Ομιλία Ανδρέα Πασιουρτίδη, Βουλευτή ΑΚΕΛ, κατά τη συζήτηση του Κρατικού Προϋπολογισμού για το έτος 2026

Κυρία Πρόεδρε,

Κυρίες και κύριοι συνάδελφοι,

Ο υπό συζήτηση Προϋπολογισμός της Κυβέρνησης Νίκου Χριστοδουλίδη, αναδεικνύει την πλήρη κατάρρευση της σοβαρότητας και της αξιοπιστίας της παρούσας Κυβέρνησης, αλλά και η διόγκωση και η προσπάθεια νομιμοποίησης του κρατικού αυταρχισμού, των απαγορεύσεων, και της περιστολής συνταγματικών δικαιωμάτων και ατομικών ελευθεριών. Φυσικά τον πρωταγωνιστικό τους ρόλο, που απέκτησαν επί προηγούμενης διακυβέρνησης, εξακολουθούν να διατηρούν η διαπλοκή, ο νεποτισμός και η διαφθορά, διατηρώντας μας στις ψηλές θέσεις στις σχετικές λίστες.

Ένας Πρόεδρος που εκλέγηκε ως κάτι το διαφορετικό, υποσχόμενος νέα ήθη και πρακτικές, όχι μόνο έχει αποδεικτεί άξιος συνεχιστής του προκατόχου του, κάτι για το οποίο περηφανεύεται κιόλας, αλλά έχει επενδύσει τόσο μεγάλο κεφάλαιο στην εικόνα και στον επικοινωνιακό χειρισμό ζητημάτων, που θα τον ζήλευαν και οι καλύτεροι μαρκετίστες στον κόσμο.

Φυσικά εύλογα διερωτάται κάποιος, πώς ένας Πρόεδρος μπορεί να χειριστεί αποτελεσματικά την εσωτερική διακυβέρνση, όταν βρίσκεται διαρκώς εν πτήση.

Ας δούμε όμως κάποιες από τις εμβληματικές επιτυχίες της Κυβέρνησης Νίκου Χριστοδουλίδη.

Να ξεκινήσουμε με τα εξώδικα των καμερών, που ειρήσθω εν παρόδω εδώ και 1,5 χρόνο αυτή η Βουλή ψήφισε τη μείωση του προστίμου για την παραβίαση της γραμμής στα φώτα τροχαίας, αλλά ακόμα δεν εκδόθηκε το σχετικό υπουργικό διάταγμα εφαρμογής του μειωμένου προστίμου, αφού δεν τα βρίσκουν με την διαχειρίστρια εταιρεία. Καλούσαν λοιπόν οι φωστήρες τους πολίτες, να μπαίνουν σε πλατφόρμα για να «ψάξουν» αν έχει εκδοθεί πρόστιμο εις βάρος τους, λες και ο πολίτης είναι υποχρεωμένος να κυνηγά το κράτος. Υπάρχει νομοθεσία. Σαφής και ξεκάθαρη. Το κράτος είναι αυτό που οφείλει να επιδίδει τα εξώδικα, με συγκεκριμένο μάλιστα τρόπο και όχι ο πολίτης να παίζει το παιχνίδι του χαμένου εξωδίκου. Όταν η κυβέρνηση αδυνατεί να τηρήσει τη διαδικασία, δεν έχει δικαίωμα να τρομοκρατεί τον κόσμο με απειλές περί δικαστηρίων. Πόσο όξύμωρο ακούγεται, μια Αστυνομία που παραβιάζει τους νόμους του Κράτους,  να ζητά την τήρησή τους από τους πολίτες;  Το θέμα επανέρχεται στην επικαιρότητα, αφού βλέπουμε να επαναφέρουν και πάλι το photo radar list, μια φαεινή ιδέα επίδοσης εξωδίκων σε αεροδρόμια, λιμάνια και σημεία διέλευσης, καταφανέστατα παράνομη.

Αυτό δεν είναι κράτος δικαίου. Είναι κράτος εκβιαστής.

