Χαιρετισμός Στέφανου Στεφάνου, Γενικού Γραμματέα ΚΕ ΑΚΕΛ στη Συναυλία-Αφιέρωμα στον πιανίστα και συνθέτη Νικόλα Οικονόμου

Σας καλωσορίζω στη Συναυλία-αφιέρωμα στον πιανίστα και συνθέτη Νικόλα Οικονόμου με αφορμή τα 30χρονα από τον θάνατό του.

Η αποψινή εκδήλωση είναι μια οφειλόμενη τιμή σε ένα σπουδαίο δημιουργό που έφυγε νωρίς, μόλις στα 40 του χρόνια, που  πρόλαβε όμως  να αφήσει ένα αξιοζήλευτο έργο.

Ο Νικόλας Οικονόμου ήταν μουσική ιδιοφυία. Τόλμησε να εφαρμόσει καινοτόμες και επαναστατικές ιδέες στην τέχνη της μουσικής και ευρύτερα στην πολιτιστική δημιουργία. Όλη του η ζωή ήταν δοσμένη στη μουσική, ταξιδεύοντας σε πάρα πολλές χώρες και συνεργαζόμενος με σπουδαίους καλλιτέχνες όπως ήταν ο Τσικ Κορέα και η Μάρθα Άγκεριχ.

Ως πιανίστας ήταν ένα σπάνιο ταλέντο, το ίδιο και ως συνθέτης.  Έγραψε μουσική για πιάνο, για μικρά σύνολα, για συμφωνική ορχήστρα και για τον κινηματογράφο με σημαντικές διακρίσεις, ανάμεσα στις οποίες ήταν το πρώτο Βραβείο του Χρυσού Φοίνικα των Κανών.

Τον Γενάρη του  1982, ο Νικόλας Οικονόμου έδωσε μια συναυλία με την Κρατική Ορχήστρα Αθηνών ερμηνεύοντας το 3ο κονσέρτο του Μπετόβεν. Λίγες μέρες μετά, ένας από τους σημαντικότερους Έλληνες μουσικολόγους και κριτικούς, ο Φοίβος Ανωγειανάκης,  γράφει στο περιοδικό «Επίκαιρα» των Αθηνών: «Θάπρεπε να τον άκουγαν όλοι οι πιανίστες, παλαιοί, νεότεροι, όλοι. Για να δουν πόσα περιθώρια υπάρχουν για ν’ αντιμετωπίσει ένας πιανίστας τον Μπετόβεν, αρκεί βέβαια νάναι προικισμένος. Για να δουν πως μπορεί να συνυπάρχει ο «σκληρός» ήχος με το πιο τρυφερό άγγιγμα, η ρωμαλεότητα δίπλα στο πιο άδολο λυρισμό… Γεια και χαρά σου Νικόλα Οικονόμου».

Δεν είναι, λοιπόν, τυχαίο που σημαντικοί φορείς και οργανισμοί αναγνωρίζοντας το μέγεθος της αξίας και της προσφοράς, τίμησαν τον Νικόλα Οικονόμου με σημαντικά βραβεία.  Το 1979, η πόλη του Μονάχου τον τίμησε με το βραβείο «καλύτερος Διερμηνέας της Χρονιάς». Από το 1988, μια θέση που φέρει το όνομα του, μαζί με άλλους σημαντικούς δημιουργούς  βρίσκεται στο Prinzregentetheatr του Μονάχου. Το 1991 τιμήθηκε με το Βραβείο Πολιτιστικής Προσφοράς «Τεύκρος Ανθίας- Θοδόσης Πιερίδης» της  Κ. Ε. του ΑΚΕΛ. Το 1992 εξελέγη μέλος της «Ευρωπαϊκής Ακαδημίας Επιστημών και Τεχνών».

Ο Νικόλας Οικονόμου ήταν ταυτόχρονα ένας σεμνός άνθρωπος του Πολιτισμού που αγωνιζόταν σκληρά για να φτάσει η κλασσική μουσική στον λαό. Έλεγε πολύ συχνά ο Νικόλας: «Η θέση ότι η μουσική είναι άλλη για τον λαό και άλλη για την άρχουσα τάξη είναι βαθύτατα αντιδραστική. Καθήκον μας είναι να δείξουμε στον κόσμο ότι κι αυτός μπορεί να ακούσει Μπετόβεν και να τον απολαύσει».

