Ομιλία Γενικού Γραμματέα Κ.Ε. του ΑΚΕΛ, Άντρου Κυπριανού, στην Ολομέλεια της Βουλής για καταδίκη του πραξικοπήματος και της εισβολής

 

15 Ιουλίου 2015

Τιμούμε σήμερα όσους αντιστάθηκαν και έδωσαν τη ζωή τους για να μην περάσει ο φασισμός. Τιμούμε όσους στάθηκαν στην πρώτη γραμμή για να υπερασπιστούν την ελευθερία και την αξιοπρέπεια της Κύπρου και του λαού μας. Τιμούμε όλους αυτούς που δε δείλιασαν. Αυτούς που τόλμησαν να μη σκύψουν το κεφάλι στην προδοσία και στο έγκλημα της ΕΟΚΑ Β΄και της Ελληνικής Χούντας. Τιμούμε σήμερα ζώντες και νεκρούς που εκείνη την περίοδο δεν παρίσταναν πως δεν συνέβαινε τίποτε. Που επαγρυπνούσαν και γέμιζαν τις πλατείες για να υπερασπιστούν τη δημοκρατία. Τιμούμε σήμερα ζώντες και νεκρούς που απάντησαν στην ΕΟΚΑΒήτικη τρομοκρατία με παλικαριά. Τιμούμε σήμερα ζώντες και νεκρούς που την κρίσιμη ώρα δε δείλιασαν αλλά έτρεξαν στην πρώτη γραμμή να υπερασπιστούν την Κύπρο∙ λιγοστοί και άοπλοι μπροστά στα πανίσχυρα στρατεύματα της εισβολής.

Σαρανταένα χρόνια μετά την προδοσία του μαύρου Ιούλη, τίποτε δεν έχει αλλάξει και τίποτε δεν είναι όπως παλιά. Σαρανταένα χρόνια μετά, θα γίνουν πάνω από τα μνήματα μακροσκελείς ομιλίες. Θα ακουστούν με τη μεγαλύτερη ευκολία τα λόγια της τιμής, οι όρκοι, οι κορώνες του πατριωτισμού, των μεγάλων ιδεών. Σαρανταένα χρόνια μετά, ο λαός μας πικραμένος θα ακούσει ξανά τα ίδια και τα ίδια. Περί «διχασμού» και «αφροσύνης», περί «διατεταγμένης υπηρεσίας», περί «ίσως ευθυνών». Όλα αυτά είναι και θα εξακολουθήσουν να είναι το καταφύγιο όσων νιώθουν άβολα γιατί πασχίζουν να κρύψουν το πολιτικό τους παρελθόν. Γιατί φοβούνται πως είναι πολλοί που ακόμα θυμούνται.

Έχουν δίκαιο να φοβούνται. Γιατί ο χρόνος μπορεί να δαμάζει τα πάντα, όχι όμως την αλήθεια. Μιλούμε για προδοσία γιατί υπήρξαν προδότες. Μιλούμε για έγκλημα γιατί υπήρξαν αυτοί που εγκλημάτησαν σε βάρος του τόπου μας. Τα διάφορα βολικά σενάρια που κατασκευάζονται δεν μπορούν να παραγράψουν αυτή την αλήθεια. Το 1974 ο λαός μας προδόθηκε. Προδόθηκε από τους εκτός αλλά και τους εντός Κύπρου. Με ένα έγκλημα προσχεδιασμένο αρκετά χρόνια πριν.

Ήδη από τα μέσα της δεκαετίας του 1960 οι ΗΠΑ και το ΝΑΤΟ είχαν αποφασίσει ότι «η καλύτερη λύση για την Κύπρο είναι η διχοτόμηση» κατά τη γνωστή ρήση του Άτσεσον. Το 1972, οι ΗΠΑ έδωσαν το «green light» για το πραξικόπημα, κατά τον Παναγιωτάκο, όπως αναφέρει το Πόρισμα για το Φάκελο της Κύπρου. Τελικά το πραξικόπημα ματαιώθηκε. Ο Σοβιετικός πρέσβης Αστάβιν, μετέφερε την πληροφορία για το προμελετημένο έγκλημα στον Μακάριο, επιβεβαιώνοντάς του ότι στη Σύνοδο του ΝΑΤΟ το 1971 συζητήθηκε το κυπριακό και αποφασίστηκε να δοθεί λύση το συντομότερο δυνατό «που να είναι προς το συμφέρον της συμμαχίας». Άλλη μια απόδειξη του πόσο συντεταγμένα παρακολουθούσε και κατεύθυνε το ΝΑΤΟ τα πράγματα, είναι η γνωστή παρέμβαση του τότε Γενικού του Γραμματέα, υπέρ των τριών μητροπολιτών στην εκκλησιαστική κρίση στην Κύπρο.

