Ομιλία Κώστα Κώστα, Βουλευτή ΑΚΕΛ, κατά τη συζήτηση του Κρατικού Προϋπολογισμού για το έτος 2022

Κυρία Πρόεδρε ,

Κυρίες και κύριοι συνάδελφοι,

Η ανακάλυψη υδρογονανθράκων μπορεί να αλλάξει το μέλλον του τόπου μας. Αυτό που χρειάζεται είναι σωστός και ολοκληρωμένος ενεργειακός σχεδιασμός, ταχύτητα και αποφασιστικότητα.

Ανησυχούμε ως κόμμα για την περαιτέρω εξέλιξη του ερευνητικού μας προγράμματος στην ΑΟΖ μας, λόγω των παράνομων και απαράδεκτων ενεργειών της Τουρκίας, αλλά και της αναβολής των προγραμματισμένων γεωτρήσεων από τις εταιρείες, λόγω της πανδημίας.

Επαναλαμβάνουμε, για ακόμα μια φορά, ότι έχουμε ήδη καθυστερήσει πάρα πολύ και ότι ελπίζουμε πως οι εταιρείες δεν θα ζητήσουν περαιτέρω παράταση και θα προχωρήσουν με τις συμβατικές τους υποχρεώσεις.

Ανησυχούμε επίσης:

• Για τις πραγματικές προθέσεις της κυβέρνησης για δημιουργία ή όχι του τερματικού σταθμού υγροποίησης, τονίζοντας για μια ακόμα φορά ότι θα μπορούσαμε να είμασταν έτοιμοι με όλες τις τεχνοοικονομικές μελέτες, για την ολοκλήρωση των οποίων απαιτούνται 3 χρόνια και να προχωρούσαμε μετά την εξεύρεση των αναγκαίων ποσοτήτων φυσικού αερίου.
• Για το τέλμα στις διαπραγματεύσεις Κύπρου και Ισραήλ για την ανάπτυξη του κοιτάσματος «Αφροδίτη», τονίζοντας ότι εδώ και 8 χρόνια οι δύο κυβερνήσεις δεν έχουν καταφέρει να καταλήξουν σε συμφωνία συνεκμετάλλευσης.
• Για το ότι το κοίτασμα «Αφροδίτη», το μοναδικό επιβεβαιωμένο κοίτασμα φυσικού αερίου, παρόλες τις εξαγγελίες και συμφωνίες, παραμένει αναξιοποίητο, τονίζοντας ότι η κυβέρνηση πρέπει άμεσα να προχωρήσει σε μελέτη για έλευση ποσοτήτων του κοιτάσματος στην Κύπρο για ηλεκτροπαραγωγή. Και αυτό, γιατί η τιμή αγοράς του φυσικού αερίου σήμερα είναι πολύ ψηλή και η σύναψη μακροχρόνιων συμβολαίων αγοράς πιθανώς να μην οδηγήσει σε μείωση της τιμής του ηλεκτρικού ρεύματος.

Είναι φανερό, δυστυχώς, ότι η κυβέρνηση αντιμετώπισε το θέμα των υδρογονανθράκων περισσότερο ως επικοινωνιακό εργαλείο για εσωτερική κατανάλωση, καλλιεργώντας πολλές φορές ψευδαισθήσεις στο λαό.

Κυρία Πρόεδρε,

Κυρίες και κύριοι συνάδελφοι,

Οι ευθύνες της κυβέρνησης αναφορικά με την πολύ ψηλή τιμή του ηλεκτρικού ρεύματος είναι βαρύτατες. Η απόφαση για μείωση της τιμής του ηλεκτρικού ρεύματος κατά 20% για 4 μήνες, αλλά και η απόφαση για μείωση του Φ.Π.Α. στο ρεύμα από το 19% στο 9% στα νοικοκυριά, είναι αποφάσεις τις οποίες η κυβέρνηση αναγκάστηκε να πάρει μετά από τις εισηγήσεις και την έντονη πίεση του ΑΚΕΛ και της κοινωνίας και είναι μέτρα προσωρινά που δεν θα λύσουν το πρόβλημα.

