Ενέργεια: Ο φαύλος κύκλος των αδιεξόδων συνεχίζεται. Οι προτάσεις του ΑΚΕΛ για ασφάλεια – Επάρκεια και Φθηνό Ηλεκτρισμό

Ο ΓΓ του ΑΚΕΛ Στέφανος Στεφάνου, σε εφ’ όλης της ύλης δημοσιογραφική, παρουσίασε τις προτάσεις του ΑΚΕΛ για την έξοδο από το ενεργειακό αδιέξοδο και για τη μείωση του κόστους ενέργειας.

Αδιέξοδα σε κρίσιμα έργα

Για το τερματικό στο Βασιλικό και την Ηλεκτρική Διασύνδεση με την Ελλάδα, ο ΓΓ του ΑΚΕΛ σημείωσε ότι η σημερινή στασιμότητα σε έργα-κλειδιά οδηγεί σε τεράστιους κίνδυνους για την ασφάλεια της χώρας. Η παγίωση των αδιεξόδων συντηρεί τις αυξημένες τιμές ενέργειας για τους καταναλωτές – που πληρώνουν σήμερα το δεύτερο ακριβότερο ρεύμα στην Ευρώπη σε όρους αγοραστικής δύναμης – ενώ δεν περιορίζει τις αυξημένες εκπομπές ρύπων με την Κύπρο να είναι η μοναδική χώρα που καταγράφει αύξηση. Από το 2018 μέχρι σήμερα, οι καταναλωτές πλήρωσαν περίπου  1,3δις ευρώ σε πρόστιμα για ρύπους.

Το Βασιλικό σε τέλμα

Οι καθυστερήσεις, τα λάθη και οι κακοί χειρισμοί της κυβέρνησης Αναστασιάδη-ΔΗΣΥ έφεραν τη χώρα σε ένα πρωτοφανές αδιέξοδο, με την Ευρωπαϊκή Εισαγγελία να ερευνά για σκάνδαλα και τους ευρωπαϊκούς θεσμούς να απαιτούν επιστροφή ευρωπαϊκών κονδυλιών πολλών εκατομμυρίων που δεν περιορίζονται μόνο στα €67εκ. που έχουν ήδη καταβληθεί.

Το κόστος αυτό θα καλεστεί να πληρώσει ο φορολογούμενος πολίτης και όχι όσοι ευθύνονται για τις εγκληματικές αποφάσεις που έλαβαν διαχρονικά και ιδιαίτερα για την ανάθεση του έργου στο Βασιλικό για το οποίο το ΑΚΕΛ προειδοποιούσε από το 2019. Προς ενημέρωση τούτου ο κ. Στεφάνου αναφέρθηκε σε δήλωση που είχε γίνει τον Δεκέμβριο του 2019 από το ΑΚΕΛ στην οποία σημείωνε πως «η αδημονία της κυβέρνηση να υπογράψει μια συμφωνία θα οδηγήσει σε νέες περιπέτειες τη κυπριακή οικονομία, θα μας φορτώσει με επιπλέον εκατοντάδες εκατομμύρια και την ίδια στιγμή θα οδηγήσει σε αύξηση της τιμής του ηλεκτρισμού».

Ευθύνες και συγκάλυψη

Ο Στέφανος Στεφάνου υπογράμμισε ότι, όσο και να προσπαθεί ο Συναγερμός, δεν μπορεί να κρυφτεί από τις ευθύνες του. Ούτε όμως η σημερινή Κυβέρνηση Χριστοδουλίδη μπορεί να συνεχίζει να σιωπά και να καλύπτει τα σκάνδαλα Για το λόγο αυτό, ο Στέφανος Στεφάνου εκ μέρους του ΑΚΕΛ θα προχωρήσει σε αίτημα στην Αρχή κατά της Διαφθοράς για το Βασιλικό, ζητώντας πλήρη έρευνα. Οι υπεύθυνοι έχουν όνομα και επίθετο, σημείωσε χαρακτηριστικά.

Η κυβέρνηση του κύριου Χριστοδουλίδη κατέληξε, είναι φανερό ότι δεν έχει την ικανότητα να διαχειριστεί ένα εμβληματικό έργο κομβικής σημασίας γιατί συνεχίζει στον κακό δρόμο που χάραξε η προηγούμενη κυβέρνηση και στα ενεργειακά και στα θέματα της αντιμετώπισης της διαπλοκής και της διαφθοράς. Πρέπει να πάψει να μεταθέτει τις ευθύνες της γιατί είναι η ίδια που ανακοίνωνε πως θα προχωρήσει σε Plan B και σε διαδικασίες fast track για το Βασιλικό, αλλά μέχρι σήμερα δεν έγινε τίποτα για τη συνέχιση του έργου.

