Ομιλία Αντρέα Φακοντή, Βουλευτή ΑΚΕΛ – Αριστερά – Νέες Δυνάμεις στην ολομέλεια της Βουλής για το θέμα του ΕΕΕ

• Η εφαρμογή της νομοθεσίας περί Ελάχιστου Εγγυημένου Εισοδήματος ανέδειξε πολλά και σημαντικά προβλήματα για μεγάλο αριθμό νέων αιτητών, αλλά και υφιστάμενων ληπτών Δημοσίου Βοηθήματος, καθώς πολλοί από αυτούς δεν μπορούν να καταστούν δικαιούχοι για παροχή ΕΕΕ λόγω του ότι δεν πληρούν τα αυστηρά καθορισμένα στο νόμο κριτήρια.
• Ως ΑΚΕΛ είχαμε διαφωνήσει με τη νεοφιλελεύθερη φιλοσοφία στη βάση της οποίας κτίστηκε το νομοσχέδιο, αλλά και τη μνημονιακή υποχρέωση για δημοσιονομική ουδετερότητα που αναπόφευκτα οδηγεί σε περικοπές στις κοινωνικές παροχές και ως εκ τούτου δεν το ψηφίσαμε.
• Τονίσαμε, επίσης, ότι το ΕΕΕ δεν μπορεί να είναι ο βασικός φορέας άσκησης κοινωνικής πολιτικής και καλέσαμε την κυβέρνηση να διασφαλίσει και κατοχυρώσει τα κοινωνικά δικαιώματα των ευάλωτων ομάδων του πληθυσμού.
• Δυστυχώς, ως ΑΚΕΛ επαληθευτήκαμε, καθώς το ΕΕΕ – η «επαναστατική μεταρρύθμιση» στην κοινωνική πολιτική, όπως πομπωδώς διακήρυξε η κυβέρνηση –  όχι μόνο δεν έδωσε λύση στο κοινωνικό πρόβλημα που ταλανίζει πάρα πολλούς συνανθρώπους μας, αλλά κατέστησε πολλούς φτωχούς ακόμη φτωχότερους και χρησιμοποιήθηκε ως όχημα για να οδηγηθούμε σε ένα ελάχιστο κοινωνικό κράτος. Τη στιγμή, μάλιστα, που η Κύπρος είναι ουραγός στις δαπάνες για κοινωνική προστασία. Συγκεκριμένα, οι δαπάνες στην Κύπρο είναι στο 11,9% σε σχέση με 19,6% που είναι ο μέσος όρος στην ΕΕ, βρισκόμαστε δηλαδή στο ήμισυ περίπου των δαπανών στην ΕΕ.
• Χωρίς καμία πρόθεση μηδενισμού, τονίσαμε κατ΄ επανάληψη ότι οι ελπίδες που οι ίδιοι οι κυβερνώντες καλλιέργησαν στις ευάλωτες ομάδες του πληθυσμού πόρρω απέχουν από τη σκληρή πραγματικότητα που ζουν χιλιάδες συμπολίτες μας.
• 17,000 νοικοκυριά χαμηλοσυνταξιούχων και 2,075 λήπτες Δημοσίου Βοηθήματος απώλεσαν τη συμπληρωματική τους σύνταξη και το βοήθημα τους, αντίστοιχα. Επιπλέον, 6 στους 10 νέους αιτητές για παροχή ΕΕΕ (σύνολο αιτητών 17,500), απορρίφθηκαν.
• Λόγω των περικοπών αυτών, η κυβέρνηση εξοικονομεί περάν των €10εκ το χρόνο σε κοινωνικές παροχές, παρά την επιδείνωση της οικονομικής κατάστασης και της αύξησης των συνανθρώπων μας που χρειάζονται τη στήριξη του κράτους.
