Ομιλία Γενικού Γραμματέα Άντρου Κυπριανού στο Πολιτικό Μνημόσυνο για τον Δημήτρη Χριστόφια

Δευτέρα 14 Ιουνίου 2021 και ώρα 19:30 Chateau Status

Δύο κιόλας χρόνια μετά που έφυγε ο Δημήτρης Χριστόφιας.

Αναρωτιέται κανείς τι μένει όταν φεύγουν τέτοιοι άνθρωποι; Ιστορικός ηγέτης του ΑΚΕΛ, Τέως Πρόεδρος της Κυπριακής Δημοκρατίας, Πρόεδρος της Βουλής, προσωπικότητα καταξιωμένη στο διεθνές κίνημα, στο διεθνές στερέωμα.

Ηγέτης που καθοδήγησε μαζί με τους συντρόφους του το Κόμμα σε εποχές δύσκολες, εποχές κρίσιμες. Ηγέτης που δέχτηκε το χειροκρότημα, την κριτική, ανέβηκε στα πρώτα σκαλοπάτια, κλήθηκε να λάβει δύσκολες αποφάσεις, έγινε δέκτης σκληρής, ενίοτε και απάνθρωπης και ανήθικης κριτικής.

Τι έμεινε λοιπόν απ’ όλα αυτά; Έμεινε πρώτα απ’ όλα η ανάμνηση ενός ανθρώπου, τα όσα πέτυχε μαζί με τους συντρόφους του, μια πολιτική παρακαταθήκη του ενός που πάλεψε μαζί με τους πολλούς ως ίσος.

Ο Δημήτρης ήταν ένας άνθρωπος που αγαπούσε την αλήθεια.

Γι’ αυτό και με παρρησία υπερασπιζόταν πρώτα και κύρια την ιστορική αλήθεια. Όπως την έζησε, όπως τη βίωσε ο λαός μας. Πρώτα στην ΕΔΟΝ και έπειτα στο ΑΚΕΛ, δεν έκανε σε κανένα τη χάρη να κρυφτεί πίσω από τις λέξεις, ούτε να παρουσιάσει αλλιώς τα γεγονότα. Ο εθνικισμός και ο σοβινισμός έκαναν εγκλήματα. Θύματα αυτών των εγκλημάτων έπεσαν και ελληνοκύπριοι και τουρκοκύπριοι. Η προδοσία ήταν προδοσία, το έγκλημα, έγκλημα. Τη λήθη, την αθώωση των ενόχων με το πέρασμα του χρόνου ή την παραχάραξη των γεγονότων δεν τη σήκωνε ο οργανισμός του, τη θεωρούσε ένα ακόμα έγκλημα σε βάρος της Κύπρου. Ήταν ακλόνητη η πεποίθηση του Δημήτρη ότι μόνο όταν γνωρίζουμε, όταν αποδεχτούμε την αλήθεια και όσα έγιναν σε αυτό τον τόπο θα βρούμε τον τρόπο να κλείσουμε τις πληγές και να προχωρήσουμε μπροστά.

«Είστε κομμουνιστής κύριε Χριστόφια;» «Και με το παραπάνω, κομμουνιστής, δημοκράτης». Την περίοδο που η κόκκινη σημαία υποστελλόταν ανά το παγκόσμιο, ο Χριστόφιας δεν προσποιείτο ότι ήταν κάτι άλλο, δεν κρυβόταν, δεν έπαιζε με τις λέξεις. Μαζί με τους συντρόφους του που βρέθηκαν στην ηγεσία του ΑΚΕΛ την κρίσιμη εκείνη εποχή δεν απαρνήθηκαν αρχές, αξίες και ιδανικά. Ούτε όμως περιχαρακώθηκαν. Άντλησαν πίστη και δύναμη από την κοσμοθεωρία και τη φιλοσοφία και τόλμησαν να κάνουν βήματα, μιλώντας πάντα ανοιχτά και ειλικρινά στον κόσμο για το ποιοι είναι, τι πιστεύουν, τι οραματίζονται για τον τόπο και τον κόσμο.

