Ομιλία Γιαννάκη Γαβριήλ στη συζήτηση του Κρατικού Προϋπολογισμού για το 2015

Διανύουμε τον δεύτερο χρόνο από την απαράδεκτη εκείνη απόφαση του Μαρτίου του 2013 που προκάλεσε και συνεχίζει να επιφέρει τόσα δεινά στον κυπριακό λαό. Η αγροτική οικονομία διολισθαίνει συνεχώς και οι αποφάσεις των κυβερνώντων κάθε άλλο παρά δημιουργούν αισιοδοξία ότι θα μπορέσουμε σύντομα να βγούμε από το τέλμα. Αντίθετα προκαλούν ακόμα μεγαλύτερη απαισιοδοξία και απόγνωση ανάμεσα στον αγροτικό κόσμο.

Η διάγνωση της κυβέρνησης για την αγροτική οικονομία όπως τη διατύπωσε πρόσφατα ο Υπουργός Οικονομικών ενώπιον της Κοινοβουλευτικής Επιτροπής Γεωργίας είναι μια ωραιοποίηση της εικόνας και ότι όλα περίπου βαίνουν καλώς. Η θέση αυτή της κυβέρνησης μας προκαλεί ακόμη μεγαλύτερη ανησυχία ακόμη και από αυτή που προκαλούν τα ίδια τα προβλήματα του αγροτικού κόσμου.

Εδώ και δύο χρόνια ακούμε συνεχώς από την κυβέρνηση ότι η επανεκκίνηση της οικονομίας περνά μέσα από την στήριξη του πρωτογενούς τομέα. Δυστυχώς όμως οι εξαγγελίες της κυβέρνησης πόρρω απέχουν από την σκληρή πραγματικότητα και παραμένουν μέχρι σήμερα κενές περιεχομένου. Η απραξία όμως των κυβερνώντων εξηγείται απόλυτα από την πιο πάνω θέση του Υπουργείου Οικονομικών.

Για ποια αγροτική ανάπτυξη μπορούμε να μιλήσουμε όταν οι εθνικοί πόροι του Σχεδίου Αγροτικής Ανάπτυξης 2007-13 που αποτελεί το κατ’εξοχήν εργαλείο εκσυγχρονισμού και ενίσχυσης της ανταγωνιστικότητας της αγροτικής οικονομίας, έχουν κουτσουρευτεί κατά 50 εκ. ευρώ;

Για ποια αγροτική ανάπτυξη μπορούμε να μιλήσουμε όταν οι αγρότες έχουν άμεση ανάγκη στήριξης σήμερα και η κυβέρνηση μεταθέτει την καταβολή των εθνικών πόρων του ΣΑΑ 2014-20 στα τελευταία χρόνια του σχεδίου;

Για ποια αγροτική ανάπτυξη μπορούμε να μιλήσουμε όταν την ώρα που το κόστος παραγωγής κτυπά κόκκινο και η ανταγωνιστικότητα των προϊόντων μας συνεχώς μειώνεται, οι γεωργοί βρίσκονται αντιμέτωποι με ένα νέο χαράτσι, αυτό του φόρου ακίνητης ιδιοκτησίας;

Για ποια αγροτική ανάπτυξη μπορούμε να μιλήσουμε όταν οι αγρότες μας δεν μπορούν να αντλήσουν ούτε την ελάχιστη ρευστότητα, όχι για να πραγματοποιήσουν νέες επενδύσεις αλλά για να χρηματοδοτήσουν τις υφιστάμενες δραστηριότητες τους; Την ίδια στιγμή  η κυβέρνηση πράττει το αδιανόητο. Κατακρατεί λεφτά των ίδιων των αγροτών και στην ουσία δανείζεται από τους μη έχοντες μέσω της καθυστέρησης της επιστροφής του ΦΠΑ στους δικαιούχους.