Κυρίες και κύριοι συνάδελφοι,

Πρόσφατα, κατά τη διάρκεια της συζήτησης του περιβόητου νομοσχεδίου για τις λαμπρατζιές, διαφάνηκε ότι το Υπουργείο Δικαιοσύνης δεν έχει καμία απολύτως επαφή με την πραγματικότητα. Η ανικανότητα τους να διασφαλίσουν τη δημόσια τάξη και η προσπάθεια μετακύλησης ευθυνών που τους ανήκουν σε άλλους, οδήγησε στη  κατάθεση ενός νομοσχεδίου που βρίθει από παράλογες, επικίνδυνες και ανέφικτες πρόνοιες. Η αδυναμία της πολιτείας να εφαρμόσει την υφιστάμενη νομοθεσία, που απαγορεύει πλήρως το άναμμα φωτιάς χωρίς άδεια, οδήγησε στην κατάθεση ενός ανεφάρμοστου νομοσχεδίου. Ο τέως Υπουργός Δικαιοσύνης μάλιστα, αναβάθμισε το ζήτημα σε κορυφαίο, χωρίς να διασφαλίσει ότι η προτεινόμενη νομοθεσία είναι εφαρμόσιμη. Παρ’ όλες τις υποδείξεις μας για το ανέφικτο των εισηγήσεων τους, υπήρχε μια ανεξήγητη επιμονή και ετσιθελισμός από πλευράς Υπουργείου. Ως φυσικό επακόλουθο η πλειοψηφία της Βουλής το απέρριψε.

Κυρία Πρόεδρε,

Κυρίες και κύριοι συνάδελφοι,

Η επιτομή του αυταρχισμού, της πρόσπάθειας φίμωσης και εκφοβισμού των πολιτών, αλλά και περιστολής συνταγματικών δικαιωμάτων, είναι ο Νόμος για τις διαδηλώσεις. Καθ’ ολη τη διάρκεια της συζήτησης στην αρμόδια Επιτροπή, υποδεικνύαμε την καταπάτηση αναφαίρετων, ουσιωδών ανθρωπίνων δικαιωμάτων και τους κινδύνους περιορισμών δημοκρατικών ελευθεριών. Τονίζαμε με έμφαση πως νομοθεσίες αυτού του τύπου θυμίζουν άλλες, επικίνδυνες, σκοτεινές εποχές για τη δημοκρατία. Καταθέσαμε μάλιστα 14 τροπολογίες στην ολομέλεια. Αλλά φευ. Κανείς δεν ήθελε να ακούσει. Βλέπετε οι εισηγήσεις πρόερχονταν από το ΑΚΕΛ.  Τα αποτέλεσμα γνωστό. Μετά το ηχηρό χαστούκι από τον ΟΑΣΕ, 2 μόλις μήνες μετά την ψήφιση της νομοθεσίας, όσοι έσκιζαν τα ιμάτιά τους εναντίον μας και κινδυνολογούσαν, αίφνης δηλώνουν πρόθυμοι να συζητήσουν τροποποίηση του νόμου. Μια λέξη τους χαρακτηρίζει. Υποκρισία. Έπρεπε να γίνει η χώρα ρεζίλι διεθνώς και να μας τραβήξουν το αυτί οι ξένοι, για να θυμηθούν ότι ζούμε σε δημοκρατία και όχι σε απολυταρχικό καθεστώς.

Φυσικά, θα πρέπει και αυτοί που ψήφισαν τη νομοθεσία, ΔΗΣΥ, ΔΗΚΟ, ΕΛΑΜ, ΔΗΠΑ και ΕΔΕΚ να δώσουν εξηγήσεις στους πολίτες.

Κυρία Πρόεδρε,

Αγαπητοί συνάδελφοι,

Η κατάσταση στις Κεντρικές Φυλακές έχει καταστεί ανεξέλεγκτη. Το σωφρονιστικό μας ίδρυμα, έχει μετατραπεί, και αυτό καταγράφεται σε δικαστικές αποφάσεις, σε διευθυντήριο οργανωμένου εγκλήματος. Μαθαίνουμε για καθοδήγηση και οργάνωση μέσα από τις Φυλακές εγκλημάτων, φόνων και εμπορίου ναρκωτικών. Κάθε μεγάλο έγκλημα τα τελευταία χρόνια έχει, έμμεσα ή άμεσα, συμμετοχή από τον χώρο των κεντρικών φυλακών.