Ο Δημήτρης ήταν ένας άνθρωπος που αγαπούσε την Κύπρο ολόκληρη, τον κυπριακό λαό ολόκληρο.

Δεν μπορώ να θυμηθώ περίπτωση άλλου ηγέτη σε αυτό τον τόπο που να τιμήθηκε στο τελευταίο του ταξίδι σε τέτοιο βαθμό και από ελληνοκύπριους και από τουρκοκύπριους και από μαρωνίτες, λατίνους και αρμένιους. Αυτό γιατί σε όλη του τη ζωή το έλεγε, το πίστευε και το έκανε πράξη ότι αγωνιζόταν για το σύνολο του κυπριακού λαού.

Η λύση του Κυπριακού ήταν ο στόχος της ζωής του. Λύση βασισμένη σε αρχές, συμφωνημένη με τη διεθνή και τουρκοκυπριακή κοινότητα, λύση διζωνικής δικοινοτικής ομοσπονδίας. Για τον Χριστόφια αυτό δεν ήταν σύνθημα, ήταν ισχυρή πεποίθηση. Μιλούσε στον κυπριακό λαό με ειλικρίνεια για το ποιος ήταν ο στόχος και ποιος ήταν ο δρόμος για τη λύση του Κυπριακού. Ήταν επικεντρωμένος σε αυτόν με συνέπεια, σοβαρότητα και συνέχεια.

Η περίοδος στην οποία συνομιλούσε για τη λύση του Κυπριακού πέρασε στην Ιστορία ως η περίοδος εκείνη στην οποία επιτεύχθηκαν συγκλίσεις σε θέματα που συζητούνταν χωρίς αποτέλεσμα για χρόνια ολόκληρα. Η καλλιέργεια εμπιστοσύνης και κοινού αγώνα ελληνοκυπρίων και τουρκοκυπρίων για απελευθέρωση και επανένωση, η πολιτική της επαναπροσέγγισης ενισχύθηκε σημαντικά ως κομμάτι της πολιτικής του ΑΚΕΛ επί ηγεσίας Χριστόφια.

Ο Δημήτρης ήταν άνθρωπος που αγαπούσε τη νεολαία.

Ο ίδιος ήταν στέλεχος που διαμορφώθηκε στους αγώνες και στο κίνημα της νεολαίας. Δεν ξέχασε ποτέ ότι εκεί μέσα στη νεολαία, βρίσκεται το πιο πολύτιμο και ανιδιοτελές κομμάτι του Κινήματος και της κοινωνίας. Γι’ αυτό και φρόντιζε πάντοτε να βρίσκεται ανάμεσα στους νέους, συντρόφους και όχι μόνο, να τους ακούει, να συζητά μαζί τους, να αντιλαμβάνεται τις ανησυχίες και τις ανάγκες τους, να τολμά να υιοθετεί πολιτικές που να στηρίζουν και να ανοίγουν δρόμους για τη νεολαία.

Ο Δημήτρης ήταν άνθρωπος που αγαπούσε τον πολιτισμό. Αναλαμβάνοντας την ηγεσία του ΑΚΕΛ δημιούργησε βοηθητικό γραφείο για χάραξη πολιτικής για τον πολιτισμό. Μέσα από αυτό το ΑΚΕΛ δημιούργησε και ενίσχυσε δεσμούς με τον κόσμο της δημιουργίας. Ασφαλώς η σχέση του ΑΚΕΛ με τον πολιτισμό δεν γεννήθηκε τότε, προϋπήρχε από τις πρώτες δεκαετίες της ζωής του. Όμως επί Χριστόφια η πολιτιστική πολιτική έκανε βήματα παραπέρα. Αυτό γιατί και ο ίδιος προσωπικά και συλλογικά η ηγεσία τότε αντιλαμβάνονταν τη σημασία της πολιτιστικής ζύμωσης για την καλλιέργεια της πολιτικής συνείδησης, τη σημασία της παραγωγής έργου και θέσεων στα πολιτιστικά ζητήματα.