Επίσης, η απόφαση της κυβέρνησης για μείωση του ΦΠΑ. στο ρεύμα στο 5% για 6 μήνες για τις ευάλωτες ομάδες αποτελεί εμπαιγμό, αφού δεν θα βοηθήσει τυφλούς, καρκινοπαθείς, ασθενείς που ζουν με τη χρήση μηχανημάτων στο σπίτι τους και πολλές άλλες ομάδες ασθενών, οι οποίοι δεν εμπίπτουν στην ειδική διατίμηση 0.8 της ΑΗΚ.

Πριν 15 μέρες, όλα τα κόμματα πλην ΔΗ.ΣΥ, ψήφισαν σε νόμο την πρόταση νόμου του ΑΚΕΛ και άλλων κομμάτων, για μείωση του ΦΠΑ. στο ηλεκτρικό ρεύμα από 19 σε 9% για όλους τους καταναλωτές.

Η απόφαση του Προέδρου της Δημοκρατίας να αναπέμψει το νόμο, ειλικρινά προκαλεί. Αν η κυβέρνηση δεν πάρει ουσιαστικά μέτρα στήριξης των πολιτών από τις συνεχείς αυξήσεις στο ηλεκτρικό ρεύμα, τότε θα πεινάσει κόσμος, θα κλείσουν ακόμα περισσότερες επιχειρήσεις, θα πληγεί ανεπανόρθωτα η οικονομία. Και, δυστυχώς, φαίνεται ότι η κυβέρνηση δεν αντιλαμβάνεται το μέγεθος του προβλήματος.

Γιατί, όμως, οι ευθύνες της κυβέρνησης για την πολύ ψηλή τιμή του ηλεκτρικού ρεύματος είναι βαρύτατες;

• Γιατί ενώ το ίδιο το κράτος καθόρισε ως στόχο την εισαγωγή φυσικού αερίου για ηλεκτροπαραγωγή μέχρι την 01/01/2020, με αλλαγές στόχων, διαδικασιών, μετάθεση χρονοδιαγραμμάτων, η Κυβέρνηση απέτυχε 4 φορές να εισάξει φυσικό αέριο. Αυτό έχει ως αποτέλεσμα να πληρώνουμε για τις εκπομπές ρύπων. Φέτος υπολογίζεται ότι θα πληρώσουμε περίπου 200 εκ. ευρώ. Ως κόμμα έχουμε έντονες επιφυλάξεις αν οι εργασίες ανέγερσης του σταθμού εισαγωγής υγροποιημένου φυσικού αερίου θα ολοκληρωθούν το καλοκαίρι του 2022. Και όλα αυτά, την ώρα που ακόμα αναμένουμε ως Βουλή το νομοσχέδιο που θα μετατρέπει τη ΔΕΦΑ σε οργανισμό δημοσίου δικαίου, για να μπορέσει να λειτουργήσει η πρώτη φάση αγοράς φυσικού αερίου.
• Γιατί δεν προχώρησε σε ουσιαστική διείσδυση των ΑΠΕ στο ηλεκτρικό ισοζύγιο, αφού δεν έχει ολοκληρωμένο σχεδιασμό προώθησης των ΑΠΕ, ενώ:

1. Aκόμα αναμένουμε από την κυβέρνηση το χωροταξικό της σχεδιασμό, έτσι ώστε να μην χωροθετούνται έργα ΑΠΕ σε εύφορη γεωργική γη ή περιβαλλοντικά ευαίσθητες περιοχές, με αποτέλεσμα έργα περίπου 750 μεγαβάτ να περιμένουν εδώ και σχεδόν 3 χρόνια, για να προχωρήσει η υλοποίηση τους.
2. Το δίκτυο εξακολουθεί να είναι πεπαλαιωμένο και σε πολλές περιοχές δεν μπορεί να δεχθεί επιπρόσθετο φορτίο από ΑΠΕ και αναμένουμε εδώ και χρόνια την αντικατάσταση ή αναβάθμιση του,
3. Στον τομέα της αποθήκευσης, η Κυβέρνηση προχωρεί με πολύ αργά βήματα,
4. Απαιτούνται γραφειοκρατικές και χρονοβόρες διαδικασίες για έκδοση αδειών από τα αρμόδια κυβερνητικά τμήματα,
5. Ακόμα περιμένουμε από την κυβέρνηση να προχωρήσει σε μεγάλους μειοδοτικούς διαγωνισμούς για έργα ΑΠΕ, σημειώνοντας ότι χώρες στο εξωτερικό πέτυχαν με τέτοιους διαγωνισμούς κόστος αποφυγής περίπου 2 σεντ ανά κιλοβατώρα, ενώ σήμερα στην Κύπρο το κόστος αποφυγής ξεπερνά τα 16 σεντ.