Αποδράσεις, ξυλοδαρμοί, βασανιστήρια, δολοφονίες, βιασμοί, αυτοκτονίες. Πολύωρα podcast, πορνό φιλμάκια και ζωντανή μετάδοση εγκλημάτων, είναι το ρεπερτόριο ενός κτιρίου, που από χώρος κράτησης καταδικασθέντων, έχει μετεξελιχθεί σε φυτώριο νέων εγκληματιών. Και μέσα σε όλα αυτά ομερτά. Κανείς δεν βλέπει, κανείς δεν ακούει. Ακούγοντας μάλιστα τον απερχόμενο Υπουργό Δικαιοσύνης, κατά την παράδοση του Υπουργείου στον νέο Υπουργό, διερωτήθηκα αν έχουμε γίνει Σκανδιναβία.

Και το ερώτημα που πλανάται χωρίς πειστική απάντηση είναι ποιος τελικά διοικεί τις φυλακές; Διότι σίγουρα δεν είναι η διέυθυνσή τους. Ποια μέτρα λαμβάνει η Κυβέρνηση για να ανακτήσει τον έλεγχό τους; Ελπίζω και εύχομαι ο νέος Υπουργός να μην υποβαθμίζει τη σοβαρότητα των προβλημάτων, όπως τον προκάτοχό του, διότι δεν θα καταφέρει ποτέ να τα λύσει.

Ήδη έχει αργήσει ο σχεδιασμός για την ανέγερση νέων Κεντρικών Φυλακών, εκτός του Αστικού ιστού της Λευκωσίας, κάτι που κατά γενική παραδοχή θα επιλύσει το πρόβλημα του υπερπληθυσμού και θα διευκολύνει την αποτελεσματική επιτήρηση και τον σωφρονισμό.

Την ίδια ώρα έχουμε και τις «διαρροές» και το σήριαλ με τον Βοηθό Γενικό Εισαγγελέα, ο οποίος επικαλείται, μεταξύ άλλων, ως λόγους προτιθέμενης παράιτησης, απειλές από γνωστούς βαρυποινίτες. Οι απειλές καταδίκων σε θεσμούς δεν μπορούν να χαρακτηρίζουν ένα σύγχρονο κράτος δικαίου.

Επαναλαμβάνουμε ότι, εάν το κράτος δεν μπορεί να λειτουργήσει ένα σύγχρονο σωφρονιστικό ίδρυμα, χωρίς κενά, που να επιτρέπουν παραβιάσεις της νομοθεσίας αλλά και διάπραξη ποινικών αδικημάτων, τότε καλύτερα να παραδεχθούμε ήττα.

Ακούσαμε για αυστηροποίηση ποινών για μεταφορά και χρήση κινητών τηλεφώνων εντός των φυλακών. Αλήθεια, πόσο παράλογο ακούγεται, αντί να εφαρμοστεί το σύστημα απενεργοποίησης κινητών, να πιστεύουμε ότι ένας βαρυποινίτης θα νοιαστεί αν του επιβληθεί ακόμα ένας χρόνος φυλάκισης;

Αναμένουμε βέβαια να μας πει κάποιος αρμόδιος, αν ζητήθηκαν εξηγήσεις από αυτούς που τοποθέτησαν ή επέβλεπαν την εφαρμογή του προηγούμενου συστήματος απενεργοποίησης και έβαλαν τις κεραίες  ανάποδα.

