. Ποια ασφάλεια μπορούμε να νιώθουμε εμείς σήμερα, μπορούν να νιώθουν οι επόμενες γενιές, κάθε φορά που η Άγκυρα δείχνει τα δόντια της, προχωρώντας σε απαράδεκτες ενέργειες που θεμελιώνουν σταδιακά τη διχοτόμηση; Προωθώντας νέα κατοχικά τετελεσμένα επί του εδάφους και αμφισβητώντας με κάθε ευκαιρία τα κυριαρχικά μας δικαιώματα;
Έχει ευθύνη λοιπόν η πολιτική ηγεσία, έχουν ευθύνη οι κυβερνώντες που κρατούν την τύχη του τόπου στα χέρια τους, πρώτα απ’ όλα να λένε την αλήθεια και να δίνουν όλες τις διαστάσεις και προεκτάσεις της κατάστασης.
Η πραγματικότητα στην οποία ζούμε είναι επίπλαστη. Η ασφάλεια την οποία νομίζουμε ότι έχουμε είναι εύθραυστη. Η απειλή που νομίζουμε ότι έχουμε ξεπεράσει είναι εδώ, ίσως μεγαλύτερη από ποτέ άλλοτε.
Έχουμε ευθύνη όλοι να μιλήσουμε ανοιχτά και ειλικρινά για τις επιλογές που έχουμε μπροστά μας. Εμείς τουλάχιστον αυτό πράττουμε. Γιατί η ψευδαίσθηση που εκούσια ή ακούσια καλλιεργείται ότι υπάρχουν και άλλες επιλογές για λύση του Κυπριακού, πέραν από αυτή που συμφωνήθηκε εδώ και δεκαετίες, είναι ίσως η μεγαλύτερη πλάνη με την οποία θέλουν ν’ αποκοιμίσουν τον λαό μας.
Οι επιλογές που έχουμε μπροστά μας είναι μόνο δύο. Είτε θα εργαστούμε με συνέπεια για να φτάσουμε σε λύση διζωνικής, δικοινοτικής ομοσπονδίας με πολιτική ισότητα όπως περιγράφεται στα σχετικά ψηφίσματα των Ηνωμένων Εθνών, είτε θα μας μείνει η διχοτόμηση. Είτε θα επανενώσουμε τον τόπο μας με τη λύση, είτε θα χαρίσουμε τη μισή Κύπρο στην Τουρκία, υπογράφοντας το δίδυμο έγκλημα που διαπράχθηκε το 1974 σε βάρος της πατρίδας μας. Ένας δρόμος υπάρχει λοιπόν. Η λύση που συμφωνήσαμε με την τουρκοκυπριακή κοινότητα από το 1977, την οποία στηρίζει η διεθνής κοινότητα, ο Οργανισμός Ηνωμένων Εθνών και περιλαμβάνεται στα Ψηφίσματά του.
Σήμερα βιώνουμε το μακροβιότερο αδιέξοδο στην ιστορία του Κυπριακού προβλήματος. Η ιστορική εμπειρία έχει αποδείξει ότι κάθε φορά που υπήρχε αδιέξοδο, κάθε περίοδος χωρίς κινητικότητα, πρωτοβουλίες, διαπραγματεύσεις και εξελίξεις στο Κυπριακό, ήταν περίοδος ευκαιρίας για την Τουρκία να προωθήσει νέα διχοτομικά τετελεσμένα. Δεν είναι τυχαίο που μετά το ναυάγιο του Κραν Μοντανά επανέφερε ύστερα από δύο δεκαετίες, τη θέση για λύση δύο κρατών. Στάση απαράδεκτη και προκλητική που προκαλεί ακόμα μεγαλύτερες δυσκολίες στις προσπάθειες εξεύρεσης λύσης.
Ο χρόνος κυλά εναντίον μας. Εναντίον της προοπτικής επίλυσης του Κυπριακού. Εναντίον της προοπτικής τερματισμού της τουρκικής κατοχής και επανένωσης της Κύπρου. Ενώπιον αυτής της κατάστασης δεν αρκούν τα μεγάλα λόγια. Δεν αρκούν οι εξαγγελίες, οι δηλώσεις και οι επιλεκτικές διαρροές πληροφοριών στα ΜΜΕ περί κινήσεων και πρωτοβουλιών που αναλαμβάνονται. Δεν αρκεί να διακηρύσσουμε ότι εμείς είμαστε έτοιμοι να συνομιλήσουμε αλλά η τουρκική πλευρά είναι αρνητική, που όντως είναι αρνητική. Πρέπει συνεχώς να αναλαμβάνουμε ουσιαστικές πρωτοβουλίες. Τέτοιες πρωτοβουλίες που να δημιουργούν προοπτική για επανέναρξη των διαπραγματεύσεων.
Αντ’ αυτού, μέχρι στιγμής, μείναμε να περιμένουμε φως από την πολυδιαφημισμένη πρόταση του κ. Χριστοδουλίδη για ενεργότερη εμπλοκή της Ευρωπαϊκής Ένωσης που προφανώς κάπου σκαλώνει. Κάτι που ήταν απολύτως προβλεπτό έχοντας υπόψη τις σχετικές αποφάσεις του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου που σαφώς οριοθετούν τον ρόλο της Ένωσης σχετικά με το Κυπριακό.