Αν θέλει όντως η κυβέρνηση να προχωρήσει με την ουσιαστική διείσδυση των ΑΠΕ στο ηλεκτρικό ισοζύγιο, πρέπει επιτέλους να πάρει την πολιτική απόφαση να το κάνει. Δυστυχώς και στον τομέα αυτό, ακούμε μόνο επικοινωνιακές δηλώσεις.

• Γιατί ενώ το ΥΕΕΒ διαβεβαίωνε στη Βουλή ότι η είσοδός μας στην ελεύθερη ανταγωνιστική αγορά για την παραγωγή ηλεκτρικού ρεύματος, ώστε να καλύψουμε το στόχο μας αναφορικά με τη διείσδυση των ΑΠΕ, θα γινόταν τον Ιούλιο του 2014, αυτό ακόμα δεν έχει γίνει. Οι διαδικασίες, τελικά, ίσως ολοκληρωθούν τέλος του 2022.

Ως γνωστόν, το σχετικό νομοσχέδιο πρόσφατα κατατέθηκε στη Βουλή, με καθυστέρηση μερικών χρόνων, λίγο πριν την παραπομπή μας στο Ευρωπαϊκό Δικαστήριο και ψηφίστηκε μετά από μεγάλη προσπάθεια της Επιτροπής Ενέργειας.

Κυρία Πρόεδρε,

Οι τιμές των καυσίμων παραμένουν πολύ ψηλές και η αισχροκέρδεια από τις εταιρείες πετρελαιοειδών συνεχίζεται σε βάρος του καταναλωτή.

Γιατί η κυβέρνηση δεν προχωρεί στην εφαρμογή ουσιαστικών μέτρων για την επίλυση του προβλήματος;

Γιατί δεν υλοποιεί τις εισηγήσεις της δικής της μελέτης για τη δημιουργία συνθηκών ανταγωνισμού που σήμερα είναι ανύπαρκτές;

Γιατί η κυβέρνηση συνεχίζει να επιβάλλει ΦΠΑ και επί του Φόρου Κατανάλωσης;

Γιατί η κυβέρνηση «έθαψε» κυριολεκτικά την υγραεριοκίνηση; Μήπως γιατί ο φόρος κατανάλωσης είναι μόνο 7 αντί 44 σεντ/λίτρο που επιβάλλεται στη βενζίνη και το πετρέλαιο κίνησης;

Ρωτούμε για πολλοστή φορά την κυβέρνηση:

Πως είναι δυνατόν όταν η τιμή του πετρελαίου διεθνώς είχε ανέβει στα 140 δολάρια το βαρέλι, η τιμή της αμόλυβδης βενζίνης 95 οκτανίων στην Κύπρο να είχε ανεβεί στο  €1,40 το λίτρο, ενώ πριν μερικές μέρες που η τιμή του πετρελαίου διεθνώς ήταν περίπου στα 80 δολάρια το βαρέλι, η τιμή της αμόλυβδης στην Κύπρο έφτασε μέχρι και το €1,39 το λίτρο και μάλιστα μετά από μείωση φόρου κατανάλωσης κατά 5 σεντ;

Παράλληλα, ο κόσμος πρέπει να ξέρει ότι λόγω της απίστευτης προχειρότητας και αδράνειας της κυβέρνησης, δεν καλύψαμε το στόχο του 10% που μας έθεσε η Ε.Ε. για τις μεταφορές μέχρι το 2020, σήμερα είμαστε στο 7.5% και αυτό μετά την υποχρεωτική πρόσμιξη βιοκαυσίμων στα καύσιμα κίνησης με διάταγμα του τ. Υπουργού Ενέργειας, απόφαση η οποία έχει αυξήσει τις τιμές κατά 10 σεντ τουλάχιστον το λίτρο.

