Οι τρεις σχολές σκέψεις στο κυπριακό, του Χρίστου Χριστοφίδη
Mετά το 1974 αναπτύχθηκαν στο εσωτερικό της ελληνοκυπριακής κοινότητας, τρεις βασικές σχολές σκέψης. Αυτές οι σχολές σκέψεις είχαν ως αρχική αφετηρία ιστορικές και ιδεολογικές προσεγγίσεις. Στην πορεία όμως μετεξελίχτηκαν – αυτές που μετεξελίχτηκαν- στη βάση νέων αναλύσεων, συμφερόντων, πολιτικών και κομματικών ισορροπιών, και λυπούμαστε να παρατηρήσουμε, των περιβόητων «πραγματικοτήτων» που φέρνει η πάροδος του χρόνου.
Η πρώτη σχολή σκέψης θα μπορούσε να συνοψιστεί στο «όχι σε όλα». Οι εκφραστές αυτής της σχολής πανικοβάλλονται όποτε υπάρχει μια κινητικότητα στο Κυπριακό. Δεν θέλει ουσιαστικά την επίλυση του κυπριακού και βρίσκουν αφορμές στις επιμέρους πτυχές για να δικαιολογούν την άρνηση τους. Δεν αποδέχεται, αυτή η σχολή σκέψης, το συμφωνημένο στρατηγικό στόχο της δικής μας πλευράς από το 1977, για επίλυση του προβλήματος στη βάση της διζωνικής, δικοινοτικής ομοσπονδίας. Άλλοι απορρίπτουν την ομοσπονδία ανοικτά, άλλοι συγκεκαλυμμένα.
Η δεύτερη σχολή σκέψης θα μπορούσε να συνοψιστεί στο «Ναι σε όλα». Αυτή η σχολή ακολουθεί τη λογική της παράδοσης και της παραίτησης. Θεωρεί ότι εμείς ως αδύναμη πλευρά θα πρέπει να αποδεχτούμε οτιδήποτε προκύπτει στις διαπραγματεύσεις για να αποφύγουμε δήθεν τα χειρότερα. «Λύση νάναι και ότι νάναι». Είτε χαλαρή ομοσπονδία, είτε ακόμη και συγκεκαλυμμένη συνομοσπονδία. Εκφράζει συνήθως ένα οικονομίστικο κοσμοπολιτισμό και μια υποτακτικότητα στις βουλές ξένων, δυτικών κέντρων λήψης αποφάσεων.
Τόσο η σχολή του «όχι σε όλα», όσο και η σχολή του «Ναι σε όλα», οδηγούν στο ίδιο σημείο: σε κάποιας μορφή διχοτόμησης της Κύπρου. Είτε μέσω της συνεχούς παράτασης του status quo, είτε μέσω μιας κακής και απαράδεκτης «λύσης».
Η σχολή του «Όχι σε όλα» και η σχολή του «Ναι σε όλα», είναι αλλητροφοδοτούμενες. Η μια επικαλείται το κακό παράδειγμα της άλλης για να τεκμηριώνει τη θέση της. Θα ακούσετε λοιπόν, πολλές φορές, οι αρνητές της ιδέας της λύσης, να επικαλούνται θέσεις ή απόψεις αυτών που υποστηρίζουν «λύση νά ναι κι’ ότι να ναι» για να αποδείξουν την ορθότητα της δικής τους απόρριψης. Την ίδια στιγμή, αυτοί που είναι έτοιμοι να αποδεχτούν τα πάντα, επικαλούνται το συνεχή αρνητισμό των εχθρών της λύσης για να επιχειρηματολογήσουν ότι η δική τους παραίτηση είναι η απάντηση στον αδιέξοδο αρνητισμό.