Να πούμε όμως και για τον χώρο κράτησης ανηλίκων. Που με θράσος χιλίων πιθήκων η Κυβέρνηση για τέταρτη φορά ζήτησε παράταση εφαρμογής του σχετικού άρθρου της νομοθεσίας. Ο νόμος είναι ξεκάθαρος, όσο και οι ευρωπαϊκές συμβάσεις. Επιβάλλουν οι ανήλικοι να κρατούνται σε ξεχωριστό, από τις κεντρικές φυλακές, χώρο και όχι μαζί με τον ενήλικο πληθυσμό των φυλακών. Είναι ανεπίτρεπτο, το ίδιο το κράτος να θέτει χρονοδιαγράμματα, τα οποία αδυνατεί να τηρήσει, προφασιζόμενο κάθε φορά τις ίδιες δικαιολογίες. Θα ανέμενε κανείς ότι κανένας βουλευτής δεν θα ανεχόταν να εμπαίζεται η νομημοσύνη του και να μειώνεται η αξιοπρέπειά του. Μάταια όμως. Η πλειοψηφία της Βουλής συναίνεσε στην συνέχιση της κατάφωρης παραβίασης του νόμου και των Διεθνών Συμβάσεων, πράγμα επικίνδυνο και ηθικά απαράδεκτο αγαπητοί συνάδελφοι.

Κυρία Πρόεδρε,

Η λογοδοσία και η διαφάνεια είναι συστατικά στοιχεία της Δημοκρατίας. Το να επιδιώκουν, οι έχοντες την εξουσία, τον έλεγχο και να δίνουν εξηγήσεις και στοιχεία στη δημοσιότητα για ενημέρωση των πολιτών, ενισχύει το κράτος δικαίου και τους θεσμούς γενικότερα.

Η αλλεργία της παρούσας Κυβέρνησης στη λογοδοσία και τη διαφάνεια, είναι ακόμα ένα χαρακτηριστικό που κληρονόμησε από την προηγούμενη. Είπαμε, άξιος συνεχιστής ο Νίκος Χριστοδουλίδης του Νίκου Αναστασιάδη. Και τολμώ να πω πετυχημένος προστάτης της παρκαταθήκης του. Προεκλογικά βέβαια έταζε στο λαό άλλα.  Όπως διαφάνηκε από την πρόσφατη έκθεση του Γενικού Ελεγκτή, για τον Ανεξάρτητο Φορέα Κοινωνικής Στήριξης, δεν μπορείς να δέχεσαι τεράστια χρηματικά ποσά ως εισφορές και την ίδια ώρα να συνομολογείς συμφωνίες εκατομμυρίων με την εισφέρουσα εταιρεία. Δεν μπορείς να συναλλάσσεσαι και ταυτόχρονα να είναι στα σκαριά τροποποιήσεις στη νομοθεσία που θα αποφέρουν πρόσθετα έσοδα και κέρδη εκατομμυρίων στους εισφορείς σου. Δεν γίνεται να επικαλείσαι τη διαφάνεια και να υπάρχει άρνηση δημοσιοποίησης στοιχείων των δωρητών. Υποστηρίζουμε την πλήρη διαφάνεια στις δωρεές που γίνονται στον Φορέα και σε οποιονδήποτε Φορέα και τη δημοσιοποίηση των ονομάτων των δωρητών. Αυτό επιτάσσουν οι στοιχειώδεις αρχές διαφάνειας.

Αγαπητοί συνάδελφοι,

Τις τελευταίες ημέρες η Λάρνακα έχει πλημμυρίσει από περηφάνια. Η ανακήρυξη της Λάρνακας ως Πολιτιστικής Πρωτεύουσας της Ευρώπης για το 2030 αποτελεί μια ιστορική στιγμή για την πόλη μας. Συγχαρητήρια σε όλους τους συντελεστές για τη σκληρή δουλειά και τη συγκλονιστική προσπάθεια. Είμαστε περήφανοι και όλοι μαζί θα εργαστούμε συλλογικά για το καλύτερο δυνατό αποτέλεσμα.

Επόμενος μεγάλος στόχος είναι η Λάρνακα να φιλοξενήσει και τους Αγώνες Μικρών Κρατών Ευρώπης το 2031, εγχείρημα για το οποίο έχει ήδη παρουσιαστεί ολοκληρωμένη πρόταση προς τους αρμόδιους φορείς.