Ηλεκτρική Διασύνδεση: Διγλωσσία και αβεβαιότητα

Σε ό,τι αφορά την ηλεκτρική διασύνδεση, ένα άλλο έργο που επίσης είμαστε υπό διερεύνηση, ο Στέφανος Στεφάνου κάλεσε την κυβέρνηση να ξεκαθαρίσει επιτέλους τη θέση της, τερματίζοντας τη διγλωσσία που επικρατεί με τον Υπουργό Ενέργειας να μιλά για βιώσιμο έργο που πρέπει να προχωρήσει και τον Υπουργό Οικονομικών να δηλώνει το αντίθετο, επικαλούμενος μελέτες που κανένας δεν διέψευσε. Δεν μπορεί ένα έργο κομβικής σημασίας να προχωρά χωρίς διασφάλιση της βιωσιμότητας και της γνώσης για τις επιπτώσεις στους καταναλωτές. Τα έξοδα πολλών εκατομμυρίων τρέχουν αλλά το έργο δεν προχωρά σημείωσε και στην περίπτωση που το έργο τερματιστεί όχι εξ’ υπαιτιότητας του ΑΔΜΗΕ θα καλεστούμε να πληρώσουμε πολύ περισσότερα εκατομμύρια.

Απουσία Στρατηγικού Σχεδιασμού

Η σημερινή κατάσταση είναι αποτέλεσμα της ανυπαρξίας ολοκληρωμένου στρατηγικού σχεδιασμού και των σκοπιμοτήτων που οδήγησαν σε αποσπασματικές κινήσεις και στον τομέα της ενέργειας, δημιουργώντας ένα φαύλο κύκλο ενεργειακής στασιμότητας, πανάκριβου ηλεκτρισμού και πίεσης στα δημόσια οικονομικά, αλλά η κυβέρνηση εξακολουθεί να ποιεί τη νήσσαν σημείωσε ο ΓΓ του ΑΚΕΛ.

Είναι η αιτία της έλλειψης προτεραιοτήτων, της απουσίας ελέγχων και σωστών αντανακλαστικών που οδήγησε σε ανεξέλεγκτες αδειοδοτήσεις ΑΠΕ σε χαλίτικη και αγροτική γη, σε σοβαρές καθυστέρησες στην αναβάθμιση της Δεκέλειας και στην ανάπτυξη υποδομών αποθήκευσης καθώς και στην μη αντιμετώπιση των στρεβλώσεων που δημιούργησαν υπερκέρδη και εκτεταμένες περικοπές πράσινης ενέργειας.

Οι προτάσεις του ΑΚΕΛ για τα κρίσιμα έργα – υποδομές

• Για την Ηλεκτρική Διασύνδεση πρέπει να ξεκαθαριστεί το τοπίο και ιδιαίτερα το κρίσιμο θέμα της βιωσιμότητας του έργου για τα δημόσια οικονομικά και τους καταναλωτές. Η κυβέρνηση πρέπει να παρουσιάσει μελέτης κόστους – οφέλους, μελέτη τεχνικής αξιολόγησης και μελέτης επίπτωσης στους καταναλωτές
• Για την Έλευση Φυσικού Αερίου για Ηλεκτροπαραγωγή, προτεραιότητα είναι η ολοκλήρωση των χερσαίων υποδομών (τερματικό – προβλήτα) και ο χειρισμός των πολλών ανοικτών θεμάτων. Ζητούμε το συντομότερο δυνατό όπως παρουσιαστεί σαφής οδικός χάρτης και χρονοδιαγράμματα στη βάση και των πορισμάτων των συμβούλων του έργου. Παράλληλα να προχωρήσει σε έρευνα για τα σκάνδαλα και τις κακοτοπιές που εντοπίζονται.
• Για την αξιοποίηση των κυπριακών κοιτασμάτων ΦΑ, να αποσαφηνιστεί το πλαίσιο συμφωνίας με τις εταιρείες για μεταφορά, υγροποίηση και εξαγωγή στην Αίγυπτο μαζί με την προοπτική έλευση φα από τα δικά μας κοιτάσματα για τις δικές μας ανάγκες σε πρώτη φάση.

