Απόφαση Πολιτικού Γραφείου Κ.Ε. ΑΚΕΛ για το Κυπριακό

Το Πολιτικό Γραφείο της Κ.Ε. του ΑΚΕΛ, σε χθεσινή του συνεδρία, συζήτησε τις εξελίξεις στο Κυπριακό και κατέληξε στα ακόλουθα:

1. Το Κυπριακό βρίσκεται σε μια εξαιρετικά επικίνδυνη πορεία που μπορεί να οδηγήσει σε ένα νέο κύκλο έντασης και αστάθειας και στην οριστικοποίηση της διχοτόμησης.

2. Η Τουρκία γίνεται καθημερινά πιο επιθετική και προκλητική. Οι γεωτρήσεις στην κυπριακή ΑΟΖ και οι ενέργειες που δρομολογεί για εποικισμό της περίκλειστης πόλης της Αμμοχώστου στοχεύουν στη δημιουργία νέων τετελεσμένων δια της βίας και της παρανομίας. Οι τουρκικές ενέργειες για την Αμμόχωστο αποτελούν κατάφωρη παραβίαση των Ψηφισμάτων του ΣΑ του ΟΗΕ και δικαιολογημένα προκαλούν την αγανάκτηση των Αμμοχωστιανών και όλου του λαού. Αυτά έρχονται να προστεθούν στα 45 χρόνια κατοχής και διαίρεσης, στον συνεχιζόμενο εποικισμό και στη συστηματική στρατηγική για οικονομική, πολιτική και πολιτισμική αφομοίωση της τουρκοκυπριακής κοινότητας. Στόχος είναι να δημιουργηθούν μη αναστρέψιμα τετελεσμένα.

3. Από το ναυάγιο στη Διάσκεψη του Κρανς Μοντανά του 2017 και εντεύθεν το ΑΚΕΛ προειδοποιεί για τoυς κινδύνους που δημιουργήθηκαν από τη νέα αποτυχία και από το γεγονός ότι στην Έκθεση του ΓΓ του ΟΗΕ η Τουρκία παρουσιάστηκε αποενοχοποιημένη για το Κυπριακό. Το ΑΚΕΛ προειδοποίησε έγκαιρα για τα όσα διαπράττει σήμερα η Τουρκία και κάλεσε σε ενέργειες προς αποτροπή νέων τετελεσμένων. Το ΑΚΕΛ από την πρώτη στιγμή ζήτησε από τους δύο ηγέτες να επικεντρωθούν στην επανέναρξη ουσιαστικών συνομιλιών από το σημείο που διακόπηκαν στο Κρανς Μοντανά, στη βάση της Κοινής Διακήρυξης, των συγκλίσεων και του Πλαισίου Γκουτέρες. Κατέθεσε επίσης ολοκληρωμένη πρόταση για τα ζητήματα φυσικού αερίου που απαντούσαν, με θέσεις βασισμένες σε αρχές, στα όσα προβάλλονται από πλευράς Τουρκοκυπρίων και Τουρκίας.

4. Εντούτοις, ο Πρόεδρος για μια μεγάλη περίοδο επέδειξε αντιφατικότητα και αναβλητικότητα στο Κυπριακό, ανοίγοντας ζητήματα που ήταν ήδη συμφωνημένα και χωρίς να πείθει τον Γ.Γ. του ΟΗΕ ότι ήταν πραγματικά έτοιμος για συνομιλίες που να έχουν νόημα Καλλιεργήθηκε η απατηλή εντύπωση ότι οι Τριμερείς Συμμαχίες και οι στρατιωτικές συνεργασίες με ΗΠΑ και Ισραήλ θα θωράκιζαν την κυπριακή ΑΟΖ από την τουρκική επιθετικότητα. Καλλιεργήθηκε, στη συνέχεια, η ανεδαφική προσδοκία ότι η ΕΕ θα προχωρούσε σε επιβολή στοχευμένων μέτρων ενάντια στην Τουρκία, παραγνωρίζοντας τα βαθιά οικονομικοπολιτικά συμφέροντα ευρωπαϊκών κρατών-Τουρκίας. Στη δε περίπτωση της Αμμοχώστου, οι κυβερνώντες πάλι δεν αντελήφθηκαν τα όσα συντελούνταν και αρχικά μιλούσαν για «επικοινωνιακά πυροτεχνήματα».