Πρόσφατη θετική εξέλιξη, την οποία χαιρετίζουμε, είναι η υπερψήφιση της νομοθεσίας για την ίδρυση και λειτουργία της Δημόσιας Πανεπιστημιακής Σχολής Θαλάσσιων Επιστημών, Τεχνολογίας και Βιώσιμης Ανάπτυξης του ΤΕΠΑΚ. Οφείλουμε να πραδεκτούμε ότι ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας, σε αντίθεση με τον προκάτοχό του, υλοποίησε τη δέσμευσή του, η οποία θα συμβάλει στην περαιτέρω ανάπτυξη της πόλης και επαρχίας της Λάρνακας.

Επίσης θετική εξέλιξη είναι η ολοκλήρωση των εργασιών του ΤΑΕΠ του Γενικού Νοσοκομείου Λάρνακας, μετά από τεράστια καθυστέρηση, έργο που θα συμβάλει στην αναβάθμιση της ποιότητας των παρεχόμενων υπηρεσιών υγείας στους ασθενείς και σε αξιοπρεπείς συνθήκες εργασίας των γιατρών, των λειτουργών υγείας και του νοσηλευτικού και λοιπού προσωπικού.

Σε εκκρεμότητα παραμένουν οι εργασίες ολοκλήρωσης του δεύτερου ορόφου της νέας πτέρυγας του Νοσοκομείου και μεταφορά σε αυτό των υπηρεσιών υγείας από το παλαιό νοσοκομείο, με αποτέλεσμα να καθυστερεί, από πλευράς ΟΚΥΠΥ, η παράδοση του χώρου του παλαιού νοσοκομείου, στον Δήμο Λάρνακας, για αποκατάσταση και εργασίες συντήρησης, ώστε να στεγαστούν τα γραφεία και οι υπηρεσίες του Δήμου.

Η πρόσφατη νομοθετική ρύθμιση παροχής, από την ΑΗΚ, οικονομικής βοήθειας σε κοινότητες που γειτνιάζουν με την περιοχή του ηλεκτροπαραγωγού σταθμού Δεκέλειας, που ψηφίστηκε από την συντριπτική πλειοψηφία της Βουλής, μετά και από δική μας πρόταση, αποτελεί την ελάχιστη υποχρέωση της Πολιτείας και της κυβέρνησης προς τους κατοίκους αυτών των περιοχών.

Η παροχή αντισταθμιστικών μέτρων δεν είναι χατίρι της κυβέρνησης προς τους κατοίκους της περιοχής. Είναι η ελάχιστη υποχρέωση της κυβέρνησης προς τους πολίτες των επηρεαζόμενων περιοχών και σχετική εξισορρόπηση της υποβάθμισης της ποιότητας ζωής τους που υφίστανται καθημερινά. Δυστυχώς, όπως έχουμε ενημερωθεί, ο ΠτΔ επέλεξε να αναφέρει τη σχετική νομοθεσία στο Ανώτατο Συνταγματικό Δικαστήριο. Ας τον κρίνουν οι κάτοικοι των επηρεαζόμενων κοινοτήτων.

Έντονη ανησυχία επικρατεί σε σχέση με το έργο του Λιμανιού και της Μαρίνας. Οι μελέτες οι οποίες αναμέναμε από το Ελληνικό Υπερταμείο (πρώην ΤΑΙΠΕΔ) και ο οδικός χάρτης που τέθηκε μετά από τη σύσκεψη στο Προεδρικό τον Ιανουάριο του 2025, καθυστερούν επικίνδυνα, με αποτέλεσμα να μην γνωρίζουμε ποιο είναι το μέλλον και ο σχεδιασμός για αυτό το μεγαλεπήβολο έργο, που θα συμβάλει ουσιαστικά στην πρόοδο και ανάπτυξη της πόλης και επαρχίας της Λάρνακας.

Τεράστιο είναι το ζήτημα, το οποίο επαναλαμβάνουμε καθεχρονικά και από αυτό εδώ το βήμα, για τη κτιριολογική κατάσταση των σχολείων της Λάρνακας, τον υπερπληθυσμό που υπάρχει σε πολλά σχολεία, τις ελλείψεις υποδομών και την άμεση αναγκαιότητα για ανέγερση νέων σχολικών μονάδων, όλων των βαθμίδων στην πόλη και επαρχία.