Ο Δημήτρης ήταν άνθρωπος που αγαπούσε τον Άνθρωπο.

Όχι μόνο γιατί παρέμεινε πιστός υπηρέτης της ιδεολογίας που υπηρετεί τον άνθρωπο, τα πανανθρώπινα ιδανικά και τον αγώνα εναντίον της εκμετάλλευσης του. Κατάφερε ο ίδιος να παραμείνει άνθρωπος παρόλη τη συχνά απάνθρωπη επίθεση που δέχτηκε. Κατάφερε να μη χάσει την ανθρωπιά του στο σκληρό περιβάλλον της πολιτικής. Γνώμονας του ήταν ο άνθρωπος όταν συζητούσε την χάραξη της κάθε πολιτικής. Η έγνοια του ήταν ο άνθρωπος και στα μεγάλα και στα μικρά. Πόσους και πόσους δεν συναντήσαμε όλοι μας όλα αυτά τα χρόνια που να είχαν να πουν μια ιστορία για τον Δημήτρη, για το πόσο συμπαραστάθηκε ή βοήθησε σε ανθρώπινο επίπεδο ανθρώπους που δυσπραγούσαν, που αντιμετώπιζαν προβλήματα υγείας, προβλήματα ζωής, προβλήματα επιβίωσης.

Ο Δημήτρης ήταν άνθρωπος που τόλμησε.

Ανέλαβε την ηγεσία του ΑΚΕΛ μαζί με τους συντρόφους του σε ηλικία ριζοσπαστικά νεαρή για τα δεδομένα της εποχής. Λίγο μετά τα σαράντα του χρόνια. Τόλμησε να μιλήσει με θάρρος, ανοιχτά και με ειλικρίνεια για τα μεγάλα ιδεολογικά και πολιτικά ζητήματα της εποχής. Τόλμησε μαζί με τους συντρόφους και συνεργάτες του να πάει ενάντια στο ρεύμα και να ανοίξει τις πόρτες του ΑΚΕΛ, να προωθήσει αλλαγές στη λειτουργία και τον τρόπο δουλειάς του Κόμματος, να δώσει νέα πνοή στην πολιτική του Κόμματος, να πλατύνει τη δράση του. Αυτό εκτιμήθηκε. Η εκτίμηση αυτή φάνηκε και στην κάλπη και στην επιρροή που απέκτησε το ΑΚΕΛ στην κοινωνία και στην πολιτική ζωή. Το ΑΚΕΛ επί Χριστόφια τόλμησε να κάνει το βήμα διεκδίκησης πολιτειακών αξιωμάτων, της Προεδρίας της Βουλής και της Προεδρίας της Δημοκρατίας.

Οι θητείες του στην Προεδρία της Βουλής αναβάθμισαν το περιεχόμενο του θεσμού, ενισχύοντας την κοινοβουλευτική δημοκρατία, αναβαθμίζοντας το θεσμικό ρόλο του Κοινοβουλίου, αλλά και την καθημερινή πολιτική του λειτουργία.

Οι καλόπιστοι δεν μπορούν παρά να εντοπίσουν στη διακυβέρνηση Χριστόφια στο Κυπριακό ιστορικά χαρακτηριστικά. Επί Χριστόφια κατατέθηκαν συνενωτικές προτάσεις επί αρκετών πτυχών για την επίλυση του Κυπριακού. Προτάσεις που έδιναν προοπτική στη συνύπαρξη ελληνοκυπρίων και τουρκοκυπρίων στο κοινό τους σπίτι: την Κυπριακή Δημοκρατία. Για πρώτη φορά το όραμα αυτό πήρε σάρκα και οστά με συγκεκριμένες πολιτικές θέσεις και προτάσεις, οι οποίες δικαιώθηκαν και δικαιώνονται από την ίδια τη ζωή.