5. Σήμερα, μπροστά σε αυτό το σκηνικό, όλοι θα έπρεπε να συνειδητοποιούν ότι η επανέναρξη ουσιαστικών διαπραγματεύσεων στο Κυπριακό είναι ο μόνος δρόμος που μπορεί να αναχαιτίσει τα νέα τετελεσμένα και να ανοίξει το δρόμο, εφόσον συναινέσει η Τουρκία, για μια λύση αρχών στο Κυπριακό που θα απελευθερώνει και θα επανενώνει τον τόπο μας, στη βάση διζωνικής, δικοινοτικής ομοσπονδίας, με πολιτική ισότητα όπως αυτή περιγράφεται στα Ψηφίσματα του ΟΗΕ.

6. Το ΑΚΕΛ δεν έχει ενημέρωση από τον Πρόεδρο για τους λόγους της εμπλοκής σε σχέση με τη συνομολόγηση των Όρων Αναφοράς. Θέση μας, ωστόσο, είναι ότι η κατάληξη σε Όρους Αναφοράς δεν θα έπρεπε να συναντά τόσες δυσκολίες, δεδομένου ότι η Κοινή Διακήρυξη του 2014, οι συγκλίσεις που επιτεύχθηκαν μέχρι σήμερα και το Πλαίσιο του ΓΓ του ΟΗΕ αποτελούν επαρκή βάση για να προχωρήσουν τα πράγματα σε συνάντηση των δύο ηγετών με το ΓΓ του ΟΗΕ, σύγκληση άτυπης διάσκεψης υπό την αιγίδα του ΟΗΕ και ακολούθως, επανέναρξη ουσιαστικών διαπραγματεύσεων από το σημείο που διακόπηκαν στο Κρανς Μοντανά.

7. Το ζήτημα της πολιτικής ισότητας δεν θα έπρεπε να συνιστά εμπόδιο στην επανέναρξη των διαπραγματεύσεων Άλλωστε, στην Έκθεση του ΓΓ του ΟΗΕ για το Κρανς Μοντανά αναφέρεται ότι προς το τέλος της Διάσκεψης «οι πλευρές είχαν ουσιαστικά επιλύσει το κομβικό ζήτημα της αποτελεσματικής συμμετοχής» (παράγραφος 27). Aν, λοιπόν, όλες οι πλευρές το εννοούν όταν διακηρύττουν ότι σέβονται τις συγκλίσεις, τότε πρέπει να τερματιστούν οι εκατέρωθεν υπαναχωρήσεις και να επιβεβαιωθεί η σχετική σύγκλιση. Ο κ. Ακκιντζί πρέπει να αποδεχθεί ότι η μία θετική ψήφος θα απαιτείται μόνο σε ορισμένα από τα όργανα χαμηλής πολιτικής και όχι σε όλα. Υπενθυμίζουμε μάλιστα, ότι στο Μοντ Πελεράν 1 είχε επιτευχθεί σύγκλιση για αυτά τα όργανα χαμηλής πολιτικής. Ο δε κ. Αναστασιάδης πρέπει να επανέλθει στη σύγκλιση ότι η μια θετική ψήφος απαιτείται στη λήψη αποφάσεων στο Υπουργικό Συμβούλιο.

8. Όσο αφορά στο κεφαλαιώδες ζήτημα της ασφάλειας και των εγγυήσεων, το Πλαίσιο Γκουτέρες απαντά αποτελεσματικά στις ανησυχίες της ελληνοκυπριακής κοινότητας και επιλύει, ουσιαστικά, το Κυπριακό ως πρόβλημα εισβολής, κατοχής και ξένων επεμβάσεων. Υπενθυμίζουμε ότι στο  Κρανς Μοντανά κοινή θέση του ΓΓ του ΟΗΕ, της Ευρωπαϊκής Ένωσης, της Ελλάδας, ακόμα και της Βρετανίας ήταν η κατάργηση της Συνθήκης Εγγύησης και των όποιων επεμβατικών δικαιωμάτων από την πρώτη μέρα, η ταχεία αποχώρηση των κατοχικών στρατευμάτων και μόνη εκκρεμότητα ήταν το μέλλον των αποσπασμάτων της ΕΛΔΥΚ και της ΤΟΥΡΔΥΚ. Επιπρόσθετα, με το άτυποέγγραφο για τον μηχανισμό εφαρμογής της λύσης που κατατέθηκε στη Διάσκεψη, αποδίδεται στις εγγυήτριες δυνάμεις μόνο συμβουλευτικός –και όχι εκτελεστικός- ρόλος. Αυτά μπορούν να διασφαλιστούν μόνο στο τραπέζι των ουσιαστικών διαπραγματεύσεων.