Χαρακτηριστικό παράδειγμα είναι το αίτημα για νέο Ειδικό Σχολείο, αφού το υφιστάμενο έχει ξεπεράσει κατά πολύ τις αντοχές και τα όρια λειτουργίας του. Και ενώ αρχικά η Υπουργός Παιδείας, σε επίσημη απάντηση σε Κοινοβουλευτική Ερώτηση του υποφαινόμενου, έλεγε ότι δεν κρίνεται σκόπιμη η διενέργεια οποιασδήποτε προεργασίας ή μελέτης για την ανέγερση νέου ειδικού σχολείου στην επαρχία Λάρνακας, εφόσον θα γίνει βελτίωση και επέκταση του Ειδικού Σχολείου “Άγιος Σπυρίδωνας”, μετά την πάροδο 1,5 μήνα, σε επίσημη σύσκεψη στη Λάρνακα, δήλωσε πως το Υπουργείο αναγνωρίζει την ανάγκη ανέγερσης νέου Ειδικού Σχολείου στη Λάρνακα. Πάντως, τόσο στον προϋπολογισμό, όσο και στο Μεσοπρόθεσμο Δημοσιονομικό Πλαίσιο 2026 – 2028 δεν υπάρχει οποιαδήποτε αναφορά ή και ποσό, έστω για τις αναγκαίες μελέτες. Βγάλτε άκρη.

Οι καθυστερήσεις για λήψη αποφάσεων για νέα σχολεία είναι μνημειώδεις και εγκληματικές, λαμβανομένου υπόψη πως από την ώρα που λαμβάνεται η σχετική  απόφαση μέχρι μια νεοανεγερθείσα σχολική μονάδα να δεχτεί μαθητές, απαιτούνται, στην καλύτερη των περιπτώσεων, 5 με 6 χρόνια.

Κυρία Πρόεδρε,

Κυρίες και κύριοι συνάδελφοι,

Κλείνοντας, οφείλω να υπενθυμίσω σε όλους ότι ο προϋπολογισμός δεν είναι λογιστικός πίνακας. Είναι ο καθρέφτης της φιλοσοφίας και της νοοτροπίας της εκάστοτε Κυβέρνησης.

Μιας κυβέρνησης που καταφεύγει στον αυταρχισμό, που ποινικοποιεί αντί να επιλύει, που κρύβεται αντί να λογοδοτεί, που υπόσχεται διαφάνεια, αλλά λειτουργεί στη σκιά. Μιας Κυβέρνησης που αδρανεί στα μεγάλα έργα.

Η κοινωνία όμως δεν αντέχει άλλες προσχηματικές απαντήσεις. Δεν αντέχει μια διακυβέρνηση που λειτουργεί με όρους ελέγχου και φόβου, που αποφεύγει τη λογοδοσία και αντιμετωπίζει τα δικαιώματα ως εμπόδιο.

Οι πολίτες απαιτούν, ένα κράτος δικαίου που να εφαρμόζει τους νόμους πρώτα για τον εαυτό του, και μετά να ζητά συμμόρφωση.

Από τη δική μας πλευρά, θα συνεχίσουμε να ασκούμε υπεύθυνη, τεκμηριωμένη και μαχητική αντιπολίτευση. Να αναδεικνύουμε τα προβλήματα, να καταθέτουμε προτάσεις και να υπερασπιζόμαστε χωρίς εκπτώσεις τα δικαιώματα, τις ελευθερίες και την αξιοπρέπεια των πολιτών.

Αυτός είναι ο ρόλος μας. Αυτό είναι το χρέος μας. Και από αυτό δεν πρόκειται να παρεκκλίνουμε.

Με λόγο καθαρό, με θέσεις τεκμηριωμένες και με απόλυτο σεβασμό στη δημοκρατία και στις ελευθερίες.

Καλές γιορτές σε όλους.

Σας ευχαριστώ.