Η απάντηση της κυβέρνησης στην έλλειψη ρευστότητας ήταν ένα σχέδιο δανειοδότησης από τον Συνεργατισμό το οποίο κατά κοινή ομολογία με τους όρους και τις προϋποθέσεις που περιελάμβανε απέτυχε να ανταποκριθεί στις προσδοκίες του αγροτικού κόσμου.

Ενώ αναμένουμε ακόμα υλοποίηση της εξαγγελίας της κυβέρνησης για μείωση της τιμής και επέκταση της χρήσης του χρωματισμένου αγροτικού πετρελαίου και σε δραστηριότητες πέραν της στενής έννοιας της παραγωγής, κάτι που θα συμβάλει έστω σε κάποιο βαθμό στη μείωση του κόστους παραγωγής, μαθαίνουμε ότι επίκειται αναδρομική μάλιστα αύξηση του φόρου κατανάλωσης.

Η πρόσφατη σύμπλευση της κυβέρνησης υπέρ κυρώσεων εις βάρος της Ρωσίας ήρθε δυστυχώς να δώσει ακόμα ένα καίριο χτύπημα στην αγροτική οικονομία του τόπου. Τα αντίμετρα που ακολούθησαν εκ μέρους της Ρωσίας και το εμπάργκο εξαγωγής αγροτικών προϊόντων από την Ε.Ε είχαν ως αποτέλεσμα να χάσουμε τη μεγαλύτερή αγορά κυπριακών προϊόντων με κόστος 12 εκατομμυρίων ευρώ που αντιστοιχούν στο 12% των συνολικών εξαγωγών αγροτικών προϊόντων της Κύπρου. Είναι πραγματικά απορίας άξιο πώς η κυβέρνηση με τέτοιες αποφάσεις αντιλαμβάνεται την προάσπιση των συμφερόντων του κυπριακού λαού.

Κυρίες και κύριοι συνάδελφοι,

Στην Κύπρο λειτούργησαν για δεκαετίες δομές και θεσμοί που παρά τα όποια προβλήματα και αδυναμίες τους, βοήθησαν και εξακολουθούν να προσφέρουν τα μέγιστα στο αγροτικό εισόδημα και την ανάπτυξη του τόπου. Αποτέλεσαν για χρόνια τον εξισορροπητικό ρυθμιστικό παράγοντα που προστάτευσε τους κύπριους αγρότες από κερδοσκοπικά ιδιωτικά παιχνίδια.

Εν έτη 2014 και με τις αλλαγές στο οικονομικό και κοινωνικό περιβάλλον χρειάζονται σίγουρα εκσυγχρονισμός και επανατοποθέτηση στόχων.  Αυτό όμως απέχει από τις αποφάσεις που δρομολογούνται για κλείσιμο οργανισμών με πρόφαση την εξοικονόμηση πόρων. Οι οποιεσδήποτε αποφάσεις πρέπει να λαμβάνονται μέσα από κοινωνικό διάλογο, συναίνεση και με μοναδικό γνώμονα τα καλώς νοούμενα συμφέροντα του αγροτικού κόσμου και της οικονομίας ευρύτερα και όχι εν κρυπτώ και με αδιαφάνεια με την δικαιολογία του περιορισμού των δαπανών. Αυτή η προσέγγιση είναι κοντόφθαλμη και θα αποβεί εις βάρος της αγροτικής οικονομίας σε βάθος χρόνου.

Διατυπώσαμε τη διαφωνία μας με τον τερματισμό λειτουργίας του Συμβουλίου Αμπελοοινικών Προϊόντων το οποίο εκτιμούμε ότι είχε σημαντικό ρόλο να διαδραματίσει σε ένα τομέα με άριστες προοπτικές για την Κύπρο.  Αντίθετα η κυβέρνηση με μια οικονομίστικη προσέγγιση αμφίβολης μάλιστα εξοικονόμησης πόρων διέλυσε τον Οργανισμό υποβαθμίζοντας ουσιαστικά τον αμπελοοινικό τομέα.

