Περιβάλλον και οικονομική κρίση, του Νίκου Ιωάννου

Η μεγαλύτερη σε διάρκεια κρίση που αντιμετωπίζει ο πλανήτης και δυστυχώς κορυφώνεται, είναι η περιβαλλοντική. Αυτό επιφέρει προβλήματα παγκόσμιας διάστασης, τα οποία έχουν ως κύρια αιτία τον άνθρωπο και το κυρίαρχο σύστημα εκμετάλλευσης του και των φυσικών πόρων. Η κλιματική αλλαγή, τα ακραία καιρικά φαινόμενα, η καταστροφή των δασών και της βιοποικιλότητας, η φτώχεια και οι πόλεμοι για έλεγχο των φυσικών πόρων, εντάσσονται στην ευρύτερη σφαίρα του παγκοσμίου οικολογικού προβλήματος. Η όξυνση της οικολογικής κρίσης σε συνδυασμό με την οικονομική κρίση φανερώνουν την αδυναμία του κυρίαρχου καπιταλιστικού συστήματος να διαχειριστεί τις αντιθέσεις που το διακρίνουν.

Τα τελευταία χρόνια στο πλανήτη μας παρατηρείται έντονα μια επικίνδυνη αναπτυξιακή στόχευση για  ‘ανάπτυξη παντός είδους ανεξαρτήτως περιβαλλοντικού κόστους’. Και αυτό με αποτέλεσμα να τίθενται σε κίνδυνο ευαίσθητα οικοσυστήματα, περιοχές προστασίας της φύσης, ζώνες προστασίας των παραλιών, αλλά και ο ίδιος ο θαλάσσιος χώρος. Επιβάλλεται πλήρης σεβασμός και τήρηση των σχετικών νομοθεσιών για την εκτίμηση των επιπτώσεων στο Περιβάλλον, για την διασφάλιση της υγείας και ασφάλειας των πολιτών. Η συνεχής τάση αύξησης των κρουσμάτων καρκίνου, με την  ανίατη αυτή ασθένεια να κτυπά ανελέητα δεν είναι άσχετη με τα οικολογικά προβλήματα του πλανήτη μας.

Η στάση των κυρίαρχων κύκλων στην ΕΕ υπονομεύει το ίδιο το νομικό προστατευτικό της πλαίσιο. Η επιβολή αντιλαϊκών μνημονίων, η μείωση θέσεων εργασίας στις αρμόδιες υπηρεσίες, ουσιαστικά ευνουχίζει τις δυνατότητες ελέγχου και πρόληψης της μόλυνσης του περιβάλλοντος. Η  σημερινή πραγματικότητα στην ΕΕ, όπου το ¼ των πολιτών  ζει κάτω από το επίπεδο του ορίου της φτώχειας, φανερώνει την αδιέξοδη και καταστροφική φύση των κυρίαρχων πολιτικών. Ταυτόχρονα καταγράφονται σκανδαλώδεις μεθοδεύσεις, για προώθηση των συμφερόντων των μεγάλων πολυεθνικών, από την ίδια την ΕΕ και το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο. Γίνεται μια προσπάθεια να επιβληθεί πάση θυσία η εισαγωγή και καλλιέργεια των Γενετικά Τροποποιημένων Οργανισμών, σε κάθε κράτος μέλος ανεξάρτητα από την θέληση των ίδιων των κρατών. Το κόμμα μας, τόσο σε εθνικό επίπεδο, όσο και σε ευρωπαϊκό, αγωνίζεται εδώ και χρόνια για αποτροπή αυτής της καταστροφικής για το περιβάλλον και τον άνθρωπο, μεθόδευσης.

Για το Αριστερά , βασική προτεραιότητα είναι η ευημερία των ανθρώπων σε μια κοινωνία ισότητας, η διαφύλαξη των φυσικών πόρων και η απόδοση του αναγκαίου σεβασμού προς όλες τις μορφές ζωής στο πλανήτη, μέσα στα πλαίσια μιας αειφόρας οικολογικής ισορροπίας. Αυτή είναι και η βασική διαφοροποίηση των θέσεων του ΑΚΕΛ από τις εύηχες ερμηνείες του όρου, που συνειδητά ή ασύνειδα αγνοούν την ρίζα του προβλήματος και περιορίζονται σε ατομικό-ακτιβιστικού τύπου προσεγγίσεις.

Η δική μας πρόταση προς την κοινωνία, αναφέρεται σε μια διαφορετική οικονομία, όπου η κερδοφορία του κεφαλαίου δεν θα αποτελεί το βασικό κριτήριο, αλλά το κοινωνικό όφελος και τη διατήρηση της οικολογικής ισορροπίας. Πρόκειται για μια ριζοσπαστική πρόταση που έχει ως κύριο στόχο το πέρασμα σε μια άλλη εποχή το συντομότερο δυνατό. Κι αυτό γιατί οι επιπτώσεις που προκάλεσε το καπιταλιστικό σύστημα στο περιβάλλον είναι τόσο σοβαρές, που μόνο με ριζοσπαστικές αποφάσεις μπορεί να αντιμετωπιστούν η φτώχεια, η αλλαγή του κλίματος, η καταστροφή της βιοποικιλότητας και σωρεία άλλων προκλήσεων για το σύνολο της ανθρωπότητας.

Χρειάζεται αλλαγή πολιτικού υποδείγματος, στην κατεύθυνση μιας ανάπτυξης συμβατής με τη φέρουσα ικανότητα της γης, που θα δίνει ισότιμες ευκαιρίες σε όλους”.

 Η εισήγηση του καθηγητή Γιάννη Μυλόπουλου σε πρόσφατο συμπόσιο που διοργάνωσε το ΑΚΕΛ  ήταν καθόλα επιστημονικά τεκμηριωμένη και απέδειξε ότι η γη δεν αντέχει την ανάπτυξη του νεοφιλελεύθερου μοντέλου το οποίο αφήνει πίσω του τεράστια κοινωνικά οικονομικά και περιβαλλοντικά αδιέξοδα.     Κατέληξε στο συμπέρασμα ότι για να προστατευτεί το περιβάλλον χρειάζεται η αλλαγή του πολιτικού υποδείγματος στη κατεύθυνση μιας ανάπτυξης συμβατής με την φέρουσα ικανότητας της γης  . Αυτό δένει απόλυτα με την θέση της Αριστεράς ότι οι λαοί θα πρέπει να μπουν μπροστά για να ανακόψουν την πορεία προς την καταστροφή.  Για την Αριστερά   το ζήτημα της περιβαλλοντικής και οικολογικής κρίσης είναι ζήτημα πολιτικό, οικονομικό και κοινωνικό και απαιτείται αλλαγή στο ίδιο το κεφαλαιοκρατικό και κερδοσκοπικό σύστημα ανάπτυξης. Μόνον μια ριζοσπαστική αλλαγή που θα έχει σαν στόχο το πέρασμα σε μια άλλη εποχή μπορεί να σώσει το πλανήτη μας από τη καταστροφή που επέφερε το παρών κοινωνικό-οικονομικό σύστημα της ελεύθερης αγοράς. Μόνο με ένα Αειφόρο μοντέλο ανάπτυξης, στα πλαίσια μιας σοσιαλιστικής κοινωνίας, όπου ο άνθρωπος και το περιβάλλον θα τεθούν πάνω από τα κέρδη των πολυεθνικών, μπορούν οι άνθρωποι και το φυσικό περιβάλλον να επιβιώσουν.

Νίκος Ιωάννου

Μέλος του Πολιτικού Γραφείου ΑΚΕΛ