Και δεν φτάνει που έχουμε συνεχείς αυξήσεις στην τιμή του ηλεκτρικού ρεύματος και των καυσίμων κίνησης, ο κόσμος πάλι πληρώνει τα σπασμένα με την τεράστια αύξηση στα μεταφορικά πρώτων υλών και προϊόντων με πλοία, με αυξήσεις στις τιμές και ελλείψεις προϊόντων. Κυρίως στον κατασκευαστικό τομέα, όπου οικοδομικά έργα που έχουν ξεκινήσει δεν μπορούν να προχωρήσουν λόγω των τεράστιων αυξήσεων, ενώ αναβάλλεται η έναρξη κατασκευής νέων έργων με σοβαρότατες επιπτώσεις στην κυπριακή οικονομία, η οποία προσπαθεί να σταθεί στα πόδια της μετά την πανδημία.

Δεν πρέπει να γίνει ακόμα πιο άπιαστο όνειρο η απόκτηση στέγης, κυρίως για τα νέα ζευγάρια, λόγω των αυξήσεων. Γι’ αυτό και η κυβέρνηση οφείλει να διευρύνει τα κοινωνικό-οικονομικά κριτήρια ένταξης στα προγράμματα στέγασης, να αναπροσαρμόσει το ύψος των χορηγιών και να δώσει έμφαση σε προγράμματα ανέγερσης κατοικιών από το κράτος και την τοπική αυτοδιοίκηση, οι οποίες να παραχωρούνται με χαμηλό ενοίκιο ή με ενοικιαγορά.

Κυρία Πρόεδρε,

Κυρίες και κύριοι συνάδελφοι,

Ως Βουλή ακόμα αναμένουμε:

• Tην υλοποίηση της γραπτής δέσμευσης της Κυβέρνησης για κατάθεση νομοσχεδίου για συμπερίληψη και των πολύ μικρών επιχειρήσεων στον ορισμό του καταναλωτή, για προστασία από τις καταχρηστικές ρήτρες των τραπεζών, από τον περασμένο Μάρτιο που ψηφίστηκε η εναρμονιστική νομοθεσία, για την ψήφιση της οποίας αυτό ήταν απαραίτητη προϋπόθεση όλων των κομμάτων.
• Την άρση της αδικίας της μη συμπερίληψης των ασθενών με πολλαπλή σκλήρυνση και των αιμοκαθαιρόμενων νεφροπαθών με περιτονιακή κάθαρση στην ειδική διατίμηση 08 στους λογαριασμούς κατανάλωσης της ΑΗΚ, η οποία ξεκίνησε από το Δεκέμβρη του 2016, με απόφαση του Υπουργού Εμπορίου.

Πέντε χρόνια μετά την απόφαση τίποτα δεν έχει γίνει, παρά τις υποσχέσεις που δόθηκαν ακόμα και από τον ίδιο τον τέως Υπουργό ενώπιον της Επιτροπής στις 15/5/18, ότι σε ένα μήνα θα εκδοθεί το διάταγμα μέχρι να ετοιμάσει το Υπουργείο ολιστική λύση. Η κυβέρνηση απλά λέει ότι το διάταγμα είναι στη Νομική Υπηρεσία για νομοτεχνικό έλεγχο εδώ και καιρό.

• Τους σχετικούς Κανονισμούς για τα Πνευματικά και Συγγενικά Δικαιώματα, ενώ οι εναρμονιστικές νομοθεσίες ψηφίστηκαν από τον Ιούνιο του 2017, την ίδια ώρα που σε όλες τις επιχειρήσεις καθημερινά μπαίνουν διάφοροι, άλλοι για πνευματικά άλλοι για συγγενικά δικαιώματα, οι οποίοι ζητούν να εισπράξουν τέλη που οι ίδιοι καθορίζουν.

Οι κανονισμοί θα καθορίζουν κριτήρια για τον τρόπο υπολογισμού των τελών που θα εισπράττουν οι Οντότητες Διαχείρισης από τους χρήστες και το νομοσχέδιο θα μεταφέρει την Οδηγία 115/06, σύμφωνα με την οποία μόνο μία οντότητα θα μπορεί να εισπράττει από τις επιχειρήσεις πνευματικά ή συγγενικά δικαιώματα, η οποία εκκρεμεί παρακαλώ από το 2006. Η Νομική Υπηρεσία, τον Σεπτέμβριο του 2018 δεσμευόταν ενώπιον της Βουλής ότι θα ολοκλήρωνε τον έλεγχο τον επόμενο μήνα.

