Από τη «μηδενική βάση» στο φυσικό αέριο, της Σταύρης Καλοψιδιώτου

Επί ξυρού ακμής ελέω πειραματισμών θα πουν οι λιγότερο κακόπιστοι πολίτες. Οι άλλοι θα καταλογίσουν ευθύνες για μικροκομματικές σκοπιμότητες, για κωλυσιεργία κατ’ επιλογή, για λανθασμένους χειρισμούς ελλείψει διορατικότητας. Βέβαια, στην πολιτική οι επιλογές κρίνονται από τις εξελίξεις. Ακόμη κι αν πιστώναμε την καλή πρόθεση, ουδόλως αυτό αλλάζει τις ωμές πραγματικότητες που συνθέτουν το τοπίο στο Κυπριακό. Και σίγουρα, δεν απαλλάσσουν από τις ευθύνες τους, όσους δεν εντόπισαν έγκαιρα τις κακοτοπιές.

Σήμερα, βρισκόμαστε αντιμέτωποι με τον κίνδυνο το φυσικό αέριο από κίνητρο για λύση να μετατραπεί σε αντικίνητρο. Η αναμόχλευση ενός ζητήματος που ήταν συμφωνημένο, προφανώς και δεν αποσκοπεί σε βελτιώσεις όπως τις αντιλαμβάνεται η Ε/κυπριακή πλευρά. Με τις προηγούμενες συγκλίσεις, που είχαν χρονικό ορίζοντα εφαρμογής μετά τη λύση του Κυπριακού,  διασφαλιζόταν ότι η ευθύνη για τις θαλάσσιες ζώνες και την κατανομή των εσόδων από το φυσικό αέριο θα είναι ομοσπονδιακές αρμοδιότητες. Είναι λοιπόν εξόφθαλμος ο στόχος της Άγκυρας και της Τ/κυπριακής ηγεσίας όταν επικαλούνται την προστασία δήθεν των Τ/κυπριακών συμφερόντων. Όταν εκβιάζουν τη συζήτηση του φυσικού αερίου στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων. Και δεν είναι άλλος από τη συνδιαχείρισή του με άλυτο το Κυπριακό, που θα συνιστά στην πραγματικότητα  απεμπόληση κυριαρχικών δικαιωμάτων της Δημοκρατίας.

Υπάρχουν όμως και οι πιέσεις του ξένου παράγοντα, που καταμαρτυρούν κάτι το οποίο δεν πρέπει να διαλανθάνει της προσοχής μας. Ή που πολύ περισσότερο, θα πρέπει να το αξιοποιήσουμε προς τη σωστή κατεύθυνση. Με γνώμονα γεωστρατηγικά και οικονομικά συμφέροντα, που ξεπερνούν κατά πολύ την εμβέλεια της Κύπρου, ο διεθνής παράγοντας προσβλέπει σε «κλείσιμο» του Κυπριακού. Και αυτή τη συγκυρία, πρέπει να βρούμε τους τρόπους να τη χρησιμοποιήσουμε εποικοδομητικά. Όχι για «κλείσιμο» αλλά για μια λύση με εκείνο το περιεχόμενο που της προσδίδουν το συμφωνηθέν πλαίσιο, οι συγκλίσεις Χριστόφια- Ταλάτ και Χριστόφια- Έρογλου ή στη βάση βελτιώσεων όπου μπορούν να επιτευχθούν.

Τρόποι για να αναχαιτιστούν επικίνδυνες επιδιώξεις και πρωτοβουλίες, για να αντιμετωπιστούν οι πιέσεις που μας ασκούνται υπάρχουν. Ξεκινώντας με τα του φυσικού αερίου, την επαναφορά των προηγούμενων θετικά κρινόμενων συγκλίσεων επ’ αυτού, θα πρέπει να υπάρξει στη συνέχεια συνολική αναθεώρηση της διαπραγμάτευσης από μηδενική βάση. Η πολιτική του «όλα στο τραπέζι», μόνο ανέξοδη δεν είναι στο Κυπριακό και μόνο ανεκμετάλλευτη δεν μένει από την Τουρκία. Είναι σ’ αυτή την πολιτική- της απόσυρσης συγκλίσεων που δύσκολα είχαν επιτευχθεί χωρίς να κατατίθενται εναλλακτικές προτάσεις που να καλύπτουν εποικοδομητικά το κενό που δημιουργήθηκε- και στο διαπραγματευτικό χάσμα που επέφερε, στο οποίο επιδιώκει να βρει άλλοθι η τουρκική αποθράσυνση. Και του οποίου απότοκο συνιστούν οι εντεινόμενες πιέσεις που μας ασκούνται πιο εξειδικευμένα στο ζήτημα του φυσικού αερίου, ως μορφή αμφισβήτησης της δικής μας αξιοπιστίας διεθνώς.

Επιπρόσθετα, η φιλο- ΝΑΤΟϊκή πορεία που επιδεικτικά επιλέγει η κυβέρνηση Αναστασιάδη πρέπει να τερματιστεί. Αφού, όπως αναδεικνύεται μέσα από τις εξελίξεις όχι μόνο ουσιαστικά οφέλη δεν έχει επιφέρει, αλλά πολύ χειρότερα οδηγεί σε διάρρηξη των σχέσεων της Δημοκρατίας με παραδοσιακούς συμμάχους.

Και το πλέον σημαντικό.

Ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας, καλείται επιτέλους να χαράξει πορεία. Αν υπολογίσει κανείς το χρόνο που έχει παρέλθει από όταν ο Αναστασιάδης έβαλε πλώρη για τη διεκδίκηση της εξουσίας μέχρι και σήμερα, συμπληρώνονται σχεδόν πέντε χρόνια. Δηλαδή χρόνος αρκετός για τη χάραξη μιας μελετημένης, ολοκληρωμένης και πειστικής στρατηγικής στο Κυπριακό. Αντί αυτού επίκεντρο της προσέγγισης ΔΗΣΥ- Αναστασιάδη, κατέστη η στείρα, επαναλαμβανόμενη κι ατακαδόρικη προσέγγιση περί εγκατάλειψης των προηγούμενων συγκλίσεων.

Στο διάστημα που μεσολάβησε από την ανάληψη της διαχείρισης του Κυπριακού από την κυβέρνηση Αναστασιάδη μέχρι σήμερα, στο χέρι κρατάμε μια λειψή Κοινή Διακήρυξη μετά από μήνες παλινδρομήσεων και πολλών ανεκπλήρωτων υποσχέσεων για το περιεχόμενο- και μια καταθλιπτική διεύρυνση του χάσματος στις συνομιλίες. Και δυστυχώς τα παρεπόμενα της πολιτικής της «μηδενικής διαπραγμάτευσης», που σήμερα μας ταλαιπωρούν ζημιώνοντας την προοπτική της συνολικής λύσης.

Βρισκόμαστε στο δια ταύτα. Το Κυπριακό ως δέσμιο της αυτοσυντήρησης εθνικιστικών κύκλων, έχει κλείσει τον κύκλο του. Η κρισιμότητα των ημερών επιτάσσει σοβαρότητα στους χειρισμούς, αξιοπιστία εντός κι εκτός. Δηλαδή, χειροπιαστές αποδείξεις της πολυδιακηρυγμένης διάθεσης για λύση στη βάση αρχών.

 

Σταύρη Καλοψιδιώτου

Νομικός- Διεθνολόγος, Μέλος Κ.Ε. ΑΚΕΛ