• Με την εφαρμογή του ΕΕΕ ο αριθμός των δικαιούχων μειώθηκε κατά 12,000 άτομα. Ο αριθμός αυτός θα αυξηθεί σημαντικά μετά την ολοκλήρωση της αξιολόγησης των ατόμων με αναπηρίες από το Τμήμα Κοινωνικής Ενσωμάτωσης λόγω αλλαγής του ορισμού του όρου «άτομο με αναπηρία» και παρά τη σχετική βελτίωση που γίνεται στον ορισμό, καθώς και με την ολοκλήρωση όλων των αιτήσεων, λαμβανομένου υπόψη των αυστηρών κριτηρίων της νομοθεσίας.
• Επιπλέον, η μεγάλη πλειοψηφία των μακροχρόνια ανέργων δεν πληρούν τις προϋποθέσεις της σχετικής νομοθεσίας και ως εκ τούτου δεν μπορούν να τύχουν της στήριξης του ΕΕΕ, οδηγώντας τους έτσι στην φτώχεια και τον κοινωνικό αποκλεισμό.
• Ως ΑΚΕΛ είχαμε εντοπίσει τις αδυναμίες του νόμου από τον Ιούλιο του 2014 και γι΄ αυτό κατά τη συζήτηση του στην ολομέλεια της Βουλής καταθέσαμε σωρεία τροπολογιών με στόχο τη βελτίωση του. Οι τροπολογίες μας δεν έγιναν αποδεκτές από την κυβέρνηση, αλλά ούτε και από την πλειοψηφία της Βουλής (ΔΗΣΥ – ΔΗΚΟ) και καταψηφίστηκαν.
• Στις 2 Φεβρουαρίου 2015 εντοπίζοντας στην πράξη πλέον τα προβλήματα για τα οποία προειδοποιούσαμε, επανήλθαμε καταθέτοντας ως Κοινοβουλευτική Ομάδα, Υπόμνημα προς την Υπουργό Εργασίας, Πρόνοιας και Κοινωνικών Ασφαλίσεων με τα βασικότερα προβλήματα που εντοπίσαμε και τις εισηγήσεις μας για αντιμετώπιση τους, χωρίς ωστόσο να υπάρξει οποιαδήποτε αντίδραση/ ανταπόκριση.
• Τον Ιούνιο του 2015, πέντε μήνες μετά την κατάθεση του πρώτου μας Υπομνήματος προς την αρμόδια Υπουργό και ένα χρόνο μετά την ψήφιση της βασικής νομοθεσίας, κρίναμε επιβεβλημένο να επαναφέρουμε το θέμα για συζήτηση στην αρμόδια Κοινοβουλευτική Επιτροπή.
• Ως εκ τούτου, στις 22/6/2015 κατά τη συζήτηση του θέματος, η Κ.Ο. του ΑΚΕΛ – Αριστερά – Νέες Δυνάμεις, γνωρίζοντας ότι οποιαδήποτε κατάθεση εισηγήσεων υπό τη μορφή πρότασης νόμου, θα ήταν αντισυνταγματική, κατέθεσε εκ νέου Υπόμνημα προς την Υπουργό Εργασίας, Πρόνοιας και Κοινωνικών Ασφαλίσεων. Μέσω του εν λόγω Υπομνήματος παραθέσαμε για άλλη μια φορά τις εισηγήσεις/ θέσεις μας για αντιμετώπιση των σημαντικότερων προβλημάτων που εντοπίσαμε ώστε το ΕΕΕ να καταστεί το ύστατο δίκτυ προστασίας των ευάλωτων ομάδων του πληθυσμού μας.
• Οι σημαντικότερες εισηγήσεις μας, όπως καταγράφονται μέσα από το Υπόμνημα που καταθέσαμε είναι οι εξής:

1. Ακίνητη Ιδιοκτησία:

(α) Αύξηση του ύψους της ακίνητης ιδιοκτησίας από τις €100,000 για να είναι κάποιος δικαιούχος, στις €250,000.

(β) Αιτητής του οποίου η ακίνητη ιδιοκτησία ξεπερνά τις €250,000, αλλά είναι υποθηκευμένη έναντι δανείων να είναι δικαιούχοι ΕΕΕ.

(γ) Εξαίρεση των μακροχρόνια ανέργων από τα κριτήρια που αφορούν στα περιουσιακά στοιχεία και ειδικότερα το κριτήριο της ακίνητης περιουσίας μέχρι τη λήξη του μνημονίου.

1. Έκταση της ιδιόκτητης κατοικίας στην οποία διαμένει ο δικαιούχος:

Αύξηση του ορίου των 150τμ για την κατοικία στην οποία διαμένει μονήρης δικαιούχος σε 300τμ.

1. Εξαρτώμενο τέκνο:

Εξαρτώμενο τέκνο να θεωρείται το άγαμο τέκνο μέχρι 23 ετών εάν είναι κορίτσι και μέχρι 25 ετών εάν είναι αγόρι (με βάση τη νομοθεσία του ΕΕΕ εξαρτώμενα θεωρούνται όλα τα άγαμα τέκνα μέχρι 28 ετών).

1. Χρηματοοικονομικά στοιχεία των αιτητών:

(α) Να αυξηθεί το ύψος των καταθέσεων της οικογενειακής μονάδας κατά €3,000 για την/τον σύζυγο, κατά €5,000 για κάθε παιδί άνω των 14 ετών και κατά €2,000 για κάθε τέκνο κάτω των 14 ετών.

(β) Να μην λαμβάνονται υπόψη τα ποσά από ασφάλεια ζωής έναντι στεγαστικού δανείου ή καταθέσεις/ γραμμάτια τα οποία δεν είναι άμεσα διαθέσιμα προς χρήση (υποθηκευμένα/ δεσμευμένα – memo) λόγω δανείων.

(γ) Να μην λαμβάνονται υπόψη οι καταθέσεις/γραμμάτια των ανήλικων παιδιών (κάτω των 18 ετών), τα οποία δεν μπορούν να χρησιμοποιηθούν για τις βασικές ανάγκες της οικογένειας.

(δ) Κοινοί καταθετικοί λογαριασμοί ή γραμμάτια:

• Στις περιπτώσεις όπου υπάρχουν κοινοί καταθετικοί λογαριασμοί/  γραμμάτια να λαμβάνεται υπόψη για σκοπούς υπολογισμού των καταθέσεων του αιτητή ΕΕΕ ποσό κατ΄ αναλογία του αριθμού των προσώπων στον εν λόγω λογαριασμό (μερίδα).

1. Εισόδημα:

(α) Στο Εισόδημα να μην περιλαμβάνεται η επιδότηση από τον ΚΟΑΠ μέχρι €1,500 ετησίως.

(β) Για τους χαμηλοσυνταξιούχους ποσό μέχρι €1,000 από τόκους καταθέσεων να μην λαμβάνεται υπόψη ως Εισόδημα.

1. Άτομα με Αναπηρίες:

Ζητούμε όπως διεξαχθεί κοινωνικός διάλογος και ετοιμαστεί ξεχωριστή νομοθεσία για τα άτομα με αναπηρία.

Μέχρι τότε εισηγούμαστε όπως:

(α)τεθούν μεταβατικές διατάξεις, οι οποίες θα ικανοποιούν τα αιτήματα του κινήματος των αναπήρων για αύξηση του ύψους των καταθέσεων και της ακίνητης περιουσίας.

(β) διαγραφή από τον ορισμό του όρου «άτομο με αναπηρία» των λέξεων «σοβαρή ή ολική» έτσι ώστε τα άτομα με αναπηρία να μην θεωρούνται μόνο τα άτομα με σοβαρή ή ολική αναπηρία.

 

1. Να εξαιρεθούν από το νόμο του ΕΕΕ οι χαμηλοσυνταξιούχοι και να συνεχίσει η λειτουργία του σχεδίου στήριξης των χαμηλοσυνταξιούχων.