Επί Χριστόφια έγινε κατορθωτό τις δύσκολες ώρες για την οικονομία, να ανοίξει ένα άλλο παράθυρο προοπτικής: αυτό της ενέργειας. Η επιδίωξη να καταστεί η ενέργεια παράγοντας ειρήνης για την χώρα και ευημερίας για το λαό, θωρακίστηκε με την πολιτική που ακολουθήθηκε τότε. Επιπλέον σε συνθήκες οικονομικής κρίσης, χαράκτηκε γραμμή αντίστασης και προστασίας, προς όφελος των εργαζομένων και των ευάλωτων ομάδων.

Επί διακυβέρνησης Χριστόφια ο κόσμος άκουγε την αλήθεια.  Είχε απέναντι του έναν άνθρωπο που ήταν πρώτα και κύρια ο ίδιος παράδειγμα απέναντι στα φαινόμενα διαφθοράς, διαπλοκής και πολιτικών ραδιουργιών. Όλοι, εντός και εκτός Κύπρου είχαν απέναντι τους ένα ειλικρινή συνομιλητή, που η μεγάλη του αγωνία ήταν η απαλλαγή του τόπου από την κατοχή και η επανένωση του και η μεγάλη του έγνοια τα συμφέροντα, οι ανάγκες και οι προσδοκίες των πολλών.

«Όσο στεκόμαστε μπροστάρηδες των συμφερόντων των πλατιών λαϊκών μαζών, όσο ενισχύουμε τους δεσμούς μας με τους εργαζόμενους, όσο ακολουθούμε σωστή πολιτική στο Κυπριακό και όλα τα μεγάλα ή λιγότερο σημαντικά προβλήματα του τόπου,  κανένας κοσμοχαλασμός και καμιά νέα τάξη δεν μπορεί να εξοστρακίσει την Αριστερά από τις συνειδήσεις και τις καρδιές του κόσμου της Κύπρου», υποστήριζε ο Δημήτρης από το βήμα του Συνεδρίου προς τιμήν των 80χρόνων του ΚΚΚ-ΑΚΕΛ.

Σε αυτή την κρίσιμη και δύσκολη στιγμή για το ΑΚΕΛ και το Λαϊκό Κίνημα πρέπει να το θυμόμαστε αυτό καλά. Οι δεσμοί μας με το λαό, η συνεχής επαφή μας, η παρουσία μας όπου υπάρχει και αναπνέει ο κόσμος της δουλειάς, της δημιουργίας, της διανόησης, έξω στον δρόμο, στην κοινωνία, εκεί όπου γεννάται το καινούριο, το πρωτοπόρο, το ριζοσπαστικό, είναι η φυσική μας θέση. Είναι το σπάργανο μέσα στο οποίο γεννηθήκαμε ως Κίνημα και μεγαλώσαμε για να γίνουμε ένα μαζικό Κόμμα, ένα πλατύ λαϊκό μέτωπο με σαφή ταξικό προσανατολισμό, έμπειρο και ικανό να έχει λόγο με βαρύτητα και ρόλο στις εξελίξεις.

Με αυτή τη σεμνή εκδήλωση σήμερα τιμούμε τη μνήμη του Δημήτρη Χριστόφια. Περισσότερο έχουμε ανάγκη να θυμηθούμε την πορεία τη δική του, των συντρόφων του, του Λαϊκού Κινήματος, όχι για να αντιγράψουμε μηχανιστικά, μα για να κοιτάξουμε ξανά τι μπορεί να πετύχει μέσα σε μια σκληρή εποχή η επιμονή στα ιδανικά μας, η πίστη στον εαυτό μας, η σκληρή δουλειά, η ανανέωση, η τόλμη να αλλάξουμε, η δύναμη που αναβαπτίζεται μέσα στο λαό, από το λαό, για το λαό.