Κατά τον ίδιο τρόπο, αιωρούμενες έμειναν και οι μεγάλες προσδοκίες που ο πρόεδρος δημιούργησε στην κοινωνία με τη συνεχή επίκληση οροσήμων. Τα ορόσημα, στα οποία αναφερόταν ο πρόεδρος πέρασαν, εξελίξεις όμως δεν είχαμε.
Αυτό που χρειάζεται είναι να βάλουμε την ελληνοκυπριακή πλευρά, και εν γένει την Κυπριακή Δημοκρατία μπροστά, χωρίς ποτέ να εγκαταλείπουμε τις αρχές λύσης του Κυπριακού, ρίχνοντας το γάντι στην Τουρκία. Το ΑΚΕΛ κατέθεσε συγκεκριμένη πρόταση για το πώς μπορεί να γίνει αυτό. Την πρόταση αυτή την είχαμε υποβάλει στον κ. Αναστασιάδη, την δώσαμε και στον κ. Χριστοδουλίδη. Η πρότασή μας περιλαμβάνει τέσσερα βασικά βήματα:
Πρώτο, τη συνεχή υπογράμμιση της συνέπειας και της επιμονής μας στη συμφωνημένη βάση λύσης της δικοινοτικής, διζωνικής ομοσπονδίας με πολιτική ισότητα, όπως αυτή περιγράφεται στα σχετικά ψηφίσματα του ΟΗΕ.
Δεύτερο, τη συνέχιση των διαπραγματεύσεων από εκεί που διακόπηκαν το 2017 στη βάση του Πλαισίου Γκουτέρες, διαφυλάσσοντας όλες τις συγκλίσεις.
Τρίτο, τη διαμόρφωση θετικής ατζέντας σε σχέση με την Τουρκία και την τουρκοκυπριακή κοινότητα θέτοντας το θέμα της ενέργειας στο επίκεντρό της, δίχως ασφαλώς να παραβιάζουμε κόκκινες γραμμές. Τα ευρωτουρκικά από μόνα τους δεν μπορούν να απελευθερώσουν δυναμική επανέναρξης των διαπραγματεύσεων.
Τέταρτο, την εξαγγελία και την υλοποίηση συγκεκριμένων μέτρων στήριξης της τουρκοκυπριακής κοινότητας από μέρους της Κυπριακής Δημοκρατίας. Ο πρόεδρος πριν από καιρό δήλωσε ότι η κυβέρνηση έχει ετοιμάσει μέτρα, αλλά αυτά ποτέ δεν δημοσιοποιήθηκαν. Οι Τουρκοκύπριοι αποτελούν τους φυσικούς μας συμμάχους στην τιτάνια προσπάθεια για επίτευξη λύσης και πρέπει να τους κερδίσουμε την εμπιστοσύνη.
Δεν ισχυριζόμαστε ότι τα όσα προτείνουμε είναι θέσφατο. Ούτε και υπάρχει εγγύηση ότι θα οδηγήσουν απαραίτητα στην επανέναρξη των διαπραγματεύσεων. Είναι όμως ο μόνος προσφερόμενος τρόπος να πείσουμε ως ελληνοκυπριακή πλευρά ότι έχουμε την πολιτική βούληση να προχωρήσουμε. Είναι ο τρόπος να πιέσουμε την Τουρκία να δείξει τις προθέσεις της. Αν δεν λειτουργήσει εποικοδομητικά σε αυτή την περίπτωση, θα έχει η ίδια την ευθύνη έναντι της διεθνούς κοινότητας. Και, τουλάχιστον, αν εκτεθεί δεν θα μπορεί ανενόχλητα να δημιουργεί νέα κατοχικά τετελεσμένα.
Το ΑΚΕΛ θα συνεχίσει να εργάζεται και ν’ αγωνίζεται με συνέπεια και συνέχεια για να κερδίσει η Κύπρος το μέλλον της. Θα συνεχίσει να αγωνίζεται για λύση που να τερματίζει την τουρκική κατοχή, να αποκαθιστά την ενότητα του τόπου, να διασφαλίζει τα ανθρώπινα δικαιώματα και τις βασικές ελευθερίες του λαού μας, Ελληνοκυπρίων και Τουρκοκυπρίων. Για να δημιουργηθούν συνθήκες μόνιμης ειρήνης, ασφάλειας και συνεργασίας ανάμεσα στους Ελληνοκύπριους και τους Τουρκοκύπριους μέσα στις οποίες να μπορούν να οικοδομούν μαζί το κοινό τους μέλλον, συνδιαχειριζόμενοι το κοινό τους κράτος.
Αυτό είχαμε οραματιστεί ως Κόμμα και ως Λαϊκό Κίνημα, όταν η Κύπρος κέρδιζε την ανεξαρτησία της αποτινάσσοντας την αποικιοκρατία, θέτοντας ως στόχο την ολοκλήρωση της ανεξαρτησίας.
Αυτό οραματιζόμαστε να πετύχουμε πετυχαίνοντας λύση που να απελευθερώνει και να επανενώνει τον τόπο μας.
Ανήμερα της θλιβερής επετείου της παράνομης ανακήρυξης του ψευδοκράτους, εμείς ξανά βροντοφωνάζουμε: όχι στην τουρκική κατοχή και τη διχοτόμηση. Ναι στην ελεύθερη, ενωμένη Κύπρο, κοινή πατρίδα των Ελληνοκυπρίων, Τουρκοκυπρίων, Μαρωνιτών, Αρμένιων και Λατίνων.
Συνεχίζουμε ακάματα τον αγώνα!
Ζήτω η Κύπρος μας!
Ζήτω ο λαός μας!
15.11.2023