Μέχρι τότε να υιοθετηθεί η πρόταση νόμου που καταθέσαμε ως ΑΚΕΛ, με την οποία δίνεται το δικαίωμα σε χαμηλοσυνταξιούχο που δεν υπέβαλε αίτηση μέχρι τις 30/11/2014, όπως προνοεί ο υφιστάμενος νόμος του ΕΕΕ, να ανακτήσει το δικαίωμα υποβολής της αίτησης και κατ΄ επέκταση ν΄ ανακτήσει το δικαίωμα στη συμπληρωματική σύνταξη, η οποία του έχει αποκοπεί.

1. Να επανεκτιμηθούν και αυξηθούν τα ποσά της παροχής ενοικίου ανά τετραγωνικό μέτρο, τα οποία είναι πολύ χαμηλά.

• Σε μια περίοδο οξείας οικονομικής κρίσης, όπου οι συμπατριώτες μας που βρίσκονται στα όρια της φτώχειας και του κοινωνικού αποκλεισμού έχουν αυξηθεί δραματικά, είναι στοιχειώδης υποχρέωση της κυβέρνησης να στηρίξει οικονομικά τις ευάλωτες ομάδες του πληθυσμού.
• Η κυβέρνηση, σε μια προσπάθεια να κατευνάσει τη μεγάλη αντίδραση και κατακραυγή των ευάλωτων ομάδων του πληθυσμού, ν΄ αντιμετωπίσει την κριτική που της ασκήθηκε από την αντιπολίτευση, καθώς και ν’ αντιπαραβάλει δίπλα από τις προτάσεις νόμου ή υπομνήματα  που κατέθεσαν τα κοινοβουλευτικά κόμματα, κατέθεσε δικό της νομοσχέδιο, μόλις στις 2/7/2015, το οποίο βρίσκεται σήμερα ενώπιον της ολομέλειας της Βουλής.
• Αρκετές πρόνοιες του νομοσχεδίου που κατατέθηκε από την κυβέρνηση, κινούνται προς τη σωστή κατεύθυνση, αλλά δυστυχώς, αυτές δεν μπορούν να διαφοροποιήσουν τη φιλοσοφία, το περιεχόμενο και τα αυστηρά κριτήρια του νόμου. Δεν διαμορφώνουν ένα νέο νομικό πλαίσιο που ν΄ απαντά και να δίνει λύσεις στα πολλά προβλήματα που υπάρχουν και χωρίς να καλύπτει πολλές οικογένειες που αντιμετωπίζουν πραγματικό οικονομικό πρόβλημα και δεν μπορούν να καταστούν δικαιούχοι του ΕΕΕ.
• Παρόλα αυτά, ως Κ.Ο. θα στηρίξουμε το προτεινόμενο νομοσχέδιο γιατί επιλύει έστω και μερικώς κάποια από τα πολλά προβλήματα που προέκυψαν μέσα από την εφαρμογή του Νόμου για το ΕΕΕ.
• Παράλληλα, ως ΑΚΕΛ και σε συνεργασία με το ΔΗΚΟ, την ΕΔΕΚ και του Οικολόγους, καταθέτουμε συγκεκριμένες τροπολογίες, οι οποίες επιλύουν περαιτέρω προβλήματα που παρουσιάστηκαν μέσα από την εφαρμογή του  Νόμου. Αυτές είναι οι εξής:

(α) Τροπολογίες υπ΄ αριθμόν 1 και 2: Η ημερομηνία (11/7/2014), η οποία ορίζεται ως η τελευταία ημερομηνία κατά την οποία ακίνητη περιουσία μέχρι €100,000 ή χρηματοοικονομικά στοιχεία μέχρι €20,000 υποθηκεύτηκαν ή δεσμεύτηκαν έναντι δανείων, δύναται να αναθεωρείται κάθε 2 χρόνια από την ημερομηνία έναρξης ισχύος του παρόντα νόμου. (β) Τροπολογία υπ΄ αριθμόν 3: Δεν λαμβάνονται υπόψη τα χρηματοοικονομικά στοιχεία μέχρι €20,000 στην περίπτωση που ο αιτητής είναι κάτοχος κοινού τραπεζικού λογαριασμού με τον υπερήλικα/ συνταξιούχο γονέα του και το γεγονός αυτό έλαβε χώρα πριν τις 11/7/2014, νοουμένου ότι αποδεδειγμένα τα χρηματοοικονομικά στοιχεία προέρχονται από το γονέα. Σ΄ αυτό το σημείο θα ήθελα να καταθέσω μια προφορική τροπολογία ώστε να προστεθεί στην τροπολογία μας αυτή μετά τη λέξη «αιτητή» η φράση «ή μέλος της οικογενειακής μονάδας», η οποία εκ παραδρομής δεν περιλήφθηκε.

 (γ) Τροπολογία υπ΄ αριθμό 4: Αύξηση του ποσού που καταβάλλεται για ενοίκιο κατά 50% στην περίπτωση ατόμου με αναπηρία που διακινείται με αναπηρικό τροχοκάθισμα ή/ και ατόμου με αναπηρία με αυξημένες ανάγκες  φροντίδας, προσβασιμότητας και άλλων προσαρμογών.

• Επιπλέον, ως ΑΚΕΛ και σε συνεργασία με το Κίνημα Οικολόγων καταθέτουμε τροπολογία για διαγραφή του άρθρου 8 του προτεινόμενου νομοσχεδίου. Ως ΑΚΕΛ επαναλαμβάνουμε ότι διαφωνούμε με τη δημιουργία Μητρώου μέσα από τη νομοθεσία του ΕΕΕ.
• Προτού ολοκληρώσω την τοποθέτηση μου επί του προτεινόμενου νομοσχεδίου, θα ήθελα να καταθέσω άλλη μια προφορική τροπολογία, η οποία αφορά την ημερομηνία εφαρμογής του τροποποιητικού νομοσχεδίου. Λόγω πολλών και ανυπέρβλητων προβλημάτων που θα προκληθούν σε σχέση με το μηχανογραφημένο σύστημα, είναι παράκληση του αρμόδιου Υπουργείου όπως το προτεινόμενο νομοσχέδιο τεθεί σε ισχύ την 1 Αυγούστου του 2015.
• Αναφορικά με την πρόταση νόμου του ΑΚΕΛ, σκοπός της είναι η τροποποίηση της βασικής νομοθεσίας ώστε να επιτρέπεται σε χαμηλοσυνταξιούχο που δεν υπέβαλε εντός των χρονοδιαγραμμάτων που τέθηκαν (30/11/2014) αίτηση για παροχή ΕΕΕ, να υποβάλλει τη σχετική αίτηση σε οποιαδήποτε χρονική στιγμή το αποφασίσει, προκειμένου να καταστεί δυνατή η ανάκτηση του επιδόματος χαμηλοσυνταξιούχου (συμπληρωματικής σύνταξης).
• Προκειμένου να διασκεδαστούν οι όποιες ανησυχίες και προβληματισμοί τέθηκαν από το αρμόδιο Υπουργείο για τυχόν αντισυνταγματικότητα, προχωρήσαμε σε διαμόρφωση του κειμένου της πρότασης νόμου ώστε να διευκρινιστεί επαρκώς ότι ο αιτητής δεν έχει δικαίωμα σε αναδρομική καταβολή του επιδόματος χαμηλοσυνταξιούχου, ενώ για να καταστεί δικαιούχος θα πρέπει να μην προχώρησε σε αποξένωση ακίνητης περιουσίας ή χρηματοοικονομικών στοιχείων από την 1/7/2013 και μετά (για να συμβαδίζει με την πρόνοια που ίσχυε για τους υπόλοιπους χαμηλοσυνταξιούχους).

 

Σας ευχαριστώ