Εισήγηση του Γ.Γ. της Κ.Ε. ΑΚΕΛ Άντρου Κυπριανού σε εκδήλωση της Πλατφόρμας «ΔΙΑΦΑΝΕΙΑ ΤΩΡΑ»
Θέλω ευχαριστήσω πρώτα την πλατφόρμα «Διαφάνεια Τώρα» για τη διοργάνωση της εκδήλωσης αυτής καθώς επίσης και εσάς τους πολίτες για τη συμμετοχή σας.
Είναι γεγονός ότι οι σύγχρονες Ευρωπαϊκές κοινωνίες, με διαβαθμίσεις, συνεχίζουν να αποτυγχάνουν στην αποτελεσματική αντιμετώπιση της διαφθοράς. Οι πελατειακές σχέσεις πολιτών – πολιτικών, η διαπλοκή πολιτικής – ΜΜΕ – οικονομικών συμφερόντων και τα κρούσματα διαπλοκής και διαφθοράς στην κρατική μηχανή είναι φαινόμενα ανησυχητικά και ενισχύονται από το σύστημα το οποίο εξιδανικεύει το εύκολο κέρδος και τον πλούτο, αλλά και από την έλλειψη παραδειγματικής τιμωρίας όσων αποδεδειγμένα εμπλέκονται στα πιο πάνω.
Πρέπει να παραδεχτούμε ότι το πρόβλημα της διαφθοράς είναι ριζωμένο στην Κυπριακή κοινωνία. Για την αντιμετώπιση του, είναι αναγκαία η θεσμική ενίσχυση της διαφάνειας σε όλους τους τομείς με επαρκείς νόμους, ελεγκτικούς μηχανισμούς και αποτρεπτικές ποινές. Ωστόσο, οι νόμοι, όσο χρήσιμοι και αν είναι, πρέπει να συνοδεύονται από συλλογική προσπάθεια αλλαγής κοινωνικής αντίληψης και συνείδησης. Αυτή πρέπει να λειτουργεί αποτρεπτικά στην αποδοχή τέτοιων φαινομένων. Διπλή ευθύνη έχουμε εμείς, οι ηγεσίες των πολιτικών κομμάτων, να καθοδηγήσουμε την κοινωνία με θετικές δράσεις.
Χωρίς να συμμεριζόμαστε λογικές ισοπέδωσης και στοχοποίησης είτε μόνο του πολιτικού κόσμου είτε μόνο της δημόσιας υπηρεσίας, είτε μόνο οποιουδήποτε άλλου, είναι φανερό ότι για να βρίσκει πρόσφορο έδαφος η διαφθορά και η διαπλοκή χρειάζεται η συμμετοχή τόσο του ιδιωτικού όσο και του δημόσιου τομέα. Όπως σε κάθε έκφανση της ανθρώπινης δραστηριότητας, εξυγίανση χρειάζεται και το πολιτικό σύστημα. Υπάρχουν και εδώ –διαχρονικά- σάπια μήλα, τα οποία μολύνουν γενικά την εικόνα του πολιτικού προσωπικού και ωθούν τους πολίτες στην απαξίωση για τα κοινά. Αυτό πρέπει να τερματιστεί.
Για το θέμα ως ΑΚΕΛ, έχουμε διαμορφώσει προτάσεις, που αφορούν τόσο τα Κόμματα όσο και θεσμικές προτάσεις που αφορούν την κοινωνία.
Έχουμε ήδη αποφασίσει και θα προχωρήσουμε στην εθελούσια δημοσιοποίηση του πόθεν έσχες των μελών του Πολιτικού Γραφείου του ΑΚΕΛ, των μελών της Κοινοβουλευτικής μας Ομάδας καθώς και πρώην κυβερνητικών αξιωματούχων που είναι στελέχη του Κόμματος μας. Λέω εθελούσια γιατί αυτό δεν απαιτείται από κανένα νόμο. Με τη δύναμη του παραδείγματος θέλουμε να στείλουμε μηνύματα προς κάθε κατεύθυνση. Αν και τα ζητήματα αυτά είναι θεσμικά και όχι προσωπικά, προχωρήσαμε ήδη προ καιρού στη δημοσιοποίηση της περιουσιακής κατάστασης του Γενικού Γραμματέα της Κ.Ε. ΑΚΕΛ, για τα πέντε χρόνια διακυβέρνησης του Δ. Χριστόφια.