Κύρια Πρόεδρε,

Όλα τα πιο πάνω συμβαίνουν, ενώ οι πολίτες ακόμα περιμένουν να τους προστατεύσει η κυβέρνηση, περιμένουν να αρθούν οι αδικίες. Και οι ευθύνες για όλα τα πιο πάνω δεν βαραίνουν μόνο τη Νομική Υπηρεσία, αλλά βαραίνουν πρωτίστως την κυβέρνηση που αν ήθελε να προστατεύσει τους πολίτες, θα απαιτούσε από τη Νομική Υπηρεσία να τελειώσει άμεσα, όπως έκανε στο παρελθόν, με νομοσχέδια που είχαν στόχο να προστατεύσουν τις τράπεζες.

Κυρίες και κύριοι συνάδελφοι,

Η κυβέρνηση ακύρωσε τη δημιουργία του Επιστημονικού Τεχνολογικού Πάρκου στο Πεντάκωμο, ως βασική υποδομή για την προαγωγή της έρευνας, της καινοτομίας και της υψηλής τεχνολογίας στην Κύπρο. Για την ανάπτυξη της επιχειρηματικότητας, της έξυπνης εξειδίκευσης, της υλοποίησης της Ψηφιακής Στρατηγικής της χώρας μας, αλλά και τη μετατροπή της Κύπρου σε περιφερειακό κέντρο εφαρμοσμένης γνώσης. Ένα τόσο σημαντικό έργο, το οποίο θα δώσει χιλιάδες θέσεις εργασίας σε άνεργους νέους και ώθηση στην οικονομία. Πολλές φορές κάνουμε αναφορά στο γειτονικό Ισραήλ και στα επιτεύγματα του στο τομέα της έρευνας και της Τεχνολογίας που του αποφέρουν τεράστια ποσά κάθε χρόνο. Απλά να πούμε ότι το Ισραήλ έχει 35 Τεχνολογικά Πάρκα και εμείς ούτε ένα δεν είμαστε ικανοί να κάνουμε. Προσπαθούμε εδώ και 26 χρόνια.

Κύρια Πρόεδρε,

Θα μπορούσα να πω ακόμα περισσότερα για:

• τα πολύ σοβαρά προβλήματα με τις βιομηχανικές περιοχές, όπως η αδυναμία του κράτους να εισπράξει οφειλόμενα ενοίκια αλλά και ζητήματα ασφάλειας,
• την καθυστέρηση στην πιστοποίηση παραδοσιακών προϊόντων,
• την καθυστέρηση στην εξέταση αιτήσεων στα διάφορα σχέδια επιχορήγησης και στην ανάγκη ενίσχυσης με προσωπικό της αρμόδιας υπηρεσίας,
• τις πολύ σοβαρές καθυστερήσεις στην κατάθεση στη Βουλή εναρμονιστικών νομοσχεδίων.

Κυρία Πρόεδρε,

Κυρίες και κύριοι συνάδελφοι,

Βεβιασμένες αποφάσεις και αποφάσεις με κόστος δεκάδες εκατομμύρια ευρώ από την τσέπη του φορολογούμενου για να προσπαθήσουμε την υστάτη να καλύψουμε στόχους, πιθανά πρόστιμα από την Ε.Ε. δεκάδων εκατομμυρίων ευρώ τα οποία θα πληρώσει ο πολίτης και συνεχιζόμενος εμπαιγμός της Βουλής εδώ και αρκετό καιρό.

Οι ευθύνες για αυτή τη κατάσταση ανήκουν μόνο στους δημοσίους υπαλλήλους; Όχι.  Επαναλαμβάνουμε και φέτος με έμφαση ότι οι ευθύνες είναι -πρωτίστως- πολιτικές.

Και όλα αυτά, αποδεικνύουν για ακόμα μια φορά ότι την ανικανότητα, την προχειρότητα και την ανευθυνότητα των κυβερνώντων, την πληρώνουν -δυστυχώς- οι πολίτες και ο τόπος.

Σας ευχαριστώ.