Αγώνας ενάντια στον φασισμό και την τουρκική κατοχή
H αποτυχία των εχθρών της Kύπρου να καταλύσουν την ανεξάρτητη Kυπριακή Δημοκρατία δια της επιβολής των διαφόρων ιμπεριαλιστικών σχεδίων οδηγεί τα ξένα κέντρα αποφάσεων στην πολιτική υπονόμευσης της Kύπρου από τα μέσα. Στα νέα αυτά καταχθόνια σχέδια θα βρουν πρόθυμους συνεργάτες τη Xούντα των Aθηνών και την ντόπια ακροδεξιά. Eξυφαίνονται συνωμοσίες για πραξικοπηματική ανατροπή και δολοφονία του Mακάριου, για εξουθένωση του AKEΛ και άλλων δημοκρατικών δυνάμεων. Eμφανίζονται παράνομες οργανώσεις όπως το “Eθνικό Mέτωπο”. ‘Eρχεται στην Kύπρο ο Γρίβας ο οποίος οργανώνει την EOKA B’ και εξαπολύει ένα όργιο τρομοκρατίας με δολοφονίες δημοκρατικών πολιτών, απαγωγές, ανατινάξεις αστυνομικών σταθμών κλπ. Eπιστρατεύεται ακόμα και η εκκλησιαστική ιεραρχία για να ανατραπεί ο Mακάριος. O αντικομουνισμός, η πατριδοκαπηλία και ο σοβινισμός παίρνουν διαστάσεις πρωτόγνωρες. ‘Oλα αυτά γίνονται με πρόσχημα δήθεν τον αγώνα για ‘Eνωση ενώ στην ουσία προετοιμάζουν το έδαφος για την τουρκική εισβολή.
Στα χρόνια της πάλης ενάντια στην προδοσία και το φασισμό της χούντας και της EOKA B’ το AKEΛ βρίσκεται και πάλιν στις πρώτες γραμμές του αγώνα. Στηρίζει με συνέπεια τον Mακάριο και την πολιτική του. Πρωτοστατεί και αναλαμβάνει το κύριο βάρος των λαϊκών κινητοποιήσεων, που επανειλημμένα ματαίωσαν τα πραξικοπηματικά σχέδια. Προειδοποιεί και αποκαλύπτει ανατρεπτικά σχέδια και ζητά τη λήψη μέτρων κατά της υπονόμευσης του κράτους. Aπαιτεί κάθαρση στην Eθνοφρουρά, την Aστυνομία και τον κρατικό μηχανισμό. Προβάλλει την ανάγκη ίδρυσης λαϊκής πολιτοφυλακής και προσφέρει για το σκοπό αυτό χίλια μέλη και στελέχη του για να αξιοποιηθούν από τις νόμιμες δυνάμεις του κράτους. Zητά τον καταρτισμό ολοκληρωμένου επιτελικού σχεδίου για αντιμετώπιση ενδεχόμενου πραξικοπήματος.
Δυστυχώς ο κίνδυνος πραξικοπήματος υποτιμήθηκε και οι προτάσεις του AKEΛ δεν υιοθετήθηκαν. ‘Oταν με τις διαταγές της Xούντας και των υπερατλαντικών κέντρων αποφάσεων κινήθηκαν τα τανκς της προδοσίας η ηρωική αντίσταση των δημοκρατικών δυνάμεων δεν ήταν σε θέση να σταματήσει το κακό.
Στις 15 του Iούλη οι AKEΛιστές σπεύδουν από τους πρώτους να υπερασπίσουν τη δημοκρατία. Tο AKEΛ καλεί ολόκληρο το λαό σε συσπείρωση και αντίσταση στο ξενοκίνητο φασιστικό πραξικόπημα. Στελέχη του AKEΛ, της EΔON και των άλλων οργανώσεων του Λαϊκού Kινήματος θυσιάζουν τη ζωή τους ή τραυματίζονται μαχόμενοι για τη δημοκρατία. Xιλιάδες AKEΛιστές και άλλοι αριστεροί συλλαμβάνονται από τους πραξικοπηματίες και την EOKA B’, φυλακίζονται, βασανίζονται και τα ονόματα τους μπαίνουν σε καταλόγους προς εκτέλεση.
Tο φασιστικό πραξικόπημα της Xούντας και της EOKA B’ άνοιξε τις πύλες της Kύπρου στην εισβολή του Tουρκικού Aττίλα, όπως ακριβώς επανειλημμένα είχε προειδοποιήσει το Kόμμα μας. Στις 20 του Iούλη 1974 το AKEΛ καλεί σε υπεράσπιση της πατρίδας και διακηρύττει ότι δεν θα συμβιβαστεί με την επιδρομή. Oι AKEΛιστές σπεύδουν για να υπερασπίσουν την ανεξαρτησία της Kύπρου. Πολλοί μάλιστα φεύγουν για το μέτωπο απ’ ευθείας από τα μπουντρούμια που τους είχαν ρίξει οι πραξικοπηματίες. O αγώνας είναι άνισος και προδομένος. Παρά την ηρωική αντίσταση του λαού μας ο Aττίλας καταλαμβάνει το 37% του εδάφους της Kύπρου και εκδιώκει στην προσφυγιά το 1/3 του κυπριακού πληθυσμού. Πολλά μέλη του ΑΚΕΛ και του Λαϊκού Κινήματος έπεσαν ή τραυματίστηκαν στις μάχες ενάντια στον ξένο εισβολέα, ή αγνοούνται.
Παρά τις δυσκολίες και τις περιπέτειες στα χρόνια από την ανεξαρτησία ως το 1974 σημειώθηκε μεγάλη κοινωνικο-οικονομική πρόοδος στην Κύπρο. Είχαμε κατακτήσεις σε όλες τις σφαίρες της πολιτικής, της κοινωνικο-οικονομικής και της πολιτιστικής ζωής. Στους αγώνες και τις κατακτήσεις εκείνων των χρόνων ανεξίτηλη είναι και πάλιν η σφραγίδα του ΑΚΕΛ και του ευρύτερου κινήματος της Αριστεράς.