Στο κυπριακό ευτυχώς, αμέσως μετά το 1974, αναπτύχθηκε και μια Τρίτη σχολή σκέψεως. Στηριγμένη σε ιστορικές εμπειρίες και παραστάσεις. Στη βάση μια διαλεκτικής ανάλυσης των δεδομένων και των εξελίξεων. Μια Τρίτη σχολή σκέψης η οποία παραμένει αταλάντευτα προσηλωμένη στη λύση του κυπριακού. Αταλάντευτα προσηλωμένη στον επιδιωκόμενο στόχο. Το στόχο που υποστήριξαν όλοι οι μέχρι σήμερα Πρόεδροι της Κυπριακής Δημοκρατίας, τα ψηφίσματα του ΟΗΕ και η ΕΕ, ολόκληρη η διεθνής κοινότητα. Το στόχο της διζωνικής, δικοινοτικής ομοσπονδίας. Αταλάντευτα προσηλωμένη στο κοινό μέλλον ελληνοκυπρίων και τουρκοκυπρίων στην κοινή μας πατρίδα. Αταλάντευτα προσηλωμένη στην επαναπροσέγγιση. Μάχεται ταυτόχρονα κατά του καταστροφικού εθνικισμού-σοβινισμού και κατά των ξένων, ιμπεριαλιστικών παρεμβάσεων και χειραγωγήσεων. Η σχολή σκέψης που στηρίζεται σε συγκεκριμένες αρχές: ένα κράτος, μια κυριαρχία, ιθαγένεια, διεθνής προσωπικότητα. Πραγματική ενότητα του χώρου, του λαού, των θεσμών και της οικονομίας. Διασφάλιση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και των βασικών ελευθεριών όλων των κυπρίων πολιτών. Αποτίναξη της κατοχής και επανένωσης της πατρίδας και του λαού μας. Χωρίς εγγυήσεις και επεμβατικά δικαιώματα. Χωρίς προτεκτορατοποίηση της Κύπρου.
Αυτή η σχολή σκέψης εκφράζεται διαχρονικά, κυρίως από το ΑΚΕΛ.
Το ΑΚΕΛ διαχρονικά επιδιώκει με ζέση τη λύση του κυπριακού όπως την περιγράψαμε πιο πάνω. Είχε και έχει τη δύναμη όμως να απορρίψει «λύσεις» που δεν θα μπορούσαν να οδηγήσουν σε ένα καλύτερο μέλλον την πατρίδα και το λαό μας. Συνεργάζεται, με καλή θέληση και διεκδικητικότητα, για τη λύση. Με εμμονή σε αρχές.
Σήμερα το ΑΚΕΛ δικαιώνεται σε μια σειρά από θέσεις, τις οποίες ενίοτε υπερασπίστηκε μόνο του, κάτω από το βάρος μαζικών, ολομέτωπων επιθέσεων, και στη βάση μικροπολιτικών σκοπιμοτήτων. Σκοπιμοτήτων φοβερά ζημιογόνων για την υπόθεση της Κύπρου.
Η πολιτική της επαναπροσέγγισης και του αγώνα Ελληνοκυπρίων και Τουρκοκυπρίων είναι πλέον ξεκάθαρα μονόδρομος για έξοδο από τα αδιέξοδα. Η επαναπροσέγγιση δεν μπορεί από μόνη της να λύσει το κυπριακό, ένα διεθνές πρόβλημα, αλλά χωρίς επαναπροσέγγιση δεν μπορεί να επιτευχθεί βιώσιμη λύση.
Η σημασία του μέχρι σήμερα κεκτημένου των συνομιλιών και των συγκλίσεων, είναι κατανοητή πλέον από τη μεγάλη πλειοψηφία του λαού μας. Το κεκτημένο αυτό, μετά το 2004, αποτελεί στο σύνολο του ουσιαστική βελτίωση σε σχέση με το σχέδιο Ανάν.
Στις συνομιλίες πάμε με καλή θέληση γιατί δεν υπάρχει άλλος δρόμος για τη λύση. Πάμε όμως διεκδικητικά και υπερασπιζόμαστε απαράβατες αρχές.
Σε αυτή την πορεία είναι αναγκαία μια πολυεπίπεδη και όχι μονοδιάστατη, εξωτερική πολιτική.
Ιδιαίτερα λοιπόν σήμερα το ΑΚΕΛ αποτελεί εγγύηση για την επίλυση του κυπριακού. Για μια λύση στηριγμένη σε αρχές. Αυτό τον ιστορικό και πατριωτικό του ρόλο επιτελεί σήμερα το ΑΚΕΛ.. Με υπευθυνότητα και σοβαρότητα.
Χρίστος Χριστοφίδης
Μέλος Πολιτικού Γραφείου ΑΚΕΛ