Από τις αρχές της δεκαετίας του 1970 καταστρώνονταν τα σχέδια δολοφονίας του Αρχιεπισκόπου Μακαρίου. Σύμφωνα με τις μαρτυρίες, όλες οι απόπειρες ήταν συντονισμένες από το Διοικητή Δυνάμεων Καταδρομών, Δ. Παπαποστόλου και τον Πολύκαρπο Γιωρκάτζη. Από τις αρχές της ίδιας δεκαετίας στοιβάζονταν τα όπλα για χρήση από την ΕΟΚΑ Β΄. Ο Γρίβας και η Χούντα βρίσκονταν σε στενή επικοινωνία και τα σχέδια πραξικοπήματος εκπονούνταν το ένα μετά το άλλο. Η πρώτη πράξη της τραγωδίας συντελέστηκε στις 15 Ιουλίου του 1974. Ο επίλογος γράφτηκε με την τουρκική εισβολή στις 20 Ιουλίου του 1974. Την προδοσία τη σφράγισαν τα λόγια του Μπονάνου, που αποκαλύπτουν και το μέγεθος της. Το ξημέρωμα της 20ης Ιουλίου, αν και γνώριζε για την τουρκική απόβαση, δεν επικοινώνησε με την Κύπρο, γιατί «είχε ιεραρχήσει άλλα πράγματα να κάνει» όπως είπε στην κατάθεση του. Είναι επίσης χαρακτηριστική η μαρτυρία του Γεωργίτση ότι ο Μπονάνος είχε δώσει οδηγίες να αφήσουν τους τούρκους «για λόγους τιμής και γοήτρου να ακουμπήσουν κάπου στην περιοχή της Κερύνειας».

Για να προλάβω όσους θα βγουν απόψε στα δελτία των ειδήσεων να μιλήσουν για προπαγάνδα ή μύθους του ενός ή του άλλου κόμματος, θα επικαλεστώ μόνο το Πόρισμα για το Φάκελο της Κύπρου. Ένα Πόρισμα το οποίο συντάχθηκε έπειτα από έρευνα και εξέταση χρόνων. Ένα Πόρισμα που δε στοχεύει στην καταγραφή της ιστορίας αλλά στην καταγραφή γεγονότων που θα μπορούσαν να αξιοποιήσουν οι ιστορικοί.

Στην Επιτροπή για το Φάκελο της Κύπρου συμμετείχαν εκπρόσωποι όλων των κομμάτων. Δυστυχώς κάποιοι δεν βρήκαν τη δύναμη να ξεπεράσουν τον κακό τους εαυτό και  καταψήφισαν το Πόρισμα της Επιτροπής.

Σήμερα, αν το λέμε και το εννοούμε όλοι μας, πως θέλουμε την επανένωση του τόπου μας, θέλουμε να συμβιώσουμε με τους τουρκοκύπριους συμπατριώτες μας σε ένα επανενώμενο κράτος, τότε θα πρέπει να τολμήσουμε. Να παραδεχθούμε  τα ολέθρια και εγκληματικά λάθη του παρελθόντος. Να τολμήσει να παραδεχθεί η δεξιά και άλλοι, ότι οι ανέξοδες πατριωτικές ρητορείες και η ευκολία με την οποία ανακηρύχθηκαν ήρωες και δαφνοστεφανώνονται μέχρι σήμερα άνθρωποι, που αποδεδειγμένα είχαν το δικό τους μερτικό στο έγκλημα σε βάρος της Κύπρου, απλώς προκαλούν την ίδια την ιστορική αλήθεια. Να τολμήσει να παραδεχθεί πως ήταν λάθος που γενιές και γενιές σε αυτό τον τόπο, ακόμη και μετά το 1974, γαλουχούνταν με την αναβίωση τών συνθημάτων της Ένωσης, της μισαλλοδοξίας και του φανατισμού, στο όνομα της κομματικής συσπείρωσης ή της πολιτικής επιβίωσης.