Την ίδια ανησυχία εκφράζουμε και για άλλους οργανισμούς όπως ο ΚΟΑΠ, ο Οργανισμός Γεωργικής Ασφάλισης, η Επιτροπή Σιτηρών και το Συμβούλιο Εμπορίας Πατατών για τους οποίους φαίνεται ότι δρομολογούνται λύσεις με την ίδια συνταγή λιτότητας και περικοπών.

Η κυβέρνηση υιοθετώντας τις εισηγήσεις της Παγκόσμιας Τράπεζας για την αναδιάρθρωση του Υπουργείου αποφάσισε ότι ο ΚΟΑΠ έχει ψηλό κόστος λειτουργίας και εξετάζεται ακόμη και η κατάργηση του και η ενσωμάτωση του ως τμήμα του Υπουργείου. Οι κατά καιρούς δηλώσεις των κυβερνώντων περί του αντιθέτου δεν μας πείθουν.

Το ιστορικό ίδρυσης του ΚΟΑΠ είναι πολύ καλά γνωστό σε όλους όπως πολύ καλά γνωστό είναι ότι το πλαίσιο λειτουργίας του ως ανεξάρτητου οργανισμού αποφασίστηκε ομόφωνα από την Βουλή των Αντιπροσώπων κατ’απαίτηση και της Ε.Ε ώστε να διαχειρίζεται τα ευρωπαϊκά κονδύλια μακριά από πολιτικές σκοπιμότητες και παρεμβάσεις. Χαιρετίζουμε την ομόφωνη θέση των κοινοβουλευτικών κομμάτων ότι το πετυχημένο μοντέλο λειτουργίας του ΚΟΑΠ δεν πρέπει να αλλάξει και καλούμε την κυβέρνηση να την αφουγκραστεί.

Ο Συνεργατισμός σε όλη του τη διαδρομή μέχρι σήμερα στήριξε όσο κανένας άλλος θεσμός την αγροτική οικογένεια και ευρύτερα τα μικρομεσαία στρώματα του λαού. Η συμφωνία της κυβέρνησης με την τρόικα για την αποξένωση του Συνεργατισμού από κερδοφόρες εμπορικές δραστηριότητες πιθανότατα να αποτελέσει την ταφόπλακα της αγροτικής μας οικονομίας. Μια συμφωνία ακατανόητη και έξω από κάθε λογική. Ήδη ο αγροτικός μας κόσμος βρίσκεται αντιμέτωπος με κερδοσκοπικά ιδιωτικά συμφέροντα που προωθούνται και στηρίζονται από την ιδεολογία της κυβέρνησης Συναγερμού, που μοναδικό στόχο έχουν τη μεγιστοποίηση του κέρδους τους. Ο Συνεργατισμός θα πρέπει να επανακτήσει τον ανθρωποκεντρικό του χαρακτήρα, θα πρέπει να σταθεί ξανά στο πλάι των απλών ανθρώπων και όχι απέναντι τους.

Κύριε πρόεδρε, κυρίες και κύριοι συνάδελφοι,

Ο αγροτικός μας κόσμος μέσα σε αυτές τις πολύ δύσκολες συνθήκες που βιώνει χρειάζεται τουλάχιστον τα αυτονόητα. Η άμεση επιστροφή του ΦΠΑ στους δικαιούχους, η καταβολή των εκταρικών επιδοτήσεων που αποτελούν μάλιστα 100% ευρωπαϊκά κονδύλια το συντομότερο και όχι τον Μάρτιο όπως ανακοίνωσε η κυβέρνηση, η καταβολή των αποζημιώσεων από τον ΟΓΑ πριν το τέλος του χρόνου, θα δώσουν ανάσες ρευστότητας.