Στρατηγικός Σχεδιασμός

Για το ΑΚΕΛ επείγει η εκπόνηση ενός συνολικότερου σχεδιασμού η οποία θα βασίζεται στη διαφάνεια, τον έλεγχο και την πρόληψη, σε ένα ρεαλιστικό σχεδιασμό με σαφή οδικό χάρτη και στις πολιτικές προσιτής ενέργειας.

Σε αυτή τη κατεύθυνση το ΑΚΕΛ προτείνει την σύσταση Συμβουλίου Ενεργειακής Πολιτικής με τη συμμετοχή κομμάτων, τεχνοκρατών και ειδικών έτσι ώστε να υπάρχει πλήρης ενημέρωση και ανταλλαγή απόψεων πριν από την λήψη κρίσιμων αποφάσεων.

Παράλληλα όμως θα πρέπει να λειτουργήσουμε άμεσα το επόμενο διάστημα ως προς τις ακόλουθες κατευθύνσεις:

Πρώτο, να διασφαλιστεί η επάρκεια ηλεκτρισμού:

• Επίσπευση των διαδικασιών για θωράκιση της Δεκέλειας ως αναπόσπαστο σημείο παραγωγής και όχι απλά για εφεδρεία μέσα από την αντικατάσταση των πεπαλαιωμένων και ενεργοβόρων μονάδων παραγωγής.
• Ολοκλήρωση το ταχύτερο δυνατό των υποδομών αποθήκευσης για το δίκτυο και την παραγωγή.
• Διαφοροποίηση τιμολογιακής πολιτικής με πιο φθηνές τιμές σε ώρες πλεονάζουσας παραγωγής ΑΠΕ και μετατόπιση μεγάλων εμπορικών/βιομηχανικών φορτίων.

Δεύτερο, να επενδύσουμε περισσότερο στην εξοικονόμηση ενέργειας παρέχοντας ουσιαστικά κίνητρα για:

• Μαζικές ενεργειακές αναβαθμίσεις κτιρίων με προτεραιότητα τα δημόσια κτήρια/σχολεία, τα χαμηλομεσαία εισοδηματικά νοικοκυριά και τις μικρομεσαίες επιχειρήσεις.
• Ασφαλή και αξιόπιστα σχήματα αποθήκευσης με προτεραιότητα τις οικίες και τους μικρούς παραγωγούς.
• Αξιοποίηση με διαφανή τρόπο των κονδυλιών που διατίθενται (Ταμείο Ρύπων) και που θα διατεθούν (Ταμείο Δίκαιης Μετάβασης).

Τρίτο, να θωρακίσουμε το ηλεκτρικό μας σύστημα αναπροσαρμόζοντας τις προτεραιότητες:

• Να δώσουμε προτεραιότητα στα φωτοβολταϊκά «στέγης» (σπίτια, δημόσια κτήρια) και τις ενεργειακές κοινότητες.
• Να οριοθετήσουμε την ανεξέλεγκτη ανάπτυξη μεγάλων εμπορικών και βιομηχανικών πάρκων, ιδιαίτερα σε αγροτική γη. Σε αυτό το πλαίσιο το ΑΚΕΛ θα καταθέσει πρόταση νόμου για ανάκληση ανεκμετάλλευτων αδειών ΑΠΕ.
• Να προχωρήσουμε με πιο γοργούς ρυθμούς στην ανάπτυξη του δικτύου μεταφοράς και διανομής με έμφαση στην ευελιξία, τα αμφίδρομα «έξυπνα» δίκτυα και την αποθήκευση ώστε να διασφαλιστεί η ομαλή και αποτελεσματική διείσδυση των ΑΠΕ.

Τέταρτο, για τη μείωση του κόστους ενέργειας, το ΑΚΕΛ προτείνει:

• Απόσυρση των λεγόμενων πράσινων φορολογιών.
• Μόνιμος μειωμένος ΦΠΑ στον ηλεκτρισμό στο 5%.
• Κατάργηση διπλής φορολογίας στα καύσιμα.
• Ταχεία αύξηση ΑΠΕ στο μείγμα της ΑΗΚ.
• Φορολόγηση υπερκερδών ΑΠΕ για χρηματοδότηση μέτρων κατά της ενεργειακής φτώχειας.
• Μειωμένος συντελεστής ΦΠΑ για ενεργειακές αναβαθμίσεις κατοικιών και «πράσινες» επενδύσεις.
• Επέκταση προγραμμάτων χρηματοδότησης ΦΒ – Πλήρης επιχορήγηση σε ευάλωτους.
• Αυτόματη ένταξη στην ειδική διατίμηση της ΑΗΚ.

26.9.2025