Με όραμα και πλάνο για την προοδευτική αλλαγή, του Χάρη Πολυκάρπου
Είναι η αποκλιμάκωση των διεθνών τιμών ενέργειας που καταγράφεται το τελευταίο διάστημα το τέλος της ακρίβειας; Ασφαλώς και όχι, διότι οι ραγδαίες αυξήσεις των επιτοκίων από την Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα σηματοδοτούν την μετάβαση σε μια νέα φάση. Οι αυξήσεις στα επιτόκια δημιουργούν ακόμα ένα μεγάλο οικονομικό βάρος για τα νοικοκυριά και τις επιχειρήσεις, που έρχεται να προστεθεί στις ήδη αυξημένες τιμές σε βασικά αγαθά. Από μόνη της αυτή η εικόνα θα έπρεπε να στέλνει σήμα κινδύνου στην κυβέρνηση. Όχι μόνο για την κατάσταση της κοινωνίας αλλά και για την προοπτική της ίδιας της οικονομίας.
Ο τρόπος όμως που χειρίζεται η κυβέρνηση την αύξηση των επιτοκίων δεν αφήνει περιθώρια αισιοδοξίας. Αποτελεί ένα ακόμα παράδειγμα ότι η διακυβέρνηση Συναγερμού παραμένει απαθής μπροστά στα μεγάλα οικονομικά προβλήματα της κοινωνίας. Κρύβεται, αφήνει το οικονομικό βάρος να φορτώνεται στην κοινωνία, δέχεται αμαχητί κάθε απόφαση που έρχεται από τους ευρωπαϊκούς θεσμούς και όργανα ανεξαρτήτως του αντικτύπου που έχει στην οικονομία και, το κυριότερο, αρνείται να αναλάβει την όποια πρωτοβουλία πολιτικής διαχείρισης και παρέμβασης διότι έτσι εξυπηρετεί καλύτερα τα μεγάλα οικονομικά συμφέροντα. Που σε αυτή την περίπτωση ισοδυναμούν με τεράστια κέρδη για τις τράπεζες.
Όσοι σήμερα υποστηρίζουν ότι οι τράπεζες δεν έχουν περιθώρια για να στηρίξουν δανειολήπτες και επιχειρήσεις μάλλον δεν αντιλαμβάνονται τον οικονομικό αντίκτυπο της αύξησης των επιτοκίων. Ήδη οι δυο μεγάλες τράπεζες ανακοίνωσαν αύξηση εσόδων €115εκ. για το 2022 λόγω των αυξημένων επιτοκίων. Για το 2023 δε, η αύξηση των εσόδων θα ανέλθει στα €400 εκ. μόνο για τις δυο μεγάλες τράπεζες, επομένως και η συνολική επίδραση θα είναι μεγαλύτερη. Αυτά τα έσοδα, ουρανοκατέβατα, απροσδόκητα και σίγουρα επιπρόσθετα της υφιστάμενης κερδοφορίας δεν είναι το αποτέλεσμα διαφοροποίησης του οικονομικού μοντέλου ή του επιχειρηματικού πλάνου των τραπεζών. Προέρχονται απευθείας και άμεσα από τις τσέπες των νοικοκυριών και των επιχειρήσεων, με άμεση επίδραση στο συνολικό βιοτικό επίπεδο της κοινωνίας. Για αυτό και η ανάγκη αντίδρασης από πλευράς του Κράτους είναι επιβεβλημένη.
Η Κύπρος δεν χρειάζεται να ανακαλύψει τον τροχό για να προωθήσει πολιτικές αντιστάθμισης του βάρους για τα νοικοκυριά και τις επιχειρήσεις. Ήδη στην Ισπανία υλοποιείται πολιτική στήριξης και στην Ελλάδα έχει γίνει αντίστοιχη εξαγγελία. Ανάμεσα στις δράσεις που προτείνονται περιλαμβάνεται η διευκόλυνση αποπληρωμής υφιστάμενων δανείων και η επιδότηση μέρους της αυξημένης δόσης.
Για να προχωρήσουν όμως τέτοια μέτρα χρειάζεται πολιτική βούληση. Την οποία μόνο ο Ανδρέας Μαυρογιάννη διαθέτει. Την έχει ήδη καταθέσει δημόσια. Από την πρώτη στιγμή έχει αναλάβει πρωτοβουλία για συναντηθεί με τον Κεντρικό Τραπεζίτη συζητώντας τις σκέψεις και προτάσεις του. Προτάσεις που κινούνται στην λογική των υπολοίπων ευρωπαϊκών χωρών ώστε οι τράπεζες να προχωρήσουν άμεσα σε βιώσιμες αναδιαρθρώσεις δανείων και η ΚΕΔΙΠΕΣ, που αποτελεί κρατικό φορέα, να εκπονήσει ειδικό σχεδιασμό, για να ανακουφιστούν οι δανειολήπτες. Παράλληλα να μελετηθεί η εφαρμογή ενός στοχευμένου σχεδίου επιδότησης επιτοκίων ώστε να μειωθεί το άμεσο βάρος για τα νοικοκυριά και τις επιχειρήσεις.
Πολιτική βούληση που σίγουρα δεν υπάρχει ούτε από πλευράς του Αβέρωφ Νεοφύτου ούτε από τον Νίκο Χριστοδουλίδη. «Κουράστηκα» να ψηφίζω νομοσχέδια για τις τράπεζες έλεγε με το γνωστό αλαζονικό ύφος ο Αβέρωφ Νεοφύτου την ώρα που δέκα χρόνια διακυβέρνησης Αναστασιάδη δεν ψήφισε ποτέ στη Βουλή σε βάρος των τραπεζών. Όσο για τον Νίκο Χριστοδουλίδη, πέραν της καθολικής στήριξης σε όλες τις αποφάσεις της διακυβέρνησης Συναγερμού -από το Συνεργατισμό μέχρι τις εκποιήσεις- η αδυναμία του να αρθρώσει έστω και μια ουσιαστική πολιτική θέση για το τι θα πράξει στο μέλλον είναι μνημειώδης. Σε πρόσφατο άρθρο αφιέρωσε 600 λέξεις για να περιγράψει το πρόβλημα το επιτοκίων. Δεν βρήκε μια λέξη να πει για το πώς θα το αντιμετωπίσει.
Απέναντι στην ισοπεδωτική για την κοινωνία οικονομική πολιτική που εφάρμοσε η διακυβέρνηση Συναγερμού ο τόπος δεν αντέχει άλλα πέντε χρόνια να βρεθεί στο πηδάλιο της χώρας ένα από τους δυο επίδοξους συνεχιστές αυτής της πολιτικής. Ο τόπος χρειάζεται προοδευτική αλλαγή.
Χ. Πολυκάρπου
Μέλος Π.Γ ΑΚΕΛ – Επικεφαλής Τομέα Οικονομίας ΑΚΕΛ