Έχουμε υποχρέωση να αρθούμε όλοι στο ύψος των περιστάσεων. Να πολιτευθούμε με γνώμονα το αύριο του τόπου και όχι τα μικροκομματικά ή μικροπολιτικά οφέλη ή τις όποιες πολιτικές φιλοδοξίες. Ως ΑΚΕΛ δηλώσαμε από την πρώτη στιγμή πως δεν πρόκειται στο Κυπριακό να τραβήξουμε το χαλί κάτω από τα πόδια του Προέδρου, όπως έπραξε η αντιπολίτευση επί Δ. Χριστόφια. Στηρίξαμε και στηρίζουμε τη διαδικασία αρκεί ο Πρόεδρος να διαπραγματευθεί με συνέπεια και προσήλωση στις αρχές λύσης και στο συμφωνημένο πλαίσιο. Στοχεύουμε σε λύση που να αποστρατιωτικοποιεί την Κύπρο, να ακυρώνει τις εγγυήσεις και να αποκλείει τα όποια δικαιώματα επέμβασης από ξένες δυνάμεις. Λύση που να επανενώνει το έδαφος, το λαό, τους θεσμούς και την οικονομία στο πλαίσιο δικοινοτικής, διζωνικής ομοσπονδίας με πολιτική ισότητα όπως αυτή περιγράφεται στα κείμενα των Ηνωμένων Εθνών. Που θα διασφαλίζει τα ανθρώπινα δικαιώματα και τις βασικές ελευθερίες όλων των Κυπρίων.

Η ανάδειξη του Μουσταφά Ακκιντζί στην ηγεσία της τουρκοκυπριακής κοινότητας άλλαξε το κλίμα. Δημιούργησε προοπτική. Ο ίδιος θα κριθεί βέβαια από τις θέσεις που θα καταθέσει στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων. Η έκβαση των συνομιλιών θα καθοριστεί και από το ρόλο που θα διαδραματίσει η Τουρκία. Από το αν θα μείνει γι΄ακόμα μια φορά στα λόγια ή θα επιδείξει βούληση για λύση στην πράξη.

Είναι προφανές ότι η νέα προσπάθεια που εξελίσσεται δεν θα είναι εύκολη. Θα ήταν αφέλεια να θεωρήσουμε ότι ήδη είμαστε κοντά σε συμφωνία. Αντιθέτως πρέπει να γνωρίζουμε πολύ καλά ότι ο δρόμος για την επίτευξη λύσης όπως την έχουμε συμφωνήσει θα είναι δύσκολος. Ξέρουμε όμως, επίσης πολύ καλά, ότι δεν έχουμε άλλη επιλογή παρά να εργαστούμε με προσήλωση σε αρχές και συνέπεια για να φτάσουμε σε αυτή. Μόνο έτσι θα δημιουργήσουμε συνθήκες ειρήνης, ασφάλειας και σταθερότητας στο νησί. Συνθήκες που θα δημιουργήσουν προοπτικές ευημερίας για το σύνολο του λαού. Ελληνοκύπριους, Τουρκοκύπριους, Μαρωνίτες, Αρμένιους και Λατίνους.

Σαρανταένα χρόνια μετά, ο λαός μας κουβαλά ακόμα στους ώμους του το βάρος από τις συνέπειες της προδοσίας και της κατοχής. Ως πότε; Ας αναλάβουμε όλοι τις ευθύνες μας και ας πράξουμε το καθήκον μας έναντι όσων χάθηκαν υπερασπιζόμενοι τη δημοκρατία και την πατρίδα. Να αφιερώσουμε όλες μας τις δυνάμεις στην υπόθεση της επανένωσης του τόπου μας. Για να ζήσουν οι γενιές του αύριο σε Κύπρο διαφορετική από τη σημερινή: Κύπρο ειρηνική και ευημερούσα.