Η μεγάλη έγνοια και η αγωνία του  ήταν η μουσική να γίνει κτήμα όλων των ανθρώπων. Ήταν ακράδαντη η πεποίθησή του για τον αναντικατάστατο  ρόλο της μουσικής, και ευρύτερα του πολιτισμού, στην ανάπτυξη της προσωπικότητας των ανθρώπων και την πρόοδο της κοινωνίας. «Η σπίθα της δημιουργίας, έλεγε ο Νικόλας Οικονόμου, κρατά ζωντανό το ανθρώπινο γένος. Φτάνει, η τέχνη και ο πολιτισμός  να υπηρετούν αξίες, το συλλογικό καλό και όχι το ατομικό συμφέρον.  Όποιος σκύβει το κεφάλι και νομίζει πως με αυτόν τον τρόπο αργότερα θα πραγματοποιήσει τις ιδέες του, σιγά- σιγά αλλοτριώνεται και δεν μένει τίποτα απ’ αυτόν. Να μην τα παρατάς, ξέροντας ότι η ζωή χωρίς την ομορφιά καταντά ακέφαλη αγελάδα».

Φίλες και φίλοι,

Μεγάλη και παθιασμένη ήταν η αγάπη του δημιουργού που απόψε τιμούμε, για την Κύπρο και τον λαό μας. Πολλές από τις συνθέσεις του έχουν θέματα και ρυθμούς  από την Κύπρο και τη Μεσόγειο. Ανάμεσα στους πρώτους έθετε πολύ συχνά θέμα να αποκτήσει η Κύπρος δική της Μουσική Ακαδημία και να δημιουργήσει μια πλήρη Κρατική Συμφωνική Ορχήστρα. Στόχοι, που δυστυχώς δεν έχουν ακόμη υλοποιηθεί, και ας πέρασαν 30 ολόκληρα χρόνια από τότε.

Το 1978, με τη συνεργασία του Δήμου του Μονάχου, ο Νικόλας Οικονόμου διοργάνωσε «Εβδομάδα Κύπρου» στην οποία συμμετείχαν καλλιτέχνες από την πατρίδα μας συμπεριλαμβανομένων ηθοποιών, μουσικών, ζωγράφων, γλυπτών και καραγκιοζοπαιχτών.

Η τελευταία του συναυλία δόθηκε στην Κύπρο στις 7 Δεκεμβρίου 1993 με διοργανωτή το ΑΚΕΛ, με το οποίο διατηρούσε στενές και άριστες σχέσεις. Ο Νικόλας Οικονόμου ήταν η ψυχή της συναυλίας αυτής η οποία έφερε το όνομα «Λυκόστρατος», που είναι η μετάφραση στα ελληνικά του ονόματος Wolfgang, του Mozart δηλαδή. Στο πρόγραμμα της συναυλίας ο σπουδαίος δημιουργός  έγραψε ένα κείμενο που μεταξύ άλλων έλεγε:

«Βασικός μας στόχος είναι να δείξουμε τι επίπεδα διαθέτει η Κύπρος. Υπάρχουν, κατά τη γνώμη μου, καλλιτέχνες ψηλού επιπέδου που παραγνωρίζονται στον ίδιο τους τον τόπο, που είναι τόσο μικρός ώστε να ξέρει ο ένας τον άλλον από κοντά κι από την άλλη, επειδή τον ξέρει από κοντά, δεν έχει την απαραίτητη απόσταση για να εκτιμήσει σωστά την αξία του με αποτέλεσμα να ζούμε ο ένας δίπλα στον άλλον μέσα σε μια ατέλειωτη εσωτερική απομόνωση». Αξίζει να αναφερθεί ότι όλα τα έσοδα της Συναυλίας «Λυκόστρατος» δόθηκαν στη νεοσύστατη τότε Φοιτητική Ένωση του Πανεπιστημίου Κύπρου.

Λίγες μέρες αργότερα, στις 29 Δεκεμβρίου ο Νικόλας Οικονόμου σκοτώθηκε σε αυτοκινητικό δυστύχημα βυθίζοντας στο πένθος την οικογένειά του, τους φίλους του, τον κόσμο της Αριστεράς  και όσους σε Κύπρο και εξωτερικό τον γνώρισαν και εκτίμησαν την ανθρωπιά και  το μεγάλο του ταλέντο.

Φίλες και φίλοι,

Επαναφέροντας στο προσκήνιο το πολυσχιδές έργο του Νικόλα Οικονόμου επαναφέρουμε και τα δικά του όνειρα για την πολιτιστική αναβάθμιση του επιπέδου του λαού μας.

Νιώθουμε επίσης ιδιαίτερα περήφανοι γιατί πρωταγωνιστές σε αυτό το αφιέρωμα είναι δύο από τους σημαντικότερους δημιουργούς του τόπου μας. Η Ουρανία Μενελάου η οποία επιμελείται αλλά και συμμετέχει στο αφιέρωμα και ο Μανώλης Νεοφύτου που επίσης συμμετέχει. Η Ουρανία και ο Μανώλης καταγράφουν μια αξιοζήλευτη πορεία ως ερμηνευτές και ως δάσκαλοι και καθηγητές σε μουσικά σχολεία και πανεπιστήμια στην Κύπρο και το εξωτερικό.

Τους συγχαίρω θερμά για την προσφορά τους και τη συμβολή τους στην αποψινή εκδήλωση.

Καλή ακρόαση!

16.1.2024