9. Είναι αδιαμφισβήτητο ότι η προκλητική ρητορική του Τούρκου Υπουργού Εξωτερικών υποσκάπτει την προσπάθεια επανέναρξης ουσιαστικών συνομιλιών. Αυτή η στάση της Τουρκίας μπορεί να απαντηθεί μόνο με αταλάντευτη συνέπεια της ελληνοκυπριακής πλευράς στα όσα έχουν συμφωνηθεί, τόσο σε σχέση με την ουσία όσο και με τη διαδικασία. Η δική μας απάντηση προς τον κ. Τσαβούσογλου είναι ότι δεν τίθεται προς συζήτηση καμιά λύση που δεν θα απελευθερώνει και δεν θα επανενώνει την Κύπρο. Δεν τίθεται ζήτημα συνέχισης του αναχρονιστικού καθεστώτος των εγγυήσεων και των όποιων επεμβατικών δικαιωμάτων. Δεν τίθεται προς συζήτηση καμιά ιδέα –νέα ή παλιά-  για απομάκρυνση από την συμφωνημένη βάση λύση διζωνικής, δικοινοτικής ομοσπονδίας με πολιτική ισότητα όπως αυτή περιγράφεται στα Ψηφίσματα του ΟΗΕ. Αν η Τουρκία, πέρα από τις δημόσιες δηλώσεις Τσαβούσογλου, θέσει αυτές στις αξιώσεις στο ΓΓ του ΟΗΕ, τότε –σε αντίθεση με ότι συνέβη μετά το Κρανς Μοντανά- θα βρεθεί πλέον σε σύγκρουση με τα Ηνωμένα Έθνη.

10. H δήλωση του ΓΓ του ΟΗΕ της 18^ης Σεπτεμβρίου 2019 συνιστά ηχηρό μήνυμα προς κάθε κατεύθυνση. Ο ΓΓ του ΟΗΕ έκανε λόγο για την ανυπομονησία του Συμβουλίου Ασφαλείας να επαναρχίσει η διαδικασία για το Κυπριακό αλλά και για το γεγονός «υπάρχουν πολύ καλοί λόγοι για να καταλάβουν τα μέρη ότι θα πρέπει να καταλήξουν σε συμφωνία, τουλάχιστον στους Όρους Αναφοράς».

11. Το ΑΚΕΛ καλεί τους δύο ηγέτες να μείνουν αταλάντευτα προσηλωμένοι στο συμφωνημένο πλαίσιο και στην προσπάθεια για επανέναρξη των ουσιαστικών συνομιλιών, Εκτίμηση του ΑΚΕΛ είναι ότι αν επαναρχίσουν οι συνομιλίες με τον τρόπο που εισηγείται ο ΓΓ του ΟΗΕ και αν επιδειχθεί πραγματικά πολιτική βούληση από όλες τις πλευρές, τότε υπάρχει ρεαλιστική πιθανότητα σε σύντομο χρονικό διάστημα να επιλυθούν τα έξι βασικά θέματα του Κυπριακού. Ουσιαστικά, θα είμαστε σε αναπόδραστη τροχιά λύσης του Κυπριακού.
12. Το ΑΚΕΛ απευθύνει χαιρετισμό ελπίδας και αγώνα σε όλο τον Κυπριακό λαό, Ελληνοκύπριους και Τουρκοκύπριους. Οι δυσκολίες δεν πρέπει να απογοητεύουν όσους και όσες πιστεύουμε και παλεύουμε για μια λύση αρχών στο Κυπριακό, για μια Κύπρο ελεύθερη, ανεξάρτητη, ειρηνική και επανενωμένη για όλους τους Κύπριους. Η οριστικοποίηση της διχοτόμησης θα αποτελέσει την αρχή του τέλους για την Κύπρο όπως τη γνωρίζουμε. Θα σημάνει νέα δεινά για Ελληνοκύπριους και Τουρκοκύπριους, ένα νέο κύκλο ανασφάλειας και στρατιωτικοποίησης στο νησί μας. Η απελευθέρωση και επανένωση είναι μονόδρομος για την Κύπρο και το λαό της. Για το παρόν και το μέλλον μας.

Πολιτικό Γραφείο Κ.Ε. ΑΚΕΛ

20.09.2019