Οφείλει επίσης η κυβέρνηση να θέτει τα συμφέροντα του κυπριακού λαού υπεράνω οποιονδήποτε άλλων σκοπιμοτήτων και όχι όπως έπραξε δυστυχώς στο θέμα των κυρώσεων εις βάρος της Ρωσίας.

Χρειάζεται ενίσχυση των δομών εμπορίας υπέρ των απλών αγροτών και του εισοδήματος τους και όχι διάλυση τους υπέρ των μεσαζόντων και των ιδιωτικών μονοπωλίων όπως δυστυχώς πράττει η κυβέρνηση.

Ο αγροτικός κόσμος χρειάζεται αναπτυξιακή πολιτική, χρειάζεται ρευστότητα μέσα από ένα προσιτό σχέδιο για να χρηματοδοτήσει τις δραστηριότητες του, χρειάζεται κονδύλια για να πραγματοποιήσει νέες επενδύσεις και όχι νέους φόρους.

Επειδή στόχος του ΑΚΕΛ δεν είναι η άσκηση ισοπεδωτικής κριτικής οφείλουμε να σημειώσουμε την πρόοδο που επιτεύχθηκε στο θέμα της προμήθειας των κρατικών υπηρεσιών με ντόπια προϊόντα. Ένα ζήτημα που βρίσκεται ψηλά στην ατζέντα της Κοινοβουλευτικής Επιτροπής Γεωργίας και μπορεί να δώσει σημαντικές ανάσες στους κύπριους παραγωγούς. Αναμένουμε επίσης την απόφαση σε επίπεδο Ευρωπαϊκής Ένωσης όσον αφορά την κατοχύρωση του χαλλουμιού ως Προϊόντος Προστατευόμενης Ονομασίας Προέλευσης η οποία ευελπιστούμε να είναι θετική και θα διανοίξει νέες ευκαιρίες για τον κτηνοτροφικό μας κόσμο, τη βιομηχανία και την κυπριακή οικονομία ευρύτερα. Αναμένουμε ωστόσο ακόμα τα μέτρα στήριξης προς τους κτηνοτρόφους για αύξηση της παραγωγής όπως υποσχέθηκε η κυβέρνηση.

Για την επαρχία Αμμοχώστου από την οποία προέρχομαι, με λύπη λέω μόνο το εξής. Πρόκειται για μια επαρχία με τεράστια συμβολή στην ανάπτυξη του τόπου και την ευημερία του λαού που αντιμετωπίζεται από την κυβέρνηση ως ο φτωχός συγγενής. Σήμερα που οι Αμμοχωστιανοί αναμένουν την ελάχιστη στήριξη για να βρουν ξανά την ελπίδα ότι σύντομα μπορεί η επαρχία να βγει από τη δίνη της ανεργίας και της ύφεσης, η κυβέρνηση τους γυρίζει την πλάτη. Η Αμμόχωστος χωρίς ίχνος υπερβολής απουσιάζει παντελώς από τους προϋπολογισμούς. Ούτε ένα νέο έργο ανάπτυξης, ούτε μια νέα θέση εργασίας.

Καταληκτικά έχουμε ενώπιον μας ακόμα ένα προϋπολογισμό της κυβέρνησης Αναστασιάδη σκληρής λιτότητας, έντονα υφεσιακό που βυθίζει περαιτέρω την κυπριακή κοινωνία στην φτώχεια και την ανέχεια. Από πού να πιαστεί ο αγρότης, ο εργάτης και ο λαός, ποια ελπίδα και όραμα μπορεί να έχει όταν όπως κατ’ επανάληψη έχει δηλώσει ο Υπουργός Οικονομικών, το μνημόνιο είναι το μανιφέστο της κυβέρνησης Αναστασιάδη;

Ελπίζουμε τέλος, η αλλαγή στην ονομασία του Υπουργείου να μην είναι το μοναδικό έργο που θα κληροδοτήσει αυτή η κυβέρνηση στον αγροτικό τομέα.