Από φέτος προχωρούμε στη δημοσιοποίηση των ετήσιων εξελεγμένων λογαριασμών της Κ.Ε. ΑΚΕΛ και ανάρτηση τους στην επίσημη ιστοσελίδα μας. Αυτή είναι και μια από τις προτάσεις της πλατφόρμας Διαφάνεια Τώρα με την οποία συμφωνούμε.
Συμφωνούμε επίσης με την πρόταση σας για διοχέτευση των δαπανών και εσόδων των πολιτικών κομμάτων μέσω τραπεζικών λογαριασμών.
Μια άλλη σας πρόταση που συμφωνούμε εν μέρει είναι η απαγόρευση των ανώνυμων ιδιωτικών εισφορών πέραν όμως ενός χαμηλού ποσού το οποίο μπορεί να καθοριστεί. Όσον αφορά στη δημοσιοποίηση των ονομάτων που εισφέρουν, αυτή η θέση άπτεται συνταγματικών δικαιωμάτων των πολιτών, τα οποία χρειάζεται να ληφθούν υπόψη. Τα πολιτικά πιστεύω του καθενός δεν είναι κατ’ ανάγκη θέμα διαφάνειας αλλά προσωπικής και ατομικής επιλογής.
Στην πρόταση σας για τις εκλογικές δαπάνες να πω ότι συμφωνούμε. Η υποβολή της κατάστασης των εκλογικών δαπανών στον Έφορο ήδη προνοείται σύμφωνα με τον Νόμο, αλλά εμείς προτείνουμε επιπλέον επιμήκυνση της περιόδου ελέγχου.
Οι ποινές για παραβάσεις της νομοθεσίας δεν θεωρούμε ότι μπορεί να είναι χωρίς όριο. Κάθε νόμος, για κάθε αδίκημα, ορίζει τη μέγιστη ποινή που μπορεί να επιβάλει το Δικαστήριο. Πόσο μάλλον που στην περίπτωση αυτή, όπως προνοεί η πρόταση σας, θα αποφασίζει όχι το Δικαστήριο αλλά ένα μόνο άτομο, ο Επίτροπος, κατά την κρίση του. Πρέπει πάντοτε να επιδιώκουμε την ισορροπία μεταξύ εκσυγχρονισμού και σεβασμού σε στοιχειώδεις αρχές δικαίου. Το θέμα αφορά και τη δικαστική εξουσία. Εξάλλου η αναλογικότητα της ποινής κρίνεται ούτως ή άλλως σήμερα από τα δεδομένα της κάθε υπόθεσης.
Στο χρόνο που μου απομένει θα ήθελα να αναφέρω επιγραμματικά κάποιες από τις προτάσεις μας που αφορούν τη διαφάνεια στη δημόσια ζωή γενικά.
· Διεύρυνση του καταλόγου ελεγχόμενων προσώπων για το πόθεν έσχες. Συμπερίληψη των τριών εξουσιών, των δημοσίων λειτουργών από μια κλίμακα και πάνω, ανεξάρτητων αξιωματούχων, Επίτροπων, μελών Δ.Σ. και γενικά όσων ασκούν δημόσια διοίκηση ή διαχειρίζονται δημόσιο χρήμα.
· Εκσυγχρονισμός του νομοθετικού πλαισίου που διέπει τις προσφορές και αγορές εξοπλιστικών προγραμμάτων.
· Δυνατότητα δημόσιου ελέγχου όλων των προσφορών που κατακυρώνονται στο δημόσιο και ημιδημόσιο τομέα.
· Δημοσιοποίηση των εξελεγμένων λογαριασμών όλων των ΜΜΕ.
· Ρύθμιση των οικονομικών δραστηριοτήτων μη κυβερνητικών οργανώσεων, περιλαμβανομένης της χρηματοδότησης, ούτως ώστε να διέπονται από σχετικό νομοθετικό πλαίσιο.
Τέλος στις Θέσεις για το Προγραμματικό μας Συνέδριο, υπάρχει ξεχωριστό κεφάλαιο για την καταπολέμηση της διαπλοκής και της διαφθοράς και την προώθηση της διαφάνειας. Πρόθεση μας είναι να εμβαθύνουμε στο θέμα και να διαμορφώσουμε όσο το δυνατό πιο ολοκληρωμένες προτάσεις τις οποίες θα δώσουμε